همه چیز در مورد پولیپ بینی؛ علائم، علت، تشخیص و درمان

آیا برای شما هم پیش آمده است، که احساس کنید، سرما خورده‌اید اما با هیچ یک از داروهای ضدسرماخوردگی یا ضدآلرژی بهبود پیدا نکنید؟ در این حالت این احتمال وجود دارد، که دچار عارضه پولیپ بینی باشید. گرفتگی همیشگی بینی، نفس‌کشیدن سخت، از دست رفتن بوی غذاها و خستگی‌ای که انگار هیچ‌وقت تمام نمی‌شود؛ خیلی وقت‌ها این علائم را به سرماخوردگی، آلرژی یا سینوزیت نسبت می‌دهیم و ماه‌ها با آن کنار می‌آییم. اما پشت این نشانه‌های به‌ظاهر ساده، گاهی مشکلی پنهان به نام پولیپ بینی وجود دارد. پولیپ بینی اگرچه سرطانی نیست، اما بی‌توجهی به آن می‌تواند باعث تشدید سینوزیت، کاهش بویایی و نیاز به درمان‌های جدی‌تر شود. شناخت دقیق پولیپ بینی، علائم، علل و روش‌های درمان آن، اولین قدم برای تصمیم‌گیری درست و جلوگیری از عوارض طولانی‌مدت است. در این مقاله از دکترتو با پولیپ بینی آشنا می‌شوید.

اگر به دنبال درمان پولیپ بینی خود هستید، بهتر است با چند پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مشاوره داشته و سوالات و نگرانی‌های خود را با آن‌ها در میان بگذارید. یک جراح بینی در تهران یا هر شهر دیگر با بررسی علائم، علت عارضه را تشخیص داده و بهترین روش درمان را معرفی می‌کند.

پولیپ بینی چیست؟

پولیپ بینی به توده‌‌های نرم، غیرسرطانی و شبیه خوشه‌ انگور گفته می‌شود که در داخل بینی یا سینوس‌ها و معمولا در نتیجه التهاب مزمن مخاط ایجاد می‌شود. این برجستگی‌ها از بافت مخاطی متورم شده و حاوی مایع شکل می‌گیرند و به خودی خود دردناک نیستند، اما می‌توانند راه‌هوایی بینی را تنگ کنند، تنفس از راه بینی را سخت کنند و باعث احساس گرفتگی دائمی شوند. پولیپ بینی به انگلیسی Nasal Polyp نامیده می‌شود و در بسیاری از موارد هر دو سمت بینی را درگیر می‌کند. این مشکل در افرادی که آلرژی مزمن، آسم یا سینوزیت مزمن دارند شایع‌تر است.

در مراحل اولیه، پولیپ‌های کوچک ممکن است هیچ علامت قابل توجهی نداشته باشند و فقط هنگام معاینه یا سی‌تی‌اسکن کشف شوند. اما هرچه اندازه و تعداد پولیپ‌ها بیشتر شود، احتمال گرفتگی بینی، کاهش بویایی، خرناس شبانه و عفونت مکرر سینوس‌ها افزایش می‌یابد. مهم است بدانید که پولیپ بینی سرطان نیست، اما نادیده گرفتن آن می‌تواند کیفیت زندگی، خواب و حتی عملکرد روزانه را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. تشخیص به موقع و انتخاب روش درمان مناسب کمک می‌کند از عوارض طولانی‌مدت جلوگیری شود.

علائم پولیپ بینی چیست؟

پولیپ بینی با تحریک و التهاب پوشش مخاطی بینی و سینوس‌ها همراه است. در این حالت فرد دچار سینوزیت مزمن شده و این حالت بیش از ۱۲ هفته ادامه دارد. البته سینوزیت مزمن می‌تواند بدون پولیپ هم ایجاد شود. پزشک در جلسه مشاوره و با معاینه بیمار این مورد را تشخیص می‌دهد. پولیپ بینی نرم و فاقد حساسیت است. بنابراین اگر کوچک باشد، هیچ علائمی نداشته و فرد از وجود آن آگاه نمی‌شود. اما رشد چندگانه یا یک پولیپ بزرگ می‌تواند مجاری تنفسی و سینوس‌ها را مسدود کند.

در موارد شدید، پولیپ‌ها می‌توانند باعث خرناس بلند هنگام خواب، اختلال خواب، خستگی صبحگاهی، بوی بد دهان و افزایش دفعات سینوزیت شوند. کودکان ممکن است با دهان باز بخوابند، کیفیت درس‌ خواندنشان افت کند یا چهره‌ خاصی به نام صورت آدنوئیدی پیدا کنند. علائم و نشانه های پولیپ بینی عبارتند از:

• آبریزش بینی
• گرفتگی مداوم
• عطسه
• کاهش یا عدم حس بویایی
• از دست دادن حس چشایی
• درد صورت یا سردرد
• درد در دندان‌های بالا
• احساس فشار بر پیشانی و صورت
• خرناس
• خارش دور چشم
• خونریزی‌های مکرر بینی

اگر این علائم بیش از ۱۰ روز ادامه داشت، حتما به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. بسیاری از علائم پولیپ شبیه به سرماخوردگی بوده و ممکن است، آن را اشتباه تشخیص دهید. به همین دلیل باید تشخیص آن را به پزشک بسپارید.همچنین اگر در شهرهای خشک و آلرژی‌خیزی مثل یزد زندگی می‌کنید، می‌توانید از طریق دکتر گوش و حلق و بینی یزد به متخصص مناسب دسترسی پیدا کنید و برای معاینه و بررسی پولیپ بینی نوبت بگیرید.

دچار گرفتگی شدید بینی شدی و نمی‌دونی چیکار کنی؟

همین الان مشاوره بگیر!

دکتر حلق و بینی

پولیپ بینی و تنگی نفس

پولیپ‌های بینی به طور مستقیم ریه را درگیر نمی‌کند، اما با تنگ‌کردن راه‌هوایی بینی باعث می‌شود فرد بیشتر از دهان نفس بکشد و احساس تنگی نفس یا کمبود هوا داشته باشد. این مشکل در افرادی که آسم دارند شدیدتر است، چون التهاب راه‌هوایی فوقانی می‌تواند آسم را تشدید کند و حملات تنگی نفس را بیشتر کند. بعضی بیماران می‌گویند هنگام فعالیت، زودتر خسته می‌شوند یا مجبورند مدام هوا را از دهان بکشند که خود باعث خشکی گلو و سرفه می‌شود. اگر همزمان آسم، خس‌خس سینه یا تنگی نفس دارید، حتما این موضوع را به پزشک گوش و حلق و بینی و متخصص ریه اطلاع دهید.

علائم پولیپ بینی در بزرگسالان

در بزرگسالان، علائم پولیپ بینی معمولا به شکل گرفتگی مزمن، احساس پرشدگی در صورت، کاهش حس بویایی و چشایی و گاهی سردردهای مبهم دیده می‌شود. این افراد اغلب از این شکایت دارند که حتی پس از درمان‌های مکرر سرماخوردگی و مصرف داروهای ضداحتقان، بینی‌شان کاملا باز نمی‌شود. برخی می‌گویند مزه‌ غذاها را درست حس نمی‌کنند یا بوی عطر، ادویه و بوی سوختگی را دیرتر از دیگران متوجه می‌شوند.

علائم پولیپ بینی در کودکان و نوزادان

پولیپ بینی کودکان نسبت به بزرگسالان کمتر شایع است، اما وقتی اتفاق می‌افتد، می‌تواند با علائمی مانند گرفتگی بینی، تنفس دهانی، خرناس شبانه، سرفه‌ مزمن و عفونت‌های مکرر سینوس خود را نشان دهد. کودک ممکن است همیشه دهانش باز باشد، صدایش تو دماغی به نظر برسد و تمرکز و کیفیت خوابش کاهش یابد. در چنین شرایطی، پدر و مادر معمولا متوجه تغییر چهره کودک و نفس‌کشیدن پرصدا در خواب می‌شوند. پولیپ بینی کودکان همیشه باید جدی گرفته شود، چون در برخی موارد می‌تواند نشانه بیماری‌های زمینه‌ای مانند فیبروز کیستیک باشد.

پولیپ بینی نوزاد نادر است، اما در صورت ایجاد می‌تواند تنفس را به طور جدی مختل کند، زیرا نوزادان در ماه‌های اول زندگی بیشتر از راه بینی نفس می‌کشند. این پولیپ‌ها ممکن است با ناهنجاری‌های مادرزادی، توده‌های دیگر یا بیماری‌های خاص همراه باشند و به همین دلیل حتما باید توسط تیم تخصصی گوش و حلق و بینی کودکان ارزیابی شوند. هرگونه انسداد شدید بینی، خرخر غیر معمول و اختلال تغذیه در نوزاد باید جدی گرفته شود و احتمال مشکلات ساختاری یا توده‌های داخل بینی بررسی شود.

چرا پولیپ بینی ایجاد می شود؟

محققان هنوز به طور کامل درک نکرده‌اند، که علت پولیپ بیی چیست. چرا برخی افراد دچار التهاب طولانی مدت می‌شوند و چرا این تحریک و التهاب در برخی باعث ایجاد پولیپ شده و در برخی این عارضه را ایجاد نمی‌کند. شواهد موجود نشان می‌دهد، که افرادی که دچار پولیپ می‌شوند واکنش سیستم ایمنی متفاوتی دارند. این افراد نشانگرهای شیمیایی متفاوتی در غشای مخاطی دارند. در افرادی که پس از التهاب دچار پولیپ نمی‌شوند، این نشانگرها متفاوت است.

ایجاد پولیپ بینی در هر سنی ممکن است. اما این عارضه بیشتر در جوانان و میانسالان شایع است. پولیپ می‌تواند در هر قسمتی از سینوس‌ها یا مجاری بینی به وجود بیاید. اما اغلب در ناحیه‌ای ظاهر می‌شود، که سینوس‌های نزدیک چشم، بینی و استخوان گونه از طریق چند مسیر مختلف به بینی می‌رسند. در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص گوش و حلق و بینی و جراح پولیپ بینی در تهران یا شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

کدام بیماری ها می توانند پولیپ بینی را ایجاد کنند؟

به طور کلی هر شرایطی که باعث تحریک و التهاب در مجاری بینی یا سینوس‌ها شود، می‌تواند خطر ابتلا به پولیپ را افزایش دهد. سابقه خانوادگی نیز می‌تواند در ایجاد پولیپ موثر باشد. شواهد نشان می‌دهد، که تغییرات ژنتیکی در ارتباط با عملکرد سیستم ایمنی بدن احتمال دارد پولیپ را ایجاد کند. عارضه‌هایی که اغلب با پولیپ همراه هستند، عبارتند از:

• آسم
• حساسیت به آسپرین
• سینوزیت قارچی آلرژیک
• فیبروز کیستیک
• سندرم چورگ-اشتراوس
• کمبود ویتامین D

علت پولیپ بینی در کودکان

پولیپ بینی در کودکان اغلب با بیماری‌های زمینه‌ای مرتبط است و صرفا به آلرژی ساده محدود نمی‌شود. در بسیاری از کودکان مبتلا، بیماری‌هایی مثل فیبروز کیستیک، سینوزیت مزمن، آسم یا نقص ایمنی مطرح هستند. به همین دلیل، وقتی در کودک پولیپ بینی تشخیص داده می‌شود، پزشک معمولا بررسی‌های بیشتر برای یافتن بیماری‌های سیستمیک را توصیه می‌کند. التهاب مکرر مخاط ناشی از عفونت‌های تکراری، آلرژی تنفسی، تماس با دود سیگار در محیط خانه و مشکلات ساختاری بینی مانند انحراف شدید سپتوم نیز می‌توانند در ایجاد پولیپ بینی کودکان نقش داشته باشند.

انواع پولیپ بینی

از نظر شکل ظاهری، بیشتر پولیپ‌ها شبیه دانه‌های نرم و شفاف یا خاکستری هستند که از دیواره مخاطی آویزان شده‌اند. از نظر محل، پولیپ‌ها اغلب در اطراف منفذ سینوس‌ها در حفره بینی یا داخل خود سینوس‌ها دیده می‌شوند و ممکن است یک‌طرفه یا دوطرفه باشند. گاهی پولیپ‌های متعدد به صورت پولیپوز بینی و سینوس مطرح می‌شوند که نیاز به پیگیری و درمان گسترده‌تری دارند. برخی پولیپ‌ها کوچک و محدودند و فقط در معاینه یا تصویربرداری دیده می‌شوند، اما انواع بزرگ‌تر می‌توانند تقریبا تمام فضای بینی را پر کنند.

بهترین روش درمان پولیپ بینی چیه؟ با متخصص مشورت کن!

دکتر پولیپ بینی

از کجا بفهمیم پولیپ بینی داریم؟

تشخیص پولیپ بینی باید توسط متخصص گوش و حلق و بینی یا دکتر سینوزیت انجام شود. از آن‌جایی که علائم پولیپ با علائم سینوزیت مزمن و سرماخوردگی مشابه بوده، تشخیص آن مشکل است. پزشک بر اساس پاسخ به سوالات و معاینه فیزیکی پولیپ را تشخیص می‌دهد. اما ممکن است، از سایر آزمایش‌های تشخیصی نیز استفاده کند. این آزمایش‌ها عبارتند از:

• آندوسکوپی بینی: یک لوله باریک که سر آن دوربین کوچک یا لنز برای بزرگنمایی دارد، وارد مجاری بینی می‌شود
• سی تی اسکن: تصاویر به دست آمده از توموگرافی کامپیوتری به پزشک کمک می‌کند، تا اندازه و محل دقیق پولیپ را حتی در عمیق‌ترین قسمت سینوس‌ها مشاهده کند. در این صورت میزان تورم و التهاب ارزیابی می‌شود
• آزمایش آلرژی: برخی مواقع پزشک از آزمایش‌های پوستی برای تعیین حساسیت و ایجاد التهاب مزمن استفاده می‌کند. قطرات کوچکی از عوامل ایجادکننده حساسیت روی پوست ساعد یا قسمت بالای کمر قرار داده می‌شود. سپس پزشک یا پرستار وضعیت پوست و علائم واکنش آلرژیک را بررسی می‌کند. همچنین ممکن است، پزشک به جای آزمایش پوستی، آزمایش خون را برای بررسی آنتی بادی‌های خاص تجویز کند
• آزمایش فیبروز کیستیک: اگر پولیپ بینی در کودکان ایجاد شود، ممکن است، پزشک آزمایش فیبروز کیستیک را توصیه کند. این بیماری ارثی بوده و غدد تولیدکننده مخاط، اشک، عرق، بزاق و ترشحات گوارشی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این تست تشخیصی یک آزمایش مربوط به تعریق است، که تعیین می‌کند عرق کودک نسبت به حالت طبیعی نمک بیشتری دارد یا نه
• آزمایش خون: ممکن است، پزشک با آزمایش خون سطح ویتامین D را بررسی کند. کاهش ویتامین D می‌تواند با پولیپ مرتبط باشد

عکس پولیپ بینی در سی تی اسکن

سی‌تی‌اسکن سینوس‌ها یکی از روش‌های اصلی تصویربرداری برای بررسی پولیپ بینی است. در سی تی اسکن پولیپ بینی، پولیپ‌ها معمولا به صورت نواحی با تراکم نرم در داخل سینوس‌ها یا حفره بینی دیده می‌شوند که به جای فضای پر از هوا، بافت یا مایع را نشان می‌دهند. سی‌تی‌اسکن به پزشک کمک می‌کند بسنجد چه میزان از سینوس‌ها درگیر است، آیا مسیر تخلیه سینوس‌ها مسدود شده، و آیا تغییرات استخوانی یا انحراف بینی وجود دارد یا نه. این اطلاعات به‌ویژه قبل از جراحی پولیپ بینی برای برنامه‌ریزی دقیق عمل ضروری است.

آندوسکوپی پولیپ بینی

اندوسکوپی بینی روشی است که در آن یک دوربین باریک و انعطاف‌پذیر از راه بینی وارد می‌شود و تصویر بزرگ‌نمایی‌شده از داخل بینی و سینوس‌ها روی مانیتور نمایش داده می‌شود. این روش، دید بسیار دقیق‌تری نسبت به معاینه معمول می‌دهد و امکان مشاهده پولیپ‌های کوچک، محل دقیق آنها و وضعیت خروجی سینوس‌ها را فراهم می‌کند. در حین آندوسکوپی می‌توان ترشحات، محل التهاب و گاهی نمونه‌برداری از بافت مشکوک را نیز انجام داد. آندوسکوپی پولیپ بینی هم در مرحله تشخیص و هم در مرحله درمان و جراحی نقشی کلیدی دارد.

راه های درمان پولیپ بینی

درمان پولیپ بینی معمولا ترکیبی از دارودرمانی و در صورت لزوم جراحی است. هدف درمان، کاهش التهاب، کوچک‌کردن یا حذف پولیپ‌ها، بازکردن راه‌هوایی و بهبود کیفیت زندگی بیمار است. معمولا اولین روش درمانی پزشک تجویز دارو است. در بسیاری از بیماران، درمان با اسپری‌های استروئیدی داخل بینی شروع می‌شود که به صورت موضعی التهاب مخاط را کاهش می‌دهند. این داروها در صورت استفاده منظم می‌توانند اندازه پولیپ‌ها را کم کنند یا از عود آنها بعد از جراحی پیشگیری کنند. در مواردی که التهاب شدیدتر است، ممکن است دوره کوتاهی از کورتون خوراکی یا داروهای دیگر نیز تجویز شود.

در کنار دارودرمانی، کنترل عوامل زمینه‌ای مانند آلرژی، آسم، سینوزیت مزمن، پرهیز از دود سیگار و تحریک‌کننده‌ها اهمیت زیادی دارد. اگر با وجود درمان دارویی مناسب، پولیپ‌ها همچنان بزرگ بمانند، انسداد شدید ایجاد کنند یا عفونت سینوس به طور مکرر تکرار شود، جراحی پولیپ بینی توصیه می‌شود. جراحی با کمک آندوسکوپی انجام می‌شود و هدف آن برداشتن پولیپ‌ها و باز کردن مسیر تخلیه سینوس‌ها است. حتی پس از جراحی، استفاده از اسپری‌های استروئیدی و مراقبت از بینی برای کاهش احتمال عود ضروری است، به همین دلیل درمان قطعی پولیپ بینی یک فرآیند طولانی‌مدت است تا یک اقدام یک‌باره.

روش درمان پولیپ بینی	هدف	نکات (خلاصه‌شده)
دارودرمانی (شروع درمان)	کاهش التهاب؛ کوچک‌کردن/حذف پولیپ؛ بهبود تنفس	شروع با اسپری استروئیدی؛ در موارد شدید دوره کوتاه کورتون خوراکی/داروهای دیگر.
کنترل عوامل زمینه‌ای	کمک به کنترل طولانی‌مدت	کنترل آلرژی/آسم/سینوزیت؛ پرهیز از دود سیگار و محرک‌ها.
جراحی پولیپ بینی (در صورت عدم پاسخ به دارو)	برداشتن پولیپ‌ها؛ بازکردن مسیر تخلیه سینوس‌ها	آندوسکوپیک؛ پس از عمل، اسپری استروئیدی و مراقبت برای کاهش عود لازم است.
درمان خانگی (مکمل)	کاهش ترشحات؛ بهبود نسبی تنفس	مکمل درمان؛ شست‌وشوی سالین؛ مرطوب‌سازی هوا؛ مایعات؛ پرهیز از محرک‌ها؛ بخور نعناع/اکالیپتوس «تا حدی»؛ ویتامین D «کمک‌کننده».
طب سنتی/مکمل	بهبود موقتی علائم	شواهد کافی برای درمان قطعی نیست؛ بخور داغ/مواد تند/روغن غلیظ می‌تواند آسیب/التهاب/حساسیت بدهد.
روش‌های بدون پشتوانه/نامطمئن (مثال‌ها در متن)	نامشخص	پیاز: شواهد ندارد و ممکن است تحریک کند؛ عسل داخل بینی: خطر حساسیت/تحریک/عفونت؛ سیاه‌دانه/گزنه: شواهد کافی ندارد، مصرف موضعی ممکن است تحریک/واکنش بدهد.

درمان پولیپ بینی در کودکان

روش درمان پولیپ بینی کودکان علاوه بر کاهش علائم، روی یافتن و کنترل علت زمینه‌ای تمرکز دارد. در کودکان، ابتدا معمولا درمان‌های دارویی مانند اسپری استروئیدی مناسب سن، شست‌وشوی بینی با سرم، درمان آلرژی و کنترل عفونت سینوسها در اولویت قرار می‌گیرد. اگر پولیپ‌ها به دارو پاسخ ندهند، بسیار بزرگ باشند یا باعث مشکلات جدی تنفسی و عفونت‌های مکرر شوند، جراحی با تکنیک‌های آندوسکوپیک و با در نظر گرفتن رشد آینده صورت و بینی انجام می‌شود.

۱. تجویز دارو برای پولیپ بینی

معمولا درمان پولیپ با تجویز دارو شروع می‌شود. داروهای مربوطه حتی می‌توانند پولیپ‌های بزرگ را ممکن است کوچک کند. رایج‌ترین داروها شامل اسپری‌های کورتیکواستروئیدی داخل بینی، گاهی کورتون خوراکی کوتاه‌مدت، آنتی‌هیستامین‌ها در صورت وجود آلرژی و داروهای ضدلوکوترین در برخی بیماران آسمی است. استفاده منظم و صحیح از این داروها طبق دستور پزشک، نقش مهمی در کنترل طولانی‌مدت بیماری و کاهش نیاز به جراحی دارد. پزشک معمولا داروهای زیر را تجویز می‌کند:

• اسپری پولیپ بینی
• کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا تزریقی
• داروی درمان پولیپ بینی و سینوزیت مزمن
• سایر داروها

بهترین اسپری درمان پولیپ بینی

اسپری‌های استروئیدی داخل بینی مانند بکلومتازون، فلوتیکازون، مومتازون یا بودزوناید از مهم‌ترین داروها برای درمان پولیپ بینی هستند. این اسپری‌ها به صورت موضعی روی مخاط بینی اثر می‌گذارند، التهاب را کاهش می‌دهند و در بسیاری از بیماران، اندازه پولیپ را کوچک می‌کنند. بهترین اسپری پولیپ بینی برای هر فرد بر اساس سن، شدت علائم و بیماری‌های همراه توسط پزشک انتخاب می‌شود. اسپری پولیپ بینی در کودکان نیز باید حتما تحت نظر متخصص و با دوز مخصوص همان سن استفاده شود تا هم مؤثر و هم ایمن باشد.

قرص برای درمان پولیپ بینی

در برخی موارد، به ویژه زمانی که پولیپ‌ها بزرگ هستند یا التهاب بسیار شدید است، پزشک ممکن است دوره کوتاهی قرص کورتون خوراکی برای کاهش سریع التهاب تجویز کند. این قرص‌ها می‌توانند به طور موقت علائم را بهبود دهند و گاهی راه را برای جراحی یا اثر بهتر اسپری‌ها هموار کنند، اما به دلیل عوارض احتمالی، مصرف طولانی‌مدت آنها توصیه نمی‌شود. برخی قرص‌ها مانند داروهای ضدآلرژی یا ضدلوکوترین نیز می‌توانند در کنار اسپری، به کنترل زمینه‌های آلرژیک و آسمی کمک کنند.

آمپول برای پولیپ بینی

گاهی در موارد خاص و شدید، ممکن است پزشک تزریق کورتیکواستروئید سیستمیک را برای کاهش سریع التهاب در نظر بگیرد، اما این روش به دلیل عوارض جانبی احتمالی، باید با احتیاط و در شرایط محدود انجام شود. استفاده خودسرانه از آمپول برای پولیپ بینی یا تزریق‌های مکرر کورتون بدون تجویز متخصص می‌تواند عوارضی مانند افزایش قند خون، پوکی استخوان و تضعیف سیستم ایمنی را به دنبال داشته باشد و به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

قطره برای پولیپ بینی

قطره‌های بینی ضداحتقان یا حاوی کورتون در برخی بیماران به صورت موقت برای کاهش تورم مخاط و بازترشدن راه‌هوایی استفاده می‌شوند. بهترین قطره برای پولیپ بینی باید توسط پزشک انتخاب شود، زیرا قطره‌های ضداحتقان معمولی در صورت مصرف بیش از چند روز می‌توانند باعث وابستگی مخاطی و تشدید گرفتگی بینی شوند. قطره‌های حاوی استروئید یا ترکیبات خاص معمولا در دوره‌های محدود و با روش خاص مصرف تجویز می‌شوند.

۲. جراحی پولیپ بینی

اگر بیمار با مصرف داروها بهبود پیدا نکند و پولیپ‌ها کوچک نشوند، روش جراحی پولیپ بینی پیشنهاد می‌شود. در این عمل پولیپ‌ها برداشته شده و یا مشکلات سینوس اصلاح می‌شود. برای عمل پولیپ بینی یک جراحی سرپایی به نام پولیپکتومی یا جراحی بینی بدون برش و بخیه انجام می‌شود. در این روش یک دستگاه مکش کوچک باعث حذف بافت پولیپ یا کاهش آن می‌شود. برای پولیپ‌های بزرگتر پزشک از روش جراحی آندوسکوپ استفاده می‌کند.

پولیپ بینی چگونه عمل می‌شود؟

در جراحی آندوسکوپی پولیپ، جراح بینی یک لوله کوچک را وارد مجاری بینی می‌کند. در سر لوله آندوسکوپ یک دوربین کوچک یا لنز برای بزرگنمایی وجود دارد. این لوله به داخل حفره‌های سینوسی هدایت می‌شود. جراح از ابزارهای کوچکی برای از بین بردن پولیپ‌ها و موادی که مانع جریان مخاط هستند، استفاده می‌کند. در برخی شرایط ممکن است، جراح دهانه اتصال سینوس به مجاری بینی را بزرگ کند. جراحی آندوسکوپی معمولا یک عمل سرپایی محسوب می‌شود. بعد از عمل برای جلوگیری از عود مجدد پولیپ‌ها پزشک استفاده از اسپری بینی کورتیکواستروئید و سرم شستشو را توصیه می‌کند.

مصرف برخی داروها چند هفته قبل و بعد از عمل باید قطع شوند. داروهای رقیق‌کننده خون مانند آسپرین و ایبوپروفن خطر خونریزی حین عمل و پس از آن را افزایش می‌دهند. به همین دلیل باید حداقل مدتی قبل و بعد از عمل از مصرف این داروها خودداری کرد. در صورت نیاز پس از انجام عمل پولیپ از پانسمان پولیپ بینی برای جلوگیری از خونریزی استفاده می‌شود. برای کاهش درد، پزشک داروهای مسکن تجویز می‌کند.

عوارض عمل پولیپ بینی

این نوع عمل عوارض بسیاری کمی داشته و عوارض معمولاً نادر است اما ممکن است عوارض داشته باشد. درمان پولیپ با جراحی می‌تواند منجر به خونریزی بینی شود. در هر نوع جراحی احتمال ایجاد عفونت وجود دارد. به همین دلیل پزشک پس از عمل داروهای آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. برای ادامه درمان پزشک پس از عمل استفاده از اسپری‌های استروئیدی بینی یا کورتیکواستروئیدهای خوراکی را توصیه می‌کند.

۳. درمان خانگی پولیپ بینی

درمان خانگی پولیپ بینی بیشتر نقش مکمل دارد و جایگزین مراجعه به پزشک و درمان علمی نمی‌شود. شست‌وشوی بینی با سرم نرمال سالین یا محلول‌های مخصوص شست‌وشوی بینی می‌تواند به کاهش ترشحات، پاک‌سازی آلرژن‌ها و بهبود نسبی تنفس کمک کند. مرطوب نگه داشتن هوای اتاق، نوشیدن مایعات کافی و پرهیز از دود سیگار و محرک‌ها نیز از اقدامات ساده و مفید در خانه است. علائمی مانند گرفتگی مجاری بینی با استفاده از حمام بخار یا بخور برخی گیاهان مانند نعناع یا اکالیپتوس تا حدودی برطرف می‌شود.

درمان پولیپ بینی با پیاز ممکن است؟

استفاده از بخار پیاز یا قراردادن پیاز در محیط اتاق به عنوان درمان پولیپ بینی، پایه علمی مشخص و مستندی ندارد. این روش‌ها در برخی افراد ممکن است به دلیل بوی تند پیاز، حتی باعث تحریک بیشتر مخاط و آبریزش شدیدتر شوند. درمان پولیپ بینی با پیاز نباید جایگزین مراجعه به پزشک شود و تکیه بر این روش‌ها می‌تواند تشخیص و درمان اصولی را به تأخیر بیندازد.

درمان خانگی پولیپ بینی در کودکان

در کودکان، هرگونه درمان خانگی باید با احتیاط دوچندان انجام شود. شست‌وشوی ملایم بینی با سرم نرمال سالین و مرطوب نگه داشتن محیط می‌تواند کمک‌کننده باشد، اما استفاده از بخورهای تند، روغن‌های غلیظ یا مواد تحریک‌کننده خانگی در کودکان خطرناک است. در صورت شک به پولیپ بینی کودکان، مهم‌ترین اقدام مراجعه به متخصص و پیگیری درمان علمی است و درمان‌های خانگی فقط در حد کمک‌کننده و آن هم با تأیید پزشک باید استفاده شوند.

۴. درمان پولیپ بینی در طب سنتی

در طب سنتی و طب مکمل، گاهی از بخور گیاهان، روغن‌ها یا دمنوش‌ها برای کاهش علائم بینی و سینوس‌ها استفاده می‌شود. برخی از این روش‌ها ممکن است به صورت موقت حس بازشدن بینی یا کاهش ترشحات را ایجاد کنند، اما شواهد علمی کافی مبنی بر درمان قطعی پولیپ بینی با طب سنتی در دست نیست. استفاده ناصحیح از بخورهای داغ، مواد تند یا روغن‌های غلیظ می‌تواند مخاط را بسوزاند، التهاب را تشدید کند یا باعث حساسیت شود.

درمان پولیپ بینی با عسل امکان پذیر است؟

در طب سنتی و بین مردم، درمان پولیپ بینی با عسل گاهی مطرح می‌شود، اما شواهد علمی قوی برای کوچک‌کردن پولیپ با مصرف یا چکاندن عسل در بینی وجود ندارد. عسل می‌تواند در صورت استفاده مستقیم داخل بینی، خطر حساسیت، تحریک مخاط یا حتی عفونت را افزایش دهد، به ویژه اگر استریل نباشد. در نتیجه، استفاده از عسل به عنوان درمان موضعی پولیپ بینی توصیه نمی‌شود و اگر هم به صورت خوراکی مصرف می‌شود، باید صرفا به عنوان بخشی از رژیم غذایی و نه درمان اصلی در نظر گرفته شود.

متن انگلیسی:
Avoid nasal irritants. Dust, debris, smoking and common allergens can cause inflammation in the nasal passages and sinuses. Avoid known nasal irritants as best as you can. 
ترجمه فارسی:
از محرک‌های بینی دوری کنید. گرد و غبار، آلودگی‌ها، سیگار کشیدن و آلرژن‌های رایج می‌توانند باعث التهاب در مجاری بینی و سینوس‌ها شوند. تا حد امکان از محرک‌های شناخته‌شدهٔ بینی اجتناب کنید.

به نقل از hopkinsmedicine

درمان گیاهی پولیپ بینی

داروی گیاهی برای پولیپ بینی باید با احتیاط و ترجیحا زیر نظر پزشک یا متخصص طب مکمل آگاه به داروهای شیمیایی مصرف شود. برخی عصاره‌های گیاهی دارای اثرات ضدالتهاب خفیف هستند، اما جایگزین اسپری‌های استروئیدی و درمان‌های علمی نمی‌شوند. مهم این است که بیمار به جای اتکا به توصیه‌های غیرعلمی، درمان اصلی خود را رها نکند.

روغن سیاه دانه برای پولیپ بینی

روغن سیاه‌دانه در منابع طب سنتی به عنوان ماده‌ای با خواص ضدالتهابی مطرح می‌شود، اما شواهد علمی کافی برای اثربخشی آن در کوچک‌کردن پولیپ بینی وجود ندارد. ریختن روغن سیاه‌دانه غلیظ داخل بینی می‌تواند مخاط را تحریک کند یا باعث سرفه و سوزش گلو شود. اگر تمایل به مصرف سیاه‌دانه دارید، بهتر است به صورت خوراکی و در حد متعادل و با نظر پزشک باشد و نه به عنوان درمان موضعی اصلی.

عصاره گزنه برای پولیپ بینی

گزنه نیز در برخی متون طب گیاهی برای مشکلات آلرژیک مطرح شده است، اما نقش آن در درمان قطعی پولیپ بینی ثابت نشده است. استفاده خودسرانه از عصاره گزنه، به ویژه به صورت موضعی داخل بینی، می‌تواند باعث تحریک شدید و حتی واکنش آلرژیک شود. اگرچه داروهای گیاهی ممکن است در کاهش التهاب عمومی بدن نقش محدودی داشته باشند، اما بیماران نباید آنها را جایگزین درمان تخصصی پولیپ بینی کنند.

 عوارض پولیپ بینی چیست؟

اگر پولیپ بینی درمان نشود و برای مدت طولانی باقی بماند، می‌تواند به عوارض مختلفی منجر شود. یکی از مهم‌ترین عوارض، انسداد مزمن بینی و تنفس دهانی است که کیفیت خواب را کاهش می‌دهد، باعث خستگی روزانه، خشکی گلو و خرناس شبانه می‌شود. کاهش حس بویایی و چشایی نیز از عوارض آزاردهنده است و می‌تواند روی لذت از غذا و حتی تشخیص بوهای خطرناکی مثل دود یا گاز اثر بگذارد. برخی از عوارض پولیپ بینی عبارتند از:

• آپنه انسدادی خواب: یک بیماری بسیار جدی است. تنفس شخص در خواب برای چند ثانیه کم یا به طور کامل قطع می‌شود. گاهی ممکن است، شخص با احساس خفگی از خواب بیدار شود. این حالت می‌تواند چند مرتبه طی یک شب اتفاق بیفتد.
• تشدید آسم: پولیپ یا سینوزیت مزمن می‌توانند، وضعیت آسم را بدتر کنند.
• عفونت‌های سینوسی: پولیپ می‌تواند باعث ابتلا به عفونت‌های سینوسی شود. این نوع عفونت اغلب پس از ایجاد پولیپ عود می‌کند.

آیا می توان از ایجاد پولیپ بینی جلوگیری کرد؟

پیشگیری صددرصدی از پولیپ بینی ممکن نیست، اما با کنترل عوامل زمینه‌ای و کاهش التهاب مزمن می‌توان احتمال بروز یا عود آن را کم کرد. اگر آلرژی، آسم یا سینوزیت مزمن دارید، پیگیری منظم با پزشک، مصرف منظم داروها و اجتناب از محرک‌ها اهمیت زیادی دارد. شست‌وشوی روزانه بینی با سرم نرمال سالین به پاک‌سازی آلرژن‌ها و آلودگی‌ها کمک می‌کند و می‌تواند تا حدی التهاب مخاط را کاهش دهد.

پرهیز از دود سیگار (چه سیگار کشیدن و چه قرار گرفتن در معرض دود دیگران)، کاهش تماس با بخارات شیمیایی، گرد و غبار، عطرهای تند و مواد محرک دیگر نیز برای کاهش التهاب بینی مفید است. در صورت داشتن آسم یا حساسیت به آسپرین و برخی داروهای ضدالتهاب، مصرف داروها باید حتما تحت نظر پزشک باشد. تشخیص و درمان به موقع سینوزیت و عفونت‌های بینی نیز یکی دیگر از راهکارهای مهم در کاهش احتمال شکل‌گیری پولیپ بینی است. با استفاده از راهکارهای زیر می‌توان احتمال ایجاد پولیپ را کاهش داده و یا از عود مجدد آن جلوگیری کرد:

• کنترل آلرژی و آسم
• خودداری از تحریک‌کننده‌های بینی: تا جایی که ممکن است، از محیط‌های آلوده دوری کنید. تنفس ذرات معلق در هوا احتمال تورم، سوزش در بینی و سینوس‌ها را افزایش می‌دهد. مواردی مانند دود تنباکو، بخارات شیمیایی و گرد و غبار از این دست هستند
• رعایت بهداشت: عفونت‌های باکتریایی و ویروسی می‌توانند، باعث التهاب در مجاری بینی و سینوس‌ها شوند. دستان خود را مرتب بشویید و بهداشت را رعایت کنید
• مرطوب کردن محیط خانه: استفاده از بخور در خانه به مرطوب شدن مجاری تنفسی کمک می‌کند
• شستشوی بینی: از سرم شستشو برای تمیزکردن بینی استفاده کنید

برای پولیپ بینی به کدام دکتر مراجعه کنیم؟

برای اطلاع بیشتر درباره پولیپ بینی می توانید از بهترین دکتر گوش و حلق و بینی ایران نوبت بگیرید. در ادامه لیستی از برجسته ترین پزشکان گوش و حلق و بینی در برخی شهرهای مختلف ایران را مشاهده می‌کنید:

• دکتر گوش و حلق و بینی تهران
• دکتر گوش و حلق و بینی یزد
• دکتر گوش و حلق و بینی همدان
• دکتر گوش و حلق و بینی کرمانشاه

پزشکان پیشنهادی

۴.۷ (۱۳۵۴ نظر)

دکتر محمدباقر بخشی پور

تخصص گوش و حلق و بینی

نوبت بگیرید

۴.۹ (۶۴۰ نظر)

دکتر شمیلا رضوانی نیا

تخصص گوش و حلق و بینی

نوبت بگیرید

۴.۷ (۵۷۴ نظر)

دکتر باقر بحرینی

تخصص گوش و حلق و بینی

نوبت بگیرید

۴.۴ (۵۲۰ نظر)

دکتر جواد شکیباپور

تخصص گوش و حلق و بینی

نوبت بگیرید

۴.۲ (۴۷۵ نظر)

دکتر سید محمد کاظم رشته احمدی

تخصص گوش و حلق و بینی

نوبت بگیرید

۴.۸ (۳۶۰ نظر)

دکتر مرتضی نوری

تخصص گوش و حلق و بینی

نوبت بگیرید

نتیجه گیری

برای انتخاب بهترین پزشک متخصص گوش و حلق و بینی باید به میزان تجربه پزشک و مهارت او توجه کنید. متخصصی که در درمان پولیپ تجربه بالایی داشته باشد، بهترین روش درمان را با توجه به شرایط بیمار پیشنهاد می‌دهد. داشتن مجوز نیز به معنای آموزش کامل پزشک در این زمینه است. در جلسه مشاوره با متخصص بینی سوالاتی در مورد عوارض و روش‌های درمان پولیپ بینی بپرسید. علائم خود را توضیح داده و سوابق پزشکی خود را مطرح کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!