خارش مقعد یک مشکل بسیار ناراحتکننده است که دلایل مختلفی برای آن وجود دارد. درمان هم بسته به علت بروز این مشکل، متفاوت است. در کنار درمانهای خانگی و روشهای خودمراقبتی، میتوان از یک سری داروها برای رفع خارش مقعد کمک گرفت. در این مقاله از دکترتو به بررسی انواع دارو برای خارش مقعد میپردازیم. اگر قصد استفاده از این داروها دارید بهتر است قبل از شروع به مصرف خودسرانه با یک متخصص داخلی یا گوارش در این باره مشورت کنید. شما میتوانید از سامانه دکترتو نسبت به دریافت نوبت وقت ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان اقدام کنید.
دارو برای خارش مقعد چیست؟
داروی خارش مقعد شامل داروهایی است که اثر تسکین کننده دارند و میتوانند باعث از بین رفتن علائم ناراحتکننده خارش مقعد شوند. برخی از این داروها هم ممکن است برای رفع علت خارش مقعد تجویز شوند؛ مانند داروهایی که به درمان عفونت کمک میکنند. از انواع داروهای خوراکی گرفته تا پمادها و کرمهای ضد خارش، همگی میتوانند به عنوان دارو برای خارش مقعد، به تسکین علائم کمک زیادی کنند.
۱. قرص برای خارش مقعد
در برخی مواقع ممکن است علت خارش مقعد، عفونتهای باکتریایی، انگلها یا حتی عفونتهای قارچی پوستی باشد. در این موارد پزشک با تجویز داروهای مناسب، با درمان عفونت به تسکین خارش مقعد کمک میکند. البته زمانی که خارش مقعد به دلیل حساسیت و آلرژی پوستی است، تجویز برخی داروهای ضد حساسیت هم برای رفع خارش موثر است.
روش درمانی | توضیحات |
---|---|
داروهای موضعی هیدروکورتیزون | داروهای موضعی حاوی هیدروکورتیزون به کاهش التهاب و خارش کمک میکنند. این داروها معمولاً برای درمان خارشهای ناشی از حساسیت یا التهاب استفاده میشوند. |
داروهای ضدقارچ (آنتیفانگال) | اگر خارش ناشی از عفونتهای قارچی باشد، داروهای ضدقارچ مانند کرمها یا پمادهای آنتیفانگال میتوانند به درمان عفونت و کاهش خارش کمک کنند. |
داروهای ضدباکتری | در صورتی که خارش به دلیل عفونتهای باکتریایی باشد، پزشک ممکن است داروهای آنتیبیوتیک موضعی یا خوراکی تجویز کند. |
پمادهای ضد التهابی | پمادهای ضد التهابی مانند پمادهایی که حاوی کورتیکواستروئیدها هستند، میتوانند به کاهش التهاب و تسکین خارش کمک کنند. |
آنتیهیستامینها | در صورتی که خارش ناشی از آلرژی باشد، داروهای آنتیهیستامین خوراکی میتوانند به کاهش حساسیت و التهاب در ناحیه مقعد کمک کنند. |
آنتیبیوتیکها (در صورت نیاز) | در صورتی که خارش به دلیل عفونتهای باکتریایی مانند عفونت مقعدی یا بیماریهای مقاربتی باشد، ممکن است پزشک آنتیبیوتیکها را تجویز کند. |
داروهای ضد انگل (در صورت نیاز) | اگر خارش مقعد ناشی از انگلها (مانند کرمهای معقدی) باشد، داروهای ضدانگل برای درمان این مشکل تجویز میشود. |
رفع یبوست (در صورت نیاز) | اگر خارش به دلیل یبوست باشد، مصرف ملینها و درمان یبوست میتواند به بهبود وضعیت کمک کند. |
مبندازول
در صورتی که علت خارش مقعد عفونت انگلی و کرمهای مقعدی باشد، بهترین دارو برای خارش مقعد، داروهای ضد انگل است. یکی از این داروها که باید با نظر پزشک تجویز شود، قرص خوراکی مبندازول نام دارد. مبندازول برای درمان اکثر عفونتهای انگلی مانند کرمهای سوزنی موثر است و میتواند به درمان خارش و سوزش مقعد کمک کند.
آلبندازول
یکی دیگر از قرصهای ضد انگل که برای درمان خارش مقعد تجویز میشود؛ قرص ضد انگل آلبندازول نام دارد. این دارو در مواردی که علت خارش مقعد، کرمک یا سایر انگلهاست، با تشخیص پزشک تجویز میشود. آلبندازول با رفع التهاب و خارش، علائم خارش مقعد را تسکین میدهد.
قرص سیتریزین
گاهی اوقات علت خارش مقعد، حساسیت و آلرژیهای پوستی است. در این موارد بهترین دارو برای خارش مقعد، داروهای ضد حساسیت مانند قرص سیتریزین است. سیتریزین یک آنتیهیستامین است که با کنترل علائم آلرژی، خارش و سوزش را کنترل میکند. این دارو خصوصا زمانی که حساسیتهای غذایی یا دارویی موجب خارش مقعد شدهاند، بسیار موثر است.
آنتی هیستامین خوراکی
سایر آنتیهیستامینهای خوراکی هم میتوانند در مواردی که علت خارش مقعد، حساسیت پوستی است، تجویز شوند. خصوصا در مواردی که علائم خارش در شب و هنگام خواب شدیدتر است، آنتیهیستامینهای خوراکی به عنوان داروی خارش مقعد تجویز میشوند.
۲. پماد برای خارش مقعد
موثرترین و اصلیترین داروهایی که به عنوان داروی خارش مقعد تجویز میشوند، انواع کرمها و پمادها هستند. این داروها میتوانند شامل داروهای زیر باشند:
- انواع پمادهای ضد قارچ
- انواع پمادهای ضدباکتری
- پمادهای کورتیکواستروئیدی
- هیدروکورتیزونها
- داروها و پمادهای آنتی هموروئید
- داروها و پمادهای بیحسکننده موضعی
- نرمکنندهها و مرطوبکنندهها
- منقبضکنندههای عروق مواد شیمیایی مانند اپینفرین
- کرمها و پمادهای محافظ
- داروهای قابضها
- پمادها و ژلهای ضدعفونیکننده موضعی
- کراتولیتیکها
- داروهای ضددرد
دارو برای خارش مقعد باید بر اساس علت تجویز شوند. برای مثال اگر علت خارش عفونت باشد، قطعا کرمها و پمادهای ضدباکتری یا ضد قارچ تجویز میشوند. علاوه بر این، هر یک از این داروها به شکل متفاوتی روی رفع خارش مقعد اثر دارند. بهعنوانمثال، ضدعفونیکنندهها مانند اسید بوریک یا بنزالکونیوم کلراید میتوانند به صورت موضعی برای جلوگیری از رشد باکتریها یا قارچها در محل زخم مقعد استفاده شوند.
پماد هیدروکورتیزون برای خارش مقعد
یکی از بهترین پمادهای بدون نسخه که به عنوان دارو برای خارش مقعد میتوان از آن استفاده کرد، پماد ضد خارش و ضدالتهاب هیدروکورتیزون است. هیدروکورتیزون در دسته داروهای کورتیکواستروئیدی قرار میگیرد که میتوان از آن به صورت موضعی برای رفع خارش و تسکین علائم ناراحتکننده استفاده کرد. هیدروکورتیزون را باید روزی دو تا سه بار مصرف کرد.
کورتیکواستروئیدها التهاب را کاهش میدهند و میتوانند خارش را تسکین دهند، اما مصرف طولانیمدت آنها میتواند باعث آسیب دائمی به پوست شود. آنها نباید بیش از دورههای کوتاه چند روزه تا دوهفتهای استفاده شوند. از طرفی فقط محصولاتی با اثرات ضعیف کورتیکواستروئیدی بدون نسخه در دسترس هستند که میتوان از آنها به عنوان دارو برای خارش مقعد استفاده کرد. محصولات کورتیکواستروئیدی قویتر که با نسخه در دسترس هستند نباید برای درمان خارش مقعد استفاده شوند.
پماد زینک اکساید
زینک اکساید یک پماد بدون نسخه ضدالتهاب است که میتوان از آن به عنوان دارو برای خارش مقعد استفاده کرد. استعمال موضعی پماد زینک اکساید روی مقعد، به صورت موثری میتواند خارش، التهاب و سوزش این ناحیه را آرام کند.
پماد لیدوکائین
پماد لیدوکائین هم به عنوان داروی خارش مقعد میتواند سوزش و خارش را موقتا تسکین دهد. لیدوکائین در دسته داروهای بیحسکننده موضعی است که میتوان با استعمال آن، واکنشهای آلرژیک همراه با سوزش و خارش را تسکین داد.
کرم ضد قارچ
در مواردی که علت خارش مقعد عفونت قارچی است، از پمادها و کرمهای موضعی ضد قارچ هم برای درمان عفونت قارچی و رفع خارش و سوزش ناشی از آن استفاده میشود. رایجترین کرم ضد قارچ مورد استفاده به عنوان داروی خارش مقعد، پماد موضعی کلوتریمازول است. دیگر کرمهای ضد قارچ موثر در درمان عفونتهای قارچی پوستی در ناحیه مقعد، شامل موارد زیر است:
- میکونازول
- نیستاتین
- فلوکونازول
- ترکونازول
این کرمها با درمان عفونت پوستی قارچی در ناحیه مقعد، سوزش و خارش را هم تسکین میدهند.
کرم ضدباکتری
اگر علت خارش مقعد، یک عفونت باکتریایی باشد، میتوان از انواع پمادها و کرمهای ضدباکتری هم به عنوان دارو برای خارش مقعد استفاده کرد. البته گاهی در کنار این داروهای ضدباکتری، به داروهای ضدالتهاب هم نیاز است. یکی از آنتیبیوتیکهای موضعی موثر در درمان خارش مقعد، پماد تتراسایکلین است.
پماد ان ان برای خارش مقعد
از موثرترین داروهایی که به صورت موضعی برای درمان خارش مقعد تجویز میشود، پماد ان ان یا تریامسینولون ان ان است. این دارو که در دسته کورتیکواستروئیدهای موضعی قرار دارد، در مواردی که پسوریازیس یا اگزما عامل خارش و سوزش مقعد است میتواند موثر باشد. همچنین از پماد ان ان برای درمان خارش و التهاب ناشی از هموروئید هم استفاده میشود.
پماد نیتروگلیسیرین
اگر زخم مقعدی یا شقاق مقعد عامل خارش باشند، میتوان از پماد نیتروگلیسیرین به عنوان داروی خارش مقعد استفاده کرد. این دارو کاهش دهنده التهاب است و میتواند تحریک و خارش ناشی از زخم را کاهش دهد. همچنین با اثر نرمکنندگی و مرطوبکنندگی، جلوی آسیب پوست آسیب دیده ناحیه مقعد را میگیرد.
کرم دیلتیازم
برای درمان خارش مقعد، در صورتی که علت آن شقاق مقعدی باشد، یکی از بهترین داروها، کرم دیلتیازم است. عملکرد این کرم، مسدود کردن ورود کلسیم به داخل سلول است. در نتیجه با استعمال آن به صورت موضعی میتوان فشاری که روی عضلات ناحیه مقعد وارد شده را کم کرد. به این ترتیب با درمان تدریجی شقاق، علائم مرتبط با آن، مانند سوزش و خارش مقعد هم برطرف میشود.
کرم کلوتریمازول
کرم کلوتریمازول یک داروی ضدقارچی است که برای درمان انواع عفونتهای قارچی مانند کاندیدیاز (عفونت قارچی) استفاده میشود. این کرم معمولاً برای درمان عفونتهای قارچی در نواحی مختلف بدن از جمله پوست و نواحی تناسلی کاربرد دارد. در مورد خارش مقعد، اگر علت خارش به دلیل عفونت قارچی باشد، کرم کلوتریمازول میتواند به کاهش علائم کمک کند.
کرم میکونازول
اگر خارش مقعد به دلیل عفونت قارچی مانند کاندیدیاز باشد، کرم میکونازول میتواند بهطور مؤثری قارچها را از بین برده و علائم خارش را کاهش دهد.
کرم نایستاتین
کرم نایستاتین یک داروی ضدقارچی است که معمولاً برای درمان عفونتهای قارچی پوست و مخاطها به کار میرود. این دارو بیشتر برای درمان عفونتهای قارچی ناشی از کاندیدیاز (عفونت قارچی) استفاده میشود و در مواردی که خارش مقعد به دلیل عفونت قارچی باشد، میتواند مفید باشد. در صورتی که خارش مقعد ناشی از عفونت قارچی مانند کاندیدیاز باشد، کرم نایستاتین میتواند با از بین بردن قارچها، خارش و التهاب را کاهش دهد.
پماد آنتی هموروئید
در بیشتر موارد، علت خارش و سوزش مقعد هموروئید است. در این شرایط بهترین داروی خارش مقعد، پمادهای آنتی هموروئید است. پماد آنتی هموروئید به صورت موضعی مصرف میشود و میتواند تحریک و خارش ناشی از هموروئید را برطرف کند. پمادهای آنتی هموروئید با کنترل التهاب شدید ناشی از تورم مقعد، به صورت موثری میتوانند درد و خارش را برطرف کنند.
کپسایسین موضعی
بسیاری از منابع، کپساسین موضعی را به عنوان دارو برای خارش مقعد معرفی میکنند. این کرم موضعی خصوصا زمانی که سایر درمانها چندان موثر نبودهاند و علائم خارش مقعد بسیار مزمن میشود، ممکن است موثر باشد. مطالعات نشان میدهد که کرم موضعی کپسایسین جایگزین خوبی برای کورتیکواستروئیدها در صورت داشتن خارش مزمن (طولانی) مقعد است.
پماد برای خارش مقعد کودکان
خارش مقعد برای کودکان بسیار ناراحتکننده است. مهمترین علت خارش مقعد کودکان عفونت انگلی است. البته عفونت باکتریایی یا عفونتهای پوستی قارچی هم میتوانند باعث خارش مقعد در کودکان باشند. دارو برای خارش مقعد در کودکان بسته به علت بروز مشکل متفاوت است. زمانی که علت خارش انگلها و کرمهای مقعدی است، از داروهای ضد انگل برای آنها استفاده میشود.
می توان با استفاده از یک لایه نازک از پماد اکسید روی یا وازلین، ناحیه پوست آسیب دیده را مرطوب کرد تا با رفع خشکی، از آسیب بیشتر جلوگیری شود. همچنین میتوان به مدت یک تا دو هفته، برای درمان خارش مقعد در کودکان و کاهش التهاب و خارش، از پماد هیدروکورتیزون یک درصد، روزی دو تا سه بار استفاده کرد.
۳. شیاف برای خارش مقعد
فرم دیگر داروهایی که میتوان به عنوان داروی خارش مقعد از آنها استفاده کرد، شیافها هستند. از داروهای مسکن گرفته تا داروهای آنتی هموروئید یا داروهای ضد خارش، همگی به صورت شیاف هم قابل استفاده هستند. در بسیاری از مواقع شیافها اثربخشی بهتری دارند و پزشک از آنها برای کاهش درد و التهاب کمک میگیرد. شیاف زینک اکساید یکی از انواع داروهایی است که در درمان خارش مقعد از آن استفاده میشود. این شیاف میتواند درد، سوزش و خارش ناحیه مقعد را کاهش دهد. خصوصا زمانی که این سوزش و خارش به دلیل بواسیر یا تحریک پوستی ایجاد شده باشد. انواع دیگر شیافهایی که به عنوان دارو برای خارش مقعد تجویز میشوند، مسکنها و داروهای ضددرد هستند. شیاف دیکلوفناک یکی از این داروهاست که اثر تسکین دهنده دارد.
شیاف انتی هموروئید
در اکثر مواقع بواسیر یا هموروئید علت خارش و درد مقعد است. در این شرایط اولین گزینه درمانی، مصرف داروهای آنتی هموروئید است. داروهای آنتی هموروئید به صورت شیاف هم قابل استفادهاند و میتوان به عنوان دارو برای خارش مقعد، از شیاف آنتی هموروئید هم استفاده کرد. شیاف آنتی هموروئید خاصیت قابض و ضدالتهابی دارد و میتواند به طرز موثری درد و خارش را التیام ببخشد. همچنین با درمان اختلالات اطراف مقعد به صورت داخلی و خارجی و رفع بواسیر، در نهایت خارش را از بین میبرد.
۴. هیدروکورتیزون موضعی
دسته دیگر داروهایی که برای خارش مقعد کاربرد دارند، هیدروکورتیزونهای موضعی هستند. آنها برای درمان درد جزئی، خارش، تورم و ناراحتی ناشی از بواسیر و سایر مشکلات ناحیه مقعد (مانند شقاق مقعد و خارش) استفاده میشوند. هیدروکورتیزونهای موضعی نوعی یک کورتیکواستروئید هستند که قرمزی، خارش و تورم را کاهش میدهد.
۵. لیدوکائین ژل
لیدوکائین ژل جزو داروهای مسکن و ضد دردی است که میتوان در مواقعی که خارش مقعد شدید است، از آن برای تسکین موقتی درد استفاده کرد. این ژل موضعی با اثر بیحسکنندهای که دارد، میتواند درد و خارش را از بین ببرد. با این حال نباید از آن به صورت مداوم استفاده کرد.
بهترین دارو برای خارش مقعد
انتخاب بهترین دارو برای خارش مقعد به این بستگی دارد که علت درد و خارش چیست. زمانی که خارش و ناراحتی ناشی از عفونت است، باید از داروهای ضد قارچ یا آنتیبیوتیکها برای درمان استفاده کرد. بهترین دارو برای عفونتهای انگلی هم انواع کرمها و داروهای ضد انگل هستند. در نهایت از آن جایی که معمولا دلیل خارش مقعد، بواسیر یا زخم مقعد است، کورتیکواستروئیدها و پمادهای آنتی هموروئید بهترین داروی خارش مقعد هستند. حتی گاهی لازم است برای اثربخشی بهتر و سریعتر، همزمان از چندین دارو برای درمان خارش مقعد استفاده کرد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
خارش مقعد یک وضعیت ناخوشایند و ناراحتکننده است و گاهی آنقدر غیر قابل تحمل میشود که به درمان فوری آن نیاز است. در کنار رعایت اصول بهداشتی و راهکارهای خودمراقبتی، انواع دارو برای خارش مقعد میتواند به تسکین درد و ناراحتی کمک زیادی کند. با این حال مهم است که قبل از مصرف هر دارویی، به دنبال علت خارش بود و بر اساس آن از بهترین داروها برای رفع خارش مقعد استفاده کرد. همچنین اگر در صورت مصرف داروها بعد از مدتی خارش از بین نرفت یا علائم بدتر شد، باید حتما برای پیگیریهای بیشتر به پزشک متخصص گوارش یا دکتر داخلی مراجعه کرد. خوشبختانه شما میتوانید از سامانه دکترتو برای مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان اقدام کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!