تهوع و استفراغ در بارداری چه علت و راه درمانی دارد؟  

حدود ۵۰ تا ۷۰ درصد زنان، تهوع و استفراغ در بارداری را به ویژه در سه ماهه اول، تجربه می‌کنند. تهوع و استفراغ در حاملگی معمولاً اوایل روز در بدترین حالت خود قرار دارد، اما می‌تواند در هر نقطه از روز یا شب رخ دهد. در بیشتر موارد، تهوع و استفراغ در بارداری به مادر یا جنین آسیبی نمی‌رساند. برای اکثر زنان، تهوع و استفراغ بارداری از هفته چهارم شروع می‌شود و در نهایت بین هفته شانزدهم بارداری تا هفته بیستم بارداری برطرف می‌شود. استراحت، نوشیدن مایعات، مصرف وعده‌های غذایی کوچک و اجتناب از غذاها و بوهایی که باعث تهوع شما می‌شوند، می‌تواند به مدیریت حالت تهوع و استفراغ در دوران بارداری کمک کند، اما برخی از افراد ممکن است به دارو یا مراجعه به پزشک زنان و مامایی نیاز داشته باشند. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو به‌راحتی با بهترین پزشکان در ارتباط باشید و در صورت نیاز، نوبت خود را به صورت حضوری، تلفنی یا آنلاین رزرو کنید.

تهوع و استفراغ در بارداری

شاید در ذهن بسیاری از ما، حالت تهوع یا استفراغ، از علائم بارداری در ماه اول، باشد. واقعیت این است که تهوع و استفراغ در بارداری یک نشانه متداول در اکثر خانم‌های باردار است. تهوع و استفراغ در بارداری اغلب با استشمام بوهای خاص یا خوردن برخی غذاها ایجاد می‌شود. سوزش سر دل یا رفلاکس و احساس اینکه چیزی در گلوی شما گیر کرده است، می‌تواند از نشانه های حالت تهوع و استفراغ در حاملگی باشد.

تهوع و استفراغ بارداری در اکثر موارد خطرناک نیست و حتی برخی از مطالعات نشان می‌دهند که تهوع خفیف، می‌تواند نشانه‌ای از یک بارداری سالم با نرخ سقط پایین باشد. با این حال، حالت تهوع و استفراغ شدید در بارداری که شامل کاهش وزن و کم آبی بدن است، نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

تهوع و استفراغ در بارداری نشانه چیست؟ (علت حالت تهوع و استفراغ در بارداری)

تصور می‌شود تغییرات هورمونی در ۱۲ هفته اول بارداری احتمالا علت حالت تهوع و استفراغ در بارداری باشد. اما علت تهوع و استفراغ بارداری به صورت کامل، شناخته شده نیست و متخصصان معتقدند که ترکیبی از تغییرات فیزیکی و شیمیایی است. علت حالت تهوع و استفراغ در دوران بارداری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• قند خون پایین
• افزایش هورمون‌های بارداری مانند گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG) یا استروژن
• نوسانات فشار خون
• تغییرات در متابولیسم
• وجود سابقه تهوع بارداری در خانواده

علاوه بر دلایل تهوع و استفراغ ذکر شده، عوامل زیر می‌توانند تهوع و استفراغ بارداری را تشدید کنند یا در صورت وجود آن‌ها، بیشتر در معرض تهوع و استفراغ بارداری باشید:

• استرس و اضطراب
• خستگی بیش از حد یا مداوم
• معده حساس
• حساسیت و واکنش به داروهای ضد بارداری
• جنین دوقلو یا دختر
• سابقه سردردهای میگرنی
• بیماری یا تهوع شدید در بارداری قبلی
• چاقی (BMI یا شاخص توده بدنی بالای ۳۰)
• اولین بارداری
• در معرض هوای گرم بودن

حالت تهوع در بارداری شب ها

حالت تهوع و استفراغ در حاملگی فقط صبح‌ها اتفاق نمی‌افتد و حالت تهوع در بارداری شب‌ها نیز ممکن است پیش بیاید. احساس تهوع و استفراغ در دوران بارداری شما ممکن است از صبح شروع شود و تا شب ادامه داشته باشد. ارتباط زیادی بین جنسیت جنین و زمان تهوع وجود ندارد. راهکارهایی مانند تغییر زمان مصرف ویتامین‌ها و خوردن آن‌ها با شکم پر، دراز نکشیدن بعد از میل غذا، پرهیز از غذاهای چرب، تند و سنگین در شب و شام‌ سبک‌تر می‌تواند به کاهش حالت تهوع در بارداری شب‌ها کمک کند.

شب‌ها تهوع بارداری خواب رو از چشمات برده؟

همین حالا از متخصص مشاوره بگیر.

دکتر زنان آنلاینلیست بهترین پزشکان زنان و زایمان

معده درد و حالت تهوع در بارداری

درد یا گرفتگی معده و نفخ شکم در بارداری، به خودی خود شایع است و معمولاً جای نگرانی ندارند، اما حالت تهوع در بارداری یا استفراغ می‌توانند معده درد را تشدید کنند. اگر معده درد و حالت تهوع در بارداری را مدام باهم تجربه می‌کنید، سابقه حساسیت یا مشکل معده دارید توصیه می‌شود با پزشک خود دراین‌باره مشورت کنید.

سردرد و حالت تهوع در بارداری

سردرد‌های بارداری گاهی با حالت تهوع یا حساسیت به نور همراه است. اما توجه داشته باشید که اگر تهوع و استفراغ در بارداری موجب سردردهای مداوم شده یا سابقه سردردهای میگرنی دارید، نیاز به پیگیری بیشتر و صحبت با متخصص است. گاهی استفراغ، موجب کم آبی یا کاهش اشتها و در نهایت سردرد می‌شود که می‌بایست توسط پزشک بررسی شود.

علت سرگیجه و حالت تهوع در بارداری

علت سرگیجه و حالت تهوع در بارداری می‌تواند کاهش فشار خون، از دست دادن اشتها و استفراغ‌های مکرر باشد. در نظر داشته باشید که حالت تهوع در بارداری تنها علت سرگیجه بارداری نیست و علل دیگری مانند کم‌آبی، کم‌خونی، افت قد خون و… نیز ممکن است وجود داشته باشند. اما اگر سرگیجه هنگام ایستادن یا سبکی سر را تجربه می‌کنید، بهتر است حتماً با پزشک خود در این مورد صحبت کنید.

حالت تهوع و استفراغ در بارداری از کی شروع می شود؟

تهوع و استفراغ در حاملگی معمولاً در حدود هفته ۶ بارداری شروع می‌شود و برای اکثر زنان، در هفته ۱۴ بارداری از بین می‌رود. حالت تهوع و استفراغ بیشتر زنان باردار در سه ماهه دوم بارداری بهتر می‌شود.

حالت تهوع بارداری تا کی ادامه دارد؟

تهوع حاملگی اغلب تا هفته ۱۴ تا ۱۶ (ماه سوم یا چهارم) ادامه می یابد. برخی از زنان در تمام دوران بارداری خود حالت تهوع و استفراغ دارند. طبق پژوهشی، در اکثر زنان، حالت تهوع پس از هفته دوازدهم بارداری بهبود می یابد، با این حال، از هر ۵ زن، ۱ زن در سه ماهه دوم بارداری خود تهوع را همچنان تجربه می‌کند و تعداد کمی از آنها در تمام مدت بارداری خود حالت تهوع و استفراغ را تجربه می‌کنند.

متن انگلیسی:
symptoms usually begin 2–۴ weeks after fertilization, peak between 9 and 16 weeks of gestation and generally resolve by 22 weeks gestation
ترجمه متن:
این علائم معمولاً ۲ تا ۴ هفته پس از لقاح شروع می‌شود، بین هفته‌های ۹ تا ۱۶ بارداری به اوج خود می‌رسد و به‌طور کلی تا هفته ۲۲ بارداری برطرف می‌شود.

ncbi.nlm.nih.gov

اوج تهوع بارداری در کدام هفته است؟

تهوع معمولاً از علائم بارداری در هفته ششم بوده و اوج تهوع بارداری حدود هفته نهم بارداری است و هر فردی می‌تواند این را به شکل متفاوتی تجربه کند. علائم معمولاً شامل حالت تهوع، استفراغ و بیزاری از برخی غذاها است.

حالت تهوع و استفراغ در سه ماه اول بارداری

حالت تهوع و استفراغ در سه ماه اول بارداری رایج‌تر از سه ماه دوم و سوم است. در طول سه ماه اول بارداری، بسیاری از زنان اکثر زنان حالت تهوع خفیف و استفراغ گاه به گاه را تجربه می‌کنند که خطرناک نیست.

تهوع و استفراغ در سه ماهه دوم بارداری

تهوع و استفراغ در سه ماهه دوم بارداری معمولا در افراد کمتری رخ می‌دهد، اما با این حال برای بعضی زنان رخ می‌دهد. اگر استفراغ تا سه ماهه دوم ادامه یابد، ممکن است نشان دهنده استفراغ شدید بارداری باشد. این اختلال نادر باعث استفراغ و حالت تهوع می‌شود و می‌تواند آنقدر شدید باشد که نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد. همچنین می‌تواند منجر به کمبود ویتامین و مواد معدنی، کم آبی بدن و کاهش ۵ درصدی وزن اولیه بدن شود. اگر در سه ماهه دوم بارداری دچار تهوع شدید، به علائم خود حساس باشید و با پزشک مشورت کنید.

حالت تهوع بدون استفراغ در بارداری

حالت تهوع در حاملگی می‌تواند با یا بدون استفراغ رخ دهد. برخی از زنان در دوران بارداری دچار حالت تهوع می‌شوند و هرگز استفراغ نمی‌کنند، در حالی که برخی دیگر چندین بار در روز استفراغ می‌کنند. استفراغ گاهی اوقات می‌تواند حالت تهوع را تا زمانی که دوباره عود کند، تسکین دهد. حالت تهوع بدون استفراغ با جنسیت جنین نیز مرتبط نیست.

حالت تهوع و استفراغ شدید در بارداری

برخی از زنان باردار، حالت تهوع و استفراغ شدید در بارداری را تجربه می‌کنند. آنها ممکن است چندین بار در روز استفراغ کنند و نتوانند غذا یا نوشیدنی بخورند و مواد غذایی را هضم کنند، که می‌تواند بر زندگی روزمره آنها تأثیر بگذارد. این حالت تهوع و استفراغ بیش از حد به عنوان هیپرامیزیس گراویداروم (HG) یا استفراغ‌های شدید حاملگی شناخته می‌شود و اغلب نیاز به درمان بیمارستانی دارد.

در صورت تهوع و استفراغ شدید، ممکن است شرایط پزشکی دیگری مانند بیماری های خطرناک در بارداری وجود داشته باشد که مربوط به بارداری نباشد. به ندرت، یک بیماری غیرمرتبط با بارداری، مانند بیماری تیروئید یا کیسه صفرا، می‌تواند باعث تهوع یا استفراغ جدی شود.

حالت تهوع بارداری و جنسیت جنین

بین حالت تهوع بارداری و جنسیت جنین، رابطه وجود دارد. مطالعه‌ای نشان داد که حالت تهوع جنین دختر در مقایسه با حالت تهوع جنین پسر شدیدتر است. محققان به این نتیجه رسیدند که جنسیت جنین یک عامل مهم مرتبط با شدت تهوع و استفراغ در بارداری است.

متن انگلیسی:
The rate of NVP was higher in women with male fetuses than female fetuses (79.5% vs72.3%).. In conclusion, this study showed that women presenting with NVP are more likely to have a male fetus than female
ترجمه متن:
میزان NVP (تهوع و استفراغ در بارداری) در زنان دارای جنین پسر بیشتر از جنین‌های دختر بود (۷۹.۵% در مقابل ۷۲.۳%). در نتیجه، این مطالعه نشان داد که زنانی که با NVP مراجعه می‌کنند بیشتر احتمال دارد جنین پسر داشته باشند تا دختر.

researchgate

درمان تهوع و استفراغ بارداری

درمان تهوع و استفراغ بارداری طبق شدت، زمان بروز و سایر شرایط فرد مثل بیماری‌های زمینه‌ای ممکن است متفاوت باشد. در اکثر موارد نیاز به مداخله پزشکی فوری یا شدید نیست و با مصرف دارو یا انجام برخی اقدامات در خانه می‌توان باعث رفع حالت تهوع و استفراغ در بارداری شد.

۱. قرص ضد تهوع بارداری

پزشک ممکن است مکمل ها یا داروهایی را برای کاهش حالت تهوع و استفراغ در حاملگی و کمک به حفظ مواد غذایی و مایعات در بدن تجویز کند. داروهایی که ممکن است پزشک تجویز کند عبارتند از:

نوع	شرح
آنتی‌هیستامین‌ها	برای کمک به حالت تهوع
فنوتیازین	برای کمک به آرام کردن حالت تهوع و استفراغ شدید
متوکلوپرامید	برای کمک به معده در انتقال غذا به روده و کمک به تهوع و استفراغ
آنتی‌اسیدها	برای جذب اسید معده و کمک به جلوگیری از رفلاکس اسید

همچنین، پیریدوکسین یا ویتامین ب۶ را به عنوان بهترین قرص ضد تهوع در بارداری و گزینه اول برای تهوع و استفراغ در دوران بارداری توصیه می‌کنند. سطوح پایین پیریدوکسین در بدن می‌تواند باعث تهوع شود، بنابراین مصرف آن به عنوان مکمل می‌تواند کمک‌کننده باشد. قبل از شروع هر گونه دارو یا درمان جایگزین، حتما با پزشک خود مشورت کنید.

دنبال یک راه حل سریع برای از بین بردن تهوع و استفراغ هستی؟ از دکتر مشاوره بگیر.

دکتر تهوع و استفراغ

۲. قرص ضد تهوع بارداری اندانسترون

اندانسترون برای کمک به علائم حالت تهوع و استفراغ در دوران بارداری تجویز می‌شود. اندانسترون از طریق قرص، و آمپول به صورت تزریق به ورید یا تزریق به عضله مصرف می شود. اندانسترون با نام تجاری زوفران فروخته می شود.

۳. درمان خانگی حالت تهوع و استفراغ در بارداری

برای حالت تهوع چی بخوریم؟ درمان خانگی حالت تهوع و استفراغ در بارداری و استراتژی های خودمراقبتی می‌توانند به طور موثری علائم را برای برخی افراد کاهش دهند. برخی روش‌های درمان خانگی حالت تهوع و استفراغ در بارداری عبارت‌اند از:

1. استراحت: طبق مطالعات، خستگی یک نشانه رایج در دوران بارداری است و می‌تواند حالت تهوع را بدتر کند.
2. نوشیدن کافی مایعات: نوشیدن آب و مایعات در طول روز ممکن است به کاهش استفراغ کمک کند.
3. خوردن وعده‌های غذایی کوچک‌تر: تقسیم وعده‌ها به حجم کمتر و دفعات بیشتر می‌تواند تهوع را کاهش دهد
4. اجتناب از محرک‌ها: اجتناب از برخی بوها، طعم ها یا هر دو، که ممکن است باعث تهوع شود نیز کارساز است.
5. مکمل زنجبیل: برخی از مطالعات نشان می‌دهد که مکمل‌های زنجبیل به کاهش علائم تهوع در دوران بارداری کمک می‌کنند.

۴. درمان سریع حالت تهوع در بارداری

برای از بین بردن حالت تهوع در بارداری راه خیلی فوری و قطعی وجود ندارد اما غذاهای ملایم مانند موز، برنج، سیب و نان ممکن است به‌راحتی هضم شوند و حالت تهوع را کاهش دهند. غذاهای شور نیز ممکن است در کاهش تهوع مفید باشند. برای درمان سریع حالت تهوع در بارداری، صبح قبل از بلند شدن از رختخواب، یک تکه نان بخورید و وضعیت بدنی خود را سریع تغییر ندهید.

عوارض تهوع و استفراغ در بارداری

حالت تهوع و استفراغ به‌راحتی می‌تواند باعث کاهش اشتها شود. بسیاری از زنان باردار نگران هستند که عوارض تهوع و استفراغ در بارداری به جنین آنها آسیب برساند. تهوع بارداری معمولا آنقدر شدید نیست که مانع رشد و نمو جنین شود. اما اگر حالت تهوع باعث استفراغ شدید و کاهش وزن آنها شود یا بیش از ۳ تا ۴ ماه اول بارداری خود تهوع را تجربه کنند باید به پزشک مراجعه کنند. 

جلوگیری از تهوع و استفراغ در دوران بارداری

انجام اقدامات زیر ممکن است به جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ در دوران بارداری یا به حداقل رساندن آن کمک کند:

• نوشیدن مقدار زیادی آب
• نوشیدن آب قبل و بعد از غذا
• خوابیدن و استراحت کردن در طول روز
• تهویه محل کار یا خانه برای از بین رفتن بو
• پرهیز از غذاهای چرب
• وعده های غذایی کوچک
• مصرف ویتامین در شب
• اجتناب از دود سیگار یا قلیون

اگر هیچ یک از این اقدامات پیشگیرانه مؤثر نبود، یا اگر بیش از ۳ تا ۴ ماه اول بارداری خود تهوع و استفراغ را تجربه کردید، مهم است که با پزشک خود صحبت کنید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

در نهایت، تهوع و استفراغ در بارداری امری متداول است اما اگر شدت آن افزایش یابد یا بر وزن و اشتهای مادر تاثیر بگذارد، قابل بررسی است. ضربان قلب سریع، وجود خون در استفراغ، درد شدید شکم، لکه بینی، سردردهای مکرر و ادامه داشتن تهوع در سه ماهه دوم؛ از علائمی هستند که باید مورد توجه فوری قرار بگیرند و سریعتر توسط پزشک متخصص زنان یا دکتر مامایی بررسی شوند. آنچه که در این این دوران حائز اهمیت است پیگیری‌های مداوم است. چنانچه به پزشک خود دسترسی ندارید می‌توانید از طریق پزشک زنان آنلاین دکترتو یا مشاور مامایی آنلاین ویزیت شوید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!