فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
سندروم قلب شکسته (به انگلیسی Broken heart syndrome) یک وضعیت قلبی است که در شرایط استرس‌زا و زمانی که فرد درگیر احساست شدیدی است آن را تجربه می‌کند. استرس ناشی از اتفاقات، مانند شکست عاطفی، فوت نزدیکان یا تراژدی‌های بزرگتر می‌توانند می‌توانند دلیل بیماری قلب شکسته است. بیماری جسمی جدی یا جراحی نیز ممکن است منجر به این سندرم شود. سندروم قلب شکسته معمولاً موقتی است، اما برخی افراد ممکن است پس از بهبود قلب هنوز احساس ناخوشی داشته باشند. درد ناگهانی قفسه سینه و احساس حمله قلبی از علائم کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو است. درمان این وضعیت معمولا دارودرمانی است.
سندروم قلب شکسته چیست؟
در پزشکی به بیماری سندرم قلب شکسته، سندرم بالونی آپیکال گذرا یا کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو می‌گویند. زمانی که فرد دچار استرس شدید عاطفی یا جسمی شود، بطن سمت چپ قلب ضعیف‌شده و منجر به درد و تنگی نفس می‌شود. سندروم قلب شکسته یا تاکاتسوبو کاردیومیوپاتی، یکی از انواع بیماری قلبی موقت است که در آن قسمت‌های انتهایی و میانی بطن چپ قلب دچار اختلال در پمپاژ خون به سرخرگ آئورت می‌شوند.
سندروم قلب شکسته فقط قسمتی از قلب را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به طور موقت نحوه پمپاژ خون در قلب را مختل می‌کند. بقیه قلب به کار خود به طور معمول ادامه می‌دهد. گاهی اوقات قلب با نیروی بیشتری منقبض می‌شود. نام‌های دیگر این سندروم به شرح زیر است:
- کاردیومیوپاتی استرسی
- کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو
- کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو گذرا
- سندروم بالون شدن آپیکال (سندرم بالونی آپیکال گذرا)
این نارسایی در رده نارسایی‌های ماهیچه قلب طبقه‌بندی می‌شود. دلیل اصلی سندروم قلب شکسته استرس است و بیشتر زنان پس از پریود به آن مبتلا می‌شوند. استرس ناشی از بیماری حاد نیز می‌تواند سندروم قلب شکسته و مشکلات پیچیده‌تری مانند حمله قلبی را ایجاد کند. متخصصان معتقدند که حجم زیادی از هورمون‌ها (مثل آدرنالین) که در موقعیت‌های پر استرس تولید می‌شوند، باعث اختلال در عملکرد قلب می‌شود.
بخشی از نام سندرم قلب شکسته (کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو) از ژاپنی است. کلمه «تاکوتسوبو» در ژاپنی به معنی «ظرف اختاپوس‌گیری» است. زمانی که با کمک آزمایش، سندروم قلب شکسته در بیمار تشخیص داده شود، در واقع پزشک متوجه می‌شود که بخشی از قلب فعالیت خود را به درستی انجام نمی‌دهد. در این شرایط بخش‌های دیگر قلب وظیفه بخش از کار افتاده را بر عهده می‌گیرند. این شرایط قلب را شبیه به ظرفی می‌کند که ژاپنی‌ها برای به دام انداختن اختاپوس از آن استفاده می‌کنند.
آیا سندروم قلب شکسته درمان دارد؟
تا دیر نشده از متخصص نوبت بگیر.
میزان شیوع قلب شکسته چقدر است؟
در سال ۲۰۱۲ بیش از ۶۲۰۰ مورد سندرم قلب شکسته در آمریکا گزارش شده است درحالی‌که این رقم در سال ۲۰۰۶ فقط ۳۰۰ مورد بوده‌است. همینطور بیشتر بیماران زن هستند. البته افزایش این تعداد می‌تواند به دلیل افزایش آگاهی افراد نسبت به سندرم قلب شکسته باشد. زنان ۸۸.۳٪ از موارد ابتلا را تشکیل می‌دهند. نرخ این بیماری در زنان ۵۰ تا ۷۴ سال به طور قابل توجهی شش تا دوازده برابر بیشتر از مردان یا زنان جوانتر بود.
تفاوت سندرم قلب شکسته با حمله قلبی در چیست؟
حمله قلبی به دلیل انسداد شریان قلب ایجاد می‌شود. زمانی که چربی در دیواره شریان تجمع می‌کند، آن محل باریک شده و خون لخته می‌شود. اما در سندرم قلب شکسته رگ‌های قلبی مسدو نمی‌شوند بلکه ممکن است، جریان خون به سمت قلب کاهش پیدا کند.
علائم کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو چیست؟
علائم سندرم قلب شکسته مشابه حمله قلبی است. در بیشتر مواقع این بیماری با علائم و نشانه‌های زیر خود را نشان می‌دهد:
- درد ناگهانی و شدید قفسه سینه (آنژین صدری که نشانه اصلی این بیماری است)
- تنگی نفس
- ضعف بطن چپ قلب (ضربان قلب ضعیف)
- فشار خون پایین
- ضربان قلب نامنظم (آریتمی)
- تپش قلب بالا
- غش (سنکوپ).
درد قفسه سینه یکی از اصلی‌ترین علائم تشخیص بیماری قلبی است. به همین دلیل باید درصورت تداوم درد قفسه سینه سریعا به پزشک قلب مراجعه کنید. برای پیدا کردن بهترین متخصص دکترتو همراه شماست.
یک نمونه واقعی از علائم سندروم قلب شکسته
یک روز صبح خانم «جوآنی سیمپسون» با درد قفسه سینه و شانه از خواب بیدار شد، فکر کرد که دچار حمله قلبی شده است، اما آزمایش‌ها نشان دادند که دلیل این درد سندرم قلب شکسته بوده است. مرگ سگ تِریِر مورد علاقه‌اش، «ماها»، باعث بروز این سندرم در او شده بود. او پس از شنیدن اینکه حمله قلبی نداشته، از این بابت آرام شد، چرا که در سن ۱۷ سالگی پدرش را به دلیل حمله قلبی از دست داده بود و همیشه از بیماری‌های قلبی می‌ترسید. اما سندرم قلب شکسته می‌تواند به اندازه حمله قلبی خطرناک باشد.
خانم سیمپسون که ۶۲ ساله است، می‌گوید مرگ سگش تنها یکی از چالش‌هایی بود که در آن زمان با آن روبرو بود. او بیش از یک سال با حس خفگی و استرس دست و پنجه نرم می‌کرد. آزمایش‌ها بعد از یک سال هیچ مشکل جدی‌ای را نشان ندادند و او در حال حاضر از داروهای قلبی استفاده می‌کند و مشکلی ندارد. خانم سیمپسون توصیه می‌کند که نباید اجازه داد استرس‌های زندگی بر شما غلبه کند و باید در مواجهه با مشکلات از کمک دیگران بهره برد.
علت سندرم قلب شکسته چیست؟
علت دقیق قلب شکسته مشخص نیست. اما احتمالا افزایش هورمون استرس مانند آدرنالین باعث آسیب موقت به قلب می‌شود. اما چگونگی آسیب این هورمون به قلب و علل دیگر سندرم قلب شکسته مشخص نیست. درد شدید ناشی از یک رویداد فیزیکی یا تحساسی شدید می‌تواند باعث بروز این سندرم شود. برخی از محرک‌های آن عبارت‌اند از:
- حمله آسمی یا شنیدن خبر بد
- دعوای شدید
- مهمانی سورپرایزی
- سخنرانی عمومی
- مرگ یکی از عزیزان
- آزار خانگی
- ازدست‌دادن یا حتی برنده شدن پول زیاد
- ازدست‌دادن شغل یا مشکلات مالی
- طلاق و جدایی.
گاهی نیز برخی داروها با ایجاد هورمون استرس باعث بروز این بیماری می‌شوند. داروهایی که ممکن است به ایجاد این سندرم کمک کنند، عبارت‌اند از:
| انواع داروهای ایجادکننده سندروم قلب شکسته | نقش آن‌ها |
|---|---|
| اپی‌نفرین | در درمان واکنش‌های آلرژیک شدید یا درمان آسم کاربرد دارد. |
| کپسول دولوکستین | این دارو برای درمان مشکلات عصبی در افراد دیابتی یا درمان افسردگی استفاده می‌شود. |
| قرص ونلافاکسین | داروی درمان افسردگی است. |
| داروی لووتیروکسین | برای درمان اختلالات تیروئید کاربرد دارد. |
| مواد محرک مانند مت‌آمفتامین یا کوکائین | باعث افزایش قابل توجه کاتکول آمین‌ها و در نتیجه آسیب و اختلال در قلب می‌شود. |
سندرم قلب شکسته و سرطان
همانطور که گفتیم این بیماری با استرس رابطه مستقیم دارد. طبق تحقیقات از هر ۶ نفر بیمار مبتلا به سندروم قلب شکسته یک نفر با سرطان دست‌وپنجه نرم می‌کند. هنوز علت دقیق رابطه بین این دو بیماری مشخص نیست. ممکن است به دلیل فشار روحی و جسمی سرطان، این بیماران دچار سندرم قلب شکسته شوند.
سندروم قلب شکسته در روانشناسی
عوامل روانشناختی یکی از دلایل ایجاد سندرم قلب شکسته هستند. اختلالات روانی و استرس عاطفی می‌توانند به افزایش احتمال بروز این عارضه کمک کنند. اگر دچار اضطراب یا دیگر اختلالات روانشناسی هستید، باید به کمک یک روانشناس، اختلالات را کنترل کرده تا از بروز هرگونه بیماری قلبی به ویژه سندروم قلب شکسته جلوگیری کنید.
تشخیص سندرم قلب شکسته چگونه انجام می شود؟
در بیشتر اوقات علت درد قفسه سینه و تنگی نفس بیماری سندرم قلب شکسته یا حمله قلبی است. حالت تهوع، استفراغ و تپش قلب هم نشانه‌های دیگری است که امکان دارد بروز کند. اما تشخیص دقیق سندروم قلب شکسته با آزمایش انجام می‌شود. متخصص قلب و عروق برای تشخیص این بیماری از آزمایش‌های زیر استفاده می‌کند:
- معاینه فیزیکی و بررسی سوابق پزشکی و شرایط استرس‌زایی که اخیرا با آن روبرو شده‌اید
- تست نوار قلب: در بیمارانی که درد قفسه سینه دارند، احتمال تشخیص تاکاتسوبو کاردیومیوپاتی وجود دارد. در واقع بهترین راه تست قلب شکسته، بررسی نوار قلب یا ECG است. با این آزمایش ضربان قلب ثبت شده و این سیگنال‌های الکتریکی می‌وانند به پزشک در تشخیص بیماری کمک کنند.
- تست اکو قلب: این آزمایش در واقع سونوگرافی از قفسه سینه است. اکو قلب تصویری از ساختار قلب ارائه می‌دهد که می‌توان با آن شکل غیرطبیعی یا بزرگ شدن قلب را تشخیص داد.
- آزمایش خون: افراد مبتلا به این بیماری معمولا میزنا بالایی از آنزیم‌های قلبی را در خون خود دارند.
- MRI: در این آزمایش باید داخل یک دستگاه دراز بکشید و میدان مغناطیسی آن تصاویر دقیق از قلب ارائه می‌دهند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت mayoclinic
«People who have broken heart syndrome usually don’t have any heart disease symptoms before the condition is diagnosed. To diagnose broken heart syndrome, the health care provider examines you and asks questions about your symptoms and medical history. You may be asked if you’ve had any major stresses recently, such as the death of a loved one»
ترجمه فارسی:
«افرادی که سندروم قلب شکسته دارند معمولاً قبل از تشخیص بیماری هیچ یک از علائم بیماری قلبی را نشان نمی‌دهند. برای تشخیص بیماری، متخصص قلب شما را معاینه می‌کند و در مورد علائم و سابقه پزشکی شما سوالاتی می‌پرسد. ممکن است از شما بپرسند که آیا اخیراً استرس‌های شدیدی مانند مرگ یکی از عزیزان را تجربه کردید یا خیر»
عکس سندرم قلب شکسته
افراد مبتلا به سندروم قلب شکسته ممکن است درد ناگهانی قفسه سینه داشته باشند یا فکر کنند که دچار حمله قلبی شده‌اند. این بیماری تنها بخشی از قلب را تحت تاثیر قرار می‌دهد و برای مدت کوتاهی پمپاژ خون در سمت چپ قلب را قطع می‌کند. بقیه قسمت‌های قلب طبق معمول به کار خود ادامه می‌دهند. همچنین ممکن است گاهی قلب با شدت بیشتری منقبض شود.
در این بیماری شکستن قلب یا شکسته شدن قلب رخ نمی‌دهد! بلکه شکسته شدن قلب از نظر علمی با علائمی مشابه حمله قلبی همراه خواهد بود. در این مطلب تصاویر سندرم قلب شکسته را قرار دادیم و عکس زیر یک نمونه از آن است.
درمان سندرم قلب شکسته چیست؟
برای درمان سندرم قلب شکسته هیچ روش استانداردی وجود ندارد. در بیشتر مواقع درمان مشابه درمان حمله قلبی است. زمانی که این بیماری تشخیص داده می‌شود، احتمالا پزشک داروهای قلبی مانند مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین و مسدودکننده‌های گیرنده بتا را تجویز می‌کند. بیشتر بیماران حدود یک تا دو ماه بعد بهبود پیدا می‌کنند. برای بررسی علائم باید حدود ۴ تا ۶ هفته بعد از بروز اولین نشانه‌ها، اکو قلب انجام شود تا عملکرد قلب مورد بررسی قرار گیرد.
پزشکان ممکن است آسپرین را برای بیمارانی که دچار آترواسکلروز (تشکیل پلاک در دیواره‌های شریان‌ها) هستند، تجویز کنند. برای درمان حمله قلبی روش‌هایی مانند آنژیوپلاستی با بالون، استنت‌گذاری یا جراحی کاربرد دارند. اما این روش‌ها، در درمان سندرم قلب شکسته فایده‌ای ندارند. این روش‌ها رگ‌های مسدودشده را درمان می‌کنند و ارتباطی با این عارضه ندارند.
داروی قلب شکسته چیست؟
بسیاری از پزشکان درمان طولانی مدت با مسدود کننده‌های بتا یا داروهای مشابه را توصیه می‌کنند. این داروها اثرات مضر بالقوه هورمون‌های استرس بر قلب را مسدود می‌کنند. داشتن استرس مزمن ممکن است خطر ابتلا به سندرم قلب شکسته را افزایش دهد.
استامینوفن درمان قلب شکسته است؟
داروی استامینوفن یا پاراستامول، دارویی برای تخفیف درد و تب است. این دارو از طریق تاثیرگذاری بر سیستم عصبی مرکزی، درد را کاهش می‌دهد. اخیرا فرضیه‌ای مبنی بر اثر استامینوفن بر کاهش دردهای ناشی از طرد شدن اجتماعی مطرح شده‌است؛ این فرضیه با اتکا به روش کاری این دارو، تاثیر آن را بر روی دردهای اجتماعی پیش‌بینی می‌کند. تا زمان نگارش این نوشته، تنها یک مطالعه برای آزمایش این ادعا صورت گرفته است.
ستون عشق مدرن روزنامه معروف نیویورک تایمز، در سال ۲۰۱۶ مقاله‌ای را چاپ کرد و در آن مدعی شد که تایلنول (که نام تجاری استامینوفن است) بر روی سندرم قلب شکسته تاثیرگذار است. مطالعه موسسه علوم روانشناسی که تنها اثر استامینوفن بر دردهای ناشی از طرد شدن اجتماعی را بررسی کرده و در آن هیچ اثری از سندروم قلب شکسته یا تاکاتسوبو کاردیومیوپاتی دیده نمی‌شود.
آیا شما هم علائم قلب شکسته را دارید؟ برای اطمینان می‌توانید مشاوره بگیرید.
عوارض سندرم قلب شکسته چیست؟
در بیشتر مواقع افرادی که دچار این بیماری می‌شوند، بهبود پیدا کرده و عوارض طولانی‌مدت ندارند. عواقب آن می‌تواند برای برخی (حدود ۲-۱ درصد افراد مبتلا) جدی باشد؛ اما پس از بستری شدن در بیمارستان، طی یک تا چهار هفته کارکرد قلب انسان به حالت طبیعی بازمی‌گردد. اما گاهی این سندرم می‌تواند کشنده باشد. عوارض سندرم قلب شکسته می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ذخیره مایع در ریه‌ها
- فشارخون پایین
- آریتمی یا اختلال در ضربان قلب
- نارسایی قلب
- لخته شدن خون در قلب
عوامل خطر سندرم قلب شکسته
برخی عوامل خطر در رابطه با سندرم قلب شکسته وجود دارد. این عوامل عبارت‌اند از:
- جنسیت این عامل زنان را بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- سن: بیشتر افرادی که به این عارضه مبتلا می‌شوند، بالای ۵۰ سال هستند.
- سابقه بیماری عصبی: افراد دارای اختلالات عصبی مانند ضربه به سر یا اختلال تشنج (صرع) یا سابقه علائم رد كردن سكته قلبي، بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند.
- شرایط سلامت روان: افرادی که دچار اضطراب یا افسردگی بوده‌اند یا هستند، ممکن است خطر بالاتری برای ابتلا به سندروم قلب شکسته داشته باشند.
آیا سندرم قلب شکسته خطرناک است؟ (سندروم قلب شکسته و مرگ)
نزدیک به ۹۵ درصد بیماران کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو ظرف یک تا دو ماه بهبود پیدا می‌کنند. معمولا پیش‌آگاهی کمک زیادی به این فرایند می‌کند. بیماران بیشتر اوقات داروی مشابه داروی برطرف کننده علائم نارسایی قلبی را مصرف می‌کنند تا ضعف قلب را جبران کرده و آن را قوی‌تر کنند. سندروم قلب شکسته معمولا منجر به مرگ نمی‌شود مگر در مواردی که افراد شرایط ویژه‌ای دارند. درصد مرگ و میر با تاثیر مستقیم این سندرم کمتر از ۳ درصد است.در موارد نادر، سندروم قلب شکسته می‌تواند کشنده باشد.
پیشگیری از سندرم قلب شکسته چگونه است؟
گاهی ممکن است شخص دوباره این بیماری را تجربه کند. البته احتمال ابتلای دوباره کم است. بااین‌حال بسیاری از پزشکان برای جلوگیری از ابتلای دوباره به سندرم قلب شکسته از درمان‌های طولانی مدت با مسدودکننده‌های بتا یا داروهای دیگر استفاده می‌کنند. این داروها اثرات مخرب هورمون استرس بر قلب را کاهش می‌دهند. با شناخت و مدیریت استرس نیز می‌توان این عارضه را مدیریت کرد.
استرس مزمن ممکن است خطر ابتلا به سندروم قلب شکسته را افزایش دهد. اقداماتی برای مدیریت استرس عاطفی می‌تواند سلامت قلب را بهبود بخشد و ممکن است به پیشگیری از سندروم قلب شکسته کمک کند. برخی از روش‌ها برای کاهش و مدیریت استرس عبارتند از:
- بیشتر ورزش کنید.
- مراقبه انجام دهید.
- با دیگران در گروه‌های حمایتی ارتباط برقرار کنید.
۴.۸ (۱۲۵۹ نظر)۴.۷ (۱۱۰۸ نظر)۵ (۸۶۸ نظر)۴.۹ (۷۲۵ نظر)۵ (۶۸۵ نظر)۵ (۵۲۹ نظر)نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر متخصص
سندرم قلب شکسته می‌تواند به یک بیماری جدی تبدیل شود. به همین دلیل باید علائم آن را جدی گرفت. اگر دچار علائم این بیماری مثل سنگینی در قفسه سینه هستید باید برای تشخیص بیماری و شروع درمان به متخصص قلب و عروق مراجعه کنید. متخصص با انجام آزمایش‌های لازم و تشخیص بیماری، روش درمانی مناسب را توصیه می‌کند. فشار خون پایین، آریتمی و نارسایی قلبی از مهم‌ترین عوارض این سندروم است. برای درمان قلب شکسته باید به دکتر متخصص قلب و عروق مراجعه کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام.من تعطیلات نوروز با مادرم دعوام شد.بعد حین اینکه دعوا میکردیم خواهرام اومدن و یکی از خواهرام از پشت منو زد .اون موقع شدیدا احساس بدی بهم دست داد که دیگه هر کاری کردم دیدم نه میتونم خواهرمُ ول کنم و نه مادرم .فقط یکی از خواهرام میخواست ما رو از هم جدا کنه.تا حدود چند دقیقه مادرم و اون یکی خواهرم به من پیله کرده بودن و همه اش حرف می زدن به من و من از شدت فشار فقط به آبجیم میگفتم باید بکشمت و همه اش تحت فشار بودم و احساس کردم قلبم داره می ترکه و هی فکر میکردم قلبم باد میکنه.به دکتر هم مراجعه نکردم.
سلام و وقت شما بخیر،
تجربه‌ای که پشت سر گذاشتید نشون‌دهنده فشار روانی بسیار شدید و احتمالاً یک حمله پانیک یا بحران عصبی موقتی بوده. احساس سنگینی در قفسه سینه، تپش قلب، و افکار شدید خشونت‌آمیز می‌تونن در چنین لحظاتی طبیعی ولی هشداردهنده باشن. اینکه بعد از اون اتفاق هنوز درگیر احساسات منفی هستید، نشون می‌ده که بهتره حتماً با یک روان‌درمانگر یا مشاور صحبت کنید تا بتونید احساسات‌تون رو پردازش کنید و از تبدیل شدن این تنش‌ها به مشکلات بلندمدت روانی جلوگیری کنید. رسیدگی به سلامت روان به اندازه سلامت جسم اهمیت داره.
متخصص روانپزشک
ممنون
خواهش میکنم
تندرست باشید پریای عزیز