آمبولی پا چیست؟ علائم، علل و راه درمان آن

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

آمبولی پا شرایطی که در آن یک لخته از خون یا چربی در رگ‌های خونی به دام می‌افتد، ممکن است در هر یک از بخش‌های بدن اتفاق بیفتد. بروز آمبولی در برخی از اندام‌ها می‌تواند بسیار خطرناک باشد و موجب بروز مشکلات جدی بعدی شود. یکی از این اندام‌ها، پاهاست که ممکن است در آن بروز آمبولی مشکل ساز شود. در این مقاله می‌خواهیم در خصوص آمبولی در پاها، علائم و نشانه‌های آن و روش‌های رفع این مشکل صحبت کنیم. برای درمان این مشکل می‌توانید از طریق سایت دکترتو با متخصص قلب و عروق مشاوره داشته باشید.

آمبولی پا چیست؟

آمبولی پا یک بیماری جدی است که در آن یک لخته خون در ورید عمیق داخل بدن تشکیل می‌شود. این لخته که حاوی سلول‌های خونی است که به حالت جامد درآمده است می‌تواند جریان خون در رگ‌های پا را مسدود کرده و مشکلات زیادی را به دنبال داشته باشد. این عارضه باعث ترومبوز سیاهرگی عمقی می‌شود. لخته‌های خون ورید عمقی معمولاً در ران یا ساق پا ایجاد می‌شوند، اما می‌توانند در سایر نواحی بدن نیز ایجاد شوند. در منابع مختلف این بیماری را با نام‌های دیگری مانند ترومبو آمبولی، سندروم پس از ترومبوتیک یا سندرم پس از فلبیتیک هم می‌شناسند.

احتمال میدی دچار آمبولی پا شده باشی؟

تا دیر نشده از متخصص نوبت بگیر.

دکتر قلب و عروق آنلاینفوق تخصص قلب

علائم آمبولی پا چیست؟ (نشانه های آمبولی پا)

در برخی از افراد ممکن است آمبولی پا نشانه‌های مشخص و قابل لمسی را ایجاد نکند. گاهی نیز این بیماری با علائم و نشانه‌هایی مشخص می‌شود.  رایج‌ترین نشانه‌های آمبولی پا شامل موارد زیر می‌شود:

• تورم در پا، مچ پا یا ساق پا، معمولاً در یک طرف (ورم پا نشانه چیست؟)
• درد گرفتگی در پای آسیب‌دیده که معمولاً از ساق پا شروع می‌شود.
• درد شدید و غیرقابل توضیح در پا و مچ پا
• ناحیه‌ای از پوست که گرم‌تر از پوست نواحی اطراف آن احساس می‌شود.
• بسته به رنگ پوست، پوست ناحیه آسیب‌دیده رنگ پریده، قرمز یا آبی می‌شود.

بر اساس داده‌های معتبر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری CDC ، نشانه‌های آمبولی پا تنها در نیمی از افراد مبتلا به این بیماری ظاهر می‌شود.

از طرفی در برخی از افراد با حرکت لخته ایجاد شده در پاها به سمت ریه و مسدود شدن شریان‌های ریه، افراد ممکن است علائم و نشانه‌های آمبولی ریه از جمله تنگی نفس شدید را تجربه کنند. در این شرایط علائم آمبولی پا می‌توانند با شدت بیشتری ظاهر شوند و تهدیدکننده زندگی باشند.

عکس آمبولی پا

آمبولی پا معمولاً یک ساق پای متورم و دارای ادم است که پوست آن رنگ‌پریده یا به رنگ آبی و قرمز درآمده است.

علت آمبولی پا

هر چیزی که از جریان یا لخته شدن مناسب خون جلوگیری کند می‌تواند باعث ایجاد لخته در رگ‌های خونی شود. علل اصلی آمبولی پا معمولاً آسیب به ورید است. این آسیب می‌تواند ناشی از جراحی، التهاب، عفونت یا ضربه باشد. علاوه بر این برخی از فاکتورها می‌تواند موجب افزایش ریسک بروز آمبولی در پاها شود.

برای مثال جراحی پاها، ضربه و تصادف، بی‌تحرکی، افزایش وزن، سن بالای ۶۰ سال، بارداری و زایمان از جمله فاکتورهایی است که احتمال ایجاد آمبولی در پاها را بیشتر می‌کند.

مصرف قرص‌های ضدبارداری یا درمان‌های جایگزین هورمونی هم می‌توانند ریسک آمبولی پا را بیشتر کنند. اضافه وزن و چاقی نیز به دلیل افزایش فشاری که به سیاهرگ‌های لگن و پاها وارد می‌کنند می‌توانند علت بروز آمبولی پا باشد.

سیگار کشیدن یکی دیگر از علل آمبولی پاست که می‌تواند خطر ابتلا به آمبولی را افزایش دهد. مورد بعدی سرطان است. برخی از سرطان‌ها موجب افزایش موادی در خون می‌شود که می‌توانند خطر ایجاد لخته در پاها را بیشتر کنند. نارسایی قلبی، بیماری‌های التهابی روده و سابقه ژنتیکی از دیگر دلایل آن است.

آمبولی پا در بارداری

بارداری یکی از شرایطی است که در آن ریسک آمبولی پا بیشتر است. بارداری باعث افزایش فشار در سیاهرگ‌های لگن و پاها می‌شود. خطر لخته شدن خون در دوران بارداری می‌تواند تا شش هفته پس از تولد نوزاد ادامه یابد. افراد مبتلا به اختلال لخته شدن ارثی بیشتر در معرض خطر هستند.

آمبولی پا بعد از جراحی (آمبولی بعد از عمل پا)

یکی از دلایل اصلی آمبولی در پاها، آمبولی بعد از جراحی است. بعد از عمل پا ریسک ایجاد لخته در وریدهای پا افزایش می‌یابد و ممکن است افراد دچار آمبولی پا شوند. رگ‌های خونی ممکن است در طول جراحی آسیب ببینند و منجر به ایجاد لخته خون شوند. استراحت در رختخواب با حرکت کم یا بدون حرکت پس از جراحی نیز ممکن است خطر ایجاد لخته خون را افزایش دهد.

آمبولی پا بعد از سزارین

سزارین یکی دیگر از فاکتورهایی است که می‌توان ریسک آمبولی پا را بیشتر کند. بعد از عمل سزارین معمولاً بیماران نمی‌توانند به‌خوبی راه بروند. بی‌تحرکی موجب می‌شود که لخته‌های خون در پا ایجاد شوند و ریسک آمبولی پا بیشتر می‌شود. علاوه بر این شرایط قبل از زایمان و افزایش فشار به سیاهرگ‌های پا هم می‌تواند ریسک آمبولی در پاها را بعد از سزارین بیشتر کند.

آمبولی عروق پا

جراحت و آسیب به وریدهای پا، خصوصاً آسیب ناشی از شکستگی استخوان‌های پا که موجب آسیب رسیدن به رگ‌ها می‌شود یکی دیگر از دلایل مهم آمبولی در پاهاست.

آمبولی کف پا

گاهی اوقات ممکن است آمبولی پا در کف پا ایجاد شود. آمبولی ورید کف پا یک علت ناشایع و کمتر تشخیص داده شده درد کف پاست. معمولاً لخته خون در یکی از وریدهای کف پا ایجاد می‌شود که موجب درد و آمبولی در کف پا خواهد شد.

راه های تشخیص آمبولی پا

برای تشخیص آمبولی پزشک ابتدا نشانه‌ها و علائم آمبولی پا از جمله درد و ورم شدید را بررسی می‌کند. در صورتی که احتمال بروز آمبولی در پاها را بدهد، باید در کمتر از ۲۴ ساعت بیمار را برای تشخیص قطعی و انجام سونوگرافی به بیمارستان ارجاع دهد. اسکن نشان می‌دهد که آیا خون به طور طبیعی در وریدها جریان دارد یا خیر. همچنین ممکن است از ورید اشعه ایکس (ونوگرام) برای تشخیص دقیق لخته در رگ‌ها استفاده شود.

راه های درمان آمبولی پا چیست؟

آمبولی پا یک وضعیت پزشکی جدی است. اگر فکر می‌کنید علائم آن را دارید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید یا به نزدیک‌ترین اورژانس مراجعه کنید تا یک پزشک سریعاً علائم شما را بررسی کند. درمان به‌موقع می‌تواند از بروز عوارض جدی و تهدیدکننده زندگی جلوگیری کند.

درمان‌های آمبولی پا بر جلوگیری از رشد لخته تمرکز دارد. علاوه بر این، درمان ممکن است به جلوگیری از آمبولی ریه کمک کند و خطر ابتلا به لخته‌های بیشتر را کاهش دهد. از درمان دارویی گرفته تا استفاده از جوراب‌های مخصوص واریس و جراحی از گزینه‌های درمان آمبولی پاهاست.

فیلترها برای کسانی که نمی‌توانند از داروهای رقیق‌کننده خون استفاده کنند تجویز می‌شوند. در این روش درمانی یک فیلتر در داخل سیاهرگ بزرگ شکمی به نام ورید اجوف قرار می‌گیرد تا از ورود لخته‌ها به ریه جلوگیری کند. در صورتی که لخته‌ها بیش از حد بزرگ باشند، پزشک از طریق جراحی پا آنها را برمی‌دارد. این روش برای لخته‌های خون بسیار بزرگ یا لخته‌هایی که باعث مشکلات جدی مانند آسیب بافتی می‌شوند توصیه می‌شود.

درمان دارویی

پزشک ممکن است داروهایی برای رقیق کردن خون تجویز کند. درمان ترجیحی با داروهای ضدانعقاد مستقیم خوراکی (DOACs) مانند ریواروکسابان (Xarelto) یا apixaban (Eliquis) است. سایر داروهایی که ممکن است پزشک استفاده کند عبارتند از:

• هپارین
• وارفارین (کومادین)
• انوکساپارین (Lovenox)
• فونداپارینوکس (آریکسترا)

داروهای رقیق‌کننده خون لخته شدن خون را سخت‌تر می‌کنند. آنها همچنین لخته‌های موجود را تاحدامکان کوچک نگه می‌دارند و احتمال ایجاد لخته‌های بیشتری را کاهش می‌دهند. اگر رقیق‌کننده‌های خون کار نمی‌کنند یا آمبولی شدید است، ممکن است پزشک از داروهای ترومبولیتیک استفاده کند. افراد مبتلا به آمبولی اندام فوقانی نیز ممکن است به این دارو نیاز داشته باشند. داروهای ترومبولیتیک با شکستن لخته‌ها عمل می‌کنند. این داروها به‌صورت داخل وریدی مصرف می‌شوند.

نمی‌دونی برای درمان آمبولی پا کدام دارو تاثیر بیشتری داره؟ پس مشاوره بگیر.

دکتر آمبولی پا

درمان خانگی آمبولی پا چیست؟

بعد از تشخیص لخته در پاها، می‌توان از درمان‌های طبیعی و خانگی نیز در کنار داروها استفاده کرد. معمولاً به بیماران توصیه می‌شود که در خانه تحرک بیشتری داشته باشند و روی پیاده‌روی‌های کوتاه‌تر و مکرر تمرکز کنند. همچنین به آنها گفته می‌شود که به‌صورت منظم پاها را کمی بالاتر از سطح زمین نگه دارند تا از خطر لخته شدن خون در پاها جلوگیری کنند.

استفاده از جوراب‌های مخصوص در خانه می‌تواند از تورم بیشتر جلوگیری کند. یک رژیم غذایی سرشار از فیبر، میوه‌ها و سبزیجات، مانند رژیم مدیترانه‌ای، ممکن است برای افرادی که در معرض خطر هستند یا کسانی که قبلاً آمبولی پا داشته‌اند، بهترین باشد.

درمان آمبولی پا با طب سنتی

در طب سنتی از یک سری درمان‌ها برای از بین بردن لخته خونی در پاها استفاده می‌شود. زنجبیل، سیر، زردچوبه و سرکه سیب از جمله مواردی است که در طب سنتی برای درمان آمبولی پا توصیه می‌شود. این ترکیبات می‌توانند به از بین بردن لخته‌ها، بهبود گردش خون و جلوگیری از ورم و التهاب کمک زیادی کنند. 

علاوه بر این در طب سنتی به بیمارانی که دچار آمبولی پا هستند توصیه می‌شود تا می‌توانند مواد غذایی حاوی ویتامین E بخورند، چرا که این منابع غذایی به‌عنوان منابع ضد انعقادی طبیعی در نظر گرفته می‌شوند و می‌توانند از ایجاد لخته در پاها جلوگیری کنند. اسفناج و بروکلی از جمله منابع غنی از ویتامین E هستند.

عوارض آمبولی پا چیست؟

یکی از عوارض عمده این عارضه آمبولی ریه و ایجاد لخته خون در ریه است. اگر لخته خون به ریه‌های شما حرکت کند و رگ خونی را مسدود کند، ممکن است دچار آمبولی ریه شوید. این عارضه می‌تواند آسیب جدی به ریه‌ها و سایر قسمت‌های بدن وارد کند. اگر علائم آمبولی ریه وجود داشته باشد، باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد. اصلی‌ترین علائم عبارتند از:

یکی دیگر از عوارض احتمالی و خطرناک آمبولی پا، سندرم پست فلبیتیک است. در این شرایط آسیبی که به وریدها وارد شده، جریان خون به نواحی آسیب‌دیده را کاهش می‌دهد. این حالت می‌تواند موجب پادرد شدید، تورم در ساق پا یا تغییر رنگ پوست و ایجاد زخم‌های پوستی شود.

بخش دیگر عوارض می‌تواند مربوط به درمان بیماری باشد. رقیق‌کننده‌های خونی که معمولاً در درمان آمبولی پا استفاده می‌شوند می‌توانند یک سری عوارض و مشکلات را برای بیماران ایجاد کنند.

راه های پیشگیری از آمبولی پا

در کل داشتن یک سبک زندگی سالم می‌تواند به میزان زیادی از آمبولی پا جلوگیری کند. تحرک بیشتر، ترک سیگار، حفظ وزن مناسب، مدیریت فشارخون و داشتن یک رژیم غذایی سالم می‌تواند ریسک آمبولی پاها را کاهش دهد. افرادی که جراحی دارند یا یک جراحی را انجام داده‌اند باید حتماً به‌صورت منظم داروهای رقیق‌کننده تجویز شده توسط پزشک را مصرف کنند. در طول سفر یا در زمان انجام کار، نشستن طولانی‌مدت می‌تواند خطر ایجاد لخته در پاها را بیشتر کند؛ بنابراین حتماً بعد از نشستن طولانی‌مدت کمی بایستید تا جریان خون در رگ‌ها بهبود یابد.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

آمبولی پا یک بیماری جدی است که می‌تواند زندگی را تهدید کند. تشخیص اغلب ممکن است دشوار باشد، زیرا بسیاری از افراد مبتلا به آمبولی پا علائمی را تجربه نمی‌کنند. اگر علائمی را تجربه نکنید، حتی ممکن است در معرض خطر بیشتری برای عوارض تهدیدکننده زندگی باشید.

به همین دلیل مهم است که عوامل خطر را بشناسید و علائم را با پزشک خود در میان بگذارید. آنها ممکن است برای کمک به درمان، دارو یا سایر روش‌های درمانی را تجویز کنند، اما کارهای زیادی وجود دارد که می‌توانید به‌تنهایی انجام دهید تا خطر کمتری شما را تهدید کند. حرکت منظم و تغییر موقعیت در زمان نشستن‌های طولانی‌مدت، پوشیدن جوراب‌های فشاری و اتخاذ یک رژیم غذایی متعادل راه‌های کلیدی برای مدیریت خطر آمبولی پا هستند.

اگر دچار علائم این بیماری هستید، سریعا با پزشک متخصص قلب و عروق مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره دکتر قلب و عروق آنلاین وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!