فهرست مطالب
اگزما که بسیاری از افراد آن را به عنوان درماتیت آتوپیک میشناسند، یک بیماری التهابی پوستی است که افراد بسیار زیادی را تحت تاثیر قرار میدهد و مشخصه اصلی آن خارش و خشکی پوست است. عوامل مختلفی میتوانند موجب بروز اگزما شوند. این بیماری ناراحت کننده ممکن است در قسمتهای مختلف بدن ایجاد شود و در برخی مواقع بسیار آزاردهنده است. اگرچه هیچ درمانی برای اگزما وجود ندارد، اما کارهای زیادی وجود دارد که میتوانید برای کاهش خارش و مدیریت این بیماری انجام دهید. در این مقاله از دکترتو میخواهیم تمامی گزینههای موجود برای درمان اگزما را بررسی کنیم. اگر علائم اگزما باعث آزارتان شده میتوانید از متخصص پوست کمک بگیرید. شما میتوانید از طریق سامانه نوبت دهی و آنلاین دکترتو با بهترین متخصصین پوست در اتباط باشید.
درمان اگزما چیست؟
همانطور که گفته شد، اگزما پوستی هیچ درمان قطعی ندارد و افرادی که اگزما دارند تقریبا همیشه با آن درگیرند. اما روشهای درمانی که برای اگزما معرفی شدهاند همگی میتوانند دورههای حاد بیماری را کنترل کنند، مانع شدت یافتن علائم شوند و در صورت بروز آنها، به تسکین علائم ناشی از اگزما کمک کنند. در نتیجه به نوعی هدف از درمان اگزما، مدیریت این بیماری است. درمانها بسیار مختلفاند و باید بر اساس علت اگزما و از همه مهمتر نوع آن، انتخاب شوند.
از درمانهای ساده خانگی و تغییر سبک زندگی گرفته تا درمانهای طب سنتی، روشهای کنترل استرس و مدیتیشن و درمانهای دارویی و پزشکی، همگی میتوانند گزینههای مختلف درمان و مدیریت اگزما باشند. حتی برخی از درمانهای مدرنی که برای اگزما معرفی شده است، مانند فوتودرمانی یا موارد مشابه، باز هم به صورت قطعی نمیتوانند اگزما را درمان کنند.
روش درمان | توضیحات | مزایا | معایب |
---|---|---|---|
کرمها و پمادهای موضعی | حاوی کورتیکوستروئیدها، مهارکنندههای کلسینورین، مرطوبکنندهها و آنتیهیستامینها هستند. | تسکین سریع خارش و التهاب، اثربخشی بالا در بسیاری از موارد | عوارض جانبی در صورت استفاده طولانی مدت، نازک شدن پوست |
داروهای خوراکی | شامل آنتیهیستامینها، داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی و داروهای بیولوژیک است. | موثر در موارد شدید اگزما، کاهش التهاب سیستمیک | عوارض جانبی جدیتر نسبت به کرمهای موضعی |
نوردرمانی | استفاده از اشعه ماوراء بنفش برای کاهش التهاب و خارش | موثر در برخی انواع اگزما، کاهش نیاز به داروهای سیستمیک | خطر سوختگی پوست، افزایش خطر سرطان پوست |
درمانهای طبیعی | شامل استفاده از روغنهای گیاهی، حمام بلغور جو دوسر، پروبیوتیکها و رژیم غذایی ضد التهابی است. | کمعوارض، مکمل درمانهای پزشکی | اثربخشی محدودتر نسبت به داروها، نیاز به تحقیقات بیشتر |
درمانهای مکمل | شامل آروماتراپی، طب سوزنی و هیپنوتیزم است. | ممکن است به کاهش استرس و بهبود کیفیت خواب کمک کند. | اثربخشی علمی آنها به طور کامل اثبات نشده است. |
درمان اگزما با دارو
درمانهای دارویی مختلفی برای اگزما وجود دارند. برخی از آنها شامل داروهای بدون نسخه هستند و برخی نیز به صورت داروهای تجویزی، توسط پزشک تجویز میشوند و میتوانند موارد حادتر و شدیدتر اگزما را درمان و مدیریت کنند.
اولین داروهایی که برای درمان اگزما می توان از آنها استفاده کرد، کرمها و پمادهای موضعی بدون نسخه است. در کنار آنها هم می توان از کرمهای تجویزی برای کاهش علائم اگزما به صورت موضعی استفاده کرد. گاهی نیز پزشک انواع داروهای خوراکی را برای تسکین اگزما تجویز میکند. داروهای خوراکی شامل داروهای ضدالتهابی، آنتیهیستامینها یا کورتیکواستروئیدهای خوراکی میشوند که میتوانند خارش و التهاب را کاهش دهند. در نهایت داروها میتوانند به شکل تزریقی هم استفاده شوند.
بیولوژیکها نوع نسبتاً جدیدی از دارو هستند که میتوانند به کاهش التهاب در اگزمای متوسط تا شدید کمک کنند. این داروهای مبتنی بر پروتئین با هدف قرار دادن سلولهای T و پروتئینهای ایمنی در بدن شما کار میکنند. این داروها معمولا هر دو هفته تا چهار هفته یکبار، با دستور پزشک باید تزریق شوند.
۱. بهترین قرص برای درمان اگزما
در برخی مواقع باید برای درمان اگزما از درمانهای دارویی خوراکی استفاده کرد. خصوصا در مواردی که سایر درمانها، خصوصا داروهای موضعی نتیجهبخش نبودهاند. آنتیهیستامینها و مسکنها بخشی از قرصهایی است که برای کنترل رایجترین شکل اگزما، یعنی درماتیت آتوپیک تجویز میشوند. در مواردی که احتمال بروز آلرژی هم وجود دارد، آنتیهیستامینها مفیدند. همچنین مسکنهای مختلف میتوانند درد و ناراحتی ناشی از اگزما را کاهش دهند. بخش دیگر داروهای خوراکی برای اگزما، آنتیبیوتیکها هستند که برای کنترل عفونت تجویز میشوند.
۲. بهترین کرم برای درمان اگزما (پماد درمان قطعی اگزما)
کرمها و پمادهای بدون نسخه و تجویزی اصلیترین گزینههای درمانی برای اگزما هستند. کرمها و پمادهای بدون نسخه حاوی موادی مانند بلغور جو دو سر کلوئیدی، هیدروکورتیزون، پترولاتوم و مواردی از این دست، همگی میتوانند به ترمیم سد پوستی و کاهش علائم کمک کنند. در کل کرمها و پمادهای موضعی که می توان برای درمان اگزما از آنها استفاده کرد، شامل کورتیکواستروئیدهای موضعی، استروئیدها، پماد کورتون، کرمهای ضدالتهابی و کرمهای سرکوب کننده سیستم ایمنی میشوند. همچنین می توان از انواع کرمهای مرطوب کننده و ضد اگزما هم برای رفع التهاب و خشکی پوست کمک گرفت.
نکته مهمی که در خصوص انتخاب کرمهای مناسب برای درمان اگزما باید به آن توجه کرد این است که کرمهای اگزما با مرطوبکنندههای معمولی صورت و لوسیونهای بدن شما متفاوت هستند. آنها به طور خاص برای پوستهای مستعد اگزما فرموله شدهاند – یعنی حاوی مواد مناسب برای درمان موثر پوست که تحت تاثیر خشکی شدید، خارش، قرمزی و حساسیت است، هستند.
پمادهای کورتیزون موضعی اصلیترین درمان برای اگزما، خصوصا درماتیت آتوپیک هستند. هیدروکورتیزون موضعی OTC یک استروئید با قدرت کم است و با کاهش سوزش، خارش و التهاب روی پوست اثر میگذارد. کرمهای نرمکننده و مرطوب کننده مختلف مانند کرمهای حاوی اوسرین هم میتوانند خشکی پوست را از بین ببرند.
درمان اگزما با لیزر
یکی دیگر از گزینههای درمان اگزما، نوردرمانی یا درمان با لیزر است. در لیزردرمانی اگزما از نور UV برای کمک به کاهش علائم استفاده میشود. این روش میتواند اگزمای متوسط یا شدید را زمانی که سایر درمانها بیاثر بودهاند، درمان کند. لیزردرمانی غیرتهاجمی است و میتواند در نواحی خاص یا در بخش وسیعی از بدن استفاده شود. در این روش نور لیزر یک اثر فیزیولوژیکی در سلولها و بافتها ایجاد میکند که نتیجه آن بهبود علائم ناشی از اگزما است. لیزر میتواند به طور موثر اگزما را در بزرگسالان و کودکان درمان کند.
درمان اگزما با داروهای گیاهی
برای درمان اگزما می توان از داروهای گیاهی پیشنهاد شده برای کنترل علائم بیماری کمک گرفت. داروهای گیاهی هم شامل داروهای طبیعی در خانه میشود و هم می توان از برخی داروهای گیاهی موجود در بازار که مخصوص اگزما هستند، استفاده کرد. برای مثال یکی از داروهای موجود، کرم گیاهی کالاندولا است که میتواند التهاب ناشی از اگزما را بهبود دهد.
داروی گیاهی اگزما کاژوا یکی دیگر از محصولاتی است که برای درمان این بیماری وجود دارد. این داروی گیاهی میتواند ترکخوردگی پوست، خشکی و خارشهای شدید را کنترل کند. ژل آلوئهورا، روغن درخت چای، نارون کوهی و بابونه از دیگر درمانهای گیاهی توصیه شده برای تسکین علائم اگزما هستند.
درمان خانگی اگزما
درمان خانگی اگزما شامل استفاده از یک سری تکنیکها و روشهایی است که میتواند علائم اگزما را تسکین دهد. سادهترین راهکار، تغییر سبک زندگی و دوری از محرکهایی است که میتواند موجب تشدید علائم اگزما شود. شما باید از هر عاملی که میتوانند اگزما را تشدید کنند، خودداری کنید.
کمپرس سرد یکی دیگر از گزینههایی است که می توان به عنوان درمان خانگی اگزما در نظر گرفت. دوش آب ولرم (آب نباید داغ یا خیلی سرد باشد) به مدت کوتاه هم میتواند علائم را تسکین دهد. یکی از درمانهای خانگی موثر، حمام با جو دو سر کلوئیدی است. سرکه طبیعی و عسل هم دو درمان خانگی توصیه شده برای کاهش علائم شدید اگزما هستند.
شما همچنین میتوانید با مرطوب کردن منظم پوست خشک و حساس در خانه با استفاده از مرطوب کنندههای خانگی یا کرمهای مرطوب کننده بدون عطر، از تشدید علائم جلوگیری کنید. روغن درمانی مانند ماساژ ناحیه آسیبدیده با روغن نارگیل یا روغن آفتابگردان هم میتواند در درمان اگزما مفید باشد.
درمان اگزما با رژیم غذایی
بخش مهمی از علائم اگزما زمانی ایجاد میشود که فرد غذاهای محرک و حساسیتزا را مصرف میکند. به همین دلیل یکی از گزینههای اصلی درمان خانگی اگزما، تغییر سبک زندگی، خصوصا رژیم غذایی است. باید افرادی که اگزما دارند مواد غذایی محرک خود را بشناسند و از مصرف آنها خودداری کنند. برای مثال فلفل و ادویهجات ممکن است علائم اگزما را تشدید کنند.
علاوه بر این باید برای درمان اگزما مصرف غذاهای ضدالتهابی را افزایش داد. ماهی، زردچوبه و لوبیا از جمله مواد غذایی ضدالتهابی هستند که می توان آنها را برای درمان اگزما مصرف کرد. سبزیجات تازه و میوههای آبدار و خنک هم میتوانند به عنوان رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلا به اگزما، مفید در نظر گرفته شود.
درمان قطعی اگزما (آیا اگزما درمان قطعی دارد؟)
اگزما درمان قطعی ندارد و حتی با وجود مطالعات زیادی که در این زمینه صورت گرفته، هنوز هیچ یک از درمانهای موجود نمیتواند اگزما را به صورت قطعی درمان کنند. با این حال درمانهای موجود بسته به نوع اگزما و قسمتی از بدن که تحت تاثیر قرار گرفته، میتوانند علائم را به میزان زیادی تسکین دهند.
۱. درمان اگزما صورت
یکی از رایجترین قسمتهایی از بدن که ممکن است دچار اگزما شود، صورت است. درمان اگزمای صورت بسته به نوع آن و شدتی که دارد شامل مصرف یک سری مرطوب کنندههای مخصوص پوست صورت و یک سری داروهای ضدالتهابی و کورتیکواستروئیدی است. علاوه بر این باید حتما با کمک آنتیهیستامینها، خارش و حساسیت پوست صورت را تسکین داد. بخش دیگر درمان اگزمای صورت، از بین بردن جای لکهای پوستی یا اسکارهای ناشی از علائم اگزماست.
۲. درمان اگزما دست
اگزمای دست را باید ابتدا با دوری از محرکها درمان کرد. کرمهای مرطوب کننده میتوانند خشکی را از بین ببرند و پماد درمان اگزما دست با داشتن خواص ضدالتهابی هم میتوانند علائم را تسکین دهند. روغن نارگیل یا ژل آلوئهورا روی دستهای حساس و آسیبدیده اثر خوبی دارند.
۳. درمان اگزما پا
برای درمان اگزمای پا علاوه بر داروها و پمادهای کورتیکواستروئیدی موضعی، می توان از برخی راهکارهای ساده خانگی و طبیعی هم کمک گرفت. حمام سرکه طبیعی یا قرار دادن پاها در حمام جو دو سر کلوئیدی میتواند به صورت موثری علائم اگزما در پا را تسکین دهد.
۴. درمان اگزما آلت تناسلی
گاهی اوقات علائم اگزما به صورت قرمزی، خارش و التهاباتی در اندامهای تناسلی زنان و مردان ظاهر میشود. در اکثر موارد هم علائم اگزما در اندام تناسلی شدیدتر و آزاردهندهتر است. باز هم انواع مختلفی از اگزما ممکن است در اندامهای تناسلی ایجاد شود و دلایل آن هم متفاوت است. درمانهای دارویی بهترین گزینه برای درمان اگزما آلت تناسلی است. پمادهای هیدروکورتیزون و مومتازون، به همراه پمادهای موضعی پمادهای تاکرولیموس و پیمکرولیموس از جمله درمانهای موثری هستند که میتوانند علائم متوسط تا شدید اگزمای اندامهای تناسلی را تسکین دهند.
۵. درمان اگزما سکه ای
یکی از انواع رایج و دردسرساز اگزما، اگزمای سکهای یا درماتیت نومولار نام دارد. معمولا باید برای درمان این نوع از اگزما حتما به یک متخصص پوست مراجعه کرد. درمانهای دارویی شامل مصرف پمادهای موضعی کورتیکواستروئیدی روی التهابات و کرمهای مرطوب کننده میشود. همچنین در برخی موارد باید برای جلوگیری از عفونت از آنتیبیوتیکها هم استفاده کرد. آنتیهیستامینها نیز به منظور جلوگیری از بروز علائم آلرژی مانند خارش شدید، به عنوان بخشی از درمان اگزما سکهای تجویز میشوند.
۶. درمان اگزما کف سر
در اگزمای کف سر، کف سر حالت پوسته پوسته شده و خارش زیادی دارد. به این نوع اگزما، اگزمای سبورئیک نیز گفته میشود. یک سری کرمها، ژلها و شامپوهای مخصوص اگزما وجود دارند که می توان از آنها برای درمان اگزمای کف سر استفاده کرد. اکثر این شامپوها شامل ترکیباتی مانند اسید سالیسیلیک، کتوکونازول و سلنیوم سولفید هستند و میتوانند التهاب، پوسته پوسته شدن و خارش کف سر را درمان کنند.
۷. درمان لک اگزما
یکی از مشکلات اصلی افراد مبتلا به اگزما، لکههای پوستی است که به دنبال شروع علائم روی پوست ظاهر میشوند و حتی گاهی تا مدتها بعد از تسکین علائم هم لکههای ناشی از اگزما باقی میمانند. درمان با لیزر یا نوردرمانی یکی از اصلیترین گزینهها برای رفع لکههای ناشی از اگزما است. علاوه بر این برخی از کرمها لکه بر قوی با فرمولاسیونهای مخصوص هم وجود دارد که میتوانند در درمان لک اگزما موثر باشند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
اگزما یک اختلال پوستی است که ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. از عوامل ژنتیکی گرفته تا برخورد با برخی از محرکها، همگی میتواند موجب درگیری یک فرد با اگزما باشد. اما درمان اگزما چیست؟ هنوز هیچ درمان قطعی برای اگزما وجود ندارد و تنها گزینههای درمانی موجود، راهکارهایی برای کنترل علائم و مدیریت بیماری است. از اینرو درمان اگزما شامل درمانهای خانگی و طبیعی، درمان طب سنتی، تغییر سبک زندگی و دوری از برخی محرکها و همچنین درمانهای پزشکی میشود. داروهای بدون نسخه و داروهای تجویزی میتوانند برای درمان اگزمای متوسط تا شدید مناسب باشند.
یک متخصص پوست و مو میتواند با بررسی علائم و انجام تستهای ضروری تشخیص دهد که کدام گزینههای درمانی برای شما مناسبتر است. خصوصا این که مصرف بیرویه برخی از داروها از جمله کورتیکواستروئیدها به هیچ عنوان مجاز نیست و نباید آنها را برای مدت زمانی طولانی استفاده کرد. خبر خوب اینکه شما میتوانید از سامانه دکترتو برای مشاوره با دکتر آنلاین پوست و مو کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!