کبد، ارگانی خاموش اما حیاتی است و وقتی دچار التهاب شود، نتایج آن میتواند از خستگی ساده تا مرگ تهدیدکننده جان پیش برود. آنچه مهم است، نه فقط ابتلا، بلکه شناخت خطرات هر نوع و واکنش بهموقع در برابر آن است. برخی هپاتیتها موقتی و خوشخیماند و خودبهخود درمان میشوند، اما برخی دیگر میتوانند سالها بیعلامت در بدن باقی بمانند و بهتدریج کبد را از کار بیندازند. آگاهی از خطرات هر نوع هپاتیت میتواند مسیر درمان و حتی نجات جان فرد را تغییر دهد. در این مطلب از دکترتو، با خطرات انواع هپاتیت و تفاوت شدت آنها آشنا میشوید و میفهمید که کدام نوع هپاتیت خطرناک است.
خطرات انواع هپاتیت چیست؟
تمام انواع هپاتیت خطرات خاص خود را دارند و بهمحض تشخیص، بیمار باید تحت نظر دکتر متخصص قرار بگیرد. با این حال، برخی از انواع بیماری هپاتیت با خطرات شدیدتری همراه هستند و میتوانند عوارض جدیتری را به دنبال داشته باشند. هپاتیت A معمولاً خودبهخود خوب میشود ولی در افراد مسن یا مبتلایان زمینهای میتواند نارسایی حاد و کمآبی شدید ایجاد کند و خطرناک شود. نوع B و C بیشتر به مزمن شدن، سیروز، نارسایی کبد و افزایش خطر سرطان کبد منجر میشوند و ممکن است عوارض جدی داشته باشند.
هپاتیت D در صورت همزمانی با هپاتیت بی روند بیماری را بدتر میکند. هپاتیت E معمولاً خفیف است اما در بارداری میتواند خطرناک و گاه مرگبار باشد. هپاتیتهای ناشی از الکل، داروها و بیماریهای خودایمنی نیز با آسیب پیشرونده کبد، خونریزیهای گوارشی، اختلال انعقاد و کاهش کیفیت زندگی همراهاند و در صورت عدم درمان خطر انتقال برخی انواع ویروسی به دیگران نیز وجود دارد.
هپاتیت C داری و نگران عوارض و خطراتش هستی؟
نوبت بگیر تا بررسی بشه.
۱. خطرات هپاتیت A
با این که درمان خاصی برای هپاتیت a وجود ندارد اما احتمال بهبودی این بیماران معمولا بالاست. این بیماری اغلب منجر به هپاتیت مزمن یا عوارض دائمی پس از بهبودی نمیشود و معمولا خطرناک نیست. بیشتر بیماران طی سه ماه بهبود مییابند و تقریبا همه افراد در عرض ۶ ماه کاملا سلامتی خود را به دست میآورند. همچنین اگر به هپاتیت A مبتلا شوید، تا پایان عمر نسبت به ویروس آن ایمنی پیدا میکنید.
البته در موارد نادر، هپاتیت A ممکن است منجر به نارسایی کبد شود؛ خصوصا در افراد بالای ۵۰ سال و کسانی که از قبل دچار بیماری کبدی هستند. در چنین شرایطی، ویروس هپاتیت A با تخریب گسترده سلولهای کبد، عملکرد آن را مختل میکند و ممکن است در موارد بسیار شدید باعث اختلالات مغزی، ورم مغز، افزایش فشار داخل جمجمه، مرگ مغزی و عفونت شدید (سپسیس) شود.
متن انگلیسی:
cdc
Hepatitis A is common In areas with inadequate sanitation and limited access to clean water.
ترجمه متن:
هپاتیت A در مناطقی با بهداشت ضعیف و دسترسی محدود به آب تمیز، شایعتر است.
۲. خطرات هپاتیت B
هپاتیت ب اغلب از طریق تماس با خون، مایع منی و سایر ترشحات بدن فرد آلوده منتقل میشود و میتواند خطرناک باشد. اکثر بزرگسالان مبتلا به این بیماری بدون نیاز به درمان خاصی بهبود پیدا میکنند و عملکرد کبد آنها طی ۴ تا ۶ ماه به حالت عادی برمیگردد. با این حال درصد کمی از افراد، دچار هپاتیت B مزمن میشوند. در واقع هر چه سن ابتلا پایینتر باشد، احتمال مزمن شدن هپاتیت B نیز بیشتر است. بهطوریکه تقریبا همه نوزادان و حدود ۵۰٪ از کودکان مبتلا به هپاتیت B، به نوع مزمن آن دچار میشوند. این وضعیت میتواند منجر به عوارض جدی مانند آسیب شدید به کبد، سیروز، سرطان کبد و حتی مرگ شود.
۳. خطرات هپاتیت C
از نظر شدت علائم، عوارض و آمار مرگومیر، هپاتیت C معمولا خطرناکترین هپاتیت در نظر گرفته میشود. این نوع هپاتیت عمدتا از طریق تماس با خونآلوده منتقل میگردد. بر اساس تخمینها، حدود ۳۰ درصد از مبتلایان به هپاتیت C، طی شش ماه و بدون نیاز به درمان، به طور طبیعی ویروس را از بدن خود پاک میکنند. با این حال، در ۷۰ درصد باقیمانده، هپاتیت به شکل مزمن ادامه پیدا میکند.
اگر این بیماری قبل از آسیب به کبد یا بروز عوارض جدی تشخیص داده و درمان شود، فرد میتواند زندگی عادی و سالمی داشته باشد. با این حال، در صورت عدم درمان، هپاتیت C مزمن میتواند به عوارض خطرناکی منجر شود، از جمله:
- سیروز کبدی که در آن بافت سالم کبد به تدریج توسط بافت اسکار (زخم) جایگزین میشود و عملکرد طبیعی کبد مختل میگردد
- در مراحل پیشرفته سیروز، بخش زیادی از عملکرد کبد از بین میرود که به این وضعیت نارسایی کبد گفته میشود
- سیروز ناشی از هپاتیت، خطر بروز سرطان کبد را نیز به طور قابلتوجهی افزایش میدهد
۴. خطرات هپاتیت D
هپاتیت d تنها در افرادی که به ویروس هپاتیت B آلوده هستند، بروز میکند. بیشتر افراد میتوانند با هپاتیت D و B مقابله کرده و این ویروسها را از بین ببرند. با این حال، کمتر از ۵٪ از این افراد به عفونتهای مزمن مبتلا میشوند که بهبود نمییابند. در واقع، هپاتیت D خطرناکتر از هپاتیت B به تنهایی است و میتواند منجر به پیشرفت سریعتر و تهاجمیتر بیماری کبد، آسیب شدید و دائمی به کبد و حتی مرگ شود.
۵. خطرات هپاتیت E
هپاتیت E اغلب از طریق مصرف آب یا غذای آلوده منتقل میشود. خطرات این بیماری، در مقایسه با سایر انواع هپاتیت پایینتر هستند و بیشتر افراد مبتلا به هپاتیت E معمولا به طور کامل بهبود مییابند. با این حال، در برخی گروههای خاص هپاتیت E میتواند به بیماری جدی و حتی کشندهای تبدیل شود، از جمله:
- زنان باردار در سه ماهه سوم بارداری
- افرادی که دارای بیماری کبدی قبلی هستند
- افرادی که تحت درمان با داروهای سرکوبکننده ایمنی پس از پیوند اعضا هستند
نگرانی بعد از هپاتیت نیاز به پیوند کبد پیدا کنی؟ از دکتر متخصص نوبت بگیر.
۶. خطرات هپاتیت خودایمنی
هپاتیت اتوایمیون برخلاف سایر انواع هپاتیت که ناشی از ویروسها هستند، به دلیل اختلال در عملکرد سیستم ایمنی رخ میدهد. در این وضعیت، سیستم ایمنی بدن به اشتباه سلولهای کبد را به عنوان مهاجم تشخیص میدهد و به آنها حمله میکند. این هپاتیت نیز در صورت عدم درمان میتواند به عوارض جدی منجر شود که مهمترین آنها سیروز کبدی است. سیروز کبدی میتواند باعث بروز اختلالات زیر شود:
- واریس مری که به دلیل اختلال در جریان خون از طریق ورید پورتال ایجاد میشود. در این شرایط، خون به جای جریان یافتن طبیعی به سمت کبد، به رگهای دیگر (خصوصا رگهای مری و معده) برمیگردد. این بازگشت خون باعث تورم رگهای مری و ایجاد واریس میشود
- آسیت (تجمع مایع در شکم) نیز میتواند باعث دشواری در تنفس شود و معمولا نشان دهنده سیروز پیشرفته است
- نارسایی کبد
- سرطان کبد
ارتباط هپاتیت خطرناک و طول عمر افراد مبتلا به هپاتیت چیست؟
خطرناک ترین نوع هپاتیت کدام است؟
در پاسخ به این سوال که کدام نوع هپاتیت خطرناک است باید بگوییم که تمام هپاتیتها میتوانند عوارض جانبی و خطرات متعددی را در پی داشته باشند. با این حال پزشکان، هپاتیت C را خطرناکترین هپاتیت میدانند. به این خاطر که درصد بالایی از مبتلایان به این هپاتیت، به نوع مزمن آن دچار میشوند و عوارض جدی و شدیدی را تجربه میکنند. سایر انواع هپاتیت نیز به شرح زیر هستند:
- هپاتیت A خطرات کمتری نسبت به سایر انواع هپاتیت دارد؛ ولی همچنان میتواند مشکلاتی ایجاد کند
- هپاتیت B برای کودکان و نوزادان خطرناکتر است
- هپاتیت D از هپاتیت B تنها خطرناکتر است
- هپاتیت E خصوصا برای زنان باردار و گروههای خاص میتواند تهدیدی جدی باشد
- هپاتیت خودایمنی نیز میتواند باعث سیروز کبدی میشود و خطرات جدی برای کبد ایجاد کند
مرگ و میر ناشی از انواع هپاتیت
میزان مرگومیر ناشی از هپاتیت به نوع ویروس، سن بیمار، شرایط زمینهای و دسترسی به راه های درمان هپاتیت بستگی دارد. طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، سالانه حدود ۱.۱ میلیون نفر در سراسر جهان بر اثر عوارض هپاتیتهای ویروسی B و C جان خود را از دست میدهند. این در حالی است که بسیاری از این مرگها قابل پیشگیری هستند، زیرا واکسن (برای هپاتیت A و B) و درمانهای مؤثر (بهویژه برای هپاتیت C) در دسترس هستند. مرگومیر ناشی از هپاتیت در کودکان، معمولاً نادر است، بهویژه در موارد حاد مانند هپاتیت A یا E، ولی در صورت مزمن شدن یا ابتلا به نوع شدید، خطر افزایش مییابد.
| نوع هپاتیت | خطرات و عوارض اصلی | نکات مهم اضافی |
|---|---|---|
| هپاتیت A | معمولاً بدون عوارض مزمن، بهبود طی ۳ تا ۶ ماه، نادر: نارسایی کبد، اختلالات مغزی، مرگ مغزی در افراد مسن و بیماری کبدی | ایمنی مادامالعمر پس از بهبودی |
| هپاتیت B | التهاب مزمن کبد، سیروز، نارسایی کبد، سرطان کبد؛ بیشتر در نوزادان و کودکان احتمال مزمن شدن بالا است. | انتقال از طریق خون و مایعات بدن |
| هپاتیت C | ۷۰٪ موارد مزمن؛ سیروز کبد، نارسایی کبد، سرطان کبد | ۳۰٪ بدون درمان ویروس پاک میشود. |
| هپاتیت D | عفونتهای مزمن کمتر از ۵٪، پیشرفت سریعتر و آسیب شدیدتر کبد نسبت به هپاتیت B | فقط در افراد مبتلا به هپاتیت B دیده میشود. |
| هپاتیت E | معمولاً بیماری خفیف، در زنان باردار، افراد با بیماری کبدی و مصرفکنندگان داروهای سرکوب ایمنی خطرناک است. | در موارد خاص منجر به نارسایی کبد و مرگ میشود. |
| هپاتیت خودایمنی | التهاب مزمن کبد، سیروز، واریس مری، آسیت، نارسایی کبد، سرطان کبد، نیاز به پیوند کبد | ناشی از اختلال سیستم ایمنی است. |
۴.۷ (۱۹۷۷ نظر)۴.۶ (۱۵۱۱ نظر)۴.۹ (۸۹۱ نظر)۴.۲ (۱۰۲۹ نظر)۴.۶ (۹۳۸ نظر)۴.۹ (۸۲۰ نظر)نتیجه گیری
انواع هپاتیت از نظر شدت، مسیر پیشرفت و خطرات نهایی تفاوت چشمگیری دارند. هپاتیتهای A و E در بیشتر موارد بدون عارضه دائمی بهبود مییابند، در حالیکه B، C و D میتوانند به التهاب مزمن، سیروز، نارسایی و حتی سرطان کبد منجر شوند. نوع خودایمنی نیز در صورت بیتوجهی، پیامدهای مشابهی دارد. شناسایی زودهنگام و درمان ضدویروسی مؤثر، میتواند خطر مرگومیر ناشی از این بیماریها را بهطور چشمگیری کاهش دهد. پیشگیری با واکسیناسیون، رعایت بهداشت، پرهیز از رفتارهای پرخطر و سبک زندگی سالم، ستون اصلی کنترل این بیماری است. هپاتیت خطری خاموش است، اما با آگاهی و مراقبت، قابل پیشگیری و مدیریت خواهد بود.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!