موتیسم یا لالی انتخابی و هر آنچه باید درباره آن بدانید

موتیسم یا لالی انتخابی یک اختلال روان‌شناختی است که در آن فرد به‌صورت ارادی در برخی موقعیت‌ها صحبت نمی‌کند، در حالی که در شرایط دیگر توانایی گفتار دارد. این اختلال معمولاً از کودکی آغاز شده و در صورت عدم درمان ممکن است تا بزرگسالی ادامه یابد. افراد مبتلا اغلب در محیط‌های امن مانند خانواده صحبت می‌کنند اما در موقعیت‌های اجتماعی سکوت می‌کنند. این اختلال معمولاً با اضطراب اجتماعی مرتبط است و در شرایط استرس‌زا تشدید می‌شود. تشخیص آن به دلیل شباهت با اختلالاتی مانند اوتیسم و اضطراب اجتماعی دشوار است. آگاهی از علائم و روش‌های درمانی می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی مبتلایان کمک کند. حمایت خانواده و مداخله درمانی برای رفع این مشکل ضروری است. برای مشاوره در این خصوص می‌توانید با کمک سامانه دکترتو از بهترین متخصصان، نوبت مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین بگیرید.

موتیسم یا لالی انتخابی چیست؟

موتیسم یا لالی انتخابی یک اختلال اضطرابی است که در آن کودک در موقعیت‌های خاص، مانند مدرسه یا جمع‌های اجتماعی، قادر به صحبت کردن نیست، اما در محیط‌های آشنا و امن مانند خانه می‌تواند صحبت کند. این اختلال معمولاً با اضطراب در اجتماع همراه است و ممکن است تأثیرات زیادی بر ارتباطات و عملکرد اجتماعی فرد داشته باشد. لالی انتخابی بیشتر در دوران کودکی آغاز می‌شود و در صورت عدم درمان، ممکن است تا بزرگسالی ادامه یابد. درمان به‌موقع می‌تواند به کاهش اضطراب و بهبود مهارت‌های ارتباطی کمک کند.

متن انگلیسی:
Selective mutism is an anxiety disorder where a person is unable to speak in certain social situations, such as with classmates at school or to relatives they do not see very often. It usually starts during childhood and, if left untreated, can persist into adulthood.
متن فارسی:
موتیسم انتخابی یک اختلال اضطرابی است که فرد در برخی موقعیت‌های اجتماعی نمی‌تواند صحبت کند، مانند در جمع همکلاسی‌ها یا با بستگانی که زیاد آن‌ها را نمی‌بیند. این اختلال معمولاً در دوران کودکی شروع می‌شود و اگر درمان نشود، ممکن است تا بزرگسالی ادامه یابد.

nhs

۱. موتیسم در بزرگسالی

موتیسم یا لالی انتخابی در بزرگسالی نادر است و معمولاً ناشی از مشکلات درمان‌نشده در دوران کودکی است. این اختلال به اضطراب اجتماعی مرتبط است و می‌تواند بر روابط و پیشرفت شغلی تأثیر منفی بگذارد. اطرافیان اغلب آن را به خجالتی بودن نسبت می‌دهند، در حالی که این یک اختلال اضطرابی است. درمان‌های شناختی-رفتاری و دارویی می‌توانند به فرد کمک کنند تا اضطراب خود را کنترل کرده و مهارت‌های ارتباطی‌اش را بهبود دهد. تشخیص و درمان حرفه‌ای برای بهبودی ضروری است.

۲. موتیسم در نوجوانی

لالی انتخابی در نوجوانان معمولاً به دلیل اضطراب اجتماعی، فشارهای محیطی یا مشکلات خانوادگی ایجاد می‌شود. نوجوانان ممکن است در محیط‌های آموزشی یا هنگام تعامل با غریبه‌ها سکوت کنند، اما در خانه صحبت کنند. این اختلال می‌تواند منجر به مشکلات تحصیلی و اجتماعی شود و احساس انزوا و کاهش عزت نفس را در پی داشته باشد. درمان شامل مشاوره فردی و گروهی، و تمرین‌های ارتباطی است. حمایت والدین و معلمان برای تقویت اعتمادبه‌نفس نوجوانان ضروری است.

فرزندت علائم موتیسم داره و نگرانشی؟

از متخصص کمک بگیر.

بهترین روانشناس

۳. موتیسم در کودکی

موتیسم انتخابی در کودکان معمولاً بین ۲ تا ۵ سالگی بروز می‌کند. این کودکان در خانه به راحتی صحبت می‌کنند اما در مدرسه یا مکان‌های عمومی سکوت می‌کنند. علت این اختلال اغلب اضطراب، تجربیات منفی یا عوامل محیطی است. تشخیص زودهنگام و مداخله مؤثر می‌تواند به بهبود وضعیت کودک کمک کند. کودکان مبتلا ممکن است از اشاره یا حرکات بدن برای ارتباط استفاده کنند و در موقعیت‌های اجتماعی استرس شدیدی تجربه کنند. درمان شامل بازی‌درمانی، مشاوره رفتاری و تکنیک‌های تشویقی است. والدین باید با ایجاد محیطی آرام و بدون فشار، اضطراب کودک را کاهش دهند.

۴. میزان شیوع لالی انتخابی یا موتیسم

میزان شیوع موتیسم انتخابی در کودکان کمتر از ۱٪ است و بیشتر در دختران مشاهده می‌شود. این اختلال در خانواده‌هایی با سابقه اضطراب و افسردگی بیشتر اتفاق می‌افتد و در صورت عدم درمان به موقع، ممکن است تا بزرگسالی ادامه یابد. شیوع آن در جوامع مختلف به عواملی مانند سبک فرزندپروری و حمایت عاطفی بستگی دارد. در محیط‌های تحصیلی، این اختلال بیشتر دیده می‌شود زیرا کودکان تحت فشار برای تعامل اجتماعی قرار دارند. تشخیص دیرهنگام به دلیل ناآشنایی والدین و معلمان با این اختلال اتفاق می‌افتد. آگاهی و شناسایی زودهنگام می‌تواند به درمان مؤثر کمک کند.

۵. تفاوت موتیسم با اوتیسم

موتیسم انتخابی و اوتیسم هر دو اختلالات ارتباطی هستند، اما تفاوت‌های اساسی دارند. افراد مبتلا به اختلال موتیسم انتخابی توانایی صحبت کردن دارند اما در شرایط اضطرابی سکوت می‌کنند، در حالی که افراد اوتیستیک مشکلات گسترده‌تری در تعامل اجتماعی و درک احساسات دیگران دارند. اوتیسم یک اختلال عصبی-رشدی است که بر تمام ابعاد زندگی فرد تأثیر می‌گذارد، در حالی که موتیسم انتخابی بیشتر جنبه موقعیتی دارد.

افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است در زبان‌آموزی تأخیر داشته باشند، اما کودکان مبتلا به موتیسم انتخابی به‌طور طبیعی صحبت می‌کنند. درمان موتیسم انتخابی معمولاً شامل رفتار درمانی و گفتاردرمانی است، در حالی که درمان اوتیسم شامل کاردرمانی، دارودرمانی و برنامه‌های آموزشی خاص است. تشخیص دقیق توسط متخصصان برای انتخاب درمان مناسب ضروری است.

۶. تفاوت موتیسم انتخابی با سایر اختلالات اضطرابی

موتیسم انتخابی اختلال اضطرابی است که با سکوت انتخابی در موقعیت‌های خاص مشخص می‌شود و با سایر اختلالات اضطرابی تفاوت دارد. در اضطراب اجتماعی، افراد از تعاملات اجتماعی اجتناب می‌کنند، در حالی که در موتیسم انتخابی فرد قادر به شرکت در تعاملات است ولی صحبت نمی‌کند. اضطراب فراگیر با نگرانی‌های دائمی همراه است، اما در موتیسم انتخابی مشکل اصلی در ارتباط کلامی است. این اختلال معمولاً در خانه مشکلی ایجاد نمی‌کند، ولی در محیط‌های دیگر فرد سکوت می‌کند. تشخیص درست این تفاوت‌ها برای درمان صحیح ضروری است.

علائم لالی انتخابی

لالی انتخابی می‌تواند در افراد مختلف علائم نسبتاً متفاوتی از خود نشان دهد. این علائم ممکن است بسته به سن، موقعیت اجتماعی، تجربه‌های گذشته و شدت اختلال متغیر باشند. لالی انتخابی اغلب با اضطراب اجتماعی و عدم توانایی در صحبت کردن در محیط‌های خاص همراه است. در برخی از افراد، این اختلال تنها در موقعیت‌های اجتماعی خاص یا با افراد خاص ظاهر می‌شود، در حالی که دیگران ممکن است به طور کلی از برقراری ارتباط کلامی در مکان‌های عمومی یا با افراد غریبه خودداری کنند. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر این علائم و نحوه تاثیرگذاری آن‌ها بر زندگی افراد می‌پردازیم.

متن انگلیسی:
The symptoms can take different forms. Some people are completely unable to talk (or nearly so). Others may communicate less or in limited ways.
متن فارسی:
علائم می‌توانند اشکال مختلفی به خود بگیرند. برخی افراد کاملاً قادر به صحبت کردن نیستند (یا تقریباً قادر نیستند)، در حالی که دیگران ممکن است کمتر صحبت کنند یا تنها به روش‌های محدود ارتباط برقرار کنند.

my.clevelandclinic

۱. علائم رفتاری موتیسم یا لالی انتخابی

موتیسم انتخابی شامل عدم توانایی صحبت کردن در موقعیت‌های خاص، حتی زمانی که فرد به زبان مسلط است، می‌شود. افراد مبتلا معمولاً در محیط‌های آشنا صحبت می‌کنند، اما در مدرسه یا محیط‌های اجتماعی دچار سکوت می‌شوند. علائم دیگر شامل اجتناب از تماس چشمی و استفاده از نشانه‌های غیرکلامی مانند اشاره یا تکان دادن سر است. برخی افراد در شرایط اضطراب شدید رفتارهای عصبی یا کلیشه‌ای مانند دست زدن یا بازی با اشیا را نشان می‌دهند. همچنین، این افراد ممکن است به‌شدت به یک یا چند نفر برای برقراری ارتباط وابسته باشند. این وابستگی می‌تواند محدودیت‌های بیشتری در تعاملات اجتماعی ایجاد کند.

۲. علائم فیزیکی لالی انتخابی یا موتیسم

موتیسم انتخابی می‌تواند با علائم فیزیکی مانند سفت شدن عضلات و تنش بدنی در موقعیت‌های استرس‌زا همراه باشد. افراد مبتلا ممکن است ضربان قلب بالا، عرق کردن دست‌ها، لرزش صدا و سرخ شدن صورت را تجربه کنند. برخی احساس گرفتگی در گلو یا خشکی دهان هنگام تلاش برای صحبت کردن دارند. این علائم فیزیکی می‌توانند اضطراب فرد را افزایش دهند و به تداوم اختلال کمک کنند. همچنین، برخی کودکان در موقعیت‌های پرتنش دچار بی‌حرکتی موقتی می‌شوند. این علائم نشان می‌دهند که اختلال بر کل عملکرد بدنی فرد تأثیر می‌گذارد.

علل ابتلا به موتیسم

علل ابتلا به موتیسم (لالی انتخابی) معمولاً به ترکیبی از عوامل ژنتیکی، روانی و محیطی مربوط می‌شود. اضطراب شدید، فشارهای اجتماعی، یا تجربه‌های استرس‌زا می‌توانند نقش مهمی در بروز این اختلال ایفا کنند. همچنین، عدم تعامل مثبت در محیط‌های اجتماعی و خانوادگی نیز می‌تواند به تشدید مشکل کمک کند. در ادامه این عوامل را به صورت دقیق‌تری بررسی می‌کنیم.

عامل	توضیحات
عوامل روان شناختی در موتیسم	اضطراب شدید و ترس از قضاوت شدن باعث لالی انتخابی می‌شود. برخی کودکان در محیط‌های آشنا صحبت می‌کنند اما در موقعیت‌های استرس‌زا سکوت می‌کنند.
تاثیر ژنتیک در لالی انتخابی	ویژگی‌های ارثی مانند خجالتی بودن و حساسیت به محیط می‌توانند باعث بروز لالی انتخابی شوند. در دوقلوهای همسان احتمال ابتلا بیشتر است.
عوامل محیطی و تربیتی	محیط‌های پر فشار یا محافظه‌کارانه و انتقال اضطراب اجتماعی والدین می‌توانند لالی انتخابی را تشدید کنند. تغییرات محیطی مانند مهاجرت یا از دست دادن عزیزان نیز مؤثرند.
عوامل تشدیدکننده موتیسم یا لالی انتخابی	فشار بیش‌ازحد برای صحبت کردن، محیط‌های استرس‌زا و سرزنش کودک به خاطر سکوت می‌تواند اختلال را بدتر کند. عدم درمان به‌موقع می‌تواند مشکلات جدی‌تری ایجاد کند.

عوامل روان شناختی در موتیسم

عوامل روان‌شناختی مانند اضطراب شدید و ترس از قضاوت شدن می‌توانند باعث بروز اختلال لالی انتخابی شوند. برخی کودکان در محیط‌های آشنا مانند خانه صحبت می‌کنند اما در موقعیت‌های استرس‌زا مانند مدرسه دچار سکوت می‌شوند. تجربه‌های منفی مانند زورگویی یا مشکلات خانوادگی می‌توانند این اختلال را تشدید کنند. لالی انتخابی معمولاً با اختلالات اضطرابی مانند اضطراب اجتماعی هم‌پوشانی دارد و ممکن است افراد از تماس چشمی یا تعاملات اجتماعی اجتناب کنند. در برخی موارد، شرم و کمبود عزت‌نفس کودک منجر به سکوت می‌شود. همچنین، نگرانی درباره اشتباهات یا فشارهای محیطی می‌تواند این مشکل را تشدید کند. محیط‌های سخت‌گیرانه یا کنترل‌گر نیز می‌توانند عامل بروز لالی انتخابی باشند.

تاثیر ژنتیک در لالی انتخابی (آیا موتیسم یا لالی انتخابی ژنتیکی است؟)

تحقیقات نشان داده‌اند که ژنتیک می‌تواند در بروز لالی انتخابی نقش داشته باشد، به‌ویژه اگر سابقه اختلالات اضطرابی در خانواده وجود داشته باشد. ویژگی‌های شخصیتی ارثی مانند خجالتی بودن و حساسیت به محرک‌های محیطی می‌توانند در بروز این اختلال مؤثر باشند. مطالعات دوقلوها نشان داده‌اند که احتمال ابتلا در دوقلوهای همسان بیشتر است. با این حال، عوامل محیطی نیز نقش دارند و تعامل بین این عوامل در بروز لالی انتخابی مؤثر است. تحقیقات بیشتر برای درک بهتر این تعامل لازم است.

عوامل محیطی و تربیتی

محیط و نحوه تربیت کودک می‌توانند در بروز لالی انتخابی تأثیر زیادی داشته باشند. کودکانی که در محیط‌های پر فشار یا محافظه‌کارانه رشد می‌کنند، ممکن است از صحبت کردن اجتناب کنند. والدین با اضطراب اجتماعی می‌توانند این الگو را به فرزندشان منتقل کنند. تغییرات محیطی مانند مهاجرت یا از دست دادن عزیزان نیز می‌توانند لالی انتخابی را تشدید کنند. تمسخر همسالان یا بزرگ‌ترها نیز می‌تواند ترس از صحبت کردن را ایجاد کند.

دنبال بهترین روش درمان لالی انتخابی یا موتیسم هستی؟ از متخصص کمک بگیر.

دکتر مشاوره روانشناختی

عوامل تشدیدکننده موتیسم یا لالی انتخابی

عوامل مختلفی می‌توانند لالی انتخابی را تشدید کرده و روند درمان را دشوارتر کنند. فشار بیش‌ازحد والدین برای صحبت کردن ممکن است اضطراب کودک را افزایش دهد و مشکل را بدتر کند. قرار گرفتن در محیط‌های استرس‌زا مانند کلاس‌های سخت یا محیط‌های اجتماعی پرتنش می‌تواند باعث کناره‌گیری اجتماعی کودک شود. احساس عدم درک یا تمسخر از طرف اطرافیان نیز ممکن است سکوت کودک را تقویت کند. سرزنش کودک به خاطر سکوت از طرف والدین یا معلمان می‌تواند اختلال را پایدارتر کند. عدم درمان به‌موقع ممکن است باعث طولانی شدن اختلال و بروز مشکلات جدی‌تری مانند افسردگی یا اضطراب شود. بنابراین، تشخیص و درمان به‌موقع اهمیت زیادی دارد.

تشخیص موتیسم یا لالی انتخابی

تشخیص لالی انتخابی توسط متخصصان روان‌شناسی، گفتاردرمانی یا روان‌پزشکی انجام می‌شود. این فرایند شامل بررسی تاریخچه رفتاری و الگوی ارتباطی کودک است. والدین و معلمان معمولاً اولین افرادی هستند که مشکل را شناسایی می‌کنند. برای تشخیص دقیق، از پرسش‌نامه‌ها و مصاحبه‌های تخصصی استفاده می‌شود و سایر اختلالات مانند اوتیسم یا لکنت زبان بررسی می‌شوند. معیار اصلی تشخیص، سکوت کودک در موقعیت‌های خاص به مدت حداقل یک ماه است و باید از مشکلات زبانی یا ناتوانی‌های ذهنی متمایز باشد.

درمان لالی انتخابی یا موتیسم (پروتکل درمان لالی انتخابی)

درمان لالی انتخابی معمولاً شامل مداخلات رفتاری، گفتاردرمانی و گاهی دارودرمانی است. هدف اصلی درمان کاهش اضطراب و افزایش اعتماد به‌نفس کودک است. روش‌هایی مانند بازی‌درمانی و رفتاردرمانی شناختی به تقویت مهارت‌های گفتاری کودک کمک می‌کنند. این فرایند ممکن است طولانی باشد و نیاز به همکاری والدین، معلمان و درمانگران دارد. در موارد شدید، داروهای ضداضطراب برای کاهش استرس کودک تجویز می‌شوند، اما معمولاً به‌عنوان گزینه‌ای موقتی استفاده می‌شوند.

دارو درمانی

در موارد شدید لالی انتخابی، پزشک ممکن است داروهای ضداضطراب مانند مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRI) تجویز کند. این داروها برای کاهش اضطراب و افزایش آرامش کودک مفیدند، اما به‌عنوان درمان اصلی توصیه نمی‌شوند. داروها معمولاً همراه با روش‌های درمانی مانند بازی‌درمانی و رفتاردرمانی استفاده می‌شوند. هدف از دارودرمانی کاهش اضطراب است تا کودک بتواند راحت‌تر در درمان‌های روان‌شناختی شرکت کند.

درمان غیر دارویی

درمان غیر دارویی موتیسم شامل روش‌هایی مانند بازی‌درمانی، رفتاردرمانی شناختی و گفتاردرمانی است که به کودک کمک می‌کنند تا بر ترس‌های خود غلبه کرده و مهارت‌های ارتباطی را تقویت کند. در این روش‌ها، به‌تدریج کودک را به صحبت کردن در موقعیت‌های مختلف تشویق می‌کنند. همچنین، تکنیک‌های حمایتی مانند تشویق مثبت، ایجاد محیطی امن و صبور بودن در فرآیند درمان بسیار مهم هستند. این درمان‌ها می‌توانند به کودک کمک کنند تا اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند و ارتباطات اجتماعی‌اش را بهبود بخشد.

عوارض موتیسم یا لالی انتخابی

اگر لالی انتخابی درمان نشود، می‌تواند مشکلات تحصیلی ایجاد کند و بر یادگیری کودک تأثیر منفی بگذارد. این اختلال ممکن است منجر به انزوا، کاهش اعتمادبه‌نفس، و احساس تنهایی و افسردگی شود. همچنین، اضطراب و مشکلات روان‌شناختی دیگری مانند وسواس و افسردگی ممکن است ایجاد شود. درمان به‌موقع بسیار مهم است تا از تثبیت الگوهای سکوت و سخت‌تر شدن درمان در آینده جلوگیری شود.

راه های پیشگیری از ابتلا به موتیسم یا لالی انتخابی

پیشگیری از لالی انتخابی با ایجاد محیطی امن و آرام برای کودک ممکن می‌شود. ارتباط مؤثر والدین و مربیان، کنترل استرس و اضطراب، و حمایت عاطفی در مواجهه با تغییرات زندگی اهمیت دارد. آموزش مهارت‌های اجتماعی و مشاوره با متخصص در صورت مشاهده نشانه‌های اولیه می‌تواند در پیشگیری مؤثر باشد.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

موتیسم یا لالی انتخابی یک اختلال اضطرابی است که معمولاً در کودکی آغاز می‌شود و می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر زندگی فرد داشته باشد. تشخیص زودهنگام و مداخله به‌موقع در بهبود وضعیت کودک مؤثر است. درمان‌هایی مانند بازی‌درمانی، رفتاردرمانی شناختی و گفتاردرمانی به کودک کمک می‌کنند تا بر ترس خود غلبه کند. در برخی موارد، دارودرمانی نیز ممکن است به‌عنوان مکمل درمان استفاده شود. مشورت با متخصصان برای درمان به‌موقع می‌تواند از عوارض بلندمدت جلوگیری کند. برای بررسی این بیماری و درمان آن می‌توانید به راحتی از طریق سامانه دکترتو از بهترین روانشناس یا متخصص روانپزشک نوبت مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین بگیرید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!