ام آر آی مغز چیست و چگونه انجام می شود؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

آیا پزشک برای شما ام آر آی مغز را تجویز کرده است؟ در دهه‌های اخیر، علم و تکنولوژی به نحوی پیشرفت کرده‌اند که به ما اجازه می‌دهند به طور عمیق‌تری درون سازمان و عملکرد مغز انسان نفوذ کنیم. یکی از ابزارهای شگفت‌انگیزی که در این زمینه بسیار پررنگ شده اسکنرهای مغناطیسی تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا همان MRI مغز هستند. این تکنولوژی قدرتمند، به ما امکان می‌دهد تا به صورت سه‌بعدی ساختار مغز را لایه به لایه مطالعه و تحلیل کنیم و به سوالات مهمی در مورد عملکرد و بیماری‌های مغزی پاسخ دهیم. محققان و پزشکان به لطف ام آر آی مغز می‌توانند بیماری‌های مغزی را در مراحل ابتدایی تشخیص داده و درمان مناسبی فراهم کنند. در ادامه این مطلب با ما باشید تا بیشتر با MRI مغز آشنا شوید.

قبل از انجام ام آر آی مغز، حتما با متخصص سونوگرافی و رادیولوژی یا دکتر مغز و اعصاب مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در پنل دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با پزشکان وجود دارد.

ام آر آی مغز چیست؟

ام ار ای برای تشخیص چیست؟ این تکنیک بدون استفاده از اشعه تصاویر دقیقی از مغز انسان نشان می‌دهد. در ام‌ آر‌ آی مغز، با استفاده از یک میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی، اتم‌های هیدروژن موجود در بافت‌های مغزی تحریک می‌شوند. این تحریک باعث تولید سیگنال‌های رزونانس مغناطیسی در این اتم‌ها می‌شود. سپس متخصص با استفاده از سیستم کامپیوتری پیچیده، این سیگنال‌ها را تجزیه و تحلیل کرده و به صورت تصاویر چندبعدی از مغز و ساختارهای مغزی نشان داده می‌شود.

برای مثال، با استفاده از ام‌ آر‌ آی مغز می‌توان ساختارهایی مانند قشر مغز (پوسته بیرونی مغز)، هسته‌های عمیق مغز، سیستم عصبی مرکزی، عروق خونی و توزیع جریان خون در مغز را مشاهده کرد. این تکنیک همچنین قابلیت تشخیص بیماری‌ و اختلالات مغزی مانند سکته مغزی، تومورها، اختلالات عروقی و اسکیزوفرنی را هم دارد.

متن انگلیسی:
A brain MRI (magnetic resonance imaging) scan, also called a head MRI, is a painless procedure that produces very clear images of the structures inside of your head — mainly, your brain
ترجمه متن:
ام‌آر‌آی مغز (MRI) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی، تکنیک فناوری تصویربرداری غیرتهاجمی و بدون دردی است که تصاویر واضحی از ساختارهای درون سر و به‌خصوص مغز ارائه می‌دهد.

clevelandclinic

ام آر ای عروق مغزی

ام آر آی عروق مغزی تصویربرداری غیرتهاجمی برای تحلیل و تصویربرداری عروق مغزی استفاده می‌شود که خون را به مغز رسانده و از آن به دیگر اندام‌ها می‌رسانند. در ام‌ آر‌ آی عروق مغزی، با استفاده از میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی، تصاویر سه بعدی از عروق مغزی ایجاد می‌شوند تا جریان خون در عروق و وجود تنگی‌ یا نارسایی در عرضه خون به مغز را بررسی کنند. این تکنیک امکان تشخیص بیماری‌ها و اختلالاتی مانند سکته مغزی، تومورهای مغزی، آنژیوم، تشنج‌، ترمیم پس از جراحی مغز و تحلیل مسائل عروقی مغز را دارد.

چرا ام آر ای مغز انجام می شود؟

MRI مغز کاربردهای مختلفی دارد که عبارتند از:

۱. تشخیص بیماری ها و اختلالات مغزی

ام‌ آر‌ آی مغز می‌تواند به تشخیص بیماری‌ها و اختلالات مغزی مانند سکته مغزی، تومورهای مغزی، التهاب‌های مغزی، اختلالات عروقی، عفونت‌ها و انواع اختلالات ساختاری و عملکردی مغز کمک کند. در صورت وجود علائم سکته مغزی خفیف ممکن است پزشک این آزمایش را تجویز کند.

۲. بررسی عملکرد مغز

با استفاده از ام‌آر‌آی مغز، می‌توان عملکرد مغز را بررسی کرده و مناطق فعالیت مغزی در واکنش به استیمولاسیون‌های مختلف مانند آزمون‌های شناختی، حرکتی و حسی را مشاهده کرد. این کاربرد امکان مطالعه عملکرد مغز در حوزه‌هایی مانند علوم اعصاب، روانشناسی و پزشکی را فراهم می‌کند.

۳. بررسی تاثیر درمان‌

یکی دیگر از کاربردهای MRI مغزی، بررسی اثربخشی درمان‌های مختلف با مقایسه تصاویر قبل و بعد از درمان، تغییرات در ساختار و عملکرد مغزی است.

۴. بررسی آسیب و صدمات مغزی

ام آر‌ آی مغز برای تشخیص و بررسی آسیب‌ و صدمات مغزی ناشی از ضربه‌، حوادث و بیماری‌های مغزی انجام می‌شود.

۴. بررسی عروق مغزی

عروقی که خون را به مغز و از آن جابجا کرده می‌توان با ام آر آی بررسی نمود تا هرگونه انسداد یا اختلال عروقی شناسایی شود.

دچار آسیب و صدمات مغزی شدی؟

همین حالا از متخصص نوبت بگیر.

مشاوره آنلاین متخصص رادیولوژی و سونوگرافیپزشک سونوگرافی و رادیولوژی

متن انگلیسی:
Cerebrovascular imaging is of great interest in the understanding of neurological disease
ترجمه متن:
ام آر آی عروق مغزی اهمیت زیادی در شناسایی اختلالات عصبی دارد.

pubmed.ncbi.nlm.nih

ام آر ای مغز برای چه کسانی مناسب است؟

افرادی که یکی از نشانه‌های زیر را دارند باید به تشخیص و تجویز پزشک ام آر آی مغز بدهند:

• اخیرا از ناحیه سر آسیب دیده‌اند.
• حین عطسه یا سرفه دچار سردرد می‌شوند. (سردرد شدید نشانه چیست؟)
• احساس گیجی، بی‌حسی و کرختی یا ضعف دارند.
• ضعف یا گزگز عضلانی دارند.
• تغییر در طرز فکر یا رفتار
• کاهش حس شنوایی (علت کم شنوایی گوش چیست؟)
• دشواری در حرف زدن یا بینایی
• غلیان احساس حین سردرد
• سردرد صبحگاهی
• سردرد مستمر
• تشنج
• سرگیجه (علت سرگیجه چیست؟)
• ضعف و خستگی مفرط

ام آر ای مغز برای چه کسانی مناسب نیست؟

از آنجایی که ام آر آی مغز بدون اشعه انجام می‌شود معمولا روش بی‌خطری است اما به‌خاطر میدان مغناطیسی قوی که دارد انجام آن برای همه مناسب نیست. بیماران با شرایط زیر گزینه مناسبی برای MRI مغز نیستند:

• پیس میکر قلبی ایمپلنت
• گیره آنوریسم داخل جمجمه
• کاشت حلزون
• برخی دستگاه‌های پلاستیکی
• پمپ تزریق داروی ایمپلنت
• محرک‌های عصبی
• محرک‌های رشد استخوان
• وسایل پیشگیری از بارداری داخل رحمی
• تمام ایمپلنت‌های فلزی بر پایه آهن
• افرادی که در بدنشان شی فلزی خارجی مانند گلوله، یا پین یا پلاتین یا هرچیز مشابهی دارند.
• خانم‌های باردار یا احتمال بارداری
• افرادی که نسبت به ماده حاجب یا دارو حساسیت دارند.
• افراد مبتلا به آلرژی، آسم یا تنگی نفس، کم خونی، فشار خون پایین، و کم خونی داسی شکل

‏مزایای ام آر ای مغز

ام آر‌ آی مغز محاسن و مزایای زیادی دارد که آن را به یکی از تکنیک‌های تصویربرداری پیشرفته و مورد استفاده رایج در تشخیص و بررسی بیماری‌ها و اختلالات مغزی تبدیل کرده است. برخی از مزایای ام ‌آر ‌آی مغز عبارتند از:

• تصویربرداری بدون استفاده از پرتوهای یونیزان: MRI مغز از پرتوهای یونیزان مانند اشعه X استفاده نمی‌کند بلکه میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی دارد و همین ویژگی باعث امنیت بالای آن برای بیماران، به ویژه کودکان و زنان باردار شده است.

• تصاویر با کیفیت بالا: ام ‌آر ‌آی مغز تصاویر با وضوح و کیفیت بالا ایجاد می‌کند تا پزشک بتواند ساختار و تغییرات در مغز را به طور دقیق تشخیص و تحلیل کند.

• تصویربرداری سه بعدی: تصویر سه بعدی امکان بررسی دقیق‌تر ساختار و تغییرات مغزی با جزئیات را فراهم می‌کند.

• بدون نیاز به تزریق ماده کنتراست: در بیشتر موارد نیازی به تزریق ماده کنتراست (رنگی) نیست. بنابراین، احتمال واکنش‌های آلرژیک یا عوارض جانبی ناشی از تزریق به حداقل می‌رسد.

• تشخیص دقیق‌تر بیماری‌ها و اختلالات: پزشکان به کمک این تکنیک می‌توانند بیماری‌ها و اختلالات مغزی را دقیق‌تر تشخیص دهند. تکنیکی که قابلیت تشخیص سکته مغزی، تومورهای مغزی، التهاب‌ها، اختلالات عروقی، آسیب‌ها و دیگر مشکلات مغزی را دارد.

• بررسی عروق مغزی: این آزمایش می‌تواند با بررسی عروق مغزی مشکلاتی مانند تنگی و انسداد عروق و مشکلات عروقی را شناسایی کند.

• بررسی عملکرد مغز: MRI مغز به پژوهشگران و پزشکان در بررسی عملکرد مغز کمک می‌کند.

• بررسی تاثیر درمان‌: ام ‌آر ‌آی مغز اثربخشی درمان و تغییرات در ساختار و عملکرد مغزی را با مقایسه تصاویر قبل و بعد از درمان، تغییرات و بهبود‌ها در مغز بررسی می‌کند.

ام آر ای مغز چگونه انجام میشود؟

قبل از انجام ام‌ آر ‌آی مغز، بیمار باید تمام جواهرات، لوازم آرایشی و هر چیزی که ممکن است تاثیری روی میدان مغناطیسی داشته باشد مانند ساعت، انگشتر، سنجاق‌ مو، عینک، کارت بانکی و اسکناس را بیرون بیاورد. قبل از انجام آزمایش حتما پزشک را در جریان آلرژی، داروهای مصرفی، یا وجود پین فلزی یا پلاتین در بدن بگذارید. اگر باردار هستید، احتمال بارداری می‌دهید، سابقه عمل جراحی دارید هم حتما از قبل اعلام کنید.

در این مرحله بیمار روی تخت دستگاه دراز می‌کشد و تحت آرام آرام وارد تونل دستگاه می‌شود. در کل مدت تصویربرداری بیمار باید بدون حرکت بماند تا دستگاه با میدان مغناطیسی که ایجاد کرده تصاویر لازم را ثبت نماید.

ام آر آی سر چقدر زمان میبرد؟

مدت زمان انجام ام‌ آر‌ آی سر به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ اینکه نوع ام آر آی چیست، معمولی یا با کنتراست. به‌طورکلی، MRI سر معمولی چیزی بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه طول می‌کشد. همکاری بیمار هم روی این زمان تاثیر می‌گذارد. بیمار باید حین فرآیند تصویربرداری بی‌حرکت بماند تا تصاویر مطلوب و واضحی به دست آید.

در صورت نیاز، ممکن است از بیمار خواسته شود در برخی از مراحل تصویربرداری تنفس خود را نگه دارد. اگر به تصاویر جانبی یا تصاویر با کنتراست بالاتر نیاز باشد طبیعی است که ام آر آی سر بیشتر طول می‌کشد. در برخی موارد خاص مانند بررسی مناطق خاصی از مغز، تشخیص تومورها یا اختلالات عروقی هم زمان بیشتری لازم است.

تفسیر جواب ام ار ای مغز

پس از انجام ام ‌آر ‌آی مغز، تصاویر بدست آمده توسط پزشک رادیولوژیست یا متخصص مغز و اعصاب تحلیل و تفسیر می‌شوند. متخصص باید ساختارها و تغییرات مغزی را بررسی کرده تا بتواند بیماری و اختلالات مغزی را تشخیص بدهد. تفسیر جواب ام آر آی مغز باید با توجه به سابقه بالینی بیمار و علائم موجود، تصاویر مغز و دانش پزشک انجام شود.

می‌خوای جواب ام آر آی مغز رو تفسیر کنی؟ از متخصص مشاوره بگیر.

دکتر ام آر آی بدون تزریق

آمادگی لازم قبل از ام آر ای مغز

اقدامات زیر برای کسب آمادگی لازم قبل از این آزمایش لازم هستند:

• قبل از ام‌ آر ‌آی مغز، پزشک را در جریان وضعیت سلامتی، داروهای مصرفی، حساسیت دارویی، بیماری مزمن، و سابقه عمل جراحی قرار دهید.
• در بعضی موارد، به دستور پزشک باید قبل آزمایش ناشتا باشید.
• اشیا فلزی مانند جواهرات، ساعت، عینک با میدان مغناطیسی دستگاه تداخل پیدا می‌کنند، بنابراین بهتر است روز آزمایش این وسایل را با خودتان نبرید.
• اگر هر شی خارجی فلزی در بدنتان هست حتما به پزشک اطلاع دهید.

مراقبت بعد از ام آر ای مغز

درست است که ام آر آی مغز روشی ایمنی است که بعد از آن می‌توانید راحت به فعالیت روزمره خود برگردید اما با مراقبت بعد از آزمایش می‌توانید ریسک عوارض احتمالی را به صفر برسانید. اگر پزشک دستور خاصی مبنی بر استراحت یا مصرف داروی خاصی داشت حتما باید رعایت کنید.

در مواردی ممکن است در ناحیه تزریق ماده حاجب فرد احساس درد، تورم و قرمز شدن پوست کند. با مشاهده علائم بلافاصله به پزشک اطلاع دهید. چنانچه بعد از MRI دچار سردرد شدید، تهوع، استفراغ، بی قراری شدید یا خواب زیاد شدید حتما پزشک را در جریان بگذارید.

عوارض و خطرات ام آر ای مغز

ام آر آی مغز روش تشخیصی غیرتهاجمی است که به طور عمومی خطرات جدی ندارد. با این حال، در موارد خاصی ممکن است برخی از عوارض و خطرات کوچک مرتبط با آزمایش وجود داشته باشد:

1. حساسیت به ماده حاجب
2. عوارض ناشی از اثر مغناطیسی
3. تاثیر روی سیستم پاسخ‌های حرکتی
4. تاثیر روی دستگاه‌های الکترونیکی موجود در بدن
5. احتمال عفونت در ناحیه تزریق ماده کنتراست
6. سردرد، تهوع، استفراغ، خستگی، سرگیجه و حس گرما در محل تزریق

هزینه ام آر ای مغز

هزینه ام آر ای مغز بسته به مکان، نوع آزمایشگاه و سیاست‌های قیمت‌گذاری مرکز پزشکی و پوشش بیمه‌ای متغیر است. بهترین راه برای اطلاع از هزینه مراجعه به مرکز پزشکی و پرسیدن در مورد قیمت‌ خدمات است.

تفاوت سی تی اسکن مغز با ام آر آی مغز

سی تی اسکن مغز و MRI هر دو تصاویری از مغز نشان می‌دهند اما تفاوت این تکنیک‌ها را نباید نادیده گرفت. اگر می‌خواهید دقیق بدانید سی تی اسکن چیست، روی لینک کلیک کنید.

سی تی اسکن مغز	ام آر آی مغز
استفاده از اشعه ایکس برای تصویربرداری	استفاده از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی
تصویر ۳ بعدی با کیفیت خوب	تصویر ۲ بعدی و ۳ بعدی با کیفیت عالی
بهترین گزینه برای تصویربرداری از استخوان‌ها و خونریزی	بهترین گزینه برای تصویربرداری از بافت نرم مغز و ساختار مغزی
تشخیص خونریزی و شکستگی استخوان	تشخیص اختلالات عروقی، تومور، آسیب‌های بافت مغزی، اختلالات مغزی
ارزان‌تر از ام آر آی است.	گران‌تر از سی تی است.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

MRI مغز فناوری تصویربرداری پزشکی پیشرفته‌ای است که با استفاده از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی، تصاویر دقیقی از ساختارها و بافت‌های مغز ایجاد می‌کند. این روش تصویربرداری برای تشخیص و بررسی اختلالات و بیماری‌های مغزی به‌کار رفته و به پزشکان و متخصصان پزشکی امکان می‌دهد تا به صورت دقیق ساختار، بافت‌، تومورها، آسیب‌ و اختلالات مغزی را بررسی کنند و تشخیص بدهند.

تفسیر نتایج ام ‌آر‌ آی مغز توسط پزشک متخصص صورت می‌گیرد و تنها او می‌تواند نتایج را به درستی تفسیر کند و تشخیص نهایی را برای بیمار قائل شود. برای این منظور توصیه می‌شود به متخصصان دکترتو مراجعه کنید.

اگر پزشک برای شما ام ار ای مغز را تجویز کرده است، می‌توانید برای اطلاع از نحوه انجام آزمایش و نکات قبل و بعد آن از متخصص رادیولوژی و سونوگرافی یا دکتر مغز و اعصاب مشورت بگیرید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین با متخصص رادیولوژی و سونوگرافی و همچنین مشاوره آنلاین متخصص مغز و اعصاب وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!