فهرست مطالب
علائم تومور مغزی در ازمایش خون میتوانند سرنخهای ارزشمندی برای تشخیص و پیگیری درمان این بیماری باشند. البته نشانه های تومور مغزی در ازمایش خون بهتنهایی قادر به تشخیص قطعی نیستند و بیشتر بهعنوان یک ابزار مکمل در کنار روشهایی مانند تصویربرداری (MRI و CT اسکن) و بیوپسی استفاده میشوند. با این حال، بررسی دقیق علایم تومور مغزی در ازمایش خون و تغییرات مربوط به نشانگرهای بیوشیمیایی و هورمونی میتواند برای پزشکان هشداردهنده باشد. این تغییرات به آنها کمک میکند احتمال وجود تومور را ارزیابی کرده، روند پیشرفت بیماری را تحت نظر بگیرند و میزان پاسخ بدن به درمان را بسنجند. در نتیجه، تفسیر درست این یافتهها توسط پزشک نقش مهمی در تشخیص زودهنگام و مدیریت مؤثر تومور مغزی ایفا میکند. در این مقاله از دکترتو به بررسی این علائم خواهیم پرداخت.
چرا آزمایش خون برای تشخیص تومور مغزی کافی نیست؟
آزمایشهای خون استاندارد مانند شمارش کامل خون (CBC) نمیتوانند بهطور مستقیم تومورهای مغزی را تشخیص دهند. زیرا این تومورها معمولاً نشانگرهای روتین در جریان خون آزاد نمیکنند اما در تومورهای هیپوفیز و ژرمسل، سنجش هورمونها و مارکرها در خون یا CSF میتواند راهگشا باشد. با این حال، آزمایشهای خون نقش مهمی در ارزیابی سلامت کلی بیمار، رد سایر بیماریها و سنجش آمادگی برای درمان دارند. شناخت محدودیتهای آزمایش خون و کاربردهای آن به پزشکان کمک میکند تا تشخیص تومور مغزی را با روشهای تصویربرداری و سایر آزمایشهای تخصصی ترکیب کرده و رویکرد درمانی بهتری ارائه دهند.
چه مواردی ممکن است در آزمایش خون تومور مغزی دیده شود؟
اگرچه آزمایش خون نمیتواند بهطور مستقیم وجود تومور مغزی را مشخص کند، اما برخی تومورها هورمونها یا مواد شیمیایی خاصی را در جریان خون آزاد میکنند که نشاندهنده فعالیت غیرطبیعی است. بهویژه، اگر تومور روی غده هیپوفیز یا غده صنوبری تأثیر گذاشته باشد، آزمایشهای خون تغییرات هورمونی را نشان میدهند و به پزشک در ارزیابی عملکرد این غدد کمک میکنند. علاوه بر این، آزمایش خون معمولاً برای بررسی سلامت عمومی بیمار و ارزیابی آمادگی برای درمانهای احتمالی نیز انجام میشود.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت cancerresearchuk
You may have blood tests to check for specific hormones and markers to help diagnose a brain tumour.
ترجمه فارسی:
ممکن است برای بررسی هورمونها و نشانگرهای خاص، آزمایش خون انجام دهید تا به تشخیص تومور مغزی کمک کند.
علائم اولیه تومور مغزی در ازمایش خون
اگرچه آزمایش خون به تنهایی نمیتواند تومور مغزی را تشخیص دهد، اما علائم بالینی که ممکن است پزشک را به وجود تومور مشکوک کند، همزمان با آزمایش خون مورد بررسی قرار میگیرد. علائم اولیه ازمایش تومور مغزی به اندازه، محل و درجه رشد تومور بستگی دارد. علائم تومور مغزی شامل سردردهای شدید یا مکرر (به ویژه در صبح)، حالت تهوع یا استفراغ، مشکلات بینایی مانند تاری دید یا دوبینی، از دست دادن حس یا حرکت در یک دست یا پا، مشکل در تعادل، مشکلات گفتاری، خستگی شدید، گیجی، اختلال حافظه و مشکل در پیروی از دستورات ساده باشد.
تغییرات شخصیتی یا رفتاری، تشنج بدون سابقه قبلی، مشکلات شنوایی، سرگیجه، و حتی افزایش اشتها یا وزن هم ممکن است دیده شود. تومورهای خوشخیم معمولاً علائم آهسته و نامحسوس دارند و ممکن است در طول ماهها یا سالها بدتر شوند. در حالی که تومورهای بدخیم و سرطانی اغلب باعث بروز ناگهانی و سریعتر علائم میشوند که طی روزها یا هفتهها تشدید میشوند.
تومور مارکر برای تشخیص تومور مغزی در آزمایش خون
بیومارکر (Biomarker) و تومور مارکر (Tumor Marker) هر دو بهعنوان شاخصهای زیستی در تشخیص و مدیریت بیماریها استفاده میشوند. بیومارکر مفهومی کلیتر است و به هر نشانگر زیستی قابل اندازهگیری (مانند پروتئین، ژن یا متابولیت) در بدن اشاره دارد که میتواند وضعیت سلامت یا بیماری را نشان دهد. تومور مارکر نوع خاصی از بیومارکر است که بهطور اختصاصی با سرطان مرتبط است و اغلب در خون، ادرار یا بافتها اندازهگیری میشود تا به تشخیص یا مدیریت سرطان کمک کند.
برای تومورهای مغزی، تشخیص اصلی معمولاً بر اساس تصویربرداری (مانند MRI یا CT اسکن)، بررسی مایع مغزی نخاعی (CSF) و بیوپسی بافتی است، نه آزمایش خون استاندارد. با این حال، تحقیقات اخیر نشان میدهد که روشهای نوظهور مانند “بیوپسی مایع” (Liquid Biopsy) میتوانند DNA، RNA یا پروتئینهای مشتق از تومور را در خون تشخیص دهند. این روشها هنوز در مرحله تحقیقاتی یا آزمایشی هستند و نه روتین، اما پتانسیل بالایی برای تشخیص زودهنگام، نظارت و پیشبینی پاسخ به درمان دارند.
ویژگی | بیومارکر | تومور مارکر |
---|---|---|
تعریف | مولکولها یا نشانگرهای زیستی که نشاندهنده وضعیت طبیعی یا غیرطبیعی در بدن هستند و میتوانند برای تشخیص، پیشآگهی یا پایش بیماریهای مختلف (سرطانی و غیرسرطانی) استفاده شوند. | زیرمجموعهای از بیومارکرها که بهطور خاص با بیماریهای سرطانی مرتبط هستند و در تشخیص، پایش یا ارزیابی پاسخ به درمان سرطان استفاده میشوند. |
دامنه کاربرد | گستردهتر؛ شامل بیماریهای غیرسرطانی (مثل بیماریهای قلبی، التهابی یا عفونی) و حتی شرایط طبیعی (مثل بارداری) | محدود به سرطان؛ برای شناسایی، پایش پیشرفت یا پاسخ به درمان تومورها |
وضعیت فعلی تومور مارکرهای خونی برای تومورهای مغزی
برخلاف سرطانهایی مانند پروستات (PSA) یا تخمدان (CA-125)، هیچ تومور مارکر خونی استاندارد و تاییدشدهای برای تشخیص اولیه تومورهای مغزی اولیه (مانند گلیوما، مننژیوم یا مدولوبلاستوما) وجود ندارد. تشخیص معمولاً نیاز به روشهای مانند ام آر آی و سی تی اسکن و در مواردی بیوپسی دارد. روشهای نوظهور مانند (Liquid Biopsy) قادرند DNA تومور در گردش (ctDNA)، RNA، پروتئینها یا وزیکولهای خارج سلولی (EVs) را در خون یا CSF شناسایی کنند. این بیومارکرها میتوانند جهشهای ژنتیکی را نشان دهند که برای طبقهبندی تومور میتوانند مفید واقع شوند.
معایب تشخیص تومور مغزی با آزمایش خون
بهتر است به این موضوع توجه داشته باشید که هر چند روشهای تشخیصی با آزمایش خون مزایایی همچون غیرتهاجمی بودن، سریع و قابلیت تکرار برای نظارت را دارا هستند اما میتوانند معایب مهمتری را در پی داشته باشند. برخی از این معایب شامل موارد زیر میشوند:
- حساسیت پایین به دلیل سد خونی-مغزی که مانع ورود مواد تومور به خون میشود.
- ممکن است نتایج کاذب مثبت/منفی بدهد بنابراین نیاز به تایید با تصویربرداری یا بیوپسی دارد.
- کاربرد کنونی آزمایش خون عمدتاً در تومورهای هیپوفیز و ژرمسل است؛ در گلیوماها مارکر خونی روتین وجود ندارد و در صورت نیاز از بیومارکرهای CSF استفاده میشود.
- در دسترس بودن محدود
چه زمانی پزشک آزمایش خون برای علائم تومور مغزی را درخواست می کند؟
پزشک ممکن است زمانی آزمایش خون برای بررسی علائم تومور مغزی درخواست دهد. این آزمایشها تومورهای مغزی خاص مانند تومورهای غده هیپوفیز، ناحیه پینهآل یا سلولهای زایا را بررسی میکند. این آزمایشها همچنین به پزشک کمک میکنند تا ناهنجاریهای هورمونی یا بیوشیمیایی مرتبط با تومور را شناسایی کرده و مسیر تشخیصی دقیقتری را برای تصویربرداری و ارزیابیهای تکمیلی انتخاب کند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت my.clevelandclinic
A brain tumor is an abnormal growth of cells in or around your brain. About two-thirds of brain tumors are benign and the rest are cancerous
ترجمه فارسی:
تومور مغزی رشد غیرطبیعی سلولها در داخل یا اطراف مغز شما است. حدود دو سوم تومورهای مغزی خوشخیم و بقیه سرطانی هستند.
نتیجه گیری
اگرچه آزمایش خون به تنهایی نمیتواند تومور مغزی را تشخیص دهد، اما بررسی علائم تومور مغزی در ازمایش خون میتواند تغییرات غیرمستقیم هورمونی یا بیوشیمیایی ناشی از تومور را آشکار کند. مشاهده این علائم همراه با بررسیهای بالینی و تصویربرداریهای تکمیلی، به پزشک کمک میکند تا تشخیص زودهنگام بدهد و بیماران را به متخصص مغز و اعصاب یا نوروپاتولوژیست ارجاع دهد. بنابراین، پیگیری علائم و انجام آزمایشهای مناسب، حتی به عنوان شاخصهای اولیه، نقش مهمی در مدیریت مؤثر و سریع تومورهای مغزی ایفا میکند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!