آشنایی با تمام روش های درمان وسواس

درمان وسواس ضروری است، اما از آن مهمتر آشنایی با این بیماری و‌ علائم آن است. اختلال وسواس که به OCD هم معروف است نوعی اختلال روانی بوده که افراد در سنین مختلف را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. این اختلال منجر به ایجاد افکار، نگرانی ها  یا تردیدهایی غیر‌منطقی‌ شده که اگر هم قابل درمان نباشند، قابل کنترل خواهند بود. پزشکان بسته به نوع و شدت این بیماری درمانی مناسب با شرایط فرد را پیشنهاد می‌دهند. شروع تمامی درمان‌ها مستلزم‌ مشورت با یک پزشک و‌ تشخیص درمان مناسب توسط چنین فردی است. اگر احساس وسواس را تجربه می‌کنید بهتر است با روانشناس یا روانپزشک در این باره مشورت کنید. اما برای یافتن پزشکان متخصص در این‌ زمینه و‌ دریافت نوبت از‌ آن‌ها می‌توانید‌ از وبسایت دکترتو کمک بگیرید. دکترتو به شما کمک می‌کند تا در زمانی کوتاه و به سادگی نوبت ویزیت آنلاین و حضوری از پزشک خود را دریافت نمایید.

درمان وسواس چیست؟

درمان‌های اساسی و اصلی بیشتر بیماران مبتلا به OCD در مرحله اول شامل پیشگیری و پس از آن دارو درمانی و گفتار درمانی است. اما این تمام راه‌های پیش روی شما برای درمان وسواس نیست. ما در‌ ادامه این مطلب روش‌های درمان بیماری‌ وسواس را به صورت گسترده‌تری توضیح داد‌‌ه‌ایم.

مشاوره روانشناسی

با برترین روانشناسان ایران از دیدگاه کاربران

مشاوره حضوری و آنلاین۵۰۰+ خدمت

مشاهده همه

درمان انواع وسواس

وسواس انواع مختلفی دارد و به موازات آن هر کی از این انواع بیماری‌ وسواس، درمان خاص خود را دارند. در ادامه به توضیح این موارد به شکل دقیق‌تر پرداخته‌ایم:

۱. درمان وسواس فکری

اختلال وسواس فکری اجباری ممکن است درمان نشود. اما روش‌های درمانی می‌توانند به کنترل علائم این بیماری کمک کنند. با این اتفاق، ابتلا به بیماری وسواس بر زندگی روزمره چیره نخواهد شد.

بسته به اینکه OCD شما چقدر جدی است، ممکن است به درمان طولانی مدت، مداوم یا شدیدتری نیاز داشته باشید. دو درمان اصلی برای OCD روان درمانی و دارو درمانی هستند. (روان درمانی به عنوان گفتار درمانی هم شناخته می‌شود.) اغلب اوقات برای درمان وسواس فکری، ترکیبی از هر دو درمان مؤثرتر است.

۲. درمان وسواس فکری آسیب زدن به دیگران

وسواس فکری آسیب زدن به دیگران یک نوع فرعی رایج از وسواس است که باعث ایجاد افکار و تصاویر سوق‌دهنده برای مزاحمت ناخواسته یا آسیب رساندن به خود یا دیگران می‌شود. به این وسواس، “O” در OCD می‌گویند. به طور کلی، افکار مربوط به آسیب را همیشه باید جدی گرفت؛ چرا که می‌تواند ترسناک و خطراتی به همراه داشته باشد.

۳. درمان وسواس جنون

وسواس جنون نوعی از این اختلال است که فرد با حالت افراط کاری را به صورت مداوم انجام می‌دهد. برای درمان وسواس جنون هم می‌توان بر حسب شدت بیماری و بنا به تشخیص پزشک به سراغ روش‌هایی از جمله دارو درمانی و درمان شناختی رفتاری رفت. این موارد می‌توانند در بهبود شرایط بیماری بسیار موثر باشند.

۴. درمان وسواس شستشو

در وسواس شست و شو، فرد بیمار دچار ترس از آلودگی اجسام و محیط بوده و دائما در تلاش برای برای رفع آن است. این تلاش به شکل شستشوی مکرر دست یا بدن، اشیا و محیط اطراف ظاهر می‌شود. پزشکان، روانپزشکان و روانشناسان تعدادی درمان مختلف برای وسواس شستشو  پیدا کرده‌اند که می‌تواند علائم شما را کاهش داده و عملکرد روزانه شما را بهبود بخشد. این درمان‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:

• درمان شناختی رفتاری
• قرار گرفتن در محیط و سعی بر عدم تکرار عادات همیشگی
• دارو درمانی
• تحریک مغز
• تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال

۵. درمان وسواس مو کندن

درمان وسواس مو کندن شامل موارد زیر است:

• آموزش تغییر رفتار و عادت در فرد مبتلا. مثلا به او آموزش داده می‌شود در شرایطی که به سراغ موها می‌رود دست خود را مشت کند تا از این کار خودداری شود.
• آموزش خود کنترلی و بازداری خود از کندن موها.
• شناخت دلایلی که شما را به سمت کشش موها می‌برد و اصلا این تفکرات.
• استفاده از درمان‌هایی که به سایر بیماری‌های سلامت روان که اغلب همراه با تریکوتیلومانیا رخ می‌دهند کمک می‌کند مانند افسردگی، اضطراب، مشکلات مصرف الکل یا مواد مخدر.

۶. درمان وسواس در تصمیم گیری

۲ درمان اصلی برای وسواس در تصمیم گیری وجود دارد که عبارتند از:

• گفتار درمانی: معمولاً نوعی درمان است که به شما کمک می‌کند با ترس‌ها و افکار وسواسی خود رو به رو شوید بدون اینکه آن‌ها را با اجبار درست کنید.
• دارو درمانی: معمولا با مصرف داروهای ضد افسردگی همراه است. البته ممکن است پزشک داروهای دیگری را هم تجویز کند.

وسواس داری و از علائمش خسته شدی؟

همین حالا با متخصص مشورت کن.

دکتر روانشناس آنلاینبهترین دکتر روانشناس

۷. درمان وسواس ترس از مرگ و بیماری

درمان شناختی رفتاری به شما کمک می‌کند تا طرز فکر خود را در مورد مرگ تغییر دهید و آن را برای خود ترسناک جلوه ندهید. شما در صورت ابتلا به وسواس ترس از بیماری و مرگ ممکن است باورهای غیر واقعی درباره مرگ داشته باشید، مثلا احساس اینکه مرگ “ناعادلانه” است یا اینکه مردن همیشه دردناک است. اما روش درمان شناختی رفتاری به مدیریت این علائم کمک خواهد کرد.

روش درمانی موثر دیگر برای این نوع وسواس مواجهه درمانی است. این نوع درمان به تدریج شما را در مکان‌ها، افکار یا موقعیت‌هایی قرار می دهد که به مرگ مربوط می‌شوند. شما ممکن است با نوشتن در مورد چگونگی تصور مرگ خود یا مرگ یک عزیز شروع کنید. سایر تکنیک‌های مواجهه می‌تواند شامل مراجعه به بیمارستان، نوشتن وصیت نامه، خواندن آگهی ترحیم یا صحبت با فردی باشد که بیماری لاعلاج دارد. روش دیگر هم دارو درمانی است؛ اگر چه که ممکن است برای بهبود این وسواس چندان موثر نباشد.

متن انگلیسی:
Can someone with OCD fall in love? The challenges on both sides are real, but with the proper tools and information, those with OCD can engage in positive and healthy relationships personally and professionally
ترجمه متن:
آیا فرد مبتلا به OCD می‌تواند عاشق شود؟ چالش‌های هر دو طرف واقعی هستند، اما به کمک ابزارها و اطلاعات مناسب، مبتلایان به OCD می‌توانند از نظر شخصی و حرفه‌ای وارد روابط مثبت و سالم شوند.

unitedbrainassociation

۸. درمان وسواس تقارن

مانند انواع دیگر وسواس، وسواس تقارن را می‌توان با درمان شناختی-رفتاری (CBT)، به ویژه با رویکردهای درمانی به نام پیشگیری از مواجهه با پاسخ (ERP) و درمان شناختی-رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی درمان کرد.

۹. درمان وسواس تکراری

مانند بسیاری دیگر از انواع وسواس، برای درمان وسواس تکراری هم روش‌های روان درمانی و دارو درمانی موثر خواهند بود. در بعضی موارد هم بنابر تشخیص پزشک ترکیبی از هر دو این درمان‌ها اثربخش خواهد بود.

۱۰. درمان وسواس جنایت

برخی از افراد دچار وسواس جنابت هستند. به این افراد توصیه می‌شود که برای کنترل و درمان این نوع وسواس به موارد زیر توجه بیشتری داشته باشند:

• از زمان غسل کردن کم کند.
• تعداد دفعات غسل کردن را کم کند.
• در صورتی که دچار اضطراب شد مجددا به سمت غسل کردن رو نیاورد.

۱۱. درمان وسواس جوانان

جوانان هم ممکن است به انواع وسواس دچار شوند. پس از مراجعه به متخصص، برای جوانان روش‌های مختلفی از جمله دارو درمانی، درمان شناختی رفتاری، شوک و… در نظر گرفته می‌شود.

۱۲. درمان وسواس کودکان

شاید برایتان عجیب باشد اما کودکان هم دچار وسواس می‌شوند. در درمان وسواس کودکان مهارت‌های مقابله و آرامش برای مواجهه با اضطراب در مرحله اول در نظر گرفته می‌شود. کودکان یاد می‌گیرند که چگونه با ترس‌های خود رو به رو شوند.

همراه با این درمان، پزشکان ممکن است داروهای OCD را برای برخی از کودکان تجویز کنند. برای کودکانی که به دارو نیاز دارند، پزشکان SSRI (مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین) را تجویز می‌کنند. این داروهای مهار‌کننده عبارتند از Zoloft ،Prozac، و Luvox.

انواع روش درمان وسواس

روش‌های درمانی مختلفی برای بیماری وسواس وجود دارد که پزشکان بسته به نوع وسواس و شرایط بیمار هر یک از آن‌ها را انتخاب می‌کنند. این روش‌ها را در ادامه توضیح داده‌ایم:

۱. درمان شناختی – رفتاری

درمان شناختی رفتاری (CBT) نوعی درمان روان‌شناختی بوده که برای طیف وسیعی از مشکلات از جمله افسردگی، اختلالات اضطرابی، رفع مصرف الکل و مواد مخدر، مشکلات زناشویی، اختلالات خوردن و بیماری‌های روانی شدید مصرف می‌شود.

۲. درمان وسواس فکری با داروهای گیاهی

داروهای گیاهی موثر در درمان وسواس عبارتند از:

گیاه	اثر	نحوه مصرف	نکات
دارچین	ضد‌اضطراب، آرامش‌بخش، ضد‌افسردگی	دم کرده ۱ تا ۲ قاشق چایخوری پودر دارچین در ۱ لیوان آب جوش، ۳ بار در روز	در دوران بارداری و شیردهی با احتیاط مصرف شود. ممکن است با داروهای رقیق‌کننده خون تداخل داشته باشد.
گل گاوزبان	ضد‌اضطراب، آرامش‌بخش، ضد‌افسردگی، خواب‌آور	دم کرده ۲ قاشق غذاخوری گل گاوزبان در ۱ لیوان آب جوش، ۱ تا ۲ بار در روز	در افراد با فشار خون پایین با احتیاط مصرف شود. – مصرف بیش از حد ممکن است باعث مسمومیت شود.
لیمو	ضد‌اضطراب، آرامش‌بخش، تقویت‌کننده سیستم عصبی	مصرف روزانه ۱ تا ۲ عدد لیمو ترش به صورت تازه یا آبلیمو	در افراد با مشکلات گوارشی مانند زخم معده با احتیاط مصرف شود.
گل ختمی	ضد‌اضطراب، آرامش‌بخش، ضد‌التهاب	دم کرده ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری گل ختمی در ۱ لیوان آب جوش، ۲ تا ۳ بار در روز	مصرف بیش از حد ممکن است باعث اسهال شود.
گل بنفشه	ضد‌اضطراب، آرامش‌بخش، ضد‌تشنج	دم کرده ۱ تا ۲ قاشق چایخوری گل بنفشه در ۱ لیوان آب جوش، ۱ تا ۲ بار در روز	در افراد با فشار خون پایین با احتیاط مصرف شود.
ریواس	ضد‌اضطراب، آرامش‌بخش، ملین	دم کرده ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری ریشه ریواس در ۱ لیوان آب جوش، ۱ بار در روز	مصرف بیش از حد ممکن است باعث اسهال شود. در افراد با مشکلات کلیوی با احتیاط مصرف شود.
عرق کاسنی	ضد‌اضطراب، آرامش‌بخش، تصفیه‌کننده خون	۱ لیوان عرق کاسنی مخلوط با ۱ لیوان آب، ۲ بار در روز	مصرف بیش از حد ممکن است باعث اسهال شود.

۳. زعفران و درمان وسواس

نتایج مطالعات اخیر نشان داده است که زعفران در درمان اختلال وسواس خفیف تا متوسط موثر است. زعفران به اندازه فلووکسامین در درمان بیماران مبتلا به OCD خفیف تا متوسط موثر خواهد بود.

علاوه بر این، مطالعات نشان داده‌اند که مصرف زعفران در دوزهای ۳۰ میلی گرم در روز هیچ گونه عوارض جانبی جدی ندارد.

۴. درمان روان‌ پویشی

درمان روان پویایی بر فرآیندهای ناخودآگاه تمرکز دارد که در رفتار کنونی فرد تجلی می‌یابند. هدف درمان روان پویشی، خودآگاهی مراجع و درک تاثیر گذشته بر رفتار حال است. در شکل مختصر خود، یک رویکرد روان پویایی، بیماران را قادر می‌سازد تا تعارضات، مشکلات و علائم حل نشده‌ای را که از روابط ناکارآمد گذشته ناشی شده و خود را در نیاز و تمایل به سوء مصرف مواد نشان می‌دهد، بررسی کند.

۵. شوک درمانی

درمان بیماری‌های روانی با القای مصنوعی طریق مصرف دارو یا جریان الکتریکی امکان پذیر است. الکتروشوک درمانی (ECT) روشی است که تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و در آن جریان‌های الکتریکی کوچکی از مغز عبور می‌کنند و عمداً باعث ایجاد یک تشنج کوتاه می‌شوند. به نظر می رسد ECT باعث ایجاد تغییراتی در شیمی مغز می شود که به سرعت علائم برخی از شرایط سلامت روان را معکوس می‌کند.

ECT اغلب زمانی در نظر گرفته می‌شود که سایر درمان‌ها ناموفق باشند و دوره درمان کامل شود، اما ممکن است برای همه افراد موثر نباشد.

۶. دارو درمانی

دارو درمانی شامل تجویز داروهایی برای درمان یا پیشگیری از بیماری است. برخی داروهای روانپزشکی می‌توانند به کنترل وسواس و اجبار OCD کمک کنند. معمولاً در ابتدا داروهای ضد افسردگی امتحان می‌شوند. داروهای ضد افسردگی تایید شده توسط سازمان غذا و دارو (FDA) برای درمان OCD عبارتند از:

• فلوکستین (پروزاک) برای بزرگسالان و کودکان ۷ سال و بالاتر
• فلووکسامین (لووکس) برای بزرگسالان و کودکان ۸ سال و بالاتر
• پاروکستین (پاکسیل) فقط برای بزرگسالان
• سرترالین (Zoloft) برای بزرگسالان و کودکان ۶ سال به بالا
• کلومیپرامین (Anafranil) برای بزرگسالان و کودکان ۱۰ سال و بالاتر

با این حال، پزشک شما ممکن است سایر داروهای ضد افسردگی و داروهای روانپزشکی را هم تجویز کند.

۷. درمان وسواس فکری با لورتا نوروفیدبک

دستگاه لورتا نوروفیدبک یکی از دستگاه‌های موثر جدید در درمان وسواس است. این دستگاه به کمک نوروفیدبک که در بسیاری از کشورهای پیشرفته برای درمان اختلالات مغزی از جمله اختلال وسواس استفاده می‌شود به حل مشکلات ناشی از ابتلا به وسواس کمک می‌کند.

این دستگاه یک نقشه از عملکرد مغز، اختلالات مغزی و مناطق آسیب دیده را کاملا دقیق و جزئی نمایش می‌دهد. پزشک پس از مشاهده نتایج آن درمان شخص مبتلا را آغاز می‌کند. این روش درمانی بدون عارضه بوده و طی مدت چندین جلسه و بدون مصرف دارو به کاهش علائم بیماری وسواس کمک می‌کند. این روش درمانی بدون بازگشت بوده و نسبت به درمان‌‌های شیمیایی و دارویی مناسب‌تر و اثرگذارتر است.

۸. درمان وسواس فکری با ویتامین

چندین ویتامین می‌توانند به مدیریت و درمان علائم OCD کمک کنند. این وینامین‌ها عبارتند از:

• ویتامین‌های B مانند B 12
• ویتامین D
• سلنیوم
• روی
• منیزیم
• امگا ۳

۹. حرکات یوگا برای درمان وسواس فکری

یوگا یک ورزش و علم قدیمی است که در مدیریت چندین اختلال روانپزشکی از جمله اختلال وسواس (OCD) استفاده می‌شود. یوگا به عنوان درمانی اضافی برای وسواس در کنار دارو درمانی استفاده می‌شود. این نرمش به افراد کمک می‌کند تا سطح استرس خود را مدیریت کنند، خلق و خوی خود را بهبود بخشند و حتی علائم افسردگی را کاهش دهند. همچنین می‌تواند به مدیریت اختلال وسواس فکری اجباری (OCD) کمک کند. اگرچه یوگا یک روش درمانی برای OCD نیست اما تمرینات منظم یوگا می‌تواند بخشی از یک استراتژی بزرگ‌تر برای کمک به مدیریت علائم این بیماری و بهبود کیفیت زندگی باشد.

۱۰ آسانا برای درمان OCD مفید هستند که در ادامه هر یک را نام برده‌ایم:

1.  Siddhasana (ژست مراقبه)
2.  Padmasana (ژست نیلوفر آبی)
3.  Paschimottanasana (خم شدن به جلو با دو پا)
4.  تاداسانا (ژست کوه)
5.  Marjariasana (ژست گربه)
6.  ستوبندها آسانا (ژست پل)
7.  Matsayaasana (ژست ماهی)
8.  Adho Mukha Savanasana (ژست سگ)
9.  ساروانگاسانا (حالت ایستادن شانه)
10.  ساواسانا (ژست جسد)

۱۰. درمان وسواس با میوه

میوه‌ها و سبزیجات به ثابت نگه داشتن سطح قند خون کمک می‌کنند. این مواد می‌توانند به کنترل عوارض ناشی از ابتلا به وسواس کمک کنند. در نتیجه توصیه می‌شود در برنامه غذایی روزانه خود میوه‌های نام‌ برده شده پایین‌ را جای دهید:

• میوه‌های سرشار از آنتی اکسیدان 
• زغال اخته
• توت فرنگی
• تمشک

متن انگلیسی:
Steer clear of caffeine, the stimulant in tea, coffee, soda, and energy drinks. It can kick up your anxiety levels a few notches
ترجمه متن:
از کافئین، محرک موجود در چای، قهوه، نوشابه و نوشیدنی‌های انرژی‌زا دوری کنید. این ماده می‌تواند سطح اضطراب شما را چند درجه بالا ببرد.

webmd

۱۱. درمان وسواس با جراحی

OCD را می توان با جراحی استریوتاکتیک هدایت شده با رزونانس مغناطیسی (MRI) درمان کرد. پزشکان روی بیماران تست‌های عملکردی و MRI انجام می‌دهند تا محل‌هایی که باید تحت درمان قرار گیرند و باعث OCD شده‌اند را تشخیص دهند. در این روش ابزاری روی سر قرار گرفته، MRI انجام می‌شود و بیمار به اتاق عمل منتقل می‌گردد. تحت بیهوشی عمومی، دو سوراخ در ناحیه فرونتال ایجاد می‌شود که از طریق آن یک قطعه برای انجام مراحل تشخیصی وارد سر می‌شود. مدت زمان تقریبی این عمل چهار ساعت است.

پس از جراحی OCD، بیماران تا حدودی سرگردان بوده و سردردهای متوسطی را تجربه می‌کنند. آنها همچنین ممکن است دچار تب، تهوع و استفراغ شوند. پس از زمان تقریبی سه روزه بیماران از بیمارستان مرخص می‌شوند. پس از این عمل OCD به سرعت شروع به ناپدید شدن می‌کنند، اما بهبودی کامل پس از یک سال اتفاق می‌افتد؛ یعنی زمانی که بیمار خود را به میزان قابل توجهی کمتر از گذشته در شرایط وسواس و اجبار می‌بیند.

درمان قطعی وسواس

درمان شناختی رفتاری (CBT) نوعی روان درمانی موثر برای بسیاری از افراد مبتلا به OCD است. قرار گرفتن در شرایط آزار دهنده. رویارویی و جلوگیری از پاسخ (ERP: یک روش درمانی است که در آن افراد با ترس‌های خود مواجه می‌شوند. در این شرایط، پاسخ یا واکنشی که برای فرار از آن ترس‌ها به کار می‌بردند را انجام نخواهند داد. انجمن روانپزشکی آمریکا این درمان را به مبتلایان وسواس توصیه می‌کند.)، بخشی از درمان این بیماری است. درمان دیگر نیز که به عنوان مکمل استفاده می‌شود دارو درمانی بوده که در ادامه توضیح داده‌ایم:

وسواسی هستی و میخوای ازش خلاص بشی؟ همین حالا مشاوره بگیر.

دکتر اختلال وسواس (OCD)

بهترین دارو برای درمان وسواس فکری

درمان دارویی اولیه توصیه شده برای OCD یک داروی ضد افسردگی از دسته مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) است. از جمله این مها‌کننده‌ها می‌توان فلوکستین را مثال زد.

درمان وسواس فکری چقدر طول میکشد؟ (مدت زمان درمان وسواس)

اکثر افراد حداقل به مدت یک سال نیاز به پیروی از دوره درمان دارند. اگر پس از این مدت علائم جدی کم یا هیچ گونه علائمی نداشتید، ممکن است بتوانید درمان را متوقف کنید. اگرچه برخی از افراد نیاز به مصرف داروهای تجویز شده از سمت پزشک برای چندین سال دارند.

برای درمان وسواس به کجا مراجعه کنیم؟

برای تشخیص دقیق و درمان به موقع بیماری وسواس به یک پزشک متخصص اعصاب و روان (روانپزشک Psychiatrist) مراجعه کنید.

بهترین دکتر برای درمان وسواس

نه تنها پیدا کردن یک پزشک مناسب برای درمان وسواس سخت است، از طرفی نوبت گرفتن از بهترین پزشکان متخصص در زمینه درمان وسواس هم کار راحتی نیست. اما شما می‌توانید بهترین پزشکان را در وبسایت دکترتو پیدا کنید. دریافت نوبت از این پزشکان اگر چه که در حالت  عادی کمی دشوار است، اما به کمک دکترتو آسان می‌شود. 

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

پس از آشنایی مختصر با بیماری وسواس، راه درمان آن را در این مقاله یاد گرفتید. همچنین تا اینجای کار متوجه شده‌اید که برای رو به رو شدن با هر نوع وسواس باید چه رویکردی را در نظر داشته باشید. اما موضوع مهم کمک گرفتن از یک متخصص روانشناسی یا دکتر روانپزشک، برای درمان وسواس است.

شما می‌توانید به کمک وبسایت دکترتو بدون هیچ محدودیتی از یک پزشک متخصص در زمینه درمان و کنترل بیماری وسواس کمک بگیرید. به کمک دکترتو دیگر نیازی به قرار گرفتن در صف‌های طولانی انتظار برای نوبت گیری از پزشکان نخواهید داشت چرا که امکان مشاوره روانشناسی آنلاین و ویزیت آنلاین روانپزشک وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!