فهرست مطالب
ESR در آزمایش خون که همان سنجش نرخ رسوب گلبولهای قرمز است، اغلب برای بررسی التهاب در بدن انجام میشود. آزمایش خون ESR معمولاً همراه با سایر آزمایشات دیگر انجام میشود. این آزمایش میزان تهنشین شدن گلبولهای قرمز خون در لوله آزمایش را در یک ساعت اندازه گیری میکند. التهاب یا عفونت میتواند منجر به پروتئینهای اضافی در خون شود که در نهایت میتواند باعث شود گلبولهای قرمز خون در ته یک لوله آزمایش قرار گیرند. وقتی این اتفاق میافتد یعنی ESR بالاتر است. شاید تجربه انجام آزمایش esr را دارید یا به پیشنهاد پزشکتان لازم است که این فاکتور در خون شما سنجیده شود. اگر به دنبال یک پزشک عموم یا متخصص عفونی برای مشاوره بیشتر هستید، میتوانید از وبسایت دکترتو کمک بگیرید. در این وبسایت با لیستی از بهترین پزشکان روبهرو خواهید شد و میتوانید به سادگی نوبت ویزیت آنلاین یا حضوری خود را از طریق همین سایت ثبت و دریافت نمایید.
ESR در آزمایش خون چیست؟
در آزمایش ESR، خون از رگ بازوی دست گرفته میشود و در یک لوله بلند و نازک قرار میگیرد. سپس به خون زمان داده می شود تا ته نشین شده تا نرخ رسوب آن بررسی شود.
التهاب باعث میشود گلبولهای قرمز به یکدیگر بچسبند و تودههایی تشکیل دهند. این تودهها سنگینتر از گلبولهای قرمز طبیعی هستند. بنابراین، اگر التهاب وجود داشته باشد، گلبولهای قرمز به هم چسبیده و به سرعت به انتهای لوله میافتند. اگر التهاب وجود نداشته باشد هم گلبولهای قرمز خون کندتر تهنشین میشوند. پس از مدتی، مقداری مایع شفاف (پلاسما که گلبول قرمز ندارد.) در بالای لوله وجود خواهد داشت.
ESR ارتفاع ستون پلاسما در بالای لوله را پس از یک ساعت اندازهگیری میکند. براساس این توضیحات، ESR پایین به این معنی است که تعداد کمی از سلولها تهنشین شدهاند و بالا بودن مقدار آن به این معنی است که تعداد زیادی سلول تهنشین شدهاند که میتواند نشاندهنده التهاب باشد.
esr مخفف چیست؟
ESR مخفف erythrocyte sedimentation rate و به معنی نرخ رسوب گلبول قرمز است که معمولا به آن نرخ sed هم گفته میشود.
هدف از انجام آزمایش esr
پزشک ممکن است آزمایش خون ESR را به عنوان بخشی از چندین آزمایش در کنار هم و برای بررسی بیماریهای مختلف و به منظور انتخاب بهترین راه درمانی و روند شروع درمان توصیه کند. از جمله کاربردهای انجام آزمایش ای اس آر، تشخیص ابتلا به هریک از بیماریهای نام برده شده زیر است:
- عفونت
- یک بیماری مانند نوعی بیماری خود ایمنی که باعث التهاب میشود.
- برخی از انواع سرطان (البته که برای این مورد، تنها آزمایش ESR کافی نیست و در اکثر موارد سایر آزمایشات لازم هم از سمت پزشک تجویز میشود.)
- آرتریت سلول غول پیکر (نوعی التهاب عروق خونی)
- پلی میالژی روماتیکا
قیمت آزمایش esr
هزینه آزمایش esr چیزی نیست که بتوان به طور دقیقی به آن اشاره کرد. بهتر است برای آگاهی از تعرفهها، یا از یک پزشک متخصص سوال بپرسید و یا با آزمایشگاههای مختلف تماس بگیرید. عوامل زیادی میتوانند در تفاوت قیمت مراکز مختلف با هم نقش داشته باشند، از جمله دستگاهها، سابقه، خصوصی یا دولتی بودن مرکز، پوششهای بیمه و…
اگر تعرفه آزمایش برایتان اهمیت زیادی دارد، میتوانید پیش از مراجعه برای انجام آن، از چندین مرکز و پزشک مختلف مشاوره بگیرید و سوال بپرسید.
انواع روش های آزمایش ESR
دو روش اصلی برای اندازه گیری ESR وجود دارد؛ یکی روش Westergren و دیگری روش Wintrobe. هر روش نتایج کمی متفاوتی ارائه میکند. بیشتر آزمایشگاهها از روش Westergren برای سنجش esr استفاده میکنند.
در ادامه هر دو روش را به صورت مجزا توضیح دادهایم:
روش Westergren
ESR به طور معمول در زنان بیشتر از مردان است و به تدریج با افزایش سن افزایش مییابد. مقادیر نرمال برای سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR)، که با استفاده از روش Westergren به دست می آید، به شرح زیر است:
- مرد کمتر از ۵۰ سال: ≤۱۵ میلیمتر در ساعت
- زن کمتر از ۵۰ سال: ≤ ۲۰ میلیمتر در ساعت
- مرد بیش از ۵۰ سال: ≤۲۰ میلیمتر در ساعت
روش Wintrobe
در این روش خون ضد انعقاد EDTA بدون هیچگونه رقیقکننده اضافی به داخل لوله آزمایش کشیده میشود و میزان ریزش گلبولهای قرمز خون پس از ۱ ساعت بر حسب میلیمتر اندازهگیری میشود. این لولهها به طول تنها ۱۰۰ میلیمتر و نسبت به لولههای استاندارد Westergren بسیار نازکتر هستند. این روش نسبت به روش وسترگرن حساسیت کمتری دارد. اگرچه روش Westergren معمولاً در بیشتر آزمایشگاهها برای تعیین ESR استفاده میشود، اما زمانبرتر است و احتمال خطا هم در نتیجه آن وجود دارد.
شرایط آزمایش ESR
برای سنجش این فاکتور، نمونه خون مورد نیاز است. بیشتر اوقات، خون از سیاهرگی که در قسمت داخلی آرنج یا پشت دست قرار دارد گرفته میشود. نمونه خون به آزمایشگاه فرستاده میشود یا نمونهگیری در آزمایشگاه انجام میشود. این آزمایش سرعت افتادن گلبولهای قرمز خون را به ته یک لوله بلند و نازک اندازهگیری میکند.
تفسیر ESR در آزمایش خون
در مورد خواندن برگه آزمایش باید گفت که نتایج تست ESR بر حسب میلیمتر در ساعت (mm/hr) اندازهگیری میشود. هرچه این عدد بیشتر باشد، احتمال التهاب بیشتر است. زنان به طور طبیعی سطوح ESR بالاتری دارند. اگر آزمایش ESR نشان داد که گلبولهای قرمز خون سریعتر از حد طبیعی فرو میروند، ممکن است به این معنی باشد که شما یک بیماری پزشکی دارید که باعث التهاب میشود. سرعت نتیجه آزمایش شما نشانه میزان التهاب شماست. نرخ سریعتر ESR به معنای سطوح بالاتر التهاب است. افزایش نرخ ESR ممکن است به دلیل برخی عفونتها هم باشد، از جمله:
- عفونت سراسر بدن (سیستمیک) و وجود علائم عفونت در خون
- عفونتهای استخوانی
- علائم عفونت قلب یا دریچههای قلب
- تب روماتیسمی
- عفونتهای پوستی شدید، مانند اریسیپل
- سل
نتیجه آزمایش ESR پایین هم به این معنی است که گلبوهای قرمز خون آهستهتر از حد طبیعی تهنشین میروند. این اتفاق ممکن است ناشی از شرایطی مانند یک اختلال خونی مول پلی سیتمی باشد. سطوح پایینتر از حد طبیعی هم در موارد زیر رخ میدهد:
- نارسایی احتقانی قلب
- هایپر ویسکوزیته
- هیپوفیبرینوژنمی (کاهش سطح فیبرینوژن)
- سرطان خون
- پروتئین کم پلاسما (به دلیل بیماری کبدی یا کلیوی)
- پلی سیتمی
- کم خونی داسی شکل (بیماری سیکل سل)
عامل | تاثیر بر سطح ESR |
---|---|
افزایش سطح ESR | نشاندهنده وجود التهاب در بدن است. این التهاب میتواند ناشی از بیماریهای مختلفی مانند: – عفونتهای باکتریایی و ویروسی – بیماریهای التهابی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس، و پلیمیالژیا روماتیکا – برخی از سرطانها – بیماریهای بافت همبند – آسیبهای بافتی – بارداری |
کاهش سطح ESR | معمولاً نشاندهنده عدم وجود التهاب حاد در بدن است. اما توجه داشته باشید که کاهش ESR همیشه به معنای عدم وجود بیماری نیست. |
مقدار نرمال ESR در آزمایش خون (esr در آزمایش خون باید چند باشد؟)
مقدار نرمال esr میتواند بسته به سن هر فرد متفاوت باشد. اگر نتایج ESR فردی خارج از محدوده استاندارد باشد، ممکن است مبتلا به یک بیماری خاص باشد.
نتایج نرمال برای بزرگسالان براساس دیتاهای روش وسترگرن عبارتند از:
- مردان زیر ۵۰ سال: کمتر از ۱۵ میلیمتر در ساعت
- مردان بالای ۵۰ سال: کمتر از ۲۰ میلیمتر در ساعت
- زنان زیر ۵۰ سال: کمتر از ۲۰ میلیمتر در ساعت
- زنان بالای ۵۰ سال: کمتر از ۳۰ میلیمتر در ساعت
برای کودکان (روش وسترگرن):
- نوزاد: ۰ تا ۲ میلی متر در ساعت
- نوزادان تا بلوغ: ۳ تا ۱۳ میلی متر در ساعت
محدوده مقادیر نرمال ممکن است در آزمایشگاههای مختلف کمی متفاوت باشد. با پزشک خود در مورد معنای نتایج آزمایش خود صحبت کنید.
رنج نرمال esr در زنان
ESR بر حسب میلیمتر در ساعت (mm/hr) اندازه گیری میشود. مقادیر نرمال و طبیعی آن در زنان عبارتست از ۰ تا ۲۰ میلیمتر در ساعت.
رنج نرمال esr در مردان
مقدار نرمال esr بذای مردان هم عبارتست از ۰ تا ۱۵ میلیمتر در ساعت.
محدوده خطر ESR در آزمایش خون
اگر نتایج تست ESR بالاتر از ۱۰۰ میلیمتر در ساعت میتواند نشاندهنده ابتلا به یک بیماری فعالتر مانند سرطان، دیابت یا بیماری قلبی عروقی باشد.
داروهای تاثیرگذار در نتیجه آزمایش ESR
مصذف برخی داروها میتواند منجر به ارائه نتیجه نادرست تست esr شود. برای مثال مصرف داروهایی مانند داروی ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن (Advil یا Motrin) یا ناپروکسن (Aleve یا Naprosyn) کورتیکواستروئید، آسپیرین، کورتیزون و کینیون باعث کاهش ESR میشود.
بروز چه علائمی سبب تجویز آزمایش ESR می شود؟
در صورت داشتن علائم هر یک از بیماریهایی که ممکن است باعث افزایش ESR شود، به انجام این آزمایش نیاز خواهید داشت. اگر قبلاً به بیماری مبتلا شدهاید که باعث بالا رفتن ESR میشود، ممکن است به این آزمایش احتیاج داشته باشید. این آزمایش میتواند به پزشک اطلاعاتی درباره وضعیت پاسخدهی بدن شما به روش درمانی بدهد.
آزمایش خون ESR برای تشخیص یا نظارت بر بیماریهایی که باعث درد و تورم ناشی از التهاب میشوند، مفید است. این بیماریها عبارتند از:
- آرتریت گیجگاهی
- روماتیسم مفصلی
- پلی میالژیا روماتیکا
ESR به عنوان آزمایش غربالگری در افرادی که علائمی ندارند یا بیماری را تشخیص میدهند، استفاده نمیشود. زیرا بسیاری از شرایط و علل مختلف میتواند باعث افزایش مقدار آن شود. ESR به به پزشک اطلاعاتی قطعی درباره ابتلا یا عدم ابتلا به یک بیماری خاص نمیدهد. این تست فقط احتمال ابتلا به یک شرایط غیرعادی در بدن را هشدار میدهد.
چه آزمایشات دیگری همزمان با آزمایش ESR تجویز می شوند؟
از آنجایی که ESR نمیتواند یک بیماری خاص را تشخیص دهد، ممکن است پزشک آزمایشهای دیگر را به صورت همزمان درخواست دهد. همچنین ممکن است شرایطی وجود داشته باشد که در عین خالی که التهاب وجود دارد هنوز نتیجه ESR طبیعی باشد. آزمایش پروتئین واکنشی crp معمولاً با ESR انجام میشود تا اطلاعات بیشتری در اختیار پزشک و بیمار قرار دهد.
CRP به طور کلی از ESR حساستر است و سریعتر به تغییرات التهاب پاسخ میدهد. اما هر دو آزمایش در تشخیص شرایط مختلف کمککننده و موثر هستند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
حالا که با ESR در آزمایش خون، نکات مرتبط با آن و چگونگی انجام و سنجش این فاکتور مهم آشنا شدهاید، شاید تمایل داشته باشید با یک پزشک عمومی یا دکتر بیماری عفونی صحبت کنید. این مشاوره چه به منظور بررسی نیاز شما به انجام این تست باشد و چه به جهت بررسی نتیجه آزمایش شما، میتواند با پزشکان متخصص در این زمینه به بهترین نحو پیش رود.
اگر نیاز به دریافت نوبت، چه به صورت حضوری و چه ویزیت دکتر آنلاین عفونی یا دکتر آنلاین عمومی، وبسایت دکترتو به شما کمک خواهد کرد. میتوانید با مراجعه به وبسایت دکترتو و پس از اعمال فیلترهای مورد نظر خود، لیستی از بهترین پزشکان را مشاهده کنید. پساز آن هم میتوانید به راحتی و به صورت کاملا آنلاین نوبت ویزیت مورد نظر خود را ثبت و دریافت نمایید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!