داروی سیکلوفسفامید چیست؟ کاربرد و عوارض سیکلوفسفامید

آنچه در این مقاله می‌خوانید

سیکلوفسفامید، دارویی که نقش مهمی در عرصه پزشکی دارد، سال‌هاست که به عنوان ستونی در درمان سرطان شناخته شده است. در این مطلب اطلاعاتی شامل کاربردها، نحوه عملکرد، مزایا و عوارض در دسترس است.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 6 دقیقه
داروی سیکلوفسفامید چیست؟ کاربرد و عوارض سیکلوفسفامید

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

داروی سیکلوفسفامید یک داروی شیمی‌درمانی است که با کاهش یا توقف رشد سلول کار می‌کند. این دارو برای درمان انواع مختلف سرطان استفاده می‌شود. داروی سیکلوفسفامید همچنین با کاهش پاسخ سیستم ایمنی بدن شما به بیماری‌های مختلف کار می‌کند. این دارو برای درمان نوع خاصی از بیماری کلیوی در کودکان پس از عدم موفقیت در سایر درمان‌ها استفاده می‌شود. اگر به دنبال درمان سرطان هستید، حتما به دکتر خون و سرطان در دکترتو مراجعه کنید. همچنین می‌توانید با بررسی روش‌های جدید و پیشرفته درمان سرطان آشنا شوید و امید به زندگی و کیفیت زندگی بیماران سرطانی را به طرز چشمگیری زیاد کنید.

داروی سیکلوفسفامید چیست؟

سیکلوفسفامید، که به صورت قرص یا تزریقی مورد استفاده قرار می‌گیرد، یکی از قدرتمندترین داروهای شیمی‌درمانی محسوب می‌شود. این دارو به گروهی از داروها به نام عوامل آلکیله کننده تعلق دارد که بر روی DNA سلول‌های سرطانی تاثیر می‌گذارند.

سیکلوفسفامید اغلب بخشی از رژیم‌های درمانی پیچیده است و ممکن است همراه با داروهای شیمی‌درمانی دیگر یا روش‌های درمانی مختلف مانند پرتودرمانی استفاده شود. انتخاب دوز و روش استفاده از سیکلوفسفامید بسته به نوع و مرحله سرطان یا شدت بیماری خودایمنی تعیین می‌شود.

مصرف سیکلوفسفامید باید تحت نظر پزشک و با رعایت دقیق دستورالعمل‌ها صورت گیرد. همچنین، بیماران باید در مورد عوارض جانبی احتمالی و نحوه مدیریت آن‌ها آگاه باشند.

نام رایج دارو:

  • سیکلوفسفامید

نام دیگر سیکلوفسفامید:

  • پروسیتوکس
  • اندوکسان
  • سیکلوسان
  • ادسیکلو

سیکلوفسفامید خارجی بهتر است یا ایرانی؟

سیکلوفسفامید معمولا تولید کشورهای دیگر (سیکلوفسفامید آلمانی، سیکلوفسفامید هندی و آرژانتینی) است، اما در ایران هم به شکل دارویی قرص ادسیکلو ۵۰ میلی گرم در دسترس بیماران سرطانی قرار دارد. نوع خارجی آن انواع مختلفی دارد که برخی از آنها تولید هند، آرژانتین و آلمان هستند. بهتر بودن دارو به معنی واکنش کمتر ایجاد کردن دارو است که می‌تواند در هر کدام از انواع و اشکال دارویی سیکلوفسفامید دیده شود.

متن انگلیسی:
«Cyclophosphamide is a medication primarily used in the management and treatment of neoplasms, including multiple myeloma, sarcoma, and breast cancer.»
ترجمه متن:
«داروی سیکلوفسفامید معمولا برای درمان و کنترل نئوپلاسم‌هایی چون میلوما، سارکوما و سرطان پستان استفاده می‌شود.»

ncbi
سیکلوفسفامید خارجی بهتر است یا ایرانی؟
سیکلوفسفامید معمولا تولید کشورهای دیگر (سیکلوفسفامید آلمانی، سیکلوفسفامید هندی و آرژانتینی) است، اما در ایران هم به شکل دارویی قرص ادسیکلو ۵۰ میلی گرم در دسترس بیماران سرطانی قرار دارد.

نحوه مصرف داروی سیکلوفسفامید چگونه است؟

معمولا مصرف این دارو در بیمارستان انجام می‌شود. اما در ادامه به نحوه مصرف تزریقی و خوراکی این دارو اشاره کرده‌ایم:

نحوه تزریق سیکلوفسفامید

  • سیکلوفسفامید ممکن است در واحد شیمی‌درمانی روزانه یا در طول اقامت در بیمارستان به شما داده شود.
  • یک پرستار شیمی‌درمانی دارو را به شما تزریق می‌کند.
  • یک روز قبل یا در همان روز، یک پرستار یا فرد آموزش دیده برای گرفتن خون (فلبوتومیست) نمونه خون از شما می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که سطح سلول‌های خونی شما برای شیمی‌درمانی در سطح ایمنی قرار دارد.
  • پرستار معمولاً قبل از شیمی‌درمانی داروهای ضد تهوع (ضد استفراغ) به شما می‌دهد.
  • شیمی‌درمانی از طریق یک کانولا (لوله کوتاه و نازک) که در رگ دست یا بازوی شما قرار داده می‌شود، یا از طریق خط مرکزی، خط PICC یا پورت قابل کاشت (پورتاکت) تزریق می‌شود.
  • سیکلوفسفامید ممکن است به صورت تزریق آهسته یا قطره‌ای (انفوزیون) از طریق کانولا یا خط شما داده شود. معمولاً قبل و بعد از سیکلوفسفامید، مایعات از طریق قطره‌ای به شما داده می‌شود.

نحوه مصرف قرص سیکلوفسفامید

  • اگر سیکلوفسفامید را به صورت قرص مصرف می‌کنید، همیشه آن را دقیقاً همانطور که به شما گفته شده‌است مصرف کنید. این برای اطمینان از بهترین عملکرد دارو برای شما مهم است.
  • قرص‌ها را کامل و با یک لیوان آب کامل ببلعید. نباید آن را جوید یا خرد کرد. هر روز در یک زمان مشخص آن را مصرف کنید.
  • اگر فراموش کردید قرص‌ها را مصرف کنید، به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید.
  • پس از مصرف قرص‌ها دست‌های خود را بشویید.
  • افراد دیگر باید از تماس مستقیم با داروهای شیمی‌درمانی خودداری کنند.
  • در طول درمان با داروی سیکلوفسفامید، شما باید مایعات بیشتری نسبت به حد معمول بنوشید و به دفعات ادرار کنید تا از عوارض جانبی کلیه و مثانه جلوگیری کنید. از پزشک خود بپرسید که چه مقدار باید مایعات بنوشید و هر روز چند بار باید مثانه خود را تخلیه کنید و این دستورالعمل‌ها را با دقت دنبال کنید.

با عوارض داروهای ضد سرطان آشنایی داری؟

همین حالا از دکتر مشاوره بگیر.

موارد مصرف آمپول سیکلوفسفامید چیست؟

حتما می‌خواهید بدانید که به جز سرطان، آمپول سیکلوفسفامید برای چیست! سیکلوفسفامید در دسته داروهایی به نام عوامل آلکیله کننده قرار دارد. هنگامی که این دارو برای درمان سرطان استفاده می‌شود، با کند کردن یا متوقف کردن رشد سلول‌های سرطانی در بدن عمل می‌کند. وقتی سیکلوفسفامید برای درمان سندرم نفروتیک به کار می‌رود، با سرکوب سیستم ایمنی بدن عمل می‌کند.

سیکلوفسفامید سرطان (آمپول و قرص سیکلوفسفامید)

این دارو در درمان انواع سرطان کاربرد دارد.

  • درمان لنفوم هوچکین (بیماری هاجکین): نوعی سرطان که در سلول‌های سفید خون که معمولاً عفونت را مبارزه می‌کنند، آغاز می‌شود.
  • درمان لنفوم غیرهوچکین: انواع دیگری از سرطان که در سلول‌های سفید خون شروع می‌شوند.
  • درمان لنفوم سلول T پوستی (CTCL): گروهی از سرطان‌های سیستم ایمنی که اولین بار به صورت بثورات پوستی ظاهر می‌شوند.
  • درمان میلوما چندگانه: نوعی سرطان مغز استخوان.
  • درمان انواع خاصی از لوسمی (سرطان سلول‌های سفید خون)، از جمله:
    • لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL)
    • لوسمی میلوژنیک مزمن (CML)
    • لوسمی میلوئید حاد (AML، ANLL)
    • لوسمی لنفوبلاستی حاد (ALL)
  • درمان بیماری رتینوبلاستوما: سرطان چشم.
  • درمان نوروبلاستوما: سرطانی که در سلول‌های عصبی آغاز می‌شود و عمدتاً در کودکان دیده می‌شود.
  • درمان سرطان تخمدان: سرطانی که در اندام‌های تولیدمثلی زنانه آغاز می‌شود.
  • درمان سرطان پستان.

قرص و آمپول سیکلوفسفامید ۵۰۰ برای بیماری های خودایمنی

علاوه بر استفاده در درمان انواع سرطان، سیکلوفسفامید در درمان بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید نیز کاربرد دارد. این دارو با تضعیف سیستم ایمنی بدن، به کاهش التهاب و علائم بیماری‌های خودایمنی کمک می‌کند.

این دارو همچنین در درمان سندرم نفروتیک کاربرد دارد. بیماری سندروم نفروتیک به دلیل آسیب به کلیه‌ها ایجاد می‌شود. داروی سیکلوفسفامید در کودکانی به کار می‌رود که بیماری‌شان پس از مصرف دیگر داروها بهبود نیافته، بدتر شده یا دوباره بازگشته است، یا در کودکانی که عوارض جانبی غیرقابل تحمل با دیگر داروها تجربه کرده‌اند.

دکتر تشخیص داده سرطان داری؟ برای پرتو درمانی مشاوره بگیر.

عوارض امپول سیکلوفسفامید چیست؟ عوارض سیکلوفسفامید خطرناک است؟

برخی از عوارض شایع این دارو شامل موارد زیر هستند:

  • حالت تهوع
  •  استفراغ
  • از دست دادن اشتها
  •  معده درد
  •  اسهال
  •  تیرگی پوست یا ناخن‌ها
  • ریزش مو

عوارض جانبی جدی عبارتند از:

  • علائم مشکلات کلیوی یا مثانه مانند:
    • تغییر در مقدار ادرار
    • ادرار صورتی یا خونی
  •  زخم‌های دهان 
  • درد مفاصل
  •  قطع دوره‌های قاعدگی
  •  مدفوع سیاه یا خونی 
  • درد شدید معده یا شکم
  •  زردی چشم یا پوست
  •  ادرار تیره
  • تغییرات ذهنی یا خلقی 
  • ضعف عضلانی یا اسپاسم

این دارو به ندرت ممکن است اثرات جانبی بسیار جدی بر روی قلب ایجاد کند، به‌خصوص هنگامی که در دوزهای بالا استفاده می‌شود یا همراه با پرتودرمانی یا برخی دیگر از داروهای شیمی‌درمانی (مانند دوکسوروبیسین) استفاده شود. در صورت بروز این علائم سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید:

  • درد قفسه سینه
  • درد فک یا بازوی چپ
  •  مشکل تنفس 
  • ضربان قلب نامنظم
  •  علائم نارسایی قلبی

برای آگاهی از عوارض بیشتر این دارو، حتما از مشاوره دارویی کمک بگیرید یا با متخصص انکولوژی مشورت کنید.

عوارض امپول سیکلوفسفامید چیست؟
داروی سیکلوفسفامید می‌تواند شما را بیشتر در معرض عفونت قرار دهد یا ممکن است عفونت‌های فعلی را بدتر کند.

موارد احتیاط سیکلوفسفامید ۵۰۰ چیست؟

قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید، به‌خصوص:

  • حساسیت به هر دارویی، به خصوص داروهای شیمی درمانی
  • کاهش عملکرد مغز استخوان مانند: کم خونی، لکوپنی، ترومبوسیتوپنی
  • بیماری کبدی
  •  بیماری کلیوی
  •  مشکل ادرار به عنوان مثال: به دلیل انسداد
  •  جراحی که غدد فوق کلیوی خود را برداشته باشید

داروی سیکلوفسفامید می‌تواند شما را بیشتر در معرض عفونت قرار دهد یا ممکن است عفونت‌های فعلی را بدتر کند. بنابراین، برای جلوگیری از شیوع عفونت، دستان خود را به خوبی بشویید. از تماس با افرادی که ممکن است به بیماری‌هایی نظیر: آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا آلوده باشند، خودداری کنید. اگر در معرض عفونت یا جزئیات بیشتر هستید با پزشک خود مشورت کنید.

بدون موافقت پزشک خود واکسیناسیون انجام ندهید. از تماس با افرادی که اخیراً واکسن دریافت کرده‌اند، خودداری کنید.

مصرف امپول سیکلوفسفامید یا قرص آن در بارداری و شیردهی

از آنجا که این دارو از طریق پوست و ریه‌ها قابل جذب است و ممکن است به نوزاد متولد شده آسیب برساند، زنانی که باردار هستند یا ممکن است باردار شوند نباید از این دارو استفاده کنند و یا با قرص‌ها یا کپسول‌ها تماس پوستی داشته باشند و یا آن‌ها را تنفس کنند.

بعد از مصرف دارو در شیر مادر وجود دارد. نوتروپنی، ترومبوسیتوپنی، هموگلوبین کم و اسهال در نوزادانی که از زنان تحت درمان با سیکلوفسفامید تغذیه می‌شوند، گزارش شده است. به دلیل احتمال بروز واکنش‌های جانبی جدی در کودک شیرخوار، به زنان توصیه کنید در دوران شیردهی در طول درمان و به مدت ۱ هفته بعد از آخرین دوز، به کودکان خود شیر ندهند.

مصرف امپول سیکلوفسفامید
پیش از مصرف سیکلوفسفامید سابقه پزشکی خود را به دکتر اطلاع دهید.

تداخلات دارویی سیکلوفسفامید ۵۰۰ چیست؟

برخی از فرآورده‌های دارویی که ممکن است با داروی سیکلوفسفامید تداخل داشته باشند عبارتند از:

  • آلوپورینول 
  • کلرامفنیکل
  • کلروکین
  • دیگوکسین 
  • نالیدیکسیک اسید 
  • فنوباربیتال
  • فنوتیازین‌ها 
  • پریمیدون
  • خار مریم
  • زردچوبه (کورکومین)
  • کلسپورین

تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد.  این مقاله شامل همه تداخلات دارویی احتمالی نیست. لیستی از تمام محصولاتی که استفاده می‌کنید (از جمله داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) نگه دارید و آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. بدون تایید پزشک، دوز داروها را شروع، متوقف یا تغییر ندهید.

اسامی رایج داروعوارضتداخلات دارویی
قرص اندوکسان ۵۰ میلی گرمریزش موفنوتیازین‌ها 
پودر قابل تزریق اندوکسان ۵۰۰ میلی گرم تیرگی پوست یا ناخن‌هاکلرامفنیکل
پودر قابل تزریق سیکلوفسفامید کمکس ۲۰۰ میلی گرم معده دردپریمیدون
پودر قابل تزریق سی تی ایکس-جی ال اس ۲۰۰ میلی گرماز دست دادن اشتهافنوباربیتال
پودر قابل تزریق سیکلوفسفامید کمکس ۵۰۰ میلی گرم اسهالدیگوکسین 
پودر برای تزریق سیکلوسان ۱ گرمحالت تهوعنالیدیکسیک اسید 
قرص ادسیکلو ۵۰ میلی گرم استفراغکلروکین
پودر برای تزریق سیکلوسان ۲۰۰ میلی گرم—–آلوپورینول 
اطلاعات دارویی سیکلوفسفامید

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اگر داروی سیکلوفسفامید مصرف می‌کنید، درباره نکات مراقبتی و احتیاطات، عوارض و واکنش‌هایی که ممکن است ایجاد کند، اطلاعات کافی داشته باشید. دکتر مشاوره دارویی آنلاین در دکترتو این امکان را به شما می‌دهد که به تمامی سوالات خود درباره این دارو پاسخ دهید.

اگر شما یا افراد خانواده‌تان به سرطان مبتلا هستید، از سامانه نوبت دهی آنلاین دکترتو می‌توانید از بهترین دکتر پرتو درمانی و بهترین متخصص انکولوژی نوبت حضوری بگیرید. همچنین از طریق دکتر پرتودرمانی آنلاین و دکتر خون و سرطان آنلاین، می‌توانید از مشاوره غیرحضوری بهرمند شوید.

دکترتو مراقب سلامت شماست!

پرسش‌های متداول

اگر کسی این دارو را بیش از حد مصرف کرده و علائم جدی مانند مشکلات تنفسی دارد، با اورژانس تماس بگیرید. علائم اوردوز این دارو عبارتند از:

  • نوتروپنی
  • نوتروپنی تب دار
  •  تب
  •  آلوپسی
  • حالت تهوع
  • استفراغ
  •  اسهال

اگرچه سیکلوفسفامید برای درمان سرطان استفاده می‌شود، اما در بعضی از بیماران ممکن است خطر ابتلا به شکل دیگری از سرطان را افزایش دهد (گاهی اوقات این خطر برای ماه‌ها تا سال‌ها پس از درمان است). برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید. بسیار مهم است که در طول درمان توسط پزشک تحت نظارت دقیق باشید. همچنین پس از پایان درمان باید مرتباً به پزشک مراجعه کنید.

داروی سیکلوفسفامید ممکن است احتمال بچه‌دار شدن را در مردان و زنان کاهش دهد. عقیم سازی معمولاً با این دارو موقتی است اما در بعضی موارد می‌تواند دائمی باشد. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

این دارو عملکرد مغز استخوان را کاهش می‌دهد؛ تاثیری که ممکن است منجر به تعداد کم سلول‌های خونی مانند گلبول‌های قرمز خون، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها شود. این اثر می‌تواند باعث کم‌خونی، کاهش توانایی بدن در مبارزه با عفونت و یا کبودی یا خونریزی شود.

در صورت بروز هر یک از علائم زیر، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:

  • خستگی غیر معمول
  • رنگ پریدگی پوست
  •  علائم عفونت مانند: گلودرد، تب، لرز
  • کبودی
  •  خونریزی
  • رشد توده یا توده غیر معمول
  • تورم غدد
  • کاهش وزن ناگهانی بدن
  • تعریق شبانه
  • درد در لگن
  • ادرار دردناک یا مکرر
امتیاز شما به مقاله:
(3.6از5)
دسته بندی:
منبع:
فاطمه هستم؛ یک مامای 25 ساله که همیشه از به‌روز بودن و آپدیت کردن خودش و دانسته‌هاش در زمینه پزشکی و پیراپزشکی لذت برده. به خاطر همین مسئله، مدتیه که با دکترتو همکاری می‌کنم و درباره موضوعات مختلف بهداشت و درمان مطالعه می‌کنم، می‌نویسم و با شما به اشتراک می‌گذارم.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره سیکلوفسفامید

  1. مریم عظیمی گفت:

    کبدم دچار فیبروز ۲ شده وقرص سیکلوفسفاماید را به خاطر بیماری خود ایمنی از قبل مصرف میکردم آیا مصرف این دارو باعث بیماری کبدیم شده

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام خانم عظیمی عزیز
      سیکلوفسفاماید عوارض کبدی دارد
      ولی نمی توان علت ایجاد فیبروز کبدی مصرف این دارو است
      حتمن درمان را کامل کنید

    2. شرفی گفت:

      سلام من هجده ماه هستش که روزی دو عدد این قرص رو بخاطر دفع پروتیین کلیه میخورم.میخواستم بدونم میانگین مصرف این دارو چقدر هستش.من تا الان حدود پنجاه گرم در هجده ماه مصرف کردم

      1. همیارِ دکترِتو گفت:

        سلام
        سیکلوفسفامید یک داروی شیمی‌درمانی و ایمونوساپرسیو (کاهش‌دهنده فعالیت سیستم ایمنی) است که برای درمان بیماری‌های مختلف از جمله بیماری‌های خودایمنی مانند گلوکوم یا نفروپاتی پروتئینوری (دفع پروتئین از کلیه‌ها) استفاده می‌شود. مدت زمان مصرف این دارو بستگی به نوع بیماری، پاسخ بدن به درمان و شرایط خاص هر بیمار دارد.

        در مورد شما، اگر برای دفع پروتئین کلیه از سیکلوفسفامید استفاده می‌کنید، معمولاً پزشک تصمیم می‌گیرد که مدت زمان مصرف آن چقدر باشد. در درمان‌های طولانی‌مدت، دوز دارو ممکن است کاهش یابد یا تغییر کند تا عوارض جانبی کاهش یابد.
        مصرف دارو برای مدت طولانی (مثل ۱۸ ماه در مورد شما) معمولاً برای بیماری‌هایی است که نیاز به مدیریت مزمن دارند. پزشک ممکن است از سیکلوفسفامید برای کنترل وضعیت بیماری استفاده کند.
        در اکثر موارد، این دارو به صورت دوره‌ای و بسته به شرایط بیمار مصرف می‌شود، اما مصرف طولانی‌مدت می‌تواند نیاز به ارزیابی‌های منظم برای جلوگیری از عوارض جانبی مانند آسیب به سیستم ایمنی و سایر اندام‌ها داشته باشد.