فهرست مطالب
در علم دندانپزشکی از تکنیکها و روشهای مختلفی برای ترمیم دندانهای آسیب دیده استفاده میشود. بسته به شدت پوسیدگی و نوع آسیبی که به دندانها وارد شده، مجموعهای از روشهای درمانی از جمله پر کردن دندان، عصب کشی، روکش کردن دندان و مواردی از این دست برای محافظت از دندانهای آسیب دیده انجام میشود. گاهی هم همزمان به چند درمان در کنار هم نیاز است. در این مقاله از دکترتو میخواهیم در مورد روکش دندان پر شده صحبت کنیم و ببینیم که در چه مواقعی، دندانهای پر شده به روکش نیاز دارند.
روکش دندان پر شده چیست؟
زمانی که حفرههایی روی دندانها در اثر پوسیدگی یا شکستگی ایجاد میشود یا این که عصب دندان در اثر عفونت آسیب میبیند، دندانپزشک از درمانهایی مانند پر کردن دندان یا عصب کشی برای ترمیم دندانهای آسیب دیده استفاده میکند. گاهی اوقات این پرکردگی دندانها، بزرگ و گسترده است یا این که دندانها آسیبهای قابل توجهی دیدهاند. در این شرایط ممکن است در کنار پر کردن یا عصب کشی، دندانپزشک از روکش دندان هم استفاده کند تا به این ترتیب از آسیب بیشتر دندانها جلوگیری کند. در واقع روکش دندان پر شده یک درمان ترمیمی و مکمل است که اغلب برای تقویت و محافظت از دندانهای ضعیفشده پس از عصبکشی یا پرکردگیهای بزرگ و قدیمی استفاده میشود. این دندانها عمدتا ضعیفترند و به شدت مستعد شکستگی یا آسیب بیشتر هستند. روکشهای به کار رفته برای دندانهای پر شده انواع مختلفی دارند و بسته به شرایط دندانهای هر بیمار، دندانپزشک از این روکشها استفاده میکند.
چرا دندان پر شده نیاز به روکش دارد؟
بعد از عصب کشی و ترمیم ریشه یا پر کردن دندان، دندانها به شدت ضعیف، شکننده و آسیبپذیر میشوند. خصوصا که اگر در کنار پر کردن دندان، عصبکشی هم انجام شده باشد. البته عصبکشی به معنای حذف خونرسانی به کل دندان نیست و تصمیم به روکش کردن دندان پس از آن، باید براساس ساختار باقیمانده و محل دندان (مثلاً دندان پیش یا آسیاب) اتخاذ شود.
وقتی که حفره ایجاد شده در دندان بزرگ است، ممکن است پر کردن دندان به تنهایی قادر به پشتیبانی از آن نباشد. در نتیجه این دندان به شدت مستعد شکستن یا ترک خوردن است. روکش دندان پر شده کل دندان را میپوشاند و یک پوسته بیرونی قوی برای آن ایجاد میکند. از طرفی زمانی که دندان با مواد دندانپزشکی پر میشود، معمولا ساختار باقی مانده به شدت تضعیف میشود. روکشها میتوانند باعث تقویت ساختارهای ضعیف شده دندانهای پر شده شوند.
شرایط دیگری که قطعا دندان پر شده به روکش نیاز دارد، پرکردگیهای قدیمی خیلی بزرگی است که چندان محکم نیستند و ممکن است با کوچکترین فشاری، دندان مجددا آسیب ببیند. در این شرایط روکش دندان پر شده میتواند به عنوان یک جایگزین برای پر کردن مجدد دندانها باشد.
متن انگلیسی:
ballinacoastdental
Teeth with large or years-old fillings may benefit from a crown that provides more coverage and stability.
ترجمه متن:
روکش دندان پر شده برای دندانهایی که پرکردگیهای بزرگ یا خیلی قدیمی دارند، مفید است و میتواند پایداری و استحکام بیشتری را برای دندانها ایجاد کند.
انواع روکش دندان پر شده
روکشهای مورد استفاده برای دندانهای پر شده انواع مختلفی دارند و بسته به نیاز هر فرد و شرایط دندانها، دندانپزشک از این روکشها استفاده میکند. انواع روکش دندان پر شده شامل موارد زیر است:
- روکش دندان سرامیکی
- روکشهای رزینی
- روکشهای فلزی
- روکش دندان ترکیبی
۱. روکش های سرامیکی
یکی از رایجترین انواع روکشهای مورد استفاده برای دندانهای پر شده، روکشهای سرامیکی است. این روکشها ممکن است به صورت پرسلن یا تمام سرامیکی یا روکشهای سرامیکی فشرده باشند. روکشهای پرسلن بیشترین شباهت را به مینای دندان دارند.
۲. روکش های فلزی
دستهای از روکشهای دندانی از جنس فلز هستند. تکنسینهای دندانپزشکی از فلزات مختلفی برای ساخت روکش دندان پر شده استفاده میکنند، از جمله طلا، پالادیوم، نیکل و کروم. این روکشها به ندرت ممکن است بشکنند و از نظر سایش دوام بیشتری دارند. با این حال مهمترین مشکل این روکشها رنگ آنهاست و به همین دلیل معمولا برای دندانهای آسیاب خارج از دید استفاده میشوند.
۳. روکش های ترکیبی
دسته دیگری از روکشها، ترکیبی از مواد مختلف از جمله سرامیک و فلز بوده و به آنها روکشهای ترکیبی یا PFM گفته میشود. روکشهای ترکیبی از نظر استحکام بهترین گزینه هستند و میتوان آنها را برای روکش دندان پر شده انتخاب کرد.
کاربرد روکش دندان پر شده
روکشهای مورد استفاده روی دندانهای پر شده با اهداف مختلفی استفاده میشوند. روکش دندان پر شده معمولا در موارد زیر کاربرد دارد:
- پوشاندن ظاهر دندانهای پر شده و آسیب دیده و حفظ زیبایی دندانها
- پوشاندن لبپریدگی یا شکستگیهای دندانهای پر شده
- محافظت از دندانهایی که بعد از پر شدن به شدت ضعیف شدهاند و مستعد شکستگی هستند.
- جلوگیری از گسترش پوسیدگی دندان به دندانهای مجاور
- تقویت دندانهای پر شده
- بازیابی شکل، اندازه و ظاهر دندانهای پر شده یا تغییر رنگ یافته
روکش دندان پر شده مناسب چه کسانی است؟
روکش دندان پر شده برای اکثر افرادی که دندانهای آنها به دلیل پوسیدگی یا ضعیف شدن ساختار دندان مستعد شکستگی و آسیبدیدگی است، مناسب است. از طرفی کسانی که پرشدگیهای گسترده و بزرگی دارند یا این که مدت زمان زیادی از پر کردن دندانهای آنها میگذرد، بهتر است حتما از روکشهای دندانی استفاده کنند. در نهایت این روکشها برای افرادی که همراه با پر کردن دندان، عصب کشی هم انجام دادهاند، یک درمان ضروری است.
روکش دندان پر شده مناسب چه کسانی نیست؟
همه دندانهای پر شده الزاما به روکش نیاز ندارند. معمولا انتخاب روکش به این بستگی دارد که میزان حفره چقدر است و تا چه حد ساختار دندان در اثر پر شدن ضعیف شده است. محل پر شدن دندان هم تعیین میکند که آیا به روکش نیاز است یا خیر. بهعنوانمثال، زمانی که محل پر کردن دندان، عاج آن است، معمولا به روکش دندان نیازی نیست.
ماندگاری روکش دندان پر شده
ماندگاری روکش دندان پر شده به عوامل مختلفی بستگی دارد. از نوع روکش مورد استفاده و متریال به کار رفته در ساخت آن گرفته تا محل دندان پر شده یا میزان رعایت بهداشت دهان و دندان، همگی روی میزان ماندگاری روکشهای دندانی روی دندانهای پر شده تاثیر دارند. با این حال به صورت متوسط اکثر روکشهای دندانی بین ۱۰ تا ۱۵ سال دوام دارند.
نحوه روکش دندان پر شده (مراحل نصب روکش برای دندان پر شده)
برای روکش کردن دندانهای پر شده، ابتدا باید درمانهای اولیه و اصلی دندان را انجام داد. آمادهسازی دندان شامل درمان عفونت و پوسیدگی دندان، عصب کشی یا مواردی از این دست میشود. بعد از این که دندان آماده شد، دندانپزشک با کمک تکنیکهای قالب گیری از دندانها، مدلهای دقیقی را برای ساخت روکش به لابراتوار میفرستد. در نهایت بعد از ساخت روکش، نوبت به نصب آن روی دندانهای پر شده میرسد.
مرحله اول: آماده سازی دندان
اولین و مهمترین مرحله در نصب روکش دندان پر شده، آماده کردن دندانهاست. دندانپزشک بعد از معاینه کامل دندان، هر نوع عفونت، پوسیدگی یا مشکلات مشابه را درمان میکند. بعد از پر شدن یا عصب کشی دندانها، دندانپزشک ممکن است برخی از قسمتهای آسیب دیده یا پوسیده دندان را جدا کند. حتی گاهی به تراش و شکلدهی دندان برای قرارگیری مناسب روکش هم نیاز است. به این ترتیب دندانها در جلسه اول برای نصب روکشها آماده میشوند.
متن انگلیسی:
sonorandesertdentistry
The first step that a dentist takes in preparing a tooth for a dental crown is to remove any damaged or decayed areas.
ترجمه متن:
اولین مرحله برای نصب روکش دندان، آماده سازی دندانها است که شامل برداشتن هر نوع ناحیه پوسیده یا آسیب دیده در دندان میشود.
مرحله دوم: قالب گیری دندان
بعد از این که دندان برای نصب روکش آماده شد، در مرحله بعدی قالب گیری دندان انجام میشود. در این مرحله، دندانپزشک با استفاده از روشهای مختلف از جمله قالب گیری سنتی یا قالب گیری دیجیتالی، یک مدل دقیق از شکل دندانها تهیه میکند. این مدل برای ساخت روکش دائمی به لابراتوار دندانپزشکی فرستاده میشود. گاهی در این مرحله دندانپزشک برای محافظت از دندانها، یک روکش موقت را روی آن میگذارد.
مرحله سوم: نصب روکش
در آخرین مرحله، بعد از آماده شدن روکش دندان پر شده نوبت به نصب آن میرسد. در این جلسه دندانپزشک روکش موقت را بر میدارد و روکش دائمی ساخته شده را روی دندان میچسباند. در صورتی که روکشهای ساخته شده با دندانها مطابقت لازم را نداشته باشند یا این که به خوبی روی دندانهای پر شده فیکس نشوند، روکش مجددا به لابراتوار بازگردانده میشود.
مراقبت های لازم برای روکش دندان پر شده
برای مراقبت صحیح از روکش دندان پر شده، باید رعایت بهداشت دهان و دندان را اولویت قرار دهید. بعد از نصب روکش حتما دستورالعملهای زیر را به صورت کامل دنبال کنید:
نکته | شرح |
---|---|
خوردن | از جویدن یا خوردن مواد غذایی سفت یا چسبناک خودداری کنید و تاحدامکان، نوشیدنیهای رنگی کمتری بنوشید. |
مسواک زدن | – حتما بعد از غذا با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید. – حتما از مسواکهای بیندندانی برای تمیز کردن فضای بین دندانها، به ویژه اطراف روکش استفاده کنید. |
نخ دندان | – روزانه نخ دندان بکشید تا ذرات غذا و پلاک را از بین دندانها و اطراف روکش پاک کنید. – برای جلوگیری از تجمع پلاک و بیماری لثه، به ناحیهای که روکش به خط لثه میرسد، توجه زیادی داشته باشید. |
دهانشویه | هر روز از یک دهانشویه حاوی فلوراید استفاده کنید. |
بهداشت دهان | – در صورتی که عادت به دندانقروچه دارید، استفاده از نایت گارد را در نظر بگیرید. – مراجعه منظم به دندانپزشک را فراموش نکنید. – در صورت وجود هر نوع حساسیت یا آسیب دندانی، فورا برای ارزیابی و درمان به موقع به دندانپزشکتان مراجعه کنید. |
مشکلات احتمالی روکش برای دندان پر شده
گاهی اوقات استفاده از روکش روی دندانهای پر شده مشکلاتی هم ایجاد میکند. گاهی طی این فرایند عصب تحریک میشود و حساسیت آن افزایش مییابد. حتی در برخی مواقع عصب از بین میرود و به درمان ریشه هم نیاز است. سایر مشکلات احتمالی شامل افزایش ریسک عفونت لثه یا عفونت دندانهای زیر روکش میشود.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
تحقیقات نشان میدهد که از بین رفتن ساختار دندان از طریق پوسیدگی قبلی و پر کردن میتواند دندان را ضعیف کرده و احتمال شکستگی دندان را افزایش دهد. به همین دلیل هم یکی از بهترین راهکارها برای محافظت بیشتر از دندانهای پر شده، استفاده از روکش دندان است. روکش دندان پر شده میتواند از آسیب بیشتر دندان جلوگیری کند و از همه مهمتر باعث افزایش استحکام آن در برابر هر نوع فشار یا خطر شکستگی شود. با این حال تشخیص این که آیا بعد از پر کردن دندان به نصب روکش نیاز است یا خیر، به عهده دندانپزشک شماست.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!