فهرست مطالب
- پرتو درمانی در سرطان سینه چیست؟
- چه کسانی باید پرتو درمانی سرطان سینه انجام دهند؟
- مزایای پرتو درمانی در سرطان سینه
- پرتو درمانی سرطان سینه چگونه انجام می شود؟
- آمادگی قبل از پرتو درمانی سرطان سینه
- مراقبت های بعد از رادیوتراپی سرطان سینه
- عوارض پرتو درمانی سرطان سینه چیست؟
- انواع پرتو درمانی در سرطان سینه
- نتیجه گیری
سرطان سینه یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در میان زنان است و روش‌های درمانی مختلفی مانند جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی در سرطان سینه برای آن به کار می‌رود. رادیوتراپی سرطان سینه با استفاده از پرتوهای پرانرژی، سلول‌های سرطانی باقی‌مانده را از بین می‌برد و احتمال بازگشت بیماری را کاهش می‌دهد. این روش معمولاً پس از جراحی یا همراه با سایر درمان‌ها انجام می‌شود و یکی از مؤثرترین راه‌ها برای بهبود کیفیت زندگی بیماران است. در این مقاله از دکترتو قصد داریم به طور مفصل به بررسی پرتو درمانی در سرطان سینه بپردازیم. با ما همراه باشید.
پرتو درمانی در سرطان سینه چیست؟
پرتو درمانی روشی است که در آن پرتوهای پرانرژی، معمولاً پرتو ایکس یا پروتون‌ها، برای نابود کردن سلول‌های سرطانی به کار گرفته می‌شوند. در سرطان سینه، این پرتوها مستقیماً به بافت پستان، ناحیه جراحی شده یا غدد لنفاوی اطراف تابانده می‌شوند. هدف اصلی از این درمان سرطان سینه، کاهش احتمال بازگشت سرطان است.
این روش به ویژه پس از جراحی لامپکتومی یا همان برداشتن بخشی از سینه یا ماستکتومی یا همان برداشتن کل سینه کاربرد زیادی دارد. با نابود کردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده، احتمال عود سرطان به حداقل می‌رسد. پرتو درمانی سرطان سینه معمولاً سرپایی انجام می‌شود و بیمار نیازی به بستری ندارد. جلسات درمانی بسته به شرایط فردی، معمولاً پنج روز در هفته به مدت چند هفته ادامه دارد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت mayoclinic
Radiation therapy for breast cancer uses high-energy X-rays, protons or other particles to kill cancer cells. Rapidly growing cells, such as cancer cells, are more susceptible to the effects of radiation therapy than are normal cells. The X-rays or particles are painless and invisible.
ترجمه فارسی:
پرتو درمانی برای سرطان سینه از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه ایکس، پروتون‌ها یا ذرات دیگر برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. سلول‌هایی که به سرعت رشد می‌کنند، مانند سلول‌های سرطانی، نسبت به سلول‌های طبیعی بیشتر تحت تأثیر پرتو درمانی قرار می‌گیرند. اشعه‌ها یا ذراتی که در این روش به کار می‌روند بدون درد و نامرئی هستند.
چه کسانی باید پرتو درمانی سرطان سینه انجام دهند؟
رادیوتراپی برای بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان سینه تجویز می‌شود. زنانی که تحت عمل جراحی لامپکتومی قرار گرفته‌اند تقریباً همیشه نیاز به پرتو درمانی دارند، زیرا احتمال باقی ماندن سلول‌های سرطانی وجود دارد اما در برخی زنان مسن کم‌خطر می‌توان با درمان هورمونی پرتو درمانی را حذف کرد. علاوه بر این در مواردی که تومور بزرگ باشد یا سرطان به غدد لنفاوی گسترش یافته باشد، پزشکان توصیه می‌کنند بیمار حتماً رادیوتراپی انجام دهد. پرتو درمانی در این شرایط به کاهش خطر عود بیماری کمک چشمگیری می‌کند. گاهی اوقات حتی پس از ماستکتومی نیز پزشک پرتو درمانی را توصیه می‌کند، به‌خصوص اگر سلول‌های سرطانی به دیواره قفسه سینه یا غدد لنفاوی سرایت کرده باشند.
نگران عوارض پرتو درمانی سرطان سینه هستی؟
از متخصص راهنمایی بگیر.
پرتو درمانی در سرطان سینه برای چه کسانی مناسب نیست؟
برخی بیماران به دلایل پزشکی نمی‌توانند پرتو درمانی انجام دهند. زنانی که باردار هستند معمولاً نباید این روش را تجربه کنند، زیرا پرتو می‌تواند برای جنین خطرناک باشد. افرادی که قبلاً در همان ناحیه پرتودرمانی داشته‌اند یا به دلیل بیماری‌های خاص بافت‌های بدنشان تحمل تابش مجدد را ندارد، نیز از این روش محروم می‌شوند. علاوه بر این بیماران با مشکلات شدید ریوی یا قلبی ممکن است در معرض خطر عوارض بیشتر باشند و پزشک روش‌های جایگزین را توصیه کند.
مزایای پرتو درمانی در سرطان سینه
یکی از مهم‌ترین مزایای پرتو درمانی، کاهش احتمال بازگشت سرطان است. این روش می‌تواند سلول‌های سرطانی میکروسکوپی باقی‌مانده پس از جراحی را نابود کند. مزیت دیگر رادیوتراپی این است که اغلب غیرتهاجمی است و بیمار نیازی به بستری طولانی‌مدت ندارد. بیشتر افراد تنها چند دقیقه در هر جلسه تحت درمان قرار می‌گیرند. علاوه بر این پرتو درمانی به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک می‌کند، زیرا با کاهش ریسک عود سرطان، اضطراب و نگرانی‌های آینده کمتر می‌شود.
پرتو درمانی سرطان سینه چگونه انجام می شود؟
فرآیند پرتو درمانی معمولاً با جلسه‌ای به نام شبیه‌سازی آغاز می‌شود. در این جلسه، پزشک با استفاده از سی‌تی‌اسکن یا دستگاه‌های تصویربرداری، محل دقیق تابش پرتوها را مشخص می‌کند. پس از تعیین ناحیه هدف، برنامه‌ریزی دقیق توسط تیم پزشکی انجام می‌شود. این مرحله اهمیت زیادی دارد، زیرا باید پرتوها دقیقاً به سلول‌های سرطانی برخورد کنند و آسیب به بافت‌های سالم اطراف به حداقل برسد. در طول جلسات درمان، بیمار روی تخت مخصوص قرار می‌گیرد و دستگاه پرتو درمانی پرتوها را به ناحیه مشخص‌شده می‌تاباند. هر جلسه معمولاً چند دقیقه طول می‌کشد و بدون درد است.
آمادگی قبل از پرتو درمانی سرطان سینه
پیش از شروع رادیوتراپی، پزشک آزمایش‌های مختلفی برای بررسی وضعیت عمومی بدن بیمار انجام می‌دهد. گاهی لازم است بیمار داروهای خاصی مصرف کند یا برخی داروها را متوقف کند. بیمار باید در طول درمان پوست ناحیه مورد تابش را تمیز و خشک نگه دارد و از استفاده از کرم‌ها یا محصولات معطر خودداری کند مگر با تجویز پزشک. همچنین توصیه می‌شود بیمار در طول درمان تغذیه سالم داشته باشد، مایعات کافی بنوشد و استراحت کافی کند تا بدن بتواند عوارض احتمالی را بهتر تحمل کند.
پرتو درمانی سرطان سینه چند جلسه طول می کشد؟
تعداد جلسات پرتودرمانی بسته به شرایط بیمار متفاوت است، اما معمولاً بین ۱۵ تا ۳۰ جلسه ادامه دارد. این جلسات پنج روز در هفته برگزار می‌شود. هر جلسه حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشد. البته بخش اصلی درمان فقط چند دقیقه زمان می‌برد و بقیه وقت صرف آماده‌سازی و تنظیم دستگاه می‌شود. برخی بیماران ممکن است نوع کوتاه‌مدت‌تری از پرتو درمانی دریافت کنند که در مدت کمتری کامل می‌شود.
مراقبت های بعد از رادیوتراپی سرطان سینه
بعد از پایان جلسات درمان، مراقبت‌های خاصی ضروری است. پوست ناحیه تحت تابش ممکن است دچار قرمزی، خشکی یا خارش شود، بنابراین باید از مرطوب‌کننده‌های تجویز شده توسط پزشک استفاده کرد. بیماران باید از قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور خورشید خودداری کنند و در صورت نیاز از لباس‌های نخی و گشاد استفاده کنند تا پوست تحریک نشود. همچنین استراحت کافی و تغذیه سالم نقش مهمی در بازگشت انرژی بدن دارد. بسیاری از عوارض جانبی موقتی هستند و با گذشت زمان برطرف می‌شوند.
مراقبت‌های بعد از پرتو درمانی سرطان سینه رو نمی‌دونی؟ از متخصص بپرس.
عوارض پرتو درمانی سرطان سینه چیست؟
هرچند رادیوتراپی مؤثر است، اما عوارضی هم دارد. شایع‌ترین عوارض رادیوتراپی سرطان سینه شامل خستگی، قرمزی پوست، تیرگی یا پوسته‌پوسته شدن پوست ناحیه تحت درمان است. برخی بیماران ممکن است تورم پستان یا تغییر در شکل و بافت آن را تجربه کنند. در موارد نادر، مشکلات قلبی یا ریوی نیز ممکن است رخ دهد، به‌خصوص اگر پرتو به نواحی نزدیک این اندام‌ها تابیده شود. خطرات پرتو درمانی در سرطان سینه زمانی بیشتر می‌شود که بیمار مشکلات زمینه‌ای مانند بیماری قلبی یا ریوی داشته باشد. با این حال، تیم پزشکی معمولاً برنامه‌ریزی دقیقی انجام می‌دهد تا این خطرات به حداقل برسد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت forum.bloodcancer
We do know that both chemotherapy and radiotherapy can continue to work on our bodies even after we have finished regimes. Often those who have just completed radiotherapy are not aware that side effects can somewhat worsen before things settle again.
ترجمه فارسی:
ما می‌دانیم که اثرات شیمی درمانی و پرتودرمانی حتی پس از پایان دوره درمان هم در بدن ادامه دارد. خیلی وقت‌ها بیمارانی که تازه پرتودرمانی‌شان تمام شده، نمی‌دانند که ممکن است عوارض جانبی کمی شدیدتر شده و بعد به مرور زمان بهتر شود.
انواع پرتو درمانی در سرطان سینه
پرتو درمانی در سرطان سینه روش‌های مختلفی دارد که بسته به شرایط بیمار، مرحله بیماری و امکانات موجود انتخاب می‌شوند. هر کدام از این روش‌ها شیوه خاصی برای رساندن پرتو به بافت سرطانی دارند و هدف اصلی آن‌ها از بین بردن سلول‌های سرطانی و کاهش احتمال عود بیماری است. انتخاب نوع مناسب پرتودرمانی معمولاً بر اساس نظر پزشک متخصص و شرایط فردی بیمار انجام می‌شود.
| نوع پرتو درمانی | مزایای استفاده از این روش |
|---|---|
| پرتو درمانی خارجی | دستگاه خارج از بدن و ارسال پرتوهای پرانرژی به سمت سینه یا اطراف غدد لنفاوی |
| براکی تراپی | قرارگیری موقت منابع رادیواکتیو در داخل یا نزدیک بافت سرطانی و ارسال پرتو مستقیماً از درون بدن به سلول‌ها |
| پرتودرمانی پروتونی | کاهش دوز قلب و ریه در موارد انتخابی (مثلاً پستان چپ با نواحی گره‌ای نزدیک قلب) |
۴.۸ (۱۰۵۴ نظر)۴.۷ (۶۱۶ نظر)۴.۹ (۵۴۷ نظر)۴.۷ (۵۴۰ نظر)۴.۸ (۴۳۸ نظر)۴.۷ (۳۶۸ نظر)نتیجه گیری
پرتو درمانی در سرطان سینه یکی از اصلی‌ترین روش‌های درمانی است که نقش مهمی در جلوگیری از بازگشت بیماری دارد. این روش اغلب بعد از جراحی یا همراه با درمان‌های دیگر استفاده می‌شود و به بیماران کمک می‌کند زندگی سالم‌تری داشته باشند. با وجود عوارضی مانند خستگی یا مشکلات پوستی، فواید پرتودرمانی به‌طور چشمگیری بیشتر از خطرات آن است. انتخاب نوع و مدت درمان به شرایط فردی بیمار بستگی دارد. در نهایت، همکاری نزدیک بیمار با پزشک و رعایت توصیه‌های مراقبتی می‌تواند موفقیت درمان را افزایش دهد و کیفیت زندگی بعد از سرطان سینه را بهبود بخشد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!