فهرست مطالب
در دوران بارداری، بسیاری از زنان ممکن است با مشکلات مختلفی روبهرو شوند که یکی از رایجترین آنها گرفتگی بینی در بارداری است. این وضعیت میتواند باعث احساس فشار، آبریزش و دشواری در تنفس شود و کیفیت خواب و زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار دهد. دقت کنید که گرفتگی بینی با رینیت بارداری فرق دارد؛ رینیت بارداری ناشی از تغییرات هورمونی است و حداقل شش هفته طول میکشد بدون اینکه به عفونت یا آلرژی مربوط باشد و میتواند تنها یکی از دلایل گرفتگی بینی در بارداری باشد، در حالی که گرفتگی بینی ممکن است دلایل متنوع دیگری مثل آلرژی یا عفونت داشته باشد.
گرفتگی بینی در بارداری چیست؟
گرفتگی بینی در بارداری، به انسداد مجاری بینی گفته میشود. این شرایط بیشتر در اواخر بارداری اتفاق میافتد و بیش از ۶ هفته ادامه دارد. گرفتگی بینی بارداری ممکن است به علت عفونت یا آلرژی رخ دند؛ این گرفتگی عموما شبیه گرفتگی بینی هنگام سرماخوردگی است. حدود ۳۰ درصد از زنان باردار گرفتگی بینی در حاملگی را تجربه میکنند. با این حال همیشه گرفتگی بینی صرفا به دلیل بارداری نیست و گاهی سایر مشکلات سلامتی هم میتوانند عوارضی مانند گرفتگی بینی را ایجاد کنند.
علت گرفتگی بینی در بارداری
ممکن است برخی افراد تصور کنند گرفتگی بینی در بارداری حتما رینیت بارداری است. اما تنها علت رینیت بارداری، شرایط و عوارض بارداری است و ربطی به سایر موارد از جمله عفونتها یا آلرژیها ندارد. اگر تنها علامتی که تجربه میکنید، گرفتگی بینی و آبریزش بینی است، احتمالا رینیت بارداری دارید. اما در صورت وجود سایر علائم مانند تب یا بیحالی، گرفتگی بینی در بارداری میتواند به دلایل دیگری مانند بیماریهای ویروسی یا سرماخوردگی نیز باشد.
متن انگلیسی:
babycenter
Pregnancy rhinitis is congestion or a stuffy nose that starts during pregnancy, lasts for at least six weeks, and isn’t caused by an infection or allergies.
ترجمه متن:
رینیت بارداری، گرفتگی یا انسداد بینی است که در دوران بارداری شروع میشود و حداقل شش هفته طول میکشد، این شرایط ناشی از عفونت یا آلرژی نیست.
۱. تغییرات هورمونی
مانند اکثر ناراحتیهای دیگر در دوران بارداری، هورمونها مقصر گرفتگی بینی در بارداری هستند. بدن دارای گیرندههایی است که هورمونهایی مانند استروژن را تشخیص میدهند. با وجودی که متخصصان کاملاً مطمئن نیستند که چرا این اتفاق میافتد، اما در برخی افراد، سطح بالاتر هورمونها باعث میشود گیرندهها با گشاد کردن رگهای خونی در بینی، تورم پوشش مجاری بینی و ایجاد مخاط بیشتر، واکنش نشان دهند. این میتواند بینی را مسدود کرده و تنفس را دشوار کند. از آن جایی که در هفتههای آخر بارداری سطح هورمونهای پروژسترون و استروژن بالاتر است، گرفتگی بینی در این هفتهها شایعتر است.
متن انگلیسی:
my.clevelandclinic
Like most other discomforts during pregnancy, hormones are to blame for a stuffy nose while you’re expecting.
ترجمه متن:
مانند اکثر مشکلات دوران بارداری، هورمونها علت اصلی گرفتگی بینی در دوران حاملگی هستند.
۲. افزایش جریان خون به بینی
علت دیگر گرفتگی بینی در بارداری، افزایش جریان خون به بینی است. در دوران بارداری خون بیشتری در گردش است و همین میتواند موجب تورم رگهای خونی ریز داخل بینی شود. تورم این رگهای ریز داخل بینی، منجر به گرفتگی بینی در حاملگی میشود.
۳. حساسیت ها و آلرژی ها
با وجودی که آلرژی و حساسیت ربطی به بارداری ندارد، اما به این معنی نیست که زنان باردار علائم آلرژی یا حساسیت را تجربه نخواهند کرد. قرار گرفتن در معرض عواملی مانند دود سیگار، گردوغبار یا سایر آلرژنها، ریسک ابتلا به گرفتگی بینی را افزایش میدهد. از طرفی برخی از زنان باردار رینیت آلرژیک را هم تجربه میکنند. در این شرایط علاوه بر گرفتگی بینی، علائم دیگری مانند خارش چشم و بینی، عطسه یا خارش گلو نیز وجود دارد.
علت | توضیح مختصر |
---|---|
رینیت بارداری | گرفتگی بینی ناشی از بارداری، بدون ارتباط با عفونت یا آلرژی، معمولا به دلیل تغییرات هورمونی است. |
تغییرات هورمونی | افزایش هورمونهایی مانند استروژن و پروژسترون باعث گشاد شدن رگهای بینی، تورم پوشش مجاری و تولید مخاط میشود. |
افزایش جریان خون به بینی | گردش خون بیشتر در دوران بارداری باعث تورم رگهای خونی داخل بینی و گرفتگی بینی میشود. |
حساسیتها و آلرژیها | زنان باردار ممکن است علائم آلرژیک مانند عطسه، خارش چشم و بینی را تجربه کنند. |
عفونتهای دستگاه تنفسی | در صورت وجود علائم دیگر مثل تب، سرفه و بدن درد، گرفتگی بینی ممکن است ناشی از سرماخوردگی، آنفلوانزا یا سینوزیت باشد. |
۴. عفونت های دستگاه تنفسی
زمانی که علاوه بر گرفتگی بینی در بارداری، علائم دیگری مانند عطسه، سرفه، گلودرد، بدن درد و تب هم وجود داشته باشد، میتوان عفونتهای دستگاه تنفسی را دلیل رینیت بینی در نظر گرفت. در چنین شرایطی، احتمال ابتلا به سرماخوردگی در بارداری یا آنفلوانزا بیشتر از گرفتگی بینی در بارداری است. سینوزیت هم یکی دیگر از دلایل گرفتگی بینی در حاملگی است. عفونتهای ویروسی و باکتریایی که باعث گرفتگی بینی میشوند، میتوانند منجر به سینوزیت، یعنی عفونت سینوسها شوند.
علائم گرفتگی بینی در بارداری
گرفتگی بینی در دوران بارداری اغلب با احساس انسداد یا فشار در مجاری بینی همراه است که میتواند تنفس را سختتر کند. این وضعیت که ناشی از تورم مخاط و افزایش جریان خون در بینی است، اغلب بدون وجود عفونت رخ میدهد و ممکن است در طول شب تشدید شود. سایر علائم عبارتاند از:
- آبریزش بینی
- تورم یا بزرگتر شدن بینی
- عطسه
- ترشحات پشت حلق
- از دست دادن حس بویایی
- مشکل در خواب چرا که احتقان معمولا در شب بدتر میشود.
- خوروپف
- افزایش سرفه شبانه
- خونریزی بینی
درمان گرفتگی بینی در بارداری
برای درمان گرفتگی بینی در بارداری، پزشک معمولا ترکیبی از تکنیکهای ساده خانگی و درمانهای پزشکی را توصیه میکند. بهترین و ایمنترین درمان، شستوشوی بینی با محلولهای نمکی است. شما میتوانید از اسپریهای سالین یا سرمهای شستوشو برای شستوشوی بینی و مرطوب کردن فضای داخل آن استفاده کنید.
نوشیدن مقدار زیاد آب یا تغییر موقعیت خواب هم میتواند در اکثر مواقع میزان احتقان بینی را کاهش دهد. در نهایت زمانی که گرفتگی برای مدت زمان زیادی ادامه دارد و به شدت آزاردهنده است، پزشک یک سری داروها را برای کاهش علائم تجویز میکند. از اسپریهای بینی کورتیکواستروئیدی و اسپریهای ضد احتقان مانند اکسی متازولین، در دوران بارداری تنها با تجویز پزشک برای رفع گرفتگی بینی در حاملگی میتوان استفاده کرد. با این حال برخی قرصهای آنتی هیستامین یا سرماخوردگی در دوران بارداری ایمن نیستند و نباید از آنها برای رفع احتقان بینی استفاده کرد. استفاده از برخی از آنتیهیستامینهای ایمنتر هم تنها با تجویز پزشک مجاز است.
عوارض گرفتگی بینی در بارداری
به ندرت ممکن است گرفتگی بینی در بارداری عوارض جدی را ایجاد کند. مهمترین تاثیر منفی گرفتگی بینی در بارداری، اختلال خواب و کاهش کیفیت زندگی زنان باردار است. اکثر زنان بارداری که گرفتگی بینی را تجربه میکنند، برای خواب شبانه مشکل دارند و تنگی نفس و خوروپف، مانع خواب راحت آنها میشود. گاهی اوقات گرفتگی بینی در حاملگی احتمال ابتلا به عفونتهای ویروسی یا باکتریایی را افزایش میدهد.
گرفتگی بینی معمولاً تاثیری روی رشد جنین ندارد؛ اما بههرحال هر چیزی که روی کیفیت زندگی مادر در دوران بارداری تاثیر منفی بگذارد؛ مانند بی خوابی در دوران بارداری، پتانسیل این را دارد که روی جنین هم اثر داشته باشد. به همین دلیل هم بهتر است برای کنترل گرفتگی بینی و کاهش علائم حتما اقدامات لازم را انجام دهید.
پیشگیری از گرفتگی بینی در بارداری
شما نمیتوانید به صورت کامل از گرفتگی بینی در بارداری جلوگیری کنید و معمولا این شرایط به عنوان یکی از عوارض بارداری، اجتنابناپذیر است. اما انجام برخی کارها، به کاهش احتقان و کنترل سایر علائم گرفتگی بینی بارداری کمک زیادی میکند.
یکی از این راهحلها، ورزش کردن است. ورزش ایمن در دوران بارداری یکی از بهترین راهها برای تسکین گرفتگی بینی است. ورزش کردن با بهبود جریان خون، به کاهش تورم رگهای خونی کمک میکند و از این طریق میزان گرفتگی بینی کاهش مییابد. افزایش مصرف مایعات و انجام تکنیکهای تنفسی نیز روی بهبود علائم تاثیر زیادی دارد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
گرفتگی بینی در بارداری میتواند از چند هفته تا زمان زایمان ادامه داشته باشد. برای اکثر افراد، ظرف چند روز تا دو هفته پس از زایمان، احتقان بینی نیز از بین میرود. با این حال اگر این شرایط روی زندگی روزمره شما تاثیر گذاشته یا این که به شدت خواب و استراحت شما را مختل کرده، بهتر است حتما با پزشکتان در این زمینه صحبت کنید تا با یک سری راهکارها و درمانها، میزان گرفتگی و علائم ناراحتکننده شما را کاهش دهد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!