فهرست مطالب
تنگی کانال نخاع یکی از بیماریهای سیستم عصبی محیطی است که در آن کانال نخاعی نگهدارنده رشتههای عصبی نخاعی باریک شده و به نخاع فشار میآورد. این اتفاق میتواند ناشی از عوامل مختلفی مانند تغییرات مرتبط با سن، فتق دیسکها، آسیبهای نخاعی یا رشد خار استخوان باشد.
علائم بیماری تنگ شدن کانال نخاع شامل احساس درد، بی حسی کمر، ضعف و مشکل در تعادل و هماهنگی هستند. درمان آن نیز ممکن است شامل دارو درمانی، فیزیوتراپی، تزریق اپیدورال یا در موارد شدید جراحی برای کاهش فشار بر نخاع باشد. برای تشخیص و درمان این بیماری باید به دکتر ارتوپد، دکتر مغز و اعصاب یا جراح مغز و اعصاب مراجعه کنید. در ادامه این مقاله همراه ما باشید که به بررسی بیشتر روش تشخیص و درمان آن میپردازیم.
تنگی کانال نخاع چیست؟
تنگی کانال نخاعی به انگلیسی spinal canal stenosis گفته میشود. استنوز به معنی تنگی است که میتواند در بخشهای مختلفی از بدن رخ دهد و برای ما مشکل ایجاد کند. تنگی کانال نخاعی یکی از انواع بیماریها و مشکلات ستون فقرات است.
ستون فقرات یک آناتومی خاص دارد که باعث میشود بتوانیم در جهات مختلف حرکت کنیم و بچرخیم. این ستون از مهرههایی تشکیل شدهاست که روی هم میلغزند و در میان این مهرهها در کانال نخاعی، نخاع وجود دارد. اعصاب نخاعی از سوراخهای بین مهرهای بیرون میآید و اعصاب محیطی ما را شکل میدهد. هنگامی که جا برای این اعصاب نخاعی تنگ شود و تحت فشار قرار گیرند، به تنگی اعصاب نخاعی دچار شدهایم.
علائم تنگی کانال نخاعی چیست؟
علایم تنگی کانال نخاع مختلف هستند و معمولا به صورت درد و تحریکپذیری خود را نشان میدهند. گاهی افرادی که به تنگی کانال نخاعی مبتلا میشوند، علائمی را تجربه نمیکنند. معمولا تنگی کانال نخاع به مرور زمان رخ میدهد و علائم نیز بعد از شدت پیدا کردن تنگی نخاع خود را نشان میدهند.
از آنجایی که اعصاب تحت تاثیر قرار میگیرند و فشار به آنها وارد میشود، علائم معمولا علائم عصبی هستند. بخشی از علائم تنگی کانال نخاعی در زنان و مردان عبارتند از:
- درد و بیماری سیاتیک
- سنگینی پاها
- ضعف در پاها و ساق
- دردی که با تکیه کردن و دراز کشیدن کاهش پیدا میکند
- دردی که با ایستادن و راه رفتن و بالا رفتن از جایی شدت پیدا میکند
- در موارد شدید ممکن است که کنترل ادرار و مدفوع از دست برود
- بیحسی و سوزنسوزن شدن در بازو و دستها
- احساس فشار در دستها
- از دست دادن کنترل دستها و پاها
- عدم تعادل
- درد در شکم
- دردی شبیه به شوک و برق گرفتگی
- دردی که میآید و میرود
- دردی شبیه به سوختگی
- گاهی درد گنگ است و نمیتوان دقیقا محل آن را تشخیص داد.
برای تنگی کانال نخاع به چه دکتری مراجعه کنیم؟
اگر هر یک از علائمی را که در بالاتر اشاره کردیم، در خود و یا نزدیکان خود مشاهده کردید، باید به دکتر مراجعه کنید. توجه داشتهباشید که تنگی کانال نخاعی مشکلی است که استخوانها و اعصاب را درگیر میکند. بنابراین باید به هر دو پزشکی که این دو مورد را بررسی میکنند مراجعه کنید. اگر علائم عصبی را از خود نشان میدهید، میتوانید از مشاوره تلفنی مغز و اعصاب و مشاوره تلفنی جراح مغز و اعصاب راهنمایی بخواهید.
دلایل تنگی کانال نخاع چیست؟ (علت تنگی کانال نخاعی)
تنگی کانال نخاعی چگونه ایجاد می شود؟ علت تنگی کانال نخاع میتواند متنوع باشد. بسیاری از بیماری های ارتوپدی میتوانند این مشکل را ایجاد کنند. در مواردی ممکن است که این علت ناشناخته باشد اما در ادامه به چند دلیل تنگی کانال نخاع اشاره کردهایم که شایعتر هستند.
۱. بیماری آرتروز
یکی از مشکلات و بیماریهای ستون فقرات بیماری آرتروز است که در آن غضروف از بین میرود. بین مهرههای ما غضروف وجود دارد تا استخوانها به هم ساییده نشود و از بین نروند. وقتی این غضروف از بین میرود، استخوانها به هم ساییده میشوند و از بین میروند.
بدن شروع به ساختن استخوان جدید میکند و استخوان بزرگتر شده و فضای بین مهرهای کم میشود. حالا حدس بزنید چه اتفاقی میافتد؟ درست است! جای اعصاب تنگ میشود. بنابراین به تنگی کانال نخاع دچار میشوید. آرتروز همچنین میتوانید باعث کلفتتر و ضخیمشدن لیگامانها هم بشود. این اتفاق هم باعث تنگی کانال نخاعی میشود.
۲. دیسک گردن و دیسک کمر
هنگامی که به هرنیا و یا بیرونزدگی دیسک گردن و کمر مبتلا شوید، اعصاب تحت فشار قرار میگیرند و این دیسک به آنها آسیب میرساند. بنابراین فضای بین مهرهای تنگ میشود و به تنگی کانال نخاع دچار میشوید.
۳. آسیب و شکستگی ستون مهره ها
اگر ستون مهرهها در اثر حادثه دچار شکستگی شود، ممکن است که در بهبودی، محل خروج اعصاب دچار تنگی شود و به تنگی کانال نخاع مبتلا شوید.
۴. کیست ستون مهره ها و کیست نخاعی
کیست زائدهای است که رشد آن در ستون مهرهها میتواند ایجاد تنگی کانال نخاعی بکند.
۵. تنگی کانال نخاعی مادرزادی
گاهی ممکن است که به طور مادرزادی فرد با تنگی کانال نخاعی به دنیا آید. معمولا جراحی برای این افراد راه حل درمانی است.
۶. سرطان ستون فقرات و تنگ شدن کانال نخاع به هم مرتبط هستند؟
سرطان ستون فقرات و تنگی کانال نخاعی به طور مستقیم با هم مرتبط نیستند، اما گاهی اوقات میتوانند با هم رخ دهند. تنگی کانال نخاعی معمولا توسط عواملی مانند فتق دیسک یا خار استخوان ایجاد میشود در حالی که علائم سرطان ستون فقرات شامل رشد تومورهای بدخیم در نخاع یا نزدیک نخاع است. اما در برخی موارد تومورهای نخاعی میتوانند باعث باریک شدن کانال نخاعی و فشرده سازی نخاع یا ریشههای عصبی شوند.
چگونه بفهمیم تنگی کانال نخاع داریم؟
اولین مسئلهای که به تشخیص تنگی کانال نخاعی کمک میکند، توجه به علائم است. باید نسبت به علائم حساس باشید و در صورت مشاهده آنها به دکتر مراجعه کنید. برای تشخیص تنگی کانال نخاعی باید به دکتر ارتوپد و یا مغز و اعصاب مراجعه کنید. بعد از گرفتن شرح حال و معاینهی فیزیکی دکتر برای شما بررسیها و آزمایشهای زیر را درخواست میدهد:
روش تشخیص بیماری تنگی کانال نخاع | توضیحات |
---|---|
تصویربرداری با اشعه ایکس | این تصویربرداری استخوانهای شما را نشان میدهد و میتوان تنگی را از طریق آن تشخیص داد. |
عکس ام آر آی تنگی کانال نخاع | با این تصویربرداری میتوان اعصاب، تومورها و دیسکها را به دقت بررسی کرد. |
سی تی اسکن | نخاع و اعصاب را با تصویربرداری نشان میدهد. |
درمان تنگی کانال نخاع چیست؟
برای درمان تنگی کانال نخاعی ابتدا باید علت ایجاد این مشکل ستون فقرات بررسی شود. هنگامی که متوجه میشوید که مشکل از کجا آب میخورد، میتوانید برای درمان آن بهتر و دقیقتر اقدام کنید. البته که برای بررسی علت ایجاد تنگی کانال نخاعی باید به دکتر مراجعه کنید. دکتری که به شما کمک میکند این مسئله را بررسی کنید، دکتر ارتوپدی است.
۱. عمل تنگی کانال نخاع، آیا تنگی کانال باید عمل شود؟
یکی از روشهای درمانی تنگی کانال نخاع عمل جراحی تنگی کانال نخاع است. عمل جراحی از روشهای تهاجمی است و زمانی به کار برده میشود که روشهای دیگر کاربرد نداشتهباشند و تاثیرگذار نباشند.
اگر نخاع در حال آسیبدیدن است و هیچ درمان دیگری کارساز نیست، بهتر است که به جراحی فکر کنید. بیشتر افرادی که تنگی کانال نخاعی دارند، نیازی به جراحی پیدا نمیکنند. اما در شرایط زیر معمولا تصمیم بر جراحی گرفته میشود:
- علائم شدید است و تحمل آنها برای بیمار غیرممکن است
- درد به علت فشار مستقیم بر طناب نخاعی است
- راهرفتن و تعادل برقرار کردن برای شما سخت میشود
- کنترل ادرار و مدفوع خود را از دست دادهاید.
۲. عمل جراحی تنگی کانال نخاع با لیزر
گاهی جراحی با لیزر انجام میشود و این روش نسبت به جراجی باز کمتر تهاجمی است.
۳. درمان گیاهی تنگی کانال نخاعی
برخی از درمانهای گیاهی هم میتوانند موثر باشند. البته که قبل از استفاده از این روشها باید با دکتر مشورت کنید. برخی از روشهای درمانی گیاهی که در طب سنتی هم پیشنهاد شدهاند شامل موارد زیر هستند:
- روغنهای گیاهی مانند سیاه دانه و روغن بنفشه
- مصرف عرقیجات مانند خارخاسک
- دمنوشهایی مانند آویشن.
۴. حرکات اصلاحی تنگی کانال نخاع (درمان تنگی کانال نخاعی بدون جراحی)
برخی از نرمش های مخصوص برای درمان تنگی کانال نخاع وجود دارند که میتوانید از آنها استفاده کنید. در صورتی میتوانید از این روشها کمک بگیرید که متخصص ارتوپد و یا دکتر فیزیوتراپی کمک بگیرید. بهترین ورزش برای تنگی کانال نخاع ورزشی است که دکتر فیزیوتراپی آن را تایید کند. در تصویر زیر به یکی از ورزشهای اصلاحی تنگی نخاع اشاره کردهایم.
۵. پیاده روی برای تنگی کانال نخاع خوب است؟
پیادهروی برای درمان تنگی کانال نخاعی موثر است. این کار باعث میشود که عضلات کمر شما تقویت شده و استخوانها را در جای درست خود قرار دهد. به خصوص اگر به دیسک کمر و دیسک گردن مبتلا باشید. همچنین پیادهروی باعث افزایش انعطافپذیری بدن شده و درد را تسکین میدهد.
۶. درمان تنگی کانال نخاع با کایروپراکتیک
اساس روش کایروپراکتیک حرکت دست درمانگر است. در این روش دکتر کایروپراکتیک بیمار را بر روی تخت میخواباند و با فشار دست سعی میکند که ستون فقرات را در جای درست خود قرار دهد. با این کار میتوان درد را تسکین داد و اگر مشکل ناشی از انحراف ستون فقرات باشد، تنگی کانال نخاعی نیز بهبود پیدا میکند.
۷. بهترین دارو و قرص برای تنگی کانال نخاع
داروهایی که برای درمان تنگی کانال نخاعی مورد استفاده قرار میگیرند، معمولا برای تسکین درد کاربرد دارند. این داروها شامل موارد زیر هستند:
- مسکنهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ناپروکسن، ژلوفن و ایبوپروفن
- قرص استامینوفن
- داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین
- داروهای ضد افسردگی مانند آمی تریپتیلین
- مسکنهای نیاز به نسخه مانند مورفین
- داروهای ریلکسکننده و شلکنندهی عضلانی.
تزریق کورتیکواستروئید برای درمان تنگی کانال نخاعی
گاهی برای درمان دردهای ناشی از بیماری تنگی کانال نخاعی از تزریقهای کورتیکواستروئید در داخل فضای بین نخاعی استفاده میشود. این کار باعث کاهش درد میشود.
۸. آیا زالو درمانی برای تنگی نخاع کمر مفید است؟
در صورتیکه فرد به گزگز و سوزنسوزن شدن در دستها و پاها دچار شود، برای درمان این حالت از زالودرمانی استفاده میشود. همچنین زالو درمانی برای تنگی کانال نخاع در افراد مبتلا به درد شدید سیاتیکی نیز موثر است.
۹. طب سوزنی برای تنگی کانال نخاعی
در این روش از سوزنهای ظریفی استفاده میشود که باعث تسکین درد میشوند. این روش از روشهای سنتی است و میتواند بسیار موثر باشد.
۱۰. آب درمانی برای تنگی کانال نخاعی
آب درمانی به کاهش بار تحمل وزن روی ستون فقرات کمک کرده و میتواند فشار روی نخاع و ریشههای عصبی را کاهش دهد. تمرینات هیدروتراپی باعث بهبود انعطافپذیری، قدرت و محدوده حرکتی میشوند و ضربه و فشار بر ستون فقرات را به حداقل میرسانند.
۱۱. درمان قطعی تنگی کانال نخاعی چیست؟
درمان قطعی تنگی کانال نخاعی به شدت علائم و شرایط فردی بستگی دارد. در موارد خفیف ورزش و تمرینهای فیزیوتراپی و استفاده از داروهای ضد درد ممکن است کافی باشد. اما زمانی که این موارد بیماری را تسکین ندهند، بیمار نیاز به عمل جراحی دارد. تصمیم برای جراحی تنگی کانال نخاعی معمولا پس از بررسی شدت علائم، تأثیر بر زندگی روزمره و پاسخ به درمانهای سادهتر گرفته میشود.
۱۲. برای تقویت نخاع چه بخوریم؟ (غذاهای مفید برای تنگی نخاع)
برای اینکه تنگی کانال نخاعی شما بهبود پیدا کند، بهتر است که توصیههای زیر را رعایت کنید:
- مصرف برخی عرقیجات با عسل
- دمنوشهای بومادران، شاهتره و آویشن
- عدم مصرف سوسیس و کالباس و گوشت به مقدار زیاد
- سویق جو
- سیزیجات تیره
- نرمتنان صدفدار
- زیتون سیاه
- پیاز قرمز
- حبوبات
- ماهیهای چرب و سرد
- میوه و آجیل.
انواع تنگی کانال نخاع کدامند؟
تنگی کانال نخاعی معمولا در دو بخش ستون فقرات رخ میدهند که کمی انحنا دارند. این دو بخش انحنادار اصلی شامل گردن و کمر هستند. بنابراین تنگی کانال نخاعی میتواند در بالای ستون فقرات (گردن) و یا در پایین ستون فقرات (کمر) رخ دهد.
۱. تنگی کانال نخاعی گردن چیست؟
گردن ما از ۷ مهرهی گردنی تشکیل شدهاست که در بین آنها اعصاب نخاعی گردنی وجود دارند. هنگامی که فضای بین استخوانی کم میشود، اعصاب نخاعی تحت فشار قرار میگیرند و فرد به تنگی کانال نخاعی گردن مبتلا میشود. تنگی کانال نخاعی گردن انواع مختلفی دارد و میتواند اعصاب مرکزی، محیطی و یا اعصاب مخلوط را تحت تاثیر قرار دهد.
جالب است بدانید که در مواردی تنگی کانال نخاع گردن از علائم آرتروز گردن است که میتواند علائم دیسک گردن خفیف را به دنبال داشته باشد. برای اینکه تشخیص داده شود که به تنگی کانال نخاعی گردن مبتلا شدهاید، دکتر باید از شما شرح حال بگیرد و بعد از بررسیهای لازم، برای تصویربرداری و مطالعات و بررسیهای تکمیلی اقدام کند. درد و ناراحتی یکی از علائم اصلی این بیماری است و میتواند فعالیتهای روزانهی فرد را مختل کند.
۲. تنگی کانال نخاعی کمر (بیرون زدگی دیسک و تنگی کانال نخاعی)
تنگی کانال کمر یعنی چه؟ عارضه تنگی کانال نخاعی کمر زمانی رخ میدهد که تنگی فاصلهی بین مهرهای در مهرههای پایین کمر باشد. در این زمان، نخاع تحت فشار قرار میگیرد و شما درد را احساس میکنید. اعصاب محیطی در این تنگی تحت تاثیر قرار میگیرند و میتوانند علائم مختلفی را ایجاد کنند. فشردگی کانال کمر میتواند از نشانه های دیسک کمر باشد که نیازمند بررسی دکتر ارتوپد و همکاری دکتر مغز و اعصاب است.
تنگی کانال نخاع چه عوارضی دارد؟
فشرده شدن کانال نخاعی ممکن است باعث درد شدید شود و در انجام فعالیتهای روزانه برای شما مشکل ایجاد کند. در ادامه به بررسی برخی از عوارض تنگی کانال نخاعی و درمانهای آن میپردازیم.
خطرات تنگی کانال نخاع گردن
درد در گردن میتواند باعث ناراحتی و اختلال در فعالیت روزانه شود. اگر درمان گردن به موقع انجام نشود، ممکن است که نخاع آسیب ببیند و در حواس شما اختلال ایجاد کند.
عوارض بعد از عمل تنگی کانال نخاع چیست؟
بعد از انجام جراحی تنگی کانال نخاعی به مدت ۳ تا ۵ روز در بیمارستان بستری خواهید شد. بعد از انجام جراحی ممکن است که به درد شدید دچار شوید. برای کاهش این درد به شما مسکنهای بدون نیاز به نسخه و در مواقع شدیدتر مسکنهای تجویزی در نظر گرفته میشوند.
گاهی ممکن است به بریس نیاز پیدا کنید تا درد در شما کاهش پیدا کند و آسیبی به نخاع و ستون فقرات شما وارد نشود. عوارض عمل تنگی کانال نخاع ممکن است برای هر کسی پیش نیاید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
تنگی کانال نخاعی نوعی بیماری ارتوپدی است که در اثر یک مشکل دیگر ایجاد میشود. معمولا فشار استخوان به اعصاب در اثر رشد استخوان و یا بیرون زدن دیسک ایجاد میشود. این بیماری میتواند علائمی مانند درد و تیرکشیدن ایجاد کند. گاهی با شدت گرفتن بیماری، علائمی مانند گزگز کردن دست و پا و عدم تعادل بدن پیدا میشود.
برای تشخیص و درمان این بیماری باید به پزشک ارتوپد، بهترین متخصص مغز و اعصاب یا دکتر جراح مغز و اعصاب مراجعه کنید. در دکترتو امکان مشاوره با دکتر ارتوپد آنلاین، دکتر مغز و اعصاب آنلاین و دکتر جراح مغز و اعصاب آنلاین نیز برای شما وجود دارد تا بتوانید سوالات خود را از این طریق بپرسید.
دکترتو مراقبت سلامتی شماست!
سلام ۱۵ ساله هستم
مدتی هست که دست به کمرم میزنم احساس میکنم مهره های کمرم بیرون زده و گاهی هم درد میکنه مشکل چیست؟
سلام
در این شرایط انجام mri الزامی است
سلام وخسته نباشی من بالای زانوم چوب شده زانوم بادکرده پایین زانوم سوزن سوزن میشه دوبار دکتر ارتپد رفتم خوب نشدم نمیتونم ام آر ای بگیرم چون قلبم را عمل باز کردم لطفاً راهنمایم کنید❤️❤️
سلام
احتمال پارگی عضلات و مشکلات کشکک وجود دارد
از ماساژ با پماد پیروکسیکام استفاده کنید
عکس رادیولوژی می توانید بگیرید
سلام بردارم کمر درد بود پیش دکتر عمومی بردیم فقط دارو میداد پیش ارتوپدی بردیم گفتن رگ سیاتیک درگیر شده و دارو داده الانم پاهایش فلج شده راه درمانشو یا راهنمایم کنین ممنون
سلام
حتمن یاید mri را انجام دهید یا تکرار کنید
الزامی ست
و ذکر کنید از چه داروهایی استفاده کردید؟
با سلام من با روش جدید (فصد پا) در حال انجام درمان دیسک کمر و رفع گرفتگی عصب سیاتیک هستم که الحمدالله لااقل ۶۰%الی۷۰%نیاز به عمل نداشته اند و از استانهای کرمان و هرمزگان و فارس و سیستان و بلوچستان مریض مراجعه میکنه
سلام و سپاس
بسیار عالی دکتر عزیز
با سلام خدمت شما
پدر بنده ۶۷ سال سن دارد ۱۰ سال پیش به علت درد شدید در ناحیه سر به دکتر مراجعه کردیم علت درد لخته خون در ناحیه ای از مغز بود والان هم تحت درمان است دو سال پیش درد شدیدی در ناحیه گردن داشت که دوباره با مراجعه به پزشک ایشان با انجام عکس متوجه بیماری تنگی کانال نخاعی شدیم هر چندروز یکبار درد شدیدی را در ناحیه گردن احساس میکند وبعصی وقت ها گز گز نوک انگشتان دست را دارد با چند پزشک مشورت کردیم چند تای آنها گفتن جراحی چند تای آنها گفتن فعلا نیازی به جراحی ندارد.حال از شما سروران گرامی کمک خواستارم.آیا به علت بالا بودن سن جراحی برای ایشان خطرناک نیست.از این طرف هم دوست ندارم زمان را از دست بدهیم
سلام
در صورت نداشتن مشکلات قلبی و با تایید متخصصص بی هوشی بهترین رویکرد درمانی جراحی است
چون ممکن است روز به روز علایم شدید تر گردد
سلام و عرض خسته نباشید….
بنده حدود سه سال پیش بر اثر رانندگی طولانی مدت دچار دیسک گردن شدم (مهره ۷ گردنم) …
و اینکه هر بار که به پزشک فوق تخصص مراجعه میکنم جز ویتامین و مسکن داروی دیگه ای تجویز نمیکنند که فقط درد رو تسکین میده هنوز راه حلی برای درمان پیدا نکردم ازتون خواهشمندم راهنمایی بفرمایید که چطور باید به بهبودی کامل برسم آیا راه حل درمان جراحی است؟!
سلام
در صورت تایید بیرون زدگی دیسک
بهترین گزینه جراحی است
سلام من ۹ ماه هست تصادفی نخا کامل له شد بنظرتون نخا برمیگرده پاچپ کمی حس داره ولی راست نه
سلام
با توجه به کند بودن روند ترمیم نخاعی باید صبور باشید
از دارو و فیزیوتراپی به طور منظم استفاده کنید
سلام من ۹ ماه هست تصادفی نخا کامل له شد بنظرتون نخا برمیگرده پاچپ کمی حس داره ولی راست نه
سلام
ترمیم ضایعات نخاعی زمان بر است
باید صبور باشید و از درمان ها و فیزیوتراپی های لازم استفاده کنید
و
سلام خسته نباشید تنگی کانال نخاع گردنی که باعث مور مور شدن انگشتان دست چپ شده عمل نشه خطر سازه ؟
سلام
مورمور شدن شروع علایم است
گاهی ممکن است خطرناک شود
حتمن به فکر درمان باشید
سلام خسته نباشید من الان ۲ یا ۳ ماه هست که کمرم درد میاد رفتم عکس گرفتم گفت که تنگی کانال شدید داری بعد الان باید چه کار کنم؟
سلام دپست عزیز
نیاز به دارو های مخصوص و طب فیزیکی دارید
فورا به پزشکتان مراجعه کنید