فهرست مطالب
فتق کشاله ران (inguinal hernia) که به آن فتق اینگوینال هم میگویند، در حالتی روی میدهد که بافت چربی یا توده برجستهای در ناحیه کشاله ران یعنی بین قسمت پایین شکم و ران ایجاد میشود. علت ایجاد فتق کشاله ران، ضعیف شدن عضلات در قسمت تحتانی شکم یا پارگی در دیواره تحتانی شکم است. این نوع فتق، شایعترین نوع فتق محسوب شده و بیشتر مردان را درگیر میکند. تا انتهای این مطلب از دکترتو همراه ما باشید تا با فتق کشاله ران، علائم فتق کشاله ران، علت، تشخیص و روشهای درمان فتق کشاله ران بیشتر آشنا شوید. اما اگر علائم خاصی را در کشاله ران خود تجربه میکنید بهتر است این مورد را با یک جراح عمومی یا دکتر اورولوژیست در میان بگذارید. خدمات نوبتدهی و آنلاین دکترتو نیز میتوانند به شما در پیدا کردن بهترین پزشکان کمک کنند.
فتق کشاله ران چیست؟
فتق چیست؟ فتق زمانی رخ میدهد که بافت از یکی از حفرههای بدن از طریق سوراخی در دیواره ماهیچهای به اندام دیگر میرود. فتق کشاله ران، شایعترین نوع فتق بهشمار میآید و زمانی روی میدهد که بافت شکمی مانند چربی شکم یا حلقه روده، از طریق سوراخی در دیواره تحتانی شکم بیرون زده و برجسته میشود. این دیواره شکم را از کشاله ران جدا میکند. فتق کشاله ران در کانال ران ایجاد میشود که در واقع مسیری است که در دو طرف لگن به سمت اندامهای تناسلی قرار دارد.
علائم فتق کشاله ران
لزوما تمام موارد ابتلا به کشاله ران، علائم ندارند، گاهی هم علایم موقتی هستند و خود به خود برطرف میشوند. فتق ممکن است از حفره خارج شده یا داخل برود، یا ممکن است بیمار فقط حین انجام برخی کارهای خاص آن را احساس کند. در کودکان، توده برجستهای در ناحیه کشاله ران مشاهده شده که حین گریه بزرگتر میشوند و حین خواب از بین میروند.
درد فتق کشاله ران
ناراحتی یا درد در کشاله ران یا اطراف آن ممکن است به طور مداوم وجود داشته باشد یا فقط هنگام فعالیت شدید مثل بلند کردن چیزهای سنگین ایجاد شود. فعالیتهای که باعث افزایش فشار داخل شکم میشوند مانند سرفه، عطسه یا دفع مدفوع هم ممکن است باعث تشدید درد شوند.
درد در طول شب یا هنگام استراحت نیز به دلیل افزایش فشار داخل شکم در طول این زمانها شایع است. در مواردی که فتق باعث انسداد روده شود، علائم شدیدتری مانند درد شدید، استفراغ و یبوست نیز ظاهر میشود که نیاز به مداخله پزشکی فوری دارد.
علائم عود فتق کشاله ران
علائم عود فتق کشاله ران عبارتند از:
- تورم یا برآمدگی در ناحیه کشاله ران به طور دائم
- درد یا ناراحتی در ناحیه کشاله ران که با انجام فعالیت تشدید میشود.
- احساس سوزش یا فشار در ناحیه کشاله ران
- درد هنگام سرفه، عطسه یا دفع مدفوع
- درد در طول شب یا هنگام استراحت
علائم فتق کشاله ران در زنان
علائم فتق در زنان عبارتند از درد تیز یا شدید و حس شدید در محل فتق همراه با درد یا ناراحتی که حین فعالیت افزایش مییابد. از آنجایی که فتق در زنان بیشتر در عضلات کف لگن یا ران ظاهر میشود، گاهی آنها را با بیماریهای زنانه اشتباه میگیرند که منجر به تاخیر در تشخیص و درمان بیماری میشود.
تورم یا برآمدگی در ناحیه کشاله ران، درد و ناراحتی، احساس توده یا برآمدگی در استخوان عانه یا لابیای بزرگ، درد یا ناراحتی هنگام نزدیکی جنسی یا دوران قاعدگی از علائم فتق کشاله ران در زنان هستند.
علائم فتق کشاله ران در مردان
درد یا نارحتی در دو طرف استخوان عانه بهخصوص حین سرفه یا انجام حرکات کششی، همراه با سوزش و درد روی توده برجسته و درد در کشاله ران بهخصوص در حالت خم شده یا حین بلند کردن اشیای سنگین از علائم فتق کشاله ران در مردان هستند.
علت فتق کشاله ران
ضعف یا وجود سوراخ در دیواره تحتانی شکم که باعث شده بافت شکمی به سمت بیرون فشار بیاورد علت اصلی فتق کشاله ران هستند. از دیگر علل بروز این بیماری عبارتند از:
- ضعف عضلانی یا سوراخ مادرزادی
- تفاوتهای مادرزادی در قدرت بافتهای همبند
- ضعف یا حفره عضلانی ناشی از جراحی شکمی قبلی
- سرفه یا عطسه مزمن
- یبوست مداوم
- ورزش سنگین یا حرکات بدنی شدید
- بارداریهای مکرر
- کارهایی که نیازمند ایستادن طولانیمدت هستند.
- فشار داخل شکمی ناشی از چاقی مزمن
- افزایش سن
تشخیص فتق کشاله ران
روشهای تشخیص فتق کشاله ران عبارتند از:
- معاینه بالینی و ارزیابی فیزیکی
- سونوگرافی
- سی تی اسکن
سونوگرافی فتق کشاله ران
سونوگرافی یکی از مهمترین روشهای تشخیصی برای فتق کشاله ران است. در این روش، ابتدا بیمار در وضعیت خوابیده به پشت قرار میگیرد و منطقه کشاله ران کاملا تمیز میشود. سپس تکنسین پروب سونوگرافی را روی کشاله ران قرار داده و از بیمار میخواهد به آرامی نفس بکشد یا فشار بیاورد تا محتویات فتق مشخص شود.
تکنسین تصاویر مختلفی از این ناحیه و محتویات فتق را ثبت میکند و آنها را برای بررسی به رادیولوژیست ارجاع میدهد. وجود توده یا برآمدگی در ناحیه کشاله ران نشاندهنده فتق است. محتویات فتق شامل روده، چربی یا سایر اندامها میشود.
درمان فتق کشاله ران
درمان فتق کشاله ران به عوامل مختلفی از جمله شدت فتق، علائم بیمار و سن او بستگی دارد. درمانهای محافظهکارانه فتق کشاله ران عبارتند از:
- استفاده از بانداژ یا تروس برای نگهداشتن فتق در محل
- کاهش فعالیت بدنی و ورزشهای سنگین
- مصرف داروهای ضد درد و ضد التهاب
- عمل جراحی باز و لاپاروسکوپی
عمل فتق کشاله ران (جراحی فتق کشاله ران)
برای عمل فتق کشاله ران بیمار تحت بیهوشی عمومی یا بیحسی موضعی قرار میگیرد تا در طول عمل جراحی دردی نداشته باشد. جراح برشی را در ناحیه کشاله ران زده تا به محل فتق دسترسی پیدا کند. در روش جراحی باز، برش بزرگتری نیاز است. جراح محتویات فتق مانند روده یا چربی را از محل فتق جدا میکند و سپس سوراخ فتق را با بخیه یا پروتز (مش) ترمیم میکند تا از بازگشت فتق جلوگیری شود.
در انتها، جراح برش را با بخیه یا چسب جراحی میبندد. بعد از عمل، بیمار چند روز در بیمارستان بستری میماند تا مراقبتهای لازم انجام شود. معمولا ۱-۲ هفته بعد بیمار میتواند به فعالیتهای روزمره بازگردد، اما بازگشت به ورزش و کارهای سنگین ممکن است ۴-۶ هفته طول بکشد. عمل جراحی لاپاروسکوپیک روشی کمتهاجمیتر است که با برشهای کوچکتر انجام میشود و بهبودی سریعتری به همراه دارد.
درمان فتق کشاله ران بدون جراحی
روشهای درمان فتق کشاله ران بدون جراحی عبارتند از:
- استفاده از بانداژ یا تریکو برای فشار و جلوگیری از بیرون زدگی در موارد خفیف فتق
- استفاده از پروتز (مش) بهعنوان جایگزین جراحی باز قابلاستفاده برای افراد مسن یا بیماران با ریسک بالای عوارض جراحی
- درمان دارویی با داروهایی مانند نیتروگلیسیرین موضعی برای فتقهای کوچک و غیرپیشرفته
- درمان غیردارویی مانند استراحت، کاهش فعالیت فیزیکی، و استفاده از کمربندهای نگهدارنده برای افراد مسن یا افرادی که جراحی برای آنها مناسب نیست.
درمان فتق کشاله ران در خانه
روشهای درمان فتق کشاله ران در خانه بسته به شدت و پیشروی فتق عبارتند از:
- استراحت و محدودیت فعالیتهای فیزیکی سنگین
- استفاده از کمربند یا بانداژ نگهدارنده
- کمپرس سرد
- داروهای ضددرد یا ضد التهاب موضعی
- اجتناب از فعالیتهای سخت فیزیکی
نحوه جا انداختن فتق کشاله ران بدون جراحی
فرد باید برای چند ساعت یا روز استراحت کرده و از انجام فعالیتهای سنگین که باعث افزایش فشار در ناحیه شکم میشود، خودداری کند. این کارها کمک میکنند که فتق به راحتی به داخل شکم برگردد. فرد باید در حالت خوابیده به پشت قرار بگیرد و پاها را به سمت بالا و داخل شکم خم کند.
این موقعیت باعث کاهش فشار داخل شکم و کمک به بازگشت فتق به داخل میشود. فشار آرام و تدریجی با دست روی فتق باعث جا انداختن فتق کشاله ران میشود. قرار دادن کیسه یخ روی ناحیه فتق نیز با کاهش تورم و درد، جا انداختن فتق را تسهیل میکند.
ورزش برای فتق کشاله ران
برای افرادی که دچار فتق کشاله ران هستند، انجام برخی ورزشهای خاص میتواند به بهبود وضعیت و کاهش عوارض کمک کند. اما باید دقت کرد که این ورزشها بر اساس شرایط فردی و شدت فتق متفاوت هستند و باید با مشورت پزشک انجام شوند. برخی از ورزشهای مناسب برای فتق کشاله ران عبارتند از:
- ورزشهای تقویت کننده عضلات شکم و لگن مانند انجام حرکات برگشتن به وضعیت نشسته از حالت دراز کشیده، انقباض عضلات شکم و لگن در حالت ایستاده
- کششهای آرام عضلات ران و لگن مانند کشش عضلات ران و چرخش آرام ران به داخل و خارج
- ورزشهای هوازی سبک مانند راه رفتن، شنا یا دوچرخه سواری در حد متوسط
- حرکات کششی و نرمشی برای تقویت عضلات شکم و پشت
درمان فتق خفیف کشاله ران
برای درمان فتق خفیف کشاله ران، روشهای غیرجراحی مانند تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی مفید هستند. کاهش وزن در صورت اضافه وزن، اجتناب از فعالیتهای سنگین که باعث افزایش فشار داخل شکم میشود، و مصرف غذاهای پر فیبر برای جلوگیری از یبوست نیز به بهبود این وضعیت کمک میکنند.
انواع فتق کشاله ران
انواع فتق کشاله ران عبارتند از:
نوع فتق | تعریف |
---|---|
فتق مستقیم | از قسمت کانال ران به بیرون حرکت کرده و در اثر ضعف در دیواره شکمی در این ناحیه ایجاد میشود. این نوع فتق در مردان میانسال و مسن شیوع بیشتری دارد. |
فتق غیرمستقیم | از طریق کانال ران به سمت کیسه بیضه میرود. این نوع بیشتر در نوزادان و کودکان دیده میشود. |
فتق فمورال | از زیر لیگامان اینگوئینال و از طریق کانال فمورال به سمت بیرون حرکت میکند و بیشتر در زنان شیوع دارد و در اثر افزایش فشار داخل شکم ایجاد میشود. |
عوارض فتق کشاله ران
عوارض فتق کشاله ران عبارتند از:
- بزرگ شدن فتق به مرور زمان
- ریسک ابتلا به انسداد روده
- برگشت فتق به داخل شکم
- درد شکم
- تهوع و استفراغ
- التهاب و عفونت بافت و در نهایت مرگ بافت
عوارض بعد از عمل فتق کشاله ران
عمل کشاله ران به دو روش جراحی و لاپاروسکوپی انجام میشود و معمولا بیخطر است. اما ممکن است در برخی افراد باعث بروز حساسیت و واکنشهای آلرژیک یا عوارض بعد عمل شود.
پیشگیری از فتق کشاله ران
هیچ راهی برای پیشگیری از فتق کشاله ران مادرزادی وجود ندارد. اما فتق کشاله ران مستقیم که به مرور زمان ایجاد شده با رعایت اقدامات احتیاطی قابل پیشگیری است مانند:
- نحوه صحیح بلند کردن اشیا سنگین به کمک پاها نه کمر یا شکم
- پرهیز از یبوست و درمان فوری آن در صورت ابتلا
- درمان سرفه یا عطسه مداوم
- تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی
- کاهش چاقی شکمی
- ورزش برای تقویت جسمی و تناسب عضلات شکمی
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
فتق کشاله ران یکی از شایعترین بیماریهای فتق است که حدود ۲۵ درصد مردان را درگیر میکند. این عارضه درمان میشود و تکنیکهای مختلف جراحی، غیرجراحی و دارویی برای کنترل و بهبود این بیماری وجود دارند. اگر نوزادتان مادرزادی به فتق کشاله ران مبتلا باشد، بهتر است قبل از پیشروی و جدی شدن بیماری آن را درمان کنید. برای درمان هم حتما به پزشک جراح عمومی یا متخصص اورولوژیست مراجعه نمایید تا ریسک بروز عوارض فتق کشاله ران به حداقل برسد. شما میتوانید از خدمات غیرحضوری دکترتو برای مشاوره متنی یا تلفنی با دکتر جراح عمومی آنلاین یا دکتر اورولوژیست آنلاین استفاده کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
مدتی پوست التم تقعیر کرده وبافت پوست آلت سیاه شده وپوست ختنه گام به عقب کشیده شد خون رسانی به سر الت کم شدو باید چکار کنم به دکتر مراجعه کردم هنوز نتیجه نگرفتم چه داروی مصرف کنم که پوست ختنه گام به جای خودش برگرده
دوست عزیز
بدون مشاهده و معاینه حضوری نمی توان علت و درمان را به وضوح مشخص کرد. توصیه می شود از این لینک نوبت متخص اورولوژی گرفته و مراجعه کنید.
متخصص اورولوژی
مدتی پوست التم تقعیر کرده وبافت پوست آلت سیاه شده وپوست ختنه گام به عقب کشیده شد خون رسانی به سر الت کم شدو باید چکار کنم به دکتر مراجعه کردم هنوز نتیجه نگرفتم چه داروی مصرف کنم که پویت ختنه گام به جای خودش برگرده
دوست عزیز
بدون معاینه حضوری و مشاهده نمی توان درمان واضحی به شما تجویز کرد. بهتره از این لینک نوبت متخصص اورولوژی گرفته و مراجعه کنید.
متخصص اورولوژی