فهرست مطالب
هموفیلی ماژور یک اختلال ژنتیکی است که موجب نقص در یکی از عوامل انعقادی خون می‌شود، که بیشتر به دلیل کمبود فاکتورهای انعقادی مانند فاکتور VIII یا فاکتور IX بروز می‌کند. این بیماری معمولاً از دوران کودکی آغاز می‌شود و در بسیاری از موارد به خونریزی‌های غیرقابل کنترل و حتی تهدیدکننده زندگی منجر می‌شود. افراد مبتلا به هموفیلی ماژور توانایی طبیعی بدن برای تشکیل لخته خون در پاسخ به جراحات یا آسیب‌ها را از دست می‌دهند، به همین دلیل ممکن است زخم‌های جزئی یا کبودی‌ها خونریزی‌های طولانی‌مدتی را تجربه کنند. اگر در رابطه با بیماری هموفیلی ماژور نیاز به دریافت مشاوره از پزشکان متخصص هماتولوژی دارید، می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام به دریافت نوبت ویزیت حضوری یا آنلاین کنید.
هموفیلی ماژور چیست؟
هموفیلی ماژور (که به آن هموفیلی شدید هم گفته می‌شود.) نوعی اختلال خونی است که در آن فرد به‌طور قابل توجهی کمبود یا نقص در فاکتورهای انعقادی خون (معمولاً فاکتور VIII یا فاکتور IX) دارد. این بیماری باعث می‌شود که خون به‌سختی لخته شود و فرد در برابر خونریزی‌های داخلی و خارجی آسیب‌پذیرتر باشد. این اختلال به‌طور غالب ارثی است و معمولاً در مردان بیشتر از زنان مشاهده می‌شود، زیرا هموفیلی یک بیماری وابسته به کروموزوم X است.
هموفیلی در بیشتر موارد به صورت ارثی منتقل می‌شود و به دلیل وابسته بودن به کروموزوم X، بیشتر در مردان مشاهده می‌شود. علائم هموفیلی ماژور معمولاً شامل خونریزی‌های غیرمعمول در مفاصل، عضلات و حتی خونریزی داخلی است که در صورت عدم درمان می‌تواند به آسیب‌های مفصلی و مشکلات جدی‌تری منجر شود. درمان هموفیلی ماژور معمولاً شامل تزریق منظم فاکتورهای انعقادی است تا سطح این فاکتورها در بدن به حد طبیعی برسد و از وقوع خونریزی‌های خطرناک جلوگیری شود.
متن انگلیسی:
healthline
There are four main types of hemophilia: type A, type B, type C, and acquired hemophilia. Type C and acquired are rare, while types A and B are far more common.
ترجمه متن:
چهار نوع اصلی هموفیلی وجود دارد؛ نوع A، نوع B، نوع C و هموفیلی اکتسابی. نوع C و اکتسابی نادر هستند، در حالی که انواع A و B بسیار شایع‌تر هستند.
علائم هموفیلی ماژور (نشانه های بیماری هموفیلی ماژور)
افراد مبتلا به هموفیلی ماژور نیاز به درمان‌های منظم دارند تا سطح فاکتورهای انعقادی خون آن‌ها به حد نرمال برسد و از خونریزی‌های خطرناک جلوگیری شود. به همین منظور آشنایی با علائم بیماری برای تشخیص به موقع و درمان آن مهم است. برخی از علائم هموفیلی ماژور عبارتند از:
- خونریزی‌های مکرر و طولانی‌مدت
- کبودی‌های بزرگ و غیرمعمول
- خونریزی‌های داخلی در مفاصل (که ممکن است به آرتروز منجر شود.)
- خونریزی‌های داخلی در عضلات و بافت‌ها
- خونریزی مغز (که می‌تواند تهدیدی جدی برای زندگی باشد.)
| ویژگی/گروه سنی | کودکان (Hemophilia Major in Children) | زنان (Hemophilia Major in Women) | مردان (Hemophilia Major in Men) |
|---|---|---|---|
| بروز علائم | در سنین پایین، معمولاً خونریزی‌های خود به خودی یا بعد از ضربه | نادرتر است (زیرا زنان معمولاً حامل هستند، اما در صورت ابتلا به هموفیلی ماژور علائم مشابه مردان خواهند داشت) | بلافاصله پس از تولد یا در دوران کودکی مشاهده می‌شود. |
| خونریزی خود به خود | خونریزی‌های خود به خودی در مفاصل و عضلات شایع است. | نادرتر از مردان، اما در صورت ابتلا خونریزی‌های خود به خود مشابه مردان دارند. | خونریزی‌های خود به خودی، معمولاً از مفاصل و عضلات |
| خونریزی داخلی | خونریزی داخلی در عضلات، مفاصل و بافت‌های نرم | خونریزی داخلی مشابه مردان ولی کمتر شایع | خونریزی داخلی شایع در مفاصل، عضلات و بافت‌ها |
| خونریزی شدید بعد از جراحت یا عمل جراحی | شایع است. | شایع است. | شایع است. |
| عوارض مفصلی | آسیب به مفاصل و انحراف مفصل به دلیل خونریزی‌های مکرر | آسیب به مفاصل به دلیل خونریزی‌های مکرر (در صورت ابتلا به هموفیلی ماژور) | آسیب‌های مفصلی به دلیل خونریزی‌های مکرر |
| درد مفاصل | درد در مفاصل به دلیل خونریزی در داخل آن‌ها | مشابه مردان در صورت ابتلا به هموفیلی ماژور | درد مفصلی به دلیل خونریزی در مفاصل |
| ورم مفاصل | ورم مفاصل به دلیل خونریزی در داخل آن‌ها | مشابه مردان در صورت ابتلا به هموفیلی ماژور | ورم مفاصل به دلیل خونریزی در مفاصل |
| مشکلات دندانپزشکی | خونریزی از لثه‌ها در هنگام مسواک زدن یا دندانپزشکی | مشابه مردان، خونریزی از لثه‌ها یا مشکلات دندانی | خونریزی از لثه‌ها، مشکلات دندانپزشکی |
| تشخیص و درمان | معمولاً تشخیص در کودکی با خونریزی‌های غیرطبیعی مشخص می‌شود. | تشخیص معمولاً پس از مشکلات خونریزی‌های غیرطبیعی در بزرگسالی (در صورت ابتلا به هموفیلی ماژور) | تشخیص در سنین پایین و درمان با فاکتورهای انعقادی |
۱. علائم بیماری هموفیلی ماژور در کودکان
در کودکان، شایع‌ترین علائم ابتلا به هموفیلی ماژور شامل خونریزی خودبه‌خودی به‌ویژه در مفاصل و عضلات است. والدین ممکن است کبودی‌های بی‌علت، تورم یا محدودیت در حرکت مفاصل آسیب‌دیده را در کودک خود مشاهده کنند. علاوه بر این، در موارد شدید هم خونریزی‌های مکرر از بینی، خونریزی طولانی‌مدت بعد از بریدگی‌ها یا جراحت‌ها و حتی خونریزی داخل مغز که ممکن است تهدیدکننده حیات باشد، مشاهده می‌شود. شدت این علائم معمولاً با میزان فاکتورهای لخته‌سازی در خون مرتبط است که در کودکان مبتلا به هموفیلی شدید به‌طور قابل توجهی پایین‌تر است.
خونریزی‌ها در کودکان ممکن است بدون آسیب اتفاق بیفتند و معمولاً مفاصل زانو، آرنج و مچ پا را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این خونریزی‌ها می‌توانند باعث درد شدید و دشواری در حرکت شوند و در طول زمان به آسیب و تغییر شکل مفاصل منجر شوند. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب برای مدیریت این علائم و پیشگیری از آسیب‌های بلندمدت به مفاصل و عضلات موضوعی مهم و حیاتی است.
۲. علائم بیماری هموفیلی ماژور در زنان
هموفیلی معمولاً به عنوان یک بیماری وابسته به جنسیت در مردان دیده می‌شود زیرا ژن مسئول این بیماری روی کروموزوم X قرار دارد. با این حال، در موارد نادر، زنان نیز ممکن است به هموفیلی ماژور مبتلا شوند، به‌ویژه اگر این بیماری را از هر دو والد خود به ارث برده باشند یا جهشی که موجب فقدان فاکتورهای لخته‌سازی کافی می‌شود، داشته باشند. علائم در زنان مبتلا به هموفیلی مشابه مردان است، از جمله خونریزی‌های خودبه‌خود و آسان، کبودی و خونریزی طولانی‌مدت بعد از جراحات یا جراحی‌ها. با این حال، به دلیل تفاوت‌های هورمونی و ژنتیکی، زنان ممکن است این علائم را با شدت‌های مختلفی تجربه کنند.
کبودی و خونریزی‌های شدید نگرانت کرده؟
بری بررسی نوبت بگیر.
۳. علائم بیماری هموفیلی ماژور در مردان
در مردان، هموفیلی شدید با خونریزی‌های مکرر و خودبه‌خودی به‌ویژه در مفاصل و عضلات بروز می‌کند. این علائم می‌تواند باعث درد، تورم و محدودیت دامنه حرکت در مفاصل آسیب‌دیده شود. شدت این علائم مستقیماً به میزان فاکتورهای لخته‌سازی در خون مربوط می‌شود که باعث می‌شود مردان مبتلا به هموفیلی ماژور حتی در اثر جراحت‌های جزئی نیز خونریزی کنند. خونریزی مکرر در مفاصل، در صورت عدم درمان می‌تواند به آسیب مفاصل، تغییر شکل و درد مزمن منجر شود.
مردان مبتلا به هموفیلی ماژور همچنین ممکن است پس از جراحی‌ها، اعمال دندانپزشکی یا بریدگی‌های جزئی، خونریزی طولانی‌مدت را تجربه کنند. در موارد شدید، خونریزی داخلی در نواحی مانند مغز یا دستگاه گوارش ممکن است رخ دهد که اگر به‌موقع درمان نشود، تهدیدی جدی برای سلامتی است. درمان منظم با جایگزینی فاکتورهای لخته‌سازی می‌تواند به کنترل خونریزی و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا کمک کند.
علل هموفیلی ماژور
هموفیلی ماژور یک اختلال ژنتیکی است که عمدتاً به‌دلیل جهش‌هایی در ژن‌های مسئول تولید فاکتورهای لخته‌سازی، به‌ویژه فاکتور VIII یا فاکتور IX (بسته به نوع هموفیلی) ایجاد می‌شود. این بیماری به‌صورت وابسته به کروموزوم X به ارث می‌رسد. به این معنی که بیشتر در مردان دیده می‌شود که تنها یک کروموزوم X دارند. در بیشتر موارد، هموفیلی از مادری که ناقل ژن معیوب است به ارث می‌رسد. با این حال، در موارد نادر، هموفیلی می‌تواند به‌دلیل جهش‌های اسپونتانی در ژن، حتی در افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری را ندارند ایجاد شود.
کمبود فاکتورهای لخته‌سازی به این معنی است که خون نمی‌تواند به‌درستی لخته شود که باعث خونریزی طولانی‌مدت پس از جراحت یا جراحی می‌شود. این موضوع می‌تواند منجر به مشکلات مختلفی از جمله کبودی‌های جزئی تا خونریزی‌های داخلی تهدیدکننده حیات شود. شدت هموفیلی بستگی به میزان فاکتور لخته‌سازی در خون دارد و در موارد شدید، سطوح آن به‌طور قابل توجهی پایین است.
تشخیص هموفیلی ماژور
آزمایش تشخیص هموفیلی ماژور معمولاً شامل انجام آزمایش‌های خون برای اندازه‌گیری سطح فاکتورهای لخته‌سازی در خون است. یکی از آزمایشات کلیدی، آزمایش فاکتور لخته‌سازی است که مقدار فاکتورهای VIII یا IX را اندازه‌گیری می‌کند. اگر این سطوح به‌شدت پایین باشند، ابتلا به هموفیلی ماژور تأیید می‌شود. همچنین ممکن است آزمایش‌های ژنتیک هم برای شناسایی جهش‌ها در ژن‌های مربوطه انجام شود. آزمایش‌های ژنتیکی پیش زایمانی نیز می‌تواند به شناسایی هموفیلی در جنین در صورتی که سابقه خانوادگی بیماری وجود داشته باشد، کمک کند.
علاوه بر آزمایش‌های خون، پزشکان ممکن است تاریخچه پزشکی بیمار را بررسی کنند و متوجه علائم معمول هموفیلی مانند خونریزی یا کبودی غیرقابل توضیح و تورم یا درد مفاصل ناشی از خونریزی در فرد شوند. در این بین تشخیص زودهنگام از طریق غربالگری نوزادان یا تاریخچه خانوادگی برای شروع درمان مناسب و پیشگیری از عوارض هم مهم است.
درمان هموفیلی ماژور
درمان هموفیلی ماژور عمدتاً شامل جایگزینی فاکتورهای لخته‌سازی کمبود در خون است. این درمان معمولاً از طریق تزریق منظم غلظت‌های فاکتور لخته‌سازی صورت می‌گیرد که به پیشگیری از خونریزی‌ها و کنترل خونریزی‌های موجود کمک می‌کند. این تزریقات ممکن است به‌صورت منظم به‌عنوان روش پیشگیری یا در هنگام وقوع خونریزی تجویز شوند. علاوه بر جایگزینی فاکتور لخته‌سازی، ممکن است برای بیماران درمان‌های دیگری مانند مدیریت درد و فیزیوتراپی هم تجویز شود. بیماران مبتلا به هموفیلی باید با پزشکان خود دائما در ارتباط باشند تا یک برنامه درمانی شخصی‌سازی‌شده که نیازهای خاص آن‌ها را برطرف کرده و خطرات خونریزی را کاهش دهد، در نظر گرفته شود.
درمان دارویی هموفیلی ماژور
اصلی‌ترین درمان دارویی برای هموفیلی ماژور استفاده از غلظت‌های فاکتور لخته‌سازی است که جایگزین فاکتورهای لخته‌سازی گم‌شده یا کمبود در خون می‌شود. این غلظت‌ها معمولاً از پلاسمای انسانی یا از طریق فناوری دی‌ان‌ای نوترکیب تولید می‌شوند. غلظت‌های فاکتور VIII (برای هموفیلی a) یا فاکتور IX (برای هموفیلی b) از طریق تزریقات وریدی تجویز می‌شوند. میزان و دوز این درمان‌ها به شدت بیماری فرد بستگی دارد.
علاوه بر جایگزینی فاکتور لخته‌سازی، ممکن است داروهای دیگری برای مدیریت درد و کاهش تورم، به‌ویژه در طول یا بعد از خونریزی‌ها به بیماران تجویز شود. برخی از بیماران ممکن است از داروهای ضد فیبرینولیتیک استفاده کنند که به جلوگیری از تجزیه لخته‌های خونی کمک می‌کنند و در نتیجه از تشکیل لخته و کاهش خطرات خونریزی حمایت می‌کنند.
طب سنتی برای درمان هموفیلی ماژور
در حالی که برخی افراد مبتلا به هموفیلی ممکن است طب سنتی و درمان‌های جایگزین را به عنوان راهی برای مدیریت علائم یا ارتقاء سلامت عمومی امتحان کنند، باید توجه داشت که شواهدی مبنی بر اثربخشی این درمان‌ها در درمان یا مدیریت هموفیلی وجود ندارد. برخی افراد از داروهای گیاهی، طب سوزنی یا مکمل‌های غذایی به‌عنوان روش‌های کمکی استفاده می‌کنند، اما این‌ها نباید جایگزین درمان‌های پزشکی متداول، مانند جایگزینی فاکتور لخته‌سازی شوند. نگرانی اصلی در مورد انجام طب سنتی برای درمان هموفیلی این است که منجر به تأخیر در درمان یا ناکافی بودهن این روش‌ها در درمان خونریزی می‌شود.
دنبال روش‌های درمان سنتی برای هموفیلی هستی؟ مشاوره بگیر.
عوارض بیماری هموفیلی ماژور
هموفیلی ماژور، اگر به درستی مدیریت نشود، می‌تواند منجر به عوارض مختلفی شود که شایع‌ترین آن‌ها آسیب مفاصل و تغییر شکل است. خونریزی‌های مکرر به داخل مفاصل باعث درد، تورم و ناتوانی بلندمدت به‌دلیل تخریب غضروف و استخوان می‌شوند. علاوه بر مشکلات مفصلی، خونریزی شدید هم می‌تواند در مغز، ارگان‌های داخلی یا دستگاه گوارش هم رخ دهد که در صورت عدم درمان فوری، تهدیدی جدی برای زندگی است. علاوه بر این، افراد مبتلا به هموفیلی بیشتر در معرض خطر عفونت‌ها هستند.
متن انگلیسی:
healthline
Most types of hemophilia are inherited, though a form called acquired hemophilia is an autoimmune disorder.
ترجمه متن:
اکثر انواع هموفیلی ارثی هستند، اگرچه نوعی از آن به نام هموفیلی اکتسابی یک اختلال خود ایمنی است.
پیشگیری از هموفیلی ماژور
چون هموفیلی ماژور یک اختلال ژنتیکی است، به‌طور سنتی نمی‌توان از آن پیشگیری کرد. با این حال، مشاوره ژنتیکی و آزمایش‌ها می‌توانند به افرادی که در معرض خطر هستند کمک کنند تا از احتمال انتقال بیماری به فرزندان خود آگاه شوند. در مواردی که سابقه خانوادگی ابتلا به هموفیلی وجود دارد، انجام آزمایش ژنتیک پیش از زایمان می‌تواند به شناسایی احتمال ابتلا به این بیماری کمک کند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
هموفیلی ماژور یک بیماری جدی ژنتیکی است که نیاز به مدیریت مادام‌العمر دارد. تشخیص زودهنگام و درمان منظم با جایگزینی فاکتور لخته‌سازی برای کنترل خونریزی‌ها و پیشگیری از عوارض بلندمدت، مانند آسیب مفاصل، ضروری است. بیماران باید با پزشکان خود درباره یک برنامه درمانی طولانی مدت و موثر صحبت کنند. افراد مبتلا به هموفیلی همچنین باید مشاوره ژنتیکی را برای درک خطرات و پیامدهای آن برای اعضای خانواده خود مدنظر قرار دهند. مشاوره منظم با متخصص هماتولوژی برای مدیریت بیماری یکی از کارهای ضروری و موثر است.
برای دریافت نوبت ویزیت آنلاین یا حضوری از پزشکان متخصص، وبسایت دکترتو بهترین گزینه است. این سایت به شما این امکان را می‌دهد که در کمترین زمان و به راحتی، نوبت ویزیت مورد نظر خود را از متخصصان مختلف دریافت و درمان خود را پیش از آنکه دیر شود آغاز کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!