تاندون چیست؟ کدام بیماری های تاندون شایع است؟

تاندون چیست؟ رابط عضلات با استخوان‌ها است که وقتی عضلات جمع یا آزاد می‌شوند به استخوان‌ها امکان حرکت می‌دهد. استفاده بیش از حد، آسیب‌دیدگی، افزایش سن و بیماری‌هایی مانند آرتروز می‌توانند به تاندون ها آسیب برسانند. با گنجاندن ورزش متعادل در برنامه روزانه می‌توان ریسک مشکلات تاندون را کاهش داد. در ادامه این مطلب از دکترتو شما را با انواع تاندون و نحوه مراقبت از آنها بیشتر آشنا می‌کنیم. همچنین اگر علائم خاصی را در نقاط مختلف اسکلتی خود تجربه می‌کنید بهتر است با یک متخصص ارتوپد در این باره مشورت کنید. شما می‌توانید علاوه بر تعیین وقت حضوری بصورت آنلاین یا تلفنی با پزشکان مورد نظر خود در ارتباط باشید.

تاندون چیست؟

تاندون ها (به انگلیسی tendon) مجموعه‌ای از فیبرهای رشته‌ای از جنس کلاژن هستند که وظیفه اتصال استخوان‌ها به عضلات را بر عهده دارند. آنها در طول بدن در اندازه‌های مختلف قرار دارند. تاندون ها از بافت تنی تشکیل شده‌اند و دارای ساختاری الاستیک هستند و می‌توانند در طول حرکت عضلات انعطاف پذیری لازم را داشته باشند. در واقع، تاندون ها با جذب بخشی از تاثیر وارده به عضلات حین دویدن، پریدن یا حرکات دیگر از آسیب‌دیدگی عضلات جلوگیری می‌کنند.

بدن انسان‌ها حاوی هزاران تاندون است که از سر تا پا و انگشتان وجود دارند. تاندون آشیل که ماهیچه ساق پا را به استخوان پاشنه پا وصل می‌کند، بزرگ‌ترین تاندون بدن است. تاندون ها مقاومت بالایی نسبت به پارگی دارند اما قابلیت کششی زیادی ندارند، یعنی ممکن است در اثر فشار به راحتی آسیب ببینند و بهبودی آن‌ها زمان زیادی طول می‌کشد.

آناتومی تاندون

ساختار و آناتومی تاندون شبیه طناب یا کابل فیبر نوری با فیبرهای کلاژنی کوچک است که در یک دسته قرار می‌گیرند. همین دسته‌بندی باعث تقویت تاندون و قوی‌تر شدن آن می‌شود. بخش عمده تاندون ها از کلاژن تشکیل شده است که یکی از بیشترین پروتئین‌های موجود در بدن است. تاندون ها علاوه بر کلاژن، حاوی عروق خونی و عصب هستند. فیبرهای کلاژنی، انعطاف‌پذیر، محکم و مقاوم در برابر آسیب هستند. فیبرهای کلاژنی در تاندون به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:

• باندل‌های فیبر نوری اولیه (سابفاسیکلز) که کوچک‌ترین باندل موجود است.
• باندل‌های فیبر نوری ثانویه (فاسیکلز) که از گروه سابفاسیکلز‌ها ساخته شدند.
• باندل‌های فیبر سوم که حاوی گروه‌های فاسیکلز است که خود تاندون را تشکیل می‌دهند.

تاندون کجاست؟

تاندون ها به صورت نوارها و رشته‌های صاف و محکم در سراسر بدن موجود هستند و عضلات را به استخوان‌ها متصل می‌کنند. در هر عضو و قسمت از بدن از سر گرفته تا نوک انگشتان پا، تاندون ها قرار دارند تا حرکت و پشتیبانی از عملکرد عضلات را فراهم کنند. بعضی از محل‌های رایج تاندون ها عبارتند از:

• روی سر و گردن برای حرکت گردن، شانه و صورت
• در بازو و دست برای حرکت مچ دست، انگشتان و آرنج
• در پا و ساق برای حرکت زانو، پا و پاشنه
• در شکم و کمر برای حرکت شکم و پشت و همچنین حفظ استقامت

دردهای خاصی در قسمت تاندون داری؟

برای بررسی مشکل از متخصص نوبت بگیر.

دکتر ارتوپد آنلایندکتر فوق تخصص ارتوپد

انواع تاندون

تاندون ها در بدن به صورت متنوعی وجود دارند و براساس نقش و موقعیتشان می‌توانند به دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم شوند. برخی از انواع تاندون عبارتند از:

• تاندون آشیل: تاندون بزرگ و قوی که تاندون پشتی ران نیز نامیده می‌شود و عضلات پشت ران را به استخوان ساق متصل می‌کند.
• تاندون زانویی: در قسمت جلوی زانو قرار دارد و عضله پاشنه را به استخوان ساق متصل می‌کند.
• تاندون دوسر بازویی: عضله بازو را به استخوان آرنج متصل می‌کند.
• تاندون چهارسر ران: در قسمت بالایی پا و ناحیه زانو قرار دارد و عضلات ران را به استخوان ران متصل می‌کند.
• تاندون نوار تهیگاهی‌درشت‌نی یا نوار ایلیوتیبیال در لگن شروع شده و به قسمت جانبی استخوان ساق پا وصل می‌شود.  
• تاندون کمر در ناحیه کمر قرار دارد و عضلات کمر را به استخوان‌های ناحیه کمر متصل می‌کند.

۱. تاندون پا

تاندون پا رشته محکم با بافت منعطف شبیه طناب است که عضلات را به استخوان‌های پا وصل می‌کند. این تاندون ها در بخش‌های مختلف پا قرار دارند و نقش مهمی در حرکت و پشتیبانی از پاها ایفا می‌کنند. مهم‌ترین تاندون های پا عبارتند از:

• تاندون آشیل
• تاندون زانویی
• تاندون پرونئال
• تاندون خلفی تیبیالیس
• تاندون فلکسور هالوسیس لانگوس
• تاندون پلانتاریس

۲. تاندون زانو

درحالی‌که رباط‌ها استخوان‌ها را به هم وصل می‌کنند، وظیفه تاندون ها وصل کردن عضلات به استخوان‌ها است. تاندون چهار سر ران در زانو، ران را به کشکک زانو وصل می‌کند، درحالی‌که تاندون زانویی، کشکک را به استخوان ساق پا وصل می‌کند. از تاندون های مهم زانو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تاندون زانویی
• تاندون چهار سر ران
• تاندون سیم‌تاندونیوس
• تاندون گراسیلیس
• تاندون عضله دوسر فموریس
• تاندون پوپلیتئوس

۳. تاندون شانه

تاندون های موجود در شانه عمدتا شامل سر بلند تاندون های دوسر بازو و تاندون های کلاهک گرداننده (rotator cuff) می‌شوند:

• ماهیچه بالاخاری (Supraspinatus muscle) که ماهیچه گرداننده شانه است که از استخوان کتف شروع می‌شود و با یک تاندون مشترک به سر استخوان بازو می‌رسد.
• ماهیچه زیرخاری که به آن عضله تحت خاری یا اینفرااسپیناتوس (Infraspinatus muscle) می‌گویند هم ماهیچه گرداننده شانه است که از استخوان کتف به پایین‌تر از سر استخوان بازو می‌رسد.
• ماهیچه گرد کوچک (Teres minor muscle) که عضله باریکی است که از لبه خارجی استخوان کتف به سمت بالا رفته و از سطح خلفی تحتانی کپسول مفصلی شانه به سطح خلفی برجستگی بزرگ استخوان بازو، زیر ماهیچه زیرخاری می‌رسد.
• ماهیچه زیر کتفی (Subscapularis muscle) که عضله گرداننده شانه است که از استخوان کتف به پایین‌تر از سر استخوان بازو وصل می‌شود.

۴. تاندون دست

تاندون دست دو نوع مختلف دارند به‌نام تاندون های فلکسور که باعث خم‌شدن انگشتان می‌شوند یا تاندون های اکستنسور که نقش مهمی در بازکردن انگشتان دارند. معمولا، آسیب‌دیدگی تاندون دست با نوعی تروما شروع می‌شود که می‌تواند یک برش سطحی دست باشد یا کشیدن ناگهانی یا مچاله و فشرده شدن انگشتان.

تاندون های فلکسور در قسمت پشت دست و مچ دست قرار دارند و عضلات انفلکسورهای مچ دست را به استخوان‌های انگشتان متصل می‌کنند. این تاندون ها در حرکت انحنای مچ دست و انگشتان نقش مهمی دارند و تاندون‌ های اکستنسور هم به باز کردن عضلات دست و انگشت کمک می‌کنند.

وظیفه تاندون چیست؟ (کار تاندون چیست؟)

زمانی که عضلات را جمع و فشرده می‌کنید، تاندون ها هم استخوان متصل به این عضلات را می‌کشند و باعث حرکت دادن آن می‌شوند. در واقع وظیفه تاندون ها این است که به عنوان اهرمی برای حرکت استخوان‌ها حین انقباض و انبساط عضلات عمل کنند. تاندون ها سفت‌تر از عضلات و ماهیچه‌ها هستند و از قدرت بالایی برخودارند. برای مثال، تاندون های فلکسور موجود در پا می‌توانند بیش از هشت برابر وزن بدن را تحمل کنند.

آسیب های تاندون

تاندون ها ممکن است به علت مجموعه‌ای از عوامل آسیب ببینند. برخی از مهم‌ترین آسیب‌های تاندون عبارتند از:

• التهاب تاندون
• کشیدگی تاندون
• پارگی تاندون
• انسداد تاندون
• التهاب مویرگی (تنومبورسیتیس)

التهاب تاندون

التهاب تاندون ممکن است در هر کدام از تاندون های بدن به علت زیاده‌روی در استفاده از یک تاندون، آسیب مستقیم، فشار طولانی مدت یا عوامل دیگر اتفاق بیفتد. تاندونیت باعث درد، تورم و محدودیت در حرکت تاندون می‌شود. ورزش می‌تواند علت اصلی التهاب تاندون باشد که احتمال بروز آن با افزایش سن و کاهش قابلیت الاستیسیته افزایش می‌یابد. بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید یا دیابت نیز می‌توانند باعث التهاب تاندون شوند.

اگه تاندونت ورم کرده و نگرانی التهاب باشه همین حالا از متخصص کمک بگیر.

دکتر التهاب تاندون

کشیدگی تاندون

کشیدگی تاندون، نوع آسیب تاندونی است که به علت کشیده شدن بیش از حد و غیرطبیعی تاندون در اثر حرکت ناگهانی، فشار زیاد، یا استفاده زیاد از تاندون اتفاق بیفتد. فعالیت‌های ورزشی، حرکات ناگهانی، تغییرات سریع در جهت و شدت حرکت، و استفاده نامناسب از تاندون ها یا ضربه می‌توانند از علل ایجاد کشیدگی تاندون باشند. درد، تورم، تغییر رنگ پوست، محدودیت در حرکت، احساس ناراحتی و سفتی در منطقه تاندون از علائم کشیدگی تاندون به‌شمار می‌آیند.

پارگی تاندون

از نظر پزشکی، پارگی رباط و تاندون ها، اسیب دیدگی بافت‌های نرم هستند که عضلات و مفاصل را به هم متصل می‌کنند. درد و ورم از علائم شایع پارگی تاندون و رباط‌ها هستند. زمانی که دچار پارگی می‌شوید احتمالا صدای آن را بشنوید که درد بسیار شدیدی ایجاد می‌کند. پارگی تاندون در اثر فرسایش تدریجی یا تصادف اتومبیل، جراحت‌های ورزشی حاد یا افتادن از جایی به‌وجود می‌آید. پارگی تاندون با درد و ورم در ناحیه آسیب دیده همراه خواهد بود، مفصل کناری آن درست کار نمی‌کند و نمی‌توانید وزن بدن را روی آن تاندون بگذارید.

درمان مشکلات تاندون

درمان مشکلات تاندون به نوع و شدت آسیب و تشخیص دقیق پزشک بستگی دارد. روش‌های درمان مشکلات تاندون عبارتند از:

• استراحت و اجتناب از فعالیت‌هایی که فشار زیاد به تاندون ها می‌آورند.
• کمپرس سرد
• مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن
• جلسات فیزیوتراپی
• تزریقات موضعی
• کار درمانی
• جراحی

ویتامین برای ترمیم تاندون

ویتامین‌ها و مواد مغذی نقش مهمی در فرآیند ترمیم تاندون ها و بهبود آسیب‌های تاندونی ایفا می‌کنند. درواقع، مصرف ویتامین‌ها و آنتی اکسیدان‌ها باعث کاهش التهاب و آسیب‌های وارده به بافت شده و روند ترمیم و التیام بعد از آسیب تاندونی را تسریع می‌کنند. ویتامین سی با افزایش قطر فیبریل کلاژن و تعداد فیبروبلاست‌ها در ناحیه آسیب دیده باعث التیام تاندون می‌شود.

از دیگر ویتامین‌هایی که برای ترمیم تاندون مفید هستند می‌توان به ویتامین E، ویتامین دی، ویتامین A، و ویتامین‌های گروه ب اشاره کرد. مصرف خوراکی‌های حاوی این ویتامین‌ها فرایند التیام بعد از آسیب تاندون را تسریع می‌کند.

تغذیه مناسب برای ترمیم تاندون

پروتئین‌ها سازنده اصلی تاندون ها هستند. مصرف منابع غنی پروتئین مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی، سویا، لوبیا، لبنیات، تخم مرغ و مغزها می‌تواند در تقویت و ترمیم تاندون ها مؤثر باشد. تغذیه مناسب برای ترمیم تاندون ها باید حاوی مواد غذایی زیر باشد:

• میوه‌ها و سبزیجات حاوی ویتامین‌، مواد آنتی‌اکسیدانی و فیبر مانند پرتقال، توت‌فرنگی، آناناس، اسفناج، بروکلی و فلفل قرمز
• ماهی‌ ساردین، قزل آلا و ماهی ماکرل
• آجیل و دانه‌ها مانند بادام، بادام زمینی، برنج برنج، دانه‌های کامل و کینوا
• آب کافی بنوشید.
• مکمل‌ تغذیه مصرف کنید.

نحوه مراقبت از تاندون

برای اینکه تاندون ها درست کار کنند و آسیب نبینند، باید از آن‌ها به‌درستی مراقبت کنید. در ادامه برخی از روش‌های مراقبت از تاندون را آورده‌ایم که توصیه می‌شود در زندگی خود رعایت کنید:

• ورزش منظم و تمرینات تقویتی مانند پیاده‌روی، دویدن، شنا، ژیمناستیک و تمرینات مقاومتی
• گرم کردن قبل از شروع فعالیت ورزشی
• کمپرس سرد یا گرم در صورت آسیب دیدگی
• استراحت بعد از تمرینات و ورزش‌های شدید
• تغذیه مناسب و سالم
• اجتناب از فعالیت‌های خطرناک و رعایت تکنیک صحیح هنگام ورزش و فعالیت‌های روزمره

فرق رباط و تاندون

فرق رباط (لیگامان) و تاندون در این است که لیگامان‌ها دو استخوان را به هم وصل می‌کنند اما وظیفه تاندون ها اتصال ماهیچه‌ها به استخوان است. در جدول زیر می‌توانید فرق رباط و تاندون را مشاهده کنید:

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

تاندون چیست؟ تاندون ها رشته‌های الیافی هستند که عضلات را به استخوان‌ها وصل می‌کنند و وقتی که عضلات باز و بسته می‌شوند، به لطف وجود این تاندون ها است که می‌توان استخوان‌ها را حرکت داد. پارگی، التهاب و کشیدگی تاندون از مشکلاتی هستند که باعث آسیب دیدگی و جراحت تاندون دوسر بازو و کلاهک گرداننده (rotator cuff) می‌شوند. با رعایت عادات ورزشی و فشار نیاوردن، می‌توان از تاندون ها مراقبت کرد. در صورتی که احساس درد شدید و مزمن دارید، بهتر است به پزشک ارتوپد مراجعه کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با متخصص ارتوپد آنلاین بصورت تلفنی یا متنی در ارتباط باشید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!