هرآنچه باید درباره تیروئید پرکار بدانید

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

تیروئید پرکار یا پرکاری تیروئید که هایپرتیروئیدیسم هم شناخته می‌شود، یکی از بیماری‌های غده تیروئید است که در آن غده‌ی تیروئید مقادیر بالایی هورمون تولید می‌کند و به داخل خون می‌فرستد. هنگامی‌که میزان هورمون‌های تیروئیدی در خون بالا می‌رود، یعنی تیروئید پرکار شده است. وقتی فردی دچار هایپرتیروئیدی می‌شود، سوخت و ساز (متابولیسم) بدن او افزایش پیدا می‌کند. با افزایش سوخت و ساز بدن، علائمی مانند بالا رفتن ضربان قلب، از‌دست‌دادن وزن، افزایش اشتها و بالا رفتن اضطراب بروز می‌کنند. اما علت پرکاری تیروئید چیست و چگونه درمان می‌شود؟ برای پاسخ به این سوالات تا انتهای این مطلب از دکترتو همراه ما باشید.

تیروئید پرکار چیست؟

تیروئید پرکار یا هایپرتیروئیدی یکی از انواع بیماری های تیروئید است که در آن میزان تولید و ترشح هورمون توسط غده‌ی تیروئید شامل T3 (تری یدوتیرونین) و T4 (تیروکسین)، بیشتر از حدی است که بدن نیاز دارد. نام دیگر این بیماری تیروئید بیش فعال است.

تیروئید پرکار می‌تواند تمامی سیستم‌های بدن را تحت تأثیر قرار دهد. زمانی که پرکاری تیروئید دارید، متابولیسم یا واکنش‌های سوخت‌وساز بدن شما بیشتر می‌شوند و سرعت آنها بالاتر می‌رود. واکنش‌های سوخت‌وسازی بدن همان فرایندهایی هستند که غذا را در بدن به انرژی تبدیل می‌کنند و به بدن کمک می‌کنند تا فعالیت‌های خود را به‌خوبی انجام دهد.

وقتی سرعت واکنش‌های سوخت‌وسازی بالا برود، ضربان قلب تندتر می شود. همچنین ممکن است دچار اضطراب و استرس شوید. گاهی هم اشتهای شما افزایش پیدا می‌کند. تیروئید پرکار بر تمام بخش‌های بدن تأثیر می‌گذارد و باید توسط متخصص غدد درمان شود.

تیروئید پرکار در زنان

تیروئید پرکار در زنان معمولا با بیماری گریوز مرتبط است که سیستم ایمنی را تحریک می‌کند و تولید بیش‌ازحد هورمون‌های T3 و T4 را به دنبال دارد. علائم رایج شامل کاهش وزن ناخواسته، افزایش ضربان قلب، عدم تحمل گرما، اضطراب شدید و تعریق زیاد هستند. در زنان، این وضعیت می‌تواند به عوارض خاصی مانند اختلال در چرخه قاعدگی منجر شود و عوامل خطر شامل سابقه خانوادگی و تغییرات هورمونی دوران بارداری است.

تیروئید پرکار در بارداری

تیروئید پرکار در مردان

اگرچه تیروئید پرکار در مردان کمتر از زنان شیوع دارد اما می‌تواند تأثیرات مهمی بر سلامت جنسی و قلبی عروقی بگذارد. این بیماری معمولا به دلیل گره‌های سمی یا التهاب تیروئید ایجاد می‌شود و علائمی مانند کاهش وزن، خستگی عضلانی، تپش قلب و تحریک‌پذیری را به همراه دارد. در مردان اختلال نعوظ و کاهش میل جنسی از عوارض خاص تیروئید بالا هستند. عوامل خطر هم شامل سن بالای ۶۰ سال و سابقه سیگار کشیدن است.

تیروئید پرکار در کودکان

پرکاری تیروئید در کودکان نادرتر از بزرگسالان است اما می‌تواند رشد کودک را تحت تأثیر قرار دهد. بر اساس گزارش‌های پزشکی، بیماری گریوز شایع‌ترین علت این بیماری است که سیستم ایمنی را علیه غده تیروئید تحریک می‌کند و منجر به تولید بیش‌ازحد هورمون می‌شود. در نوزادان هم ممکن است پرکاری تیروئید با فشار خون بالا و تأخیر شناختی همراه باشد.

علائم پرکاری تیروئید چیست؟

هایپرتیروئیدی تمام بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد و علائم تیروئید پرکار ممکن است با تپش قلب و بالارفتن سرعت ضربان قلب، احساس لرزش و اضطراب، کاهش وزن و افزایش اشتها خودش را نشان دهد. گاهی فرد مبتلا به پرکاری تیروئید اسهال یا مشکلات گوارشی را هم تجربه می‌کند. پرکاری تیروئید می‌تواند به افزایش حرکات روده و اسهال بینجامد و ممکن است علائم شبیه IBS یا سندروم روده تحریک‌پذیر را تقلید کند.

علت تیروئید پرکار چیست؟

تیروئید پرکار معمولا ناشی از اختلال در تولید هورمون‌های تیروئیدی است که متابولیسم را تسریع می‌کند. شایع‌ترین علت، بیماری گریوز است (یک اختلال خودایمنی که آنتی‌بادی‌ها غده را تحریک می‌کنند) و علل دیگر شامل التهاب تیروئید (تیروئیدیت)، گره‌های سمی (آدنوم توکسیک) که هورمون اضافی تولید می‌کنند و گواتر مولتی‌نودولار توکسیک هستند. مصرف بیش‌ازحد ید از طریق داروها یا رژیم غذایی هم می‌تواند علت بوجود امدن تیروئید پرکار باشد.

نگران علائم پرکاری تیروئید هستی؟
وقتشه برای بررسی دقیق از پزشک نوبت بگیری!

فوق تخصص غدد

تشخیص تیروئید پرکار – پرکاری تیروئید چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک می‌تواند از راه‌های متفاوتی پرکاری تیروئید را تشخیص دهد. متخصص غدد برای تشخیص این بیماری موارد زیر را انجام می‌دهد:

• معاینه‌ی غده‌ی تیروئید: پزشک با لمس دوطرفه‌ی گردن شما، غده‌ی تیروئید را از نظر بزرگی، ورم و داشتن و نداشتن ندول، بررسی می‌کند. این معاینه به‌آرامی و با عقب‌دادن گردن و گاهی هم‌زمان با قورت‌دادن آب دهان صورت می‌گیرد.
• معاینه‌ی چشم‌ها: چشم‌ها را از نظر داشتن علائم بیماری گریوز بررسی می‌کنند. این موارد شامل قرمزی، ورم، بیرون‌زدگی و سایر علائم این بیماری است.
• معاینه‌ی قلب: با گوش‌دادن به صداهای قلبی می‌توان مشکلات بسیاری را تشخیص داد. مثلا ممکن است قلب شما نامنظم و یا سریع بتپد.
• معاینه‌ی دست‌ها: نوک انگشتان و ناخن‌ها و همچنین وجود لرزش در دستان بررسی خواهد شد.
• پوست: پزشک پوست شما را از نظر رطوبت و گرمی بررسی می‌کند.
• برای تشخیص مشکلات تیروئیدی می‌توان از آزمایش تیروئید استفاده کرد. در آزمایش تیروئید، میزان هورمون‌های غده‌ی تیروئید و هورمون‌های تنظیم‌کننده‌‌ی عملکرد تیروئید در خون سنجیده می‌شود.
• تصویربرداری از غده تیروئید: روش‌های مختلفی برای تصویربرداری از غده‌ی تیروئید و بررسی آن وجود دارد.

درمان تیروئید پرکار چیست؟

روش درمان تیروئید پرکار روی کاهش تولید هورمون و مدیریت علائم تمرکز دارد. گزینه اصلی برای درمان معمولا استفاده از داروهای ضدتیروئید مانند متیمازول یا پروپیل‌تیوراسیل است که ساخت هورمون را مهار می‌کنند. ید رادیواکتیو (RAI) نیز برای نابودی سلول‌های بیش‌فعال استفاده می‌شود اما ممکن است به کم‌کاری تیروئید منجر شود. جراحی (تیروئیدکتومی) هم برای موارد شدید یا گره‌های بزرگ توصیه می‌شود. انتخاب درمان بر اساس سن، شدت و علت بیماری توسط متخصص غدد تعیین می‌شود.

رژیم غذایی برای پرکاری تیروئید

رژیم غذایی در مدیریت پرکاری تیروئید نقش حمایتی دارد و روی کاهش مصرف ید تمرکز می‌کند تا تولید هورمون کنترل شود. بر اساس توصیه‌های پزشکان، رژیم مناسب بهتر است شامل سفیده تخم‌مرغ، سبزیجات تازه مانند کلم و لوبیا و میوه‌های بدون پوست باشد. غذاهای غنی از سلنیوم مانند آجیل و آنتی‌اکسیدان‌ها مانند توت‌ها هم برای کاهش التهاب مفید هستند.

بهتر است از مصرف غذاهای ممنوع در پرکاری تیروئید مانند غذاهای دریایی، نمک دریایی، لبنیات غنی‌شده و نان‌های صنعتی پرهیز کنید و مصرف کافئین و غذاهای محرک مانند شکلات را محدود کنید.

وقتشه تیروئید پرکار رو برای همیشه درمان کنی. همین الان نوبت بگیر.

دکتر تیروئید پرکار

خطرات و عوارض تیروئید پرکار چیست؟

تیروئید پرکار درمان‌نشده می‌تواند به عوارض جدی از جمله مشکلات قلبی مانند آریتمی، نارسایی قلبی و افزایش خطر سکته منجر شود. پوکی استخوان به دلیل کاهش تراکم استخوان هم از دیگر خطرات است، زیرا هورمون اضافی کلسیم را از استخوان‌ها خارج می‌کند. عوارض دیگر شامل طوفان تیروئیدی و مشکلات پوستی هستند. برخی از عوارض مشترکی که ممکن است در زنان و مردان با پرکاری تیروئید بروز کند شامل آسیب دائمی به کبد (عارضه‌ی داروهای ضدتیروئید)، آسیب به غدد پاراتیروئید یا عوارض ناشی از مصرف دارو هستند.

تیروئید پرکار چه خطراتی دارد؟

نتیجه گیری

تیروئید پرکار یکی از اختلالات غده تیروئید است که با افزایش تولید هورمون‌های تیروئیدی همراه می‌شود. این وضعیت متابولیسم بدن را تسریع می‌کند و علائمی مانند کاهش وزن ناخواسته، تپش قلب، عدم تحمل گرما، اضطراب و تعریق بیش‌ازحد ایجاد می‌کند. دلایل اصلی آن شامل بیماری گریوز، مصرف ید زیاد، التهاب تیروئید (تیروئیدیت) و گره‌های تیروئیدی است. تشخیص این بیماری هم از طریق آزمایش خون (بالا بودن T3 و T4، پایین بودن TSH) و بررسی‌های تخصصی انجام می‌گیرد. اگر علائم پرکاری تیروئید را مشاهده کردید، حتما برای بررسی تخصصی به متخصص غدد مراجعه کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!