فهرست مطالب
گرفتگی بینی زمانی اتفاق میافتد که چیزی بافتهای پوشاننده داخلی بینی را تحریک میکند و این تحریک میتواند باعث ایجاد واکنش زنجیرهای از التهاب، تورم و تولید مخاط شود. عوامل مختلفی ممکن است عامل این تحریک و گرفتگی بینی باشند. با این حال این عارضه به شدت ناراحتکننده است و تنفس را سخت میکند. به همین دلیل هم باید به فکر راهکاری برای درمان گرفتگی بینی بود که در این مقاله از دکترتو به آنها خواهیم پرداخت.
درمان گرفتگی بینی چیست؟
عوامل مختلفی ممکن است علت گرفتگی بینی باشند و به همین دلیل هم باید برای درمان، ابتدا علت گرفتگی را در نظر گرفت. در واقع درمان احتقان بینی نسبت به علت آن ممکن است کمی متفاوت باشد. به عنوان مثال، اگر دلیل گرفتگی بینی حساسیت یا رینیت آلرژیک است، عمدتا اجتناب از عوامل حساسیتزا و مصرف داروهای ضد آلرژی میتواند علائم گرفتگی بینی را برطرف کند. درمان دارویی اصلیترین گزینه برای درمان گرفتگی بینی است. در کنار آن میتوان از تکنیکهایی برای رفع گرفتگی بینی و باز شدن بینی هم کمک گرفت. گاهی مجموعهای از درمانها یا داروها در کنار هم میتوانند به رفع گرفتگی بینی و باز شدن مجاری تنفسی کمک کنند.
درمان گرفتگی بینی با دارو
درمان دارویی عمدتا میتواند به رفع گرفتگی بینی کمک زیادی کند. با این حال داروها نسبت به علت گرفتگی بینی متفاوتاند و به همین دلیل هم باید قبل از مصرف هر دارویی، دلیل احتقان بینی مشخص شود. اصلیترین داروهایی که معمولا برای درمان گرفتگی بینی تجویز میشوند شامل موارد زیر است:
- انواع قرصها و داروهای خوراکی برای گرفتگی بینی مانند شربتهای ضد احتقان یا داروهای ضد حساسیت
- اسپریهای استروئیدی
- محلول آبنمک
- قطرهها و اسپریهای ضد احتقان برای گرفتگی بینی
- پمادهای بازکننده گرفتگی بینی
داروهای ضد احتقان یکی از رایجترین داروهایی است که برای رفع گرفتگی بینی استفاده میشود. این داروها، بدون در نظر گرفتن علت گرفتگی، میتوانند احتقان بینی را به طور موقت تسکین دهند و معمولا بدون نسخه میتوان آنها را از داروخانه تهیه کرد. این داروها به تسکین علائم بیماریهایی مانند سرماخوردگی، آنفلوانزا و سایر واکنشهای آلرژیک کمک میکنند. کار آنها، کاهش تورم رگهای خونی در بینی است تا به این ترتیب مجاری هوایی باز شوند. داروهای ضد احتقان به صورت اسپری، قطره، قرص یا کپسول و شربتهای خوراکی موجودند.
متن انگلیسی:
nhs
Decongestants are a type of medicine that can provide short-term relief for a blocked or stuffy nose (nasal congestion).
ترجمه متن:
داروهای ضد احتقان نوعی دارو هستند که میتوانند گرفتگی یا احتقان بینی را به طور کوتاه مدت تسکین دهند.
۱. قرص برای گرفتگی بینی
قرصها و کپسولهایی که به رفع گرفتگی بینی کمک میکنند انواع مختلفی دارند و معمولا بر اساس علت گرفتگی تجویز میشوند. از قرصهای سرماخوردگی یا آنتیهیستامینها گرفته تا داروهای ضد احتقان؛ همگی میتوانند به درمان گرفتگی بینی کمک کنند. رایجترین قرصهای مورد استفاده برای رفع گرفتگی بینی شامل موارد زیر است:
- فنیل افرین
- سیتریزین
- لوراتادین
- قرص سرماخوردگی
- دیفن هیدرامین
در مواردی که علت گرفتگی بینی، سینوزیت شدید ناشی از عفونت باکتریایی است، به مصرف آنتیبیوتیک هم نیاز است. دقت داسته باشید استفاده خودسرانه و بدون تجویز پزشک آنتیبیوتیکها ممنوع است.
فنیل افرین برای گرفتگی بینی
فنیل افرین، یک داروی ضد احتقان است که مدتها است به عنوان یک درمان موثر برای رفع گرفتگی بینی از آن استفاده میشود. فنیل افرین میتواند به کاهش تورم در مجاری بینی و کاهش گرفتگی کمک کند. مصرف این دارو همچنین موجب کاهش فشار سینوسها هم میشود تا به این ترتیب علائم آزاردهنده ناشی از گرفتگی بینی به تدریج تسکین یابد. با این حال در نظر داشته باشید که نباید برای درمان گرفتگی بینی از فنیل آفرین برای مدت زمانی طولانی و بدون مشورت با پزشک استفاده کنید.
سیتریزین برای گرفتگی بینی
یکی دیگر از داروهای موثر برای درمان گرفتگی بینی، قرص ضد حساسیت سیتریزین است. این دارو در دسته آنتیهیستامینها قرار میگیرد و میتوان از آن برای درمان گرفتگیهای ناشی از آلرژی استفاده کرد. آنتیهیستامینهایی مانند سیتریزین با آرام کردن واکنشهای سیستم ایمنی بدن در برابر آلرژنها، میتوانند جلوی گرفتگی و احتقان بینی را بگیرند.
قرص سرماخوردگی برای گرفتگی بینی
در مواردی که علت گرفتگی بینی سرماخوردگی یا آنفلوانزاست، قرص سرماخوردگی هم در درمان گرفتگی بینی موثر است. ترکیبات موجود در قرصهای سرماخوردگی اثر ضد احتقان دارند و با کنترل آبریزش و گرفتگی، باعث باز شدن مجاری هوایی بینی میشود.
لوراتادین برای گرفتگی بینی
لوراتادین هم یک قرص آنتیهیستامین است و برای درمان گرفتگی بینی ناشی از آلرژی یا سینوزیت تجویز میشود. این دارو قادر است میزان التهاب مخاط بینی را کاهش دهد تا به این ترتیب مجاری هوایی بینی باز شود. لوراتادین همچنین آبریزش بینی را نیز کاهش میدهد تا به این ترتیب گرفتگی بینی کمتر شود.
دسته دارویی | توضیح و موارد مصرف |
---|---|
قرصها و داروهای خوراکی | شامل قرصهای ضد احتقان (فنیل افرین) آنتیهیستامینها (سیتریزین، لوراتادین، دیفن هیدرامین) قرص سرماخوردگی؛ تجویز بر اساس علت گرفتگی بینی مانند سرماخوردگی، آلرژی یا سینوزیت. آنتیبیوتیک در صورت سینوزیت باکتریایی |
اسپریها و قطرههای بینی | اسپریهای استروئیدی (مانند فلوتیکازون) برای کاهش التهاب بینی اسپریهای ضد احتقان (اکسیمتازولین، فنیل افرین) برای انقباض رگهای بینی (استفاده بیش از ۳ روز ممنوع) اسپریهای نمکی (کلرور سدیم) برای مرطوب کردن و شستشو اسپریهای آنتیکولینرژیک (ایپراتروپیوم بروماید) برای کاهش آبریزش بینی قطرههای ضد احتقان مانند قطره فنیل افرین، نفازولین و رینوسالین |
پمادهای بازکننده گرفتگی بینی | استفاده به عنوان یکی از روشهای درمانی برای باز کردن مجاری بینی |
محلول آبنمک | به منظور مرطوب کردن و شستشوی مخاط بینی برای باز کردن مجاری تنفسی |
داروهای ضد احتقان | داروهایی که به طور موقت تورم رگهای خونی بینی را کاهش داده و مجاری هوایی را باز میکنند؛ فرمهای مختلف شامل قرص، کپسول، شربت، اسپری و قطره کارکرد: تسکین کوتاهمدت گرفتگی بینی در سرماخوردگی، آنفلوانزا و آلرژی |
دیفن هیدرامین برای گرفتگی بینی
برای درمان گرفتگی بینی و کاهش ترشحات ناشی از عفونت ویروسی، در برخی موارد از آنتی هیستامین دیفن هیدرامین استفاده میشود. دیفن هیدرامین میتواند علاوه بر کاهش گرفتگی، به کاهش آبریزش بینی و سایر علائم آلرژی و سرماخوردگی هم کمک کند. البته باید در نظر داشت که برخلاف سایر آنتیهیستامینها، دیفن هیدرامین در درجه اول یک ضد احتقان نیست و نباید فقط از این دارو به عنوان درمان اصلی گرفتگی بینی برای مدت زمانی طولانی استفاده کرد.
۲. قطره برای گرفتگی بینی
برخی از داروهای درمان کننده گرفتگی بینی، به صورت قطره تولید میشوند. قطره فنیل افرین یا قطرههای ضد احتقان بینی، رایجترین داروهایی هستند که برای درمان گرفتگی بینی میتوانید از آنها استفاده کنید. قطره نفازولین نیز برای رفع گرفتگی ناشی از آلرژی یا سرماخوردگی موثر است. قطره گرفتگی بینی رینوسالین و قطره اکسی متازولین از دیگر داروهایی هستند که برای رفع گرفتگی بینی، میتوان از آنها استفاده کرد.
۳. اسپری برای گرفتگی بینی
برای درمان گرفتگی بینی یک سری اسپریها هم وجود دارند که هر کدام با ترکیبی متفاوت، به نحوی میتوانند گرفتگی و احتقان بینی را برطرف کنند. آنها عموما با کاهش التهاب، قطع آبریزش بینی و کمک به خروج مخاط به رفع گرفتگی کمک میکنند. اسپریهای نمکی در درجه اول با مرطوب کردن داخل بینی و شستوشوی مخاط، باعث باز شدن مجاری بینی میشوند.
اسپریهای بینی کورتیکواستروئیدی، داروهایی هستند که میتوانند به کاهش التهاب در مخاط بینی کمک کنند. یکی از رایجترین اسپریهای کورتیکواستروئیدی داخل بینی برای رفع گرفتگی، اسپری فلوتیکازون است. از این اسپری بینی خصوصا در مواردی که علت بینی سینوزیت یا آلرژی حاد است، استفاده میشود.
دستهای از اسپریها هم اسپریهای ضد احتقان هستند که میتوانند گرفتگی بینی را تسکین دهند. اسپریهای بینی ضد احتقان حاوی داروهایی مانند اکسی متازولین یا فنیل افرین هستند که رگهای خونی را در مجاری بینی منقبض میکنند. البته در نظر داشته باشید که نباید بیشتر از سه روز از اسپریهای ضد احتقان بینی استفاده کرد.
اسپریهای آنتیکولینرژیک بینی هم در مواردی برای رفع گرفتگی بینی استفاده میشوند. این داروها با کاهش مخاط بینی، به رفع گرفتگی کمک میکنند. در شرایطی که همراه با گرفتگی، آبریزش بینی شدید هم وجود دارد، مانند سرماخوردگی یا آنفلوانزا، اسپری ایپراتروپیوم بروماید نیز تجویز میشود تا با کاهش آبریزش، جلوی گرفتگی بینی را بگیرد.
متن انگلیسی:
benadryl
Nasal sprays for congestion reduce inflammation in the nasal passages, helping to clear mucus and improve breathing.
ترجمه متن:
اسپریهای بینی برای درمان گرفتگی، التهاب مجاری بینی را کاهش میدهند و به پاکسازی مخاط و بهبود تنفس کمک میکنند.
درمان خانگی برای گرفتگی بینی
درمانهای خانگی متعددی برای رفع گرفتگی بینی وجود دارد که اکثر آنها به میزان قابل توجهی موثرند و میتوان از آنها برای درمان گرفتگی بینی (حتی همراه با مصرف داروها)، استفاده کرد. بهترین درمانهای خانگی برای درمان احتقان بینی شامل موارد زیر است:
- درمان گرفتگی بینی با کمپرس گرم (این روش خصوصا برای رفع گرفتگی ناشی از سینوزیت موثر است. گرمای حاصل از کمپرس به شل شدن مخاط و تسکین فشار و درد در سینوسها کمک میکند.)
- دوش آب گرم با بخار (بخار، قدرت گرما و آبرسانی را با هم ترکیب میکند تا مخاط خشک را شل کرده و مجاری ملتهب بینی را شل کند.)
- استفاده از دستگاه بخور به عنوان یک درمان سریع برای گرفتگی بینی در خانه
- بالا نگه داشتن سر در هنگام خواب
- افزایش مصرف مایعات مانند آب یا آبمیوه
- شستوشوی بینی و سینوسها با آب نمک
- مصرف غذاهای تند و ادویهای برای باز کردن راه بینی
درمان گرفتگی بینی در سرماخوردگی
یکی از عوارض رایج سرماخوردگی، گرفتگی و احتقان بینی است. برای درمان گرفتگی بینی ناشی از سرماخوردگی بهترین راهکارها عبارتاند از:
- استفاده از یک دستگاه مرطوب کننده یا دستگاه بخور در خانه
- استفاده از اسپری نمکی برای شستوشوی داخل بینی
- مصرف آنتیهیستامینها مانند سیتریزین یا فکسوفنادین
- درمان احتقان بینی ناشی از سرماخوردگی با قرص سرماخوردگی
- استفاده از اسپری فنیل آفرین برای باز شدن مجاری بینی
درمان گرفتگی بینی هنگام خواب
بسیاری از افراد شبها هنگام خواب دچار گرفتگی بینی میشوند و این شرایط خواب راحت شبانه آنها را مختل میکند. در چنین شرایطی چندین گزینه درمانی وجود دارد که میتواند به رفع گرفتگی بینی در شب کمک کند تا راحتتر نفس بکشید و خواب بهتری داشته باشید. برای درمان گرفتگی بینی در شب میتوانید از روشها و راهکارهای زیر کمک بگیرید:
- حتما سر خود را کمی بالاتر بگذارید.
- قبل از خواب از عواملی که ممکن است باعث گرفتگی و احتقان بینی شوند پرهیز کنید.
- حتما بینی خود را قبل از خواب مرطوب کنید.
- از اسپریهای نمکی برای شستوشوی بینی استفاده کنید
- کمپرس گرم را روی بینیتان بگذارید.
- دوش آب گرم بگیرید.
- در طول روز مایعات کافی بخورید.
- یک دستگاه بخور را در اتاق خوابتان بگذارید.
- داروهایی مانند آنتیهیستامینها یا داروهای ضد احتقان را امتحان کنید.
درمان گرفتگی بینی در حساسیت فصلی
بسیاری از افراد به دلیل حساسیتهای فصلی، دچار گرفتگی بینی یا رینیت آلرژیک میشوند. برای درمان گرفتگی بینی ناشی از آلرژی فصلی، عمدتا باید در کنار اجتناب از ترکیبات آلرژن، از درمانهای پزشکی موثر هم استفاده کرد. داروهای بدون نسخه مانند آنتیهیستامینها و ضد احتقانها، در اکثر مواقع میتوانند گرفتگی بینی ناشی از آلرژی را رفع کنند یا علائم را تا حد زیادی کاهش دهند. لوراتادین، سیتریزین و فکسوفنادین موثرترین آنتی هیستامینهایی هستند که میتوانند احتقان بینی ناشی از آلرژی را درمان کنند. اسپریهای بینی، به ویژه اسپریهای کورتیکواستروئیدی مانند اسپری فلوتیکازون و تریامسینولون و محلولهای شستوشوی نمکی (اسپری رینوسالین) هم میتوانند تسکیندهنده باشند. اسپریهای بینی سالین با رقیق و شل کردن مخاط بینی، باعث پاکسازی آلرژنها و مرطوب شدن مجاری بینی میشوند تا علاوه بر باز شدن مجاری بینی، تنفس هم راحتتر شود.
در موارد شدیدتر، پزشک از داروهای ضد آلرژی قویتری کمک میگیرد. آنتاگونیستهای گیرنده لکوترین، دستهای از داروهای تجویزی هستند که با مسدود کردن لکوترینها (مواد شیمیایی که باعث گرفتگی بینی میشوند)، علائم آلرژی از جمله احتقان بینی را برطرف میکنند.
درمان گرفتگی بینی بعد از عمل
کسانی که عمل بینی انجام دادهاند، معمولا به دلیل تورم و تجمع مخاط در مجاری بینی، دچار گرفتگی بینی میشوند. درمان گرفتگی بینی بعد از عمل بیشتر روی کاهش این تورم و پاکسازی مجاری بینی متمرکز است. بهترین راهکار درمانی، شستوشوی بینی با استفاده از محلولهای شستوشوی نمکی یا استفاده از اسپریهای سالین است. داروهای تجویزی و داروهای ضد احتقان هم میتوانند در رفع این گرفتگی بینی موثر باشند. در بین تکنیکهای خانگی هم افزایش مصرف مایعات، استفاده از دستگاه مرطوب کننده خانگی و کمپرس گرم، میتواند به کاهش تورم و بهبود جریان هوا در مجاری بینی کمک زیادی کند. گاهی در شرایطی که مخاط خونی بخشهای بالایی بینی را مسدود کرده باشد، جراح با کمک دستگاههای مکنده مخصوص، راههای تنفسی بینی را باز میکند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
گرفتگی بینی عارضه شایعی است که میتواند در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود. درمان گرفتگی بینی بیشتر به این بستگی دارد که علت احتقان چیست. در مواردی که حساسیت و آلرژی دلیل گرفتگی است میتوان از آنتیهیستامینها و داروهای ضد احتقان استفاده کرد. اما اگر دلیل گرفتگی بینی سینوزیت باشد، عمدتا از اسپریهای کورتیکواستروئیدی استفاده میشود. با این حال اگر گرفتگی بینی برای مدت زمانی طولانی ادامه دارد و مشکلات زیادی را ایجاد کرده، بهتر است حتما برای بررسی دلیل و درمان مناسب، به یک متخصص آلرژی مراجعه کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!