فهرست مطالب
علائم بارداری از روی چهره از نخستین نشانه‌هایی هستند که برخی زنان پیش از انجام تست‌های تشخیصی تجربه می‌کنند. تغییرات هورمونی در این دوران می‌تواند بر پوست و چهره تأثیر بگذارد و نشانه‌هایی مانند درخشش پوست، جوش، تغییر رنگ، پف صورت یا حتی تغییر در چشم‌ها را ایجاد کند. شناخت این علائم به زنان کمک می‌کند تا زودتر از بارداری آگاه شوند و مراقبت بهتری از پوست خود داشته باشند.
علائم بارداری از روی چهره چیست؟
تغییرات صورت در دوران بارداری از جمله اولین نشانه‌هایی هستند که برخی از زنان به آن‌ها توجه می‌کنند. این علائم بارداری می‌توانند در هفته‌های ابتدایی بارداری ظاهر شوند و شدت یا شکل آن‌ها در افراد مختلف متفاوت باشد. این نشانه‌ها در نتیجه تغییرات هورمونی به‌ویژه افزایش سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون بروز پیدا می‌کنند. علائم بارداری از روی چهره به اختصار به شرح زیر است:
- جوش صورت
- تغییر رنگ پوست
- ورم و پف صورت
- تغییرات در بافت پوست
- تغییرات در چشم‌ها
- تغییر رنگ لبها
- درخشش پوست بارداری
در ادامه به بررسی دقیق‌تر علائم بارداری از روی صورت می‌پردازیم.
۱. جوش صورت از علائم بارداری
بروز ناگهانی جوش یا آکنه، یکی از شایع‌ترین تغییرات پوستی در اوایل بارداری است. این وضعیت به دلیل افزایش ترشح چربی و تأثیر هورمون‌های بارداری رخ می‌دهد و معمولاً روی گونه‌ها، پیشانی یا چانه ظاهر می‌شود. جوش‌ها ممکن است با التهاب و قرمزی همراه باشند و در برخی موارد نیاز به مراقبت داشته باشند. استفاده از شوینده‌های ملایم و محصولات بی‌خطر برای جنین در کنترل آن مؤثر است.
۲. تغییر رنگ پوست
تغییر رنگ پوست صورت، به‌ویژه تیرگی اطراف دهان، بینی، گونه‌ها و پیشانی، یکی از علائم رایج بارداری است که به‌نام «ماسک بارداری» یا ملاسما شناخته می‌شود. این تیرگی‌ها به‌دلیل افزایش هورمون‌ها و حساسیت پوست به نور خورشید ایجاد می‌شوند و بیشتر در زنان با پوست تیره دیده می‌شوند. هرچند بی‌خطرند و معمولاً پس از بارداری کاهش می‌یابند، اما استفاده از ضدآفتاب، کلاه و محصولات مراقبتی ایمن می‌تواند شدت آن را کمتر کند.
۳. ورم و پف صورت
ورم صورت یا پف زیر چشم در بارداری معمولاً به‌دلیل افزایش احتباس مایعات و تغییرات گردش خون رخ می‌دهد و بیشتر در سه‌ماهه دوم و سوم دیده می‌شود، هرچند گاهی از علائم اولیه هم هست. این پف‌ها اغلب صبح‌ها شدیدتر هستند و در طول روز کاهش می‌یابند. نوشیدن آب کافی، کاهش نمک و خواب مناسب می‌تواند به بهبود آن کمک کند. ورم در بارداری ممکن است طبیعی باشد اما ورم ناگهانی یا شدید همراه با سردرد و تغییرات بینایی می‌تواند نشانه پره‌اکلامپسی باشد بنابراین نیاز به مراجعه فوری به پزشک وجود دارد.
تغییراتی تو صورتت می‌بینی اما نمی‌دونی علتش چیه؟
برای بررسی نوبت بگیر.
۴. تغییرات در بافت پوست
در بارداری ممکن است بافت پوست صورت تغییر کند و خشک، زبر یا کشسان‌تر به‌نظر برسد البته این تغییر نیاز به بررسی دقیق‌تری دارد چرا که در بارداری پوست اغلب افراد حالت چرب‌تری به خود می‌گیرد. خشکی پوست، به‌ویژه در اطراف بینی، دهان و گونه‌ها، از شایع‌ترین این تغییرات است و گاهی با خارش یا پوسته‌پوسته شدن همراه می‌شود. استفاده از مرطوب‌کننده‌های ایمن و نوشیدن آب کافی در کاهش این علائم مؤثر است. همچنین باید از محصولات حاوی الکل یا عطر قوی پرهیز کرد.
متن انگلیسی:
kidshealth
The greater volume brings more blood to the vessels and increases oil gland secretion. Some women develop brownish patches on their face called melasma (also called chloasma or mask of pregnancy).
ترجمه متن:
افزایش حجم خون باعث می‌شود خون بیشتری در رگ‌ها جریان پیدا کند و غدد چربی پوست فعال‌تر شوند. بعضی از زنان لکه‌های قهوه‌ای رنگی روی صورتشان ظاهر می‌شود که به آن ملاسما یا ماسک بارداری می‌گویند. (ملاسما در بارداری در انواع پوست رخ می‌دهد و ناشی از تحریک هورمونی ملانوسیت‌ها به همراه تابش UV است.)
دچار لک پوستی شدی اما نمی‌دونی علتش چیه؟ همین حالا مشاوره بگیر.
۵. تغییرات در چشم ها
در دوران بارداری ممکن است چشم‌ها دچار تغییراتی مانند خشکی، قرمزی، حساسیت به نور یا کم‌فروغ شدن شوند که در ظاهر چهره نیز نمایان است. این تغییرات معمولاً به‌دلیل افزایش مایعات بدن یا نوسانات فشار خون رخ می‌دهند و می‌توانند باعث خستگی یا پف اطراف چشم شوند. بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که تغییرات چشمی تنها در این دوره مشاهده نمی‌شود و ممکن است دلایل دیگری نیز داشته باشد. استراحت کافی، کمپرس سرد و کاهش استفاده از صفحه‌نمایش در بهبود این وضعیت مؤثر است. در صورت تداوم علائم، مراجعه به چشم‌پزشک ضروری است.
۶. تغییر رنگ لب ها
تیره‌تر شدن یا کمرنگ شدن لبها از دیگر نشانه‌هایی است که ممکن است در دوران بارداری بروز کند. برخی زنان متوجه می‌شوند که رنگ لب‌هایشان تغییر کرده یا خطوط بیشتری روی آن ظاهر شده است. این تغییر ممکن است در نتیجه کم‌آبی بدن، کاهش آهن یا تغییرات هورمونی باشد. در برخی موارد، لبها کمی متورم یا خشک‌تر از حالت معمول نیز می‌شوند و نیاز به مراقبت بیشتری دارند. استفاده از بالم لب مغذی، نوشیدن آب و مصرف منابع آهن با مشورت پزشک می‌تواند به بهبود وضعیت لبها کمک کند. بهتر است در این دوران از رژلب‌های حاوی مواد شیمیایی قوی پرهیز شود.
| نشانه | توضیحات کوتاه | دلایل احتمالی | توصیه‌ها یا اقدامات مراقبتی |
|---|---|---|---|
| جوش صورت | بروز ناگهانی آکنه روی گونه، پیشانی یا چانه | افزایش ترشح چربی و هورمون‌های بارداری | استفاده از شوینده‌های ملایم و ایمن برای جنین |
| تغییر رنگ پوست | تیرگی اطراف دهان، بینی، پیشانی (ملاسما یا ماسک بارداری) | تحریک هورمونی، حساسیت به نور | استفاده از ضدآفتاب، کلاه، محصولات ایمن |
| ورم و پف صورت | پف زیر چشم یا صورت، بیشتر صبح‌ها | احتباس مایعات، تغییر گردش خون | نوشیدن آب، کاهش نمک، خواب کافی |
| تغییر در بافت پوست | خشکی، زبری، کشسان شدن یا چرب شدن پوست | نوسانات هورمونی | استفاده از مرطوب‌کننده‌های ایمن، پرهیز از الکل |
| تغییر در چشم‌ها | خشکی، قرمزی، حساسیت به نور، خستگی چهره | نوسانات فشار خون، افزایش مایعات بدن | استراحت، کمپرس سرد، کاهش کار با صفحه‌نمایش |
| تغییر رنگ لبها | تیره یا کمرنگ شدن، ترک خوردگی یا خشکی لبها | تغییرات هورمونی، کم‌آبی، کم‌خونی | بالم لب، آب کافی، مصرف آهن با نظر پزشک |
| درخشش پوست بارداری | پوست شاداب، روشن، لطیف و درخشان (Glow) | افزایش جریان خون و چربی طبیعی پوست | رژیم سالم، خواب کافی، روغن‌های گیاهی سبک |
۷. درخشش پوست بارداری
یکی از زیباترین و مثبت‌ترین تغییراتی که در چهره برخی زنان باردار مشاهده می‌شود، درخشش پوست است. این وضعیت که گاهی به‌عنوان glow of pregnancy شناخته می‌شود، ناشی از افزایش جریان خون و چربی طبیعی پوست در نتیجه تغییرات هورمونی است. پوست در این حالت شاداب‌تر، روشن‌تر و لطیف‌تر به‌نظر می‌رسد. البته این علامت در همه زنان دیده نمی‌شود و عوامل متعدد در بروز آن دخیل هستند.
درخشش بارداری معمولاً در سه‌ماهه دوم و سوم بیشتر مشاهده می‌شود اما در برخی زنان از هفته‌های اول نیز قابل تشخیص است. برای حفظ این درخشش طبیعی، رعایت رژیم غذایی مناسب، خواب کافی و مراقبت ملایم از پوست بسیار مؤثر است. استفاده از روغن‌های گیاهی سبک نیز به تقویت این حالت کمک می‌کند.
علل تغییرات چهره در بارداری
تغییرات چهره در دوران بارداری عمدتاً ناشی از افزایش هورمون‌های استروژن و پروژسترون هستند. این هورمون‌ها بر غدد چربی، گردش خون و تعادل مایعات بدن تأثیر می‌گذارند و باعث ایجاد تغییراتی در ظاهر پوست، چشم‌ها و حتی ساختار صورت می‌شوند.
افزایش حجم خون بدن در دوران بارداری نیز نقش مهمی در ایجاد قرمزی، درخشش و تورم صورت دارد. این موضوع به افزایش جریان خون در رگ‌های کوچک صورت منجر می‌شود و ظاهر پوست را تغییر می‌دهد. علاوه بر این سیستم ایمنی بدن در دوران بارداری کمی تضعیف می‌شود که می‌تواند پوست را حساس‌تر و مستعد واکنش‌های التهابی یا ایجاد لک کند.
شباهت علائم بارداری در چهره با علائم سندرم پیش قاعدگی
بسیاری از تغییرات پوستی یا ظاهری که به‌عنوان نشانه‌های بارداری از آن‌ها یاد می‌شود، شباهت زیادی با علائم سندرم پیش‌قاعدگی دارند. جوش، پف‌کردگی صورت، تیرگی زیر چشم یا تغییر خلق‌وخو در هر دو وضعیت ممکن است دیده شود. تمایز این دو حالت معمولاً به‌کمک زمان‌بندی بروز علائم و وجود علائم دیگر مانند تأخیر در قاعدگی، تهوع و حساسیت پستان‌ها انجام می‌شود. به‌همین دلیل برای تشخیص قطعی بارداری نباید صرفاً به تغییرات چهره اکتفا کرد. در صورت مشاهده علائم مشترک، بهترین راه، انجام تست بارداری خانگی یا مراجعه به پزشک و انجام آزمایش خون است تا از بروز سردرگمی جلوگیری شود.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
علائم بارداری از روی چهره می‌توانند اطلاعات اولیه‌ای درباره وقوع بارداری به ما بدهند اما نباید جایگزین روش‌های علمی تشخیص شوند. این تغییرات که شامل جوش، پف صورت، تغییر رنگ پوست، تغییرات چشم و لبها هستند، در نتیجه تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی در بدن رخ می‌دهند. درصورتی که این علائم همراه با تأخیر قاعدگی یا سایر نشانه‌های بارداری باشند، مراجعه به پزشک زنان یا مامایی برای انجام آزمایش‌های دقیق و مراقبت‌های بارداری بسیار ضروری است.
در کنار این در صورت بروز تغییرات شدید یا نگران‌کننده در چهره، مشورت با متخصص پوست توصیه می‌شود. آگاهی از این علائم و مراقبت مناسب از پوست در دوران بارداری می‌تواند هم به سلامت مادر کمک کند و هم از آسیب‌های پوستی احتمالی جلوگیری کند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!