تیروئید پرکار در بارداری چه عوارض و خطراتی دارد؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

ادامه این پادکست را می‌توانید در این بخش گوش دهید:

یکی از اختلالاتی که ممکن است مادر باردار را درگیر کند، بیماری تیروئید پرکار در بارداری است. بارداری با تمام شیرینی‌هایش مشکلات زیادی را برای مادر به‌همراه دارد. پرکاری تیروئید هم یکی از این مشکلات است. غده‌ی تیروئید در دوران بارداری نقش مهمی ایفا می‌کند. هر اختلالی که در عملکرد این غده پیش بیاید، بر بارداری و جنین هم تأثیر می‌گذارد. بنابراین نظارت بر فعالیت تیروئید در طول دوره‌ی بارداری و پیش از آن، از ضروریات است. مشکلاتی که در رابطه با تیروئید برای مادر باردار ممکن است پیش آید شامل کم‌کاری تیروئید و پرکاری تیروئید است. هر دو مورد می‌توانند بر روند بارداری تأثیرات مخربی بگذارند.

مادر بارداری که دچار تیروئید پرکار در بارداری است، باید تحت نظر فوق تخصص غدد و متابولیسم باشد. درصورتی‌که با پرکاری تیروئید در بارداری مواجه هستید و یا در اطرافیان شما مادر مبتلا به هایپرتیروئیدیسم وجود دارد، این مقاله را تا انتها بخوانید و با دکترتو همراه باشید.

فعالیت غده تیروئید در دوران بارداری

فعالیت غده تیروئید در دوران بارداری بسیار مهم و تعیین‌کننده است، زیرا فعالیت این غده و هورمون‌های تیروئید در بسیاری از عملکردهای بدن نقش دارد و علاوه‌براین روی تنظیم فعالیت برخی هورمون‌های جنسی هم تأثیر دارد. دور از ذهن نیست اگر خانمی که قبل از بارداری هیچ مشکل و اختلال تیروئیدی نداشته‌اند، در دوران بارداری و یا بعد از زایمان دچار برخی از بیماری‌های غده تیروئید مانند پرکاری یا کم‌کاری تیروئید شود. به این دلیل که در دوران بارداری در میزان هورمون‌های تولید‌شده توسط غده‌ی تیروئید، تغییراتی رخ می‌دهد.

هنگامی که غده‌ی تیروئید مقادیر زیاد هورمون‌های تیروئیدی (T3 و T4) تولید می‌کند، بیش فعال و یا پرکار شده است. در این شرایط فرد به هایپرتیروئیدی مبتلاست. در این شرایط شاهد افزایش تولید T3 و T4 و کاهش TSH هستیم.

پرکاری تیروئید یکی از بیماری های دوران بارداری است اما خوشبختانه پرکاری تیروئید در دوران بارداری خیلی شایع نیست. از طرفی ممکن است علائم پرکاری تیروئید با تغییرات طبیعی در دوران بارداری اشتباه گرفته‌ شود و تشخیص داده‌نشود. در این صورت خطر آن بیشتر می‌شود. موارد طبیعی دیگری که ممکن است با علائم پرکاری تیروئید هم‌پوشانی داشته‌باشند عبارت‌اند ‌از:

• احساس گرمای زیاد یا گرگرفتگی
• احساس خستگی و مضطرب‌بودن.

اگر هایپرتیروئیدی درمان‌ نشود، مادر و جنین هر دو در خطر خواهند بود. مادران بارداری که پرکاری تیروئید در آن‌ها درمان نشود، احتمالا دچار فشارخون بالا خواهند‌شد. همچنین احتمال سقط، زایمان زودرس و یا تولد نوزاد با وزن کم در این موارد وجود دارد.

متن انگلیسی:
«Hyperthyroidism is an uncommon condition that complicates approximately 0.1% to 0.4% of pregnancies.»
ترجمه متن:
«پرکاری تیروئید در بارداری چندان شایع نیست و بین ۰.۱ تا ۰.۴٪ مادران به آن دچار می‌شوند.»

به نقل از ncbi

علائم تیروئید پرکار در بارداری چیست؟

هنگامی که مادر تیروئید پرکار داشته باشد، علائمی در بدن او بروز خواهد کرد. شاید این سؤال را از خود بپرسید که در چه صورتی و با چه علائمی لازم است به دکتر غدد مراجعه کنیم؟ در صورتیکه علائم زیر در شما نمایان شد، باید به دکتر متخصص غدد مراجعه کنید:

• هنگامی‌که دما مطلوب است ولی مادر احساس گرگرفتگی می‌کند.
• ضربان قلب بالا است و تند می‌کوبد.
• دست‌های فرد می‌لرزند.
• با وجود اینکه مادر بارداری به اندازه‌ی کافی غذا می‌خورد، وزن کم می‌کند.
• مادر بارداری احساس خستگی می‌کند و یا مشکلات و اختلال خواب دارد.
• او احساس اضطراب می‌کند و زودرنج می‌شود.

مستعد تیروئید پر کار در بارداری هستی و نگرانی؟

پس همین حالا از متخصص نوبت بگیر.

مشاوره آنلاین زنان زایمان و نازاییدکتر متخصص زنان

علت پرکاری تیروئید در بارداری چیست؟

هایپرتیروئیدیسم دلایل متعددی دارد که شایع‌ترین آن در دوران بارداری بیماری گریوز است. این بیماری هنگامی ایجاد می‌شود که سیستم ایمنی شما غده‌ی تیروئیدتان را بیگانه تلقی می‌کند. در این حالت بدن شروع به ساختن آنتی‌بادی علیه غده‌ی تیروئید می‌کند و از این طریق به آن آسیب می‌رساند. این اتفاق باعث بزرگ‌شدن غده‌ی تیروئید و تولید بیش‌ازحد هورمون‌های تیروئیدی و در نتیجه هایپرتیروئیدی می‌شود. بیشتر مادرانی که گریوز دارند، قبل از بارداری متوجه آن می‌شوند و برای درمان آن اقدام می‌کنند.

کسانی که تهوع و استفراغ شدید دارند و یا دوقلو باردار هستند، به‌طور موقتی در دوران بارداری دچار هایپرتیروئیدی می‌شوند. بنابراین یکی از خطرات بارداری دوقلو هایپرتیروئیدی است. این به دلیل بالا بودن هورمون βhCG در بدن مادران باردار اتفاق می‌افتد. ازاین‌رو نیازی به درمان این هایپرتیروئیدی نیست. در واقع این حالت تا هفته‌ی ۱۴ تا ۱۸ بارداری برطرف خواهد شد.

گاهی هایپرتیروئیدی به‌علت وجود گره‌ تیروئیدی پیش می‌آید. این گره‌ها یا ندول‌ها، مقدار زیادی هورمون‌های تیروئیدی تولید می‌کنند. غده‌ی تیروئید بعد از زایمان هم ممکن است دچار بیش‌فعالی شود. حدود ۷% زنان با تیروئیدیت (التهاب تیروئید) بعد از زایمان دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. این مشکل به شکل هایپرتیروئیدی بروز می‌کند.

معمولا این مشکل چند هفته تا چند ماه بعد از زایمان برطرف می‌شود. البته گاهی التهاب غده‌ی تیروئید به هایپوتیروئیدی یا کم‌کاری تیروئید منتهی می‌شود.

تشخیص تیروئید پرکار در بارداری (کیا تو بارداری پرکاری تیروئید داشتن؟)

در بیشتر مواقع، زنان پیش از این که باردار شوند، متوجه پرکاری تیروئید می‌شوند. برای این که هایپرتیروئیدی در مادر باردار تشخیص داده شود، ابتدا پزشک متخصص غدد بیمار را معاینه می‌کند و در کنار آن درخواست آزمایش‌های مخصوصی را خواهد داد. این آزمایش‌ها میزان هورمون‌های تیروئیدی خون را می‌سنجند.

۱. آزمایش‌ عملکرد تیروئید (عدد تیروئید پرکار در بارداری)

آزمایش درخواستی که عملکرد و سلامت غده‌ی تیروئید را می‌سنجند، آزمایش تیروئید نامیده می‌شوند. در این تست، T3، T4 و TSH خون سنجیده می‌شود و درصورتی‌که مقدار دو هورمون اول در خون بالا و مقدار هورمون سوم پایین باشد، پرکاری تیروئید تشخیص داده می‌شود.

۲. تست جذب ید رادیواکتیو

راه دیگری که برای تشخیص پرکار بودن غده‌ی تیروئید به کار برده می‌شود، آزمایش جذب ید رادیواکتیو است. در این آزمایش، مقدار مشخصی از ید رادیواکتیو که ضرر خاصی برای بدن ندارد، به بیمار داده می‌شود تا بخورد. از آن جایی که غده‌ی تیروئید برای ساختن هورمون‌های تیروئیدی نیاز به ید دارد، این ماده‌ی رادیواکتیو را جذب می‌کند. اگر مقدار هورمونی که غده می‌سازد زیاد باشد، میزان بیشتری ید جذب می‌کند. این ید در تصاویر قابل تشخیص است و میزان جذب آن، تعیین کننده‌ی پرکاری تیروئید می‌باشد.

مسئله‌ی مهم در تشخیص هایپرتیروئیدی، یافتن علت آن است. اگر علت پرکاری تیروئید پیدا شود، درمان آن ساده‌تر خواهد بود.

درمان تیروئید پرکار در بارداری (برای پرکاری تیروئید در بارداری چه بخوریم؟)

هنگامی که پرکاری تیروئید در مادر باردار تشخیص داده‌شد، مسئله‌ی مهم‌تر درمان این اختلال است. درصورتی‌که هایپرتیروئیدی درمان‌نشده باقی‌بماند، عوارضی برای مادر و جنین به جای می‌گذارد که قابل جبران نخواهد‌بود. البته که درمان به علت هایپرتیروئیدی بستگی دارد؛ بنابراین تشخیص علت این اختلال بسیار حائز اهمیت است.

مادران که با بیماری گریوز دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، بهتر است برای درمان از داروهای آنتی‌تیروئید استفاده کنند. این داروها از فعالیت بیش از اندازه‌ی غده‌ی تیروئید جلوگیری می‌کنند؛ بنابراین هورمون‌های تیروئیدی به میزان کمتری تولید می‌شود. در صورتی که مادر پیش از بارداری هم تحت درمان دارویی بوده‌است، باید دوز آن توسط پزشک متخصص غدد مجددا تنظیم شود. پرکاری تیروئید ناشی از بیماری گریوز، معمولا با پیشرفت بارداری بدتر می‌شود. در بیشتر مواقع، این اختلال در ۶ ماه اول بعد از زایمان وخیم‌تر می‌شود. بنابراین دکتر شما ممکن است دوز دارو را در دوره‌ی بارداری و بعد از زایمان تغییر دهد.

درمان پرکاری تیروئید در سه ماهه اول بارداری (قرص تیروئید پرکار در بارداری)

در سه‌ماهه‌ی اول بارداری، درمان دارویی که مورد قبول و تأیید بیشتر پزشکان است، قرص پروپیل تیوراسیل است. داروی دیگری که برای درمان پرکاری تیروئید کاربرد دارد، متی مازول است که معمولا در سه‌ماهه‌ی اول بارداری برای جنین ایجاد ناهنجاری می‌کند و داروی ایمنی محسوب نمی‌شود. در صورتی که مادران باردار نتوانند از داروی PTU یا پروپیل تیوراسیل استفاده کنند، باید در سه‌ماهه‌ی اول بارداری از متی مازول استفاده کنند، چون نمی‌توان پرکاری تیروئید را درمان‌نشده رها کرد.

درمان پرکاری تیروئید در سه ماهه دوم بارداری (داروی تیروئید پرکار در بارداری)

وقتی مادران پا به سه‌ماهه‌ی دوم بارداری می‌گذارند، توصیه می‌شود داروی PTU به متی مازول تغییر پیدا کند. دلیل این تغییر آن است که یکی از عوارض نادر مصرف پروپیل تیوراسیل، اختلالات کبدی است. هر دو دارو به یک اندازه مؤثر هستند. برای انتخاب بهترین دارو و گرفتن بهترین نتیجه، باید با دکتر غدد خود مشورت کنید و در نهایت با نظارت ایشان داروی موردنظر را مصرف کنید.

داروهای ضدتیروئید در درمان پرکاری تیروئید در بارداری مؤثر هستند. درصورتی‌که این داروها اثرگذار نباشند، نیاز به جراحی خواهیم داشت. اگر مادر باردار نیازمند جراحی باشد، بهترین زمان برای انجام این فرایند، سه ماهه‌ی دوم بارداری (۴ تا ۶ ماهگی) است.

مادرانی که باردار هستند و یا احتمال بارداری دارند، به‌هیچ‌عنوان نباید تحت درمان با ید رادیواکتیو قرار بگیرند. این دارو به غده‌ی تیروئید مادر آسیب می‌رساند و معمولا فعالیت آن را متوقف می‌کند. در عین حال به غده‌ی تیروئید جنین آسیب‌های جدی وارد می‌کند.

درمان پرکاری تیروئید در دوره شیردهی (داروی پرکاری تیروئید در بارداری)

مادرانی که شیر می‌دهند و از پرکاری تیروئید رنج می‌برند، باید تحت درمان دارویی قرار بگیرند. داروهای آنتی تیروئیدی برای مادر شیرده منعی ندارد. اما هرگز نمی‌توان از ید رادیواکتیو برای درمان پرکاری تیروئید مادر شیرده استفاده کرد.

درمان خانگی تیروئید پرکار در بارداری

تیروئید پرکار غده‌ای است که مقدار زیادی از هورمون‌های تیروئیدی تولید می‌کند. برای تولید این هورمون‌ها نیاز به ید می‌باشد. اگر می‌خواهید در بهبود پرکاری تیروئید موفق‌تر عمل کنید، باید از خوراکی‌هایی که ید کم‌تری دارند یا فاقد ید هستند، استفاده کنید. برخی از این خوراکی‌ها عبارت‌اند از:

• از آجیل‌های بدون‌نمک استفاده کنید.
• نمک بدون‌ید استفاده کنید.
• مکمل‌ها و ویتامین‌های فاقد ید استعمال کنید.
• مصرف سویا را محدود کنید.
• از غذاهای نمک‌سود استفاده نکنید.
• ماهی‌های آب شیرین انتخاب بهتری نسبت به ماهی‌های آب شور هستند.
• از خوردن نوشیدنی‌های کافئین‌دار بپرهیزید.
• رژیم غذایی پرکالری داشته‌باشید.
• دریافت پروتئین نسبت به وزن بدن باید افزایش پیدا کند.
• مواد غذایی حاوی ویتامین A را بیشتر از قبل استفاده کنید. اما این مقدار باید کنترل‌شده‌ و زیر نظر متخصص تغذیه باشد.
• مواد غذایی حاوی ویتامین C می‌تواند به بهبود علائم کمک‌ کنند.
• به‌هیچ‌عنوان سیگار نکشید و سعی کنید در معرض آن هم قرار نگیرید.

برای داشتن رژیم غذایی مناسب، با متخصص تغذیه مشورت کنید.

درمان تیروئید پرکار در بارداری با طب سنتی

استفاده از طب سنتی برای درمان پرکاری تیروئید در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. در‌صورتی‌که می‌خواهید از این روش‌ها استفاده کنید، حتما باید تحت نظر دکتر غدد باشید و در صورت موافقت ایشان از روش‌های طب سنتی هم استفاده کنید. اما این روش‌ها به‌تنهایی قابل اعتماد نیستند و دوران بارداری دوران آزمون و خطا نیست.

توصیه‌هایی که در طب سنتی برای درمان پرکاری تیروئید شده‌است و در بهبودی آن مؤثر است شامل موارد زیر هستند:

• توصیه شده‌است که گلوی خود را با روغن‌هایی چون روغن بنفشه و روغن گل سرخ ماساژ دهید. این کار تاثیرات مثبتی در بهبودی پرکاری تیروئید دارد.
• یکی از مهم‌ترین مواردی که به بهبودی این اختلال کمک می‌کند، تنظیم کردن ساعت خواب است. باید در ساعت مشخص و متعارفی بخوابید و بیدار شوید.
• گفته شده‌است که بادرنجبویه در درمان پرکاری تیروئید مؤثر است.
• بهارنارنج از دیگر دمنوش‌هایی است که در درمان پرکاری تیروئید اثربخش است.
• بابونه و تخم گشنیز به‌طور مجزا و یا در ترکیب با یکدیگر می‌توانند در بهبودی این مشکل مؤثر باشند.

بهترین راه درمان تیروئید پر کار در بارداری چیه؟ از متخصص مشاوره بگیر

دکتر تیروئید پرکار

عوارض تیروئید پرکار در بارداری (تیروئید پرکار در بارداری چه خطراتی دارد)

حتما می‌پرسید تیروئید پرکار در بارداری چه عوارضی دارد! درصورتی‌که تیروئید پرکار درمان شود و هورمون‌های تیروئیدی در حد طبیعی باشند، مشکلی برای مادر و جنین پیش نخواهد آمد. اما اگر این اختلال درمان‌نشده و یا تشخیص داده‌نشده باقی‌بماند، برای جنین و مادر خطراتی دارد. در ادامه به توضیح این موارد می‌پردازیم.

عوارض تیروئید پرکار در بارداری بر روی جنین	برای کاهش عوارض پرکاری تیروئید در جنین چه باید کرد؟
در مادران باردار با بیماری گریوز، این آنتی‌بادی از جفت عبور می‌کند و به جنین می‌رسد.	درصورتی‌که پیش از بارداری پرکاری تیروئید در شما تشخیص داده شد، بارداری را تا زمانی‌که بیماری تحت کنترل دربیاید، به تعویق بیندازید. همچنین اگر تحت درمان با ید رادیواکتیو قرار گرفته‌اید، بهتر است ۶ ماه تا یک سال صبر کنید و سپس برای بارداری اقدام کنید.
جنین دچار اختلالات و بیماری‌های تیروئیدی خواهد شد و مشکلات دیگری برایش رخ خواهد داد.	برای این که مادر و جنین از عوارض پرکاری تیروئید در امان باشند، باید تحت نظارت اندوکرینولوژیست یا فوق تخصص غدد قرار بگیرند. برنامه‌ی درمانی که پزشک برای مادر با پرکاری تیروئید در نظر می‌گیرد، سلامت مادر و جنین را حفظ خواهد کرد. ممکن است داروهای تجویز‌شده برای دوره‌های قبل، بعد و حین بارداری باشد.

تیروئید پرکار در بارداری دوقلویی (ایا تیروئید پرکار در بارداری خطر دارد؟)

بارداری دوقلویی یک حالت پرخطر محسوب می‌شود، زیرا تمامی مخاطرات بارداری برای مادر و جنین‌ها دو برابر در نظر گرفته می‌شود. این مسئله برای تیروئید پرکار هم صادق است و یکی از خطرات بارداری دوقلو است. اگر مادر مبتلا به پرکاری تیروئید باشد، عوارض آن در صورت عدم درمان برای بارداری دوقلویی بیشتر است. همچنین مادرانی که دوقلو باردار هستند، احتمال ابتلا به پرکاری تیروئید در آنان بیشتر از تک قلویی است. تشخیص پرکاری تیروئید برای این مادران در سه ماهه‌ی اول بارداری دشوارتر از مادران تک قلو است.

آیا پرکاری تیروئید مانع بارداری میشود؟

غده‌ی تیروئید با هورمون‌هایی که ترشح می‌کند، نقش کلیدی در سلامت جنسی و باروری دارد. در‌صورتی‌که عملکرد این غده مختل شود، می‌تواند تأثیرات منفی بر باروری زن و مرد بگذارد. در خانم‌ها، تنظیم سیکل‌های قاعدگی وابسته به هورمون‌های متعدد است. یکی از آن‌ها هورمون‌های تیروئیدی هستند. در‌صورتی‌که فرد به هایپرتیروئیدی یا پرکاری تیروئید مبتلا باشد، ممکن است دچار مشکلاتی در زمینه‌ی باروری شود.

همان‌طور که در بالا هم به آن اشاره شد، یکی از مهم‌ترین علل ایجاد پرکاری تیروئید، بیماری خودایمنی گریوز می‌باشد. مقدار زیاد هورمون‌های تیروئیدی می‌تواند از طریق موارد زیر سبب نازایی در مردان و زنان و ایجاد اختلال بارداری در زنان شود:

• بهم‌زدن نظم دوره‌های قاعدگی
• کاهش تعداد اسپرم‌ها
• افزایش احتمال سقط زودرس (در سه ماهه‌ی اول)
• افزایش احتمال زایمان زودرس.

از آن جایی که داروهای ضد تیروئید از جفت عبور می‌کنند و به جنین می‌رسند، پایین‌ترین دوز برای مادرانی که هایپرتیروئیدی دارند، تجویز می‌شود. در صورت آگاهی از هایپرتیروئیدی قبل از بارداری، حتما بیماری خود را تحت کنترل درآورید و زیر نظر دکتر غدد باشید و بعد برای بارداری اقدام کنید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

پرکاری تیروئید یکی از بیماری‌های رایج است که در زنان بیشتر از مردان وجود دارد. ابتلا به این بیماری در دوران بارداری اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. عمده‌ی موارد ابتلا به تیروئید پرکار در بارداری در اثر بیماری گریوز است. گریوز یک بیماری خودایمنی است که باعث تولید بیش‌ازحد هورمون‌های تیروئید می‌شود. تنظیم دقیق متابولیسم بدن اهمیت زیادی در بارداری دارد و پرکاری تیروئید این تنظیم متابولیسم را به‌هم می‌زند.

گر هر کدام از علائم پرکاری تیروئید را دارید با دکتر متخصص زنان یا بهترین فوق تخصص غدد مشورت کنید. اگر هم قبلا به پرکاری تیروئید مبتلا بوده‌اید، باید قبل از بارداری بیماری کنترل شود و سپس برای بارداری اقدام کنید. اگر هم از قبل از ید رادیواکتیو برای درمان استفاده می‌کرده‌اید باید حداقل ۶ ماه تا یک سال برای بارداری صبر کنید. برای دریافت مشاوره تلفنی یا آنلاین می‌توانید از لینک‌های مستقیم زیر در دکترتو کمک بگیرید:

• مشاوره آنلاین زنان زایمان و نازایی
• مشاوره آنلاین دکتر متخصص غدد

دکترتو مراقب سلامت شماست!