فهرست مطالب
- بیرون زدگی چشم از حدقه یا پروپتوز چیست؟
- علائم بیرون زدگی چشم از حدقه چیست؟
- علت بیرون زدگی چشم چیست؟
- تشخیص بیرون زدگی چشم از حدقه چگونه است؟
- درمان بیرون زدگی چشم از حدقه چگونه است؟
- انواع بیرون زدگی چشم از حدقه کدامند؟
- عوارض بیرون زدگی چشم از حدقه چیست؟
- پیشگیری از بیرون زدگی چشم از حدقه چگونه است؟
- سخن پایانی دکترتو درباره بیرون زدگی چشم از حدقه
بیرون زدگی چشم از حدقه یا پروپتوز، حالتی غیرطبیعی است که در آن یک یا هر دو چشم بهطور قابل توجهی به سمت خارج از حدقه (کاسه چشم) کشیده میشوند. این وضعیت میتواند نشانهای از اختلالات جدی مانند بیماریهای تیروئیدی، عفونتها، ضربه، یا تومورهای چشمی باشد و معمولاً با تغییر در ظاهر چشم، تاری دید یا دوبینی همراه است. تشخیص زودهنگام و بررسی دقیق علت زمینهای، برای جلوگیری از آسیب دائمی به چشم و بینایی اهمیت بالایی دارد.
بیرون زدگی چشم از حدقه یا پروپتوز چیست؟
بیرون زدگی چشم از حدقه که به آن پروپتوز یا ایزوپتوز نیز گفته میشود، به وضعیتی اطلاق میشود که در آن یکی یا هر دو چشم از جایگاه طبیعی خود در حدقه (حفره چشم در استخوان جمجمه) بیرون میآید. این حالت معمولاً به دلیل افزایش فشار چشم یا مشکلاتی مانند بیماریهای تیروئیدی (مانند بیماری گریوز)، تومورهای چشمی، عفونتها یا آسیبهای وارد شده به چشم ایجاد میشود. بیرون زدگی چشم میتواند باعث تغییر در ظاهر چشمها، تاری دید، درد و حساسیت به نور شود و در موارد شدیدتر، نیاز به درمان پزشکی فوری دارد.
ویژگی | توضیحات |
---|---|
نام بیماری | بیرونزدگی چشم از حدقه (Proptosis / Exophthalmos) |
علائم | جلو آمدن چشم، درد، دوبینی، خشکی چشم، تاری دید، حساسیت به نور |
علل شایع | بیماری گریوز، تومورهای حدقه، عفونت، ضربه، اختلالات عروقی |
انواع | حاد، مزمن، یکطرفه، دوطرفه، ضربانی |
روشهای تشخیص | معاینه چشم، سیتی اسکن، MRI، آزمایش خون |
درمان | داروهای ضد التهاب، ضد عفونت، جراحی، درمان بیماری زمینهای |
عوارض احتمالی | آسیب عصب بینایی، زخم قرنیه، عفونت، اختلال بینایی، تغییر ظاهر چشم |
راههای پیشگیری | درمان سریع بیماریهای زمینهای، جلوگیری از آسیب، چکاپهای دورهای |
تخصصهای مرتبط | چشمپزشک، فوق تخصص اربیت، متخصص غدد، جراح مغز و اعصاب |
علائم بیرون زدگی چشم از حدقه چیست؟
بیرون زدگی چشم از حدقه ممکن است با علائم مختلفی همراه باشد که بسته به شدت و علت آن متفاوت است. این علائم میتوانند بهطور ناگهانی یا تدریجی بروز کنند و معمولاً بر ظاهر و عملکرد چشم تأثیر میگذارند. در صورت عدم درمان مناسب، علائم ممکن است بدتر شوند و مشکلات بینایی و سلامت چشم را به همراه داشته باشند. علائم بیرون زدگی چشم از حدقه عبارتند از:
- مشکل در حرکت چشم: محدود شدن حرکت چشم یا احساس خستگی در هنگام حرکت دادن چشمها ممکن است رخ دهد.
- تورم و درد در اطراف چشم: معمولاً احساس درد و ناراحتی در ناحیه اطراف چشم و حدقه وجود دارد.
- تغییرات در ظاهر چشم: چشم به سمت جلو یا بیرون از حدقه حرکت میکند و ممکن است به وضوح قابل مشاهده باشد.
- مشکلات بینایی: تاری دید یا دو بینی ممکن است به دلیل فشار زیاد بر روی چشمها ایجاد شود.
- خشکی چشم: عدم توانایی در بسته شدن کامل پلکها میتواند منجر به خشکی و سوزش چشم شود.
- حساسیت به نور: فرد ممکن است نسبت به نور حساستر شده و در معرض آسیب بیشتری قرار گیرد.
- ورم و التهاب: التهاب و قرمزی در ناحیه چشم و اطراف آن دیده میشود.
علت بیرون زدگی چشم چیست؟
بیرون زدگی چشم از حدقه میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد که برخی از آنها مربوط به اختلالات تیروئیدی هستند و برخی دیگر به بیماریهای التهابی، عفونی یا تومورهای چشمی مرتبطاند. علت دقیق این وضعیت معمولاً با معاینه و بررسیهای تخصصی توسط پزشک مشخص میشود. علل شایع بیرون زدگی چشم از حدقه شامل موارد زیر است:
- تیروئید چشمی (بیماری گریوز)
- تومورهای خوشخیم یا بدخیم در حدقه چشم
- آبسه یا عفونت حدقه (نظیر سلولیت اربیتال)
- آسیب یا ضربه مستقیم به چشم و حدقه
- اختلالات عروقی مانند آنوریسم یا واریسهای چشمی
- بیماریهای التهابی مانند سارکوئیدوز یا واسکولیت
- کیست یا هماتوم در ناحیه اطراف چشم
- ناهنجاریهای مادرزادی نادر در ساختار حدقه چشم
متن انگلیسی:
به نقل از clevelandclinic
Bulging eyes, also called exophthalmos or proptosis, is when one or both of your eyes protrude from their natural position. Thyroid issues, such as Graves’ disease or hyperthyroidism, are the most common causes of the condition.
ترجمه فارسی:
برآمدگی چشم یا بیرونزدگی چشم، که به آن پروپتوز یا اگزوفتالموس نیز گفته میشود، وضعیتی است که در آن یک یا هر دو چشم از موقعیت طبیعی خود جلوتر میآیند. شایعترین علت این وضعیت، مشکلات تیروئیدی مانند بیماری گریوز یا پرکاری تیروئید است.
بیرون زدگی چشم بر اثر تیروئید
بیرونزدگی چشم بر اثر تیروئید، که معمولاً در بیماری گریوز (تیروئید چشمی) دیده میشود، یکی از شایعترین علل پروپتوز است. در این حالت، سیستم ایمنی بدن به بافتهای اطراف چشم حمله میکند و باعث التهاب، تورم عضلات چشم و تجمع بافت در حدقه میشود. نتیجه این فرآیند، جلو آمدن چشم، خشکی، دوبینی و گاهی درد در ناحیه چشم است. درمان معمولاً شامل کنترل پرکاری تیروئید، استفاده از داروهای ضد التهاب و در موارد شدید، جراحی کاهنده فشار حدقه است.
علت بزرگ شدن یک چشم نسبت به دیگری
بزرگتر بهنظر رسیدن یک چشم نسبت به دیگری معمولاً ناشی از بیرونزدگی چشم (پروپتوز)، افتادگی پلک در چشم مقابل، التهاب، یا تومورهای پشت چشم است. این تفاوت ممکن است بهتدریج یا ناگهانی ایجاد شود و در برخی موارد نشانهای از بیماریهای جدی مانند تیروئید چشمی، عفونتهای حدقهای یا مشکلات عصبی باشد. برای تشخیص دقیق علت، ارزیابی تخصصی توسط چشمپزشک و انجام تصویربرداری ضروری است.
تشخیص بیرون زدگی چشم از حدقه چگونه است؟
تشخیص بیرون زدگی چشم از حدقه معمولاً با معاینه بالینی آغاز میشود و سپس با استفاده از روشهای تصویربرداری و آزمایشهای تکمیلی علت دقیق آن بررسی میشود. پزشک ابتدا با مشاهده موقعیت چشم، بررسی حرکات چشمی، ارزیابی بینایی و پرسش از علائم همراه، احتمال پروپتوز را در نظر میگیرد. برای بررسی دقیقتر ساختار حدقه، مغز و بافتهای اطراف چشم، تصویربرداریهایی مانند سیتی اسکن یا امآرآی انجام میشود. در مواردی که بیماری تیروئیدی یا اختلالات سیستم ایمنی مطرح است، آزمایش خون برای ارزیابی عملکرد تیروئید یا نشانگرهای التهابی نیز تجویز میشود. این مراحل کمک میکنند تا پزشک علت اصلی بیرون زدگی چشم را شناسایی و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.
درمان بیرون زدگی چشم از حدقه چگونه است؟
درمان بیرون زدگی چشم از حدقه به علت زمینهای آن بستگی دارد و هدف، کاهش فشار روی چشم، بهبود علائم و جلوگیری از آسیبهای بینایی است. در موارد خفیف، ممکن است تنها پیگیری و مراقبتهای دارویی کافی باشد، اما در موارد شدیدتر، درمانهای تخصصیتری نیاز است. روشهای رایج درمان عبارتاند از:
- مصرف داروهای ضد التهاب یا کورتون برای کاهش تورم، بهویژه در بیماریهای تیروئیدی
- تجویز داروهای ضد عفونت در صورت وجود عفونت حدقه
- درمان اختلالات تیروئیدی مانند بیماری گریوز با دارو یا جراحی تیروئید
- جراحی کاهنده فشار حدقه برای موارد شدید که خطر آسیب بینایی وجود دارد
- خارج کردن تومورها یا کیستهای فشاری از ناحیه حدقه
- استفاده از اشک مصنوعی و محافظت از قرنیه در صورتی که پلکها به خوبی بسته نمیشوند
- پیگیری و همکاری با چشمپزشک، متخصص غدد یا جراح مغز و اعصاب بسته به علت بیماری
آیا جراحی تنها راه درمان بیرون زدگی چشم است؟
خیر، جراحی تنها راه درمان بیرونزدگی چشم نیست. در بسیاری از موارد، بهویژه اگر علت زمینهای مانند بیماری تیروئیدی یا عفونت باشد، درمان دارویی شامل کورتون، داروهای ضد تیروئید یا آنتیبیوتیکها میتواند مؤثر باشد. جراحی معمولاً در موارد شدید، تومور، یا فشار زیاد روی عصب بینایی انجام میشود، زمانی که درمانهای غیرجراحی کافی نباشند یا خطر آسیب بینایی وجود داشته باشد.
انواع بیرون زدگی چشم از حدقه کدامند؟
بیرونزدگی چشم از حدقه یا پروپتوز میتواند به چند نوع مختلف تقسیم شود که بر اساس علت، مدتزمان بروز و شدت آن طبقهبندی میشود. شناخت نوع بیرونزدگی به انتخاب روش درمانی مناسب کمک میکند. انواع اصلی بیرونزدگی چشم شامل موارد زیر است:
- بیرونزدگی حاد: بهصورت ناگهانی اتفاق میافتد و معمولاً ناشی از تروما، عفونت حدقه یا خونریزی است. این نوع نیاز به درمان اورژانسی دارد.
- بیرونزدگی مزمن: بهتدریج و در طول زمان بروز میکند. معمولاً در اثر تومورها، بیماری گریوز یا کیستهای حدقهای رخ میدهد.
- بیرونزدگی یکطرفه: فقط یک چشم را درگیر میکند و اغلب به دلیل تومور، عفونت یا ضربه در همان چشم است.
- بیرونزدگی دوطرفه: هر دو چشم درگیر میشوند و بیشتر در بیماریهای سیستمیک مانند تیروئید چشمی (بیماری گریوز) دیده میشود.
- بیرونزدگی ضربانی: نادر است و معمولاً به دلیل ناهنجاریهای عروقی مانند فیستول شریانی-وریدی حدقه ایجاد میشود و با ضربان نبض هماهنگ است.
عوارض بیرون زدگی چشم از حدقه چیست؟
بیرونزدگی چشم از حدقه اگر بهموقع تشخیص داده نشود یا درمان مناسب صورت نگیرد، میتواند منجر به عوارض جدی و حتی دائمی شود. شدت عوارض بستگی به علت اصلی، مدت زمان بروز بیماری و میزان فشار وارد شده بر ساختارهای چشمی دارد. مهمترین عوارض بیرونزدگی چشم عبارتاند از:
- خشکی شدید قرنیه به دلیل کامل بسته نشدن پلکها
- زخم قرنیه و عفونت چشمی
- دوبینی یا اختلال در حرکات چشمی
- کاهش یا از دست رفتن بینایی در صورت فشار طولانیمدت بر عصب بینایی
- درد و ناراحتی مزمن اطراف چشم
- تغییر شکل ظاهری چشم و کاهش اعتماد بهنفس
- افزایش خطر خونریزی یا نکروز در موارد تومور یا آسیبهای عروقی
پیشگیری از بیرون زدگی چشم از حدقه چگونه است؟
پیشگیری کامل از بیرونزدگی چشم از حدقه همیشه ممکن نیست، چون بسیاری از علل آن مانند بیماریهای تیروئیدی یا تومورها قابل پیشبینی نیستند. با این حال، رعایت برخی نکات میتواند احتمال بروز یا پیشرفت این مشکل را کاهش دهد:
- کنترل منظم بیماریهای زمینهای مانند پرکاری تیروئید
- مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم چشمی مانند درد، برآمدگی یا دوبینی
- استفاده از تجهیزات ایمنی هنگام کار یا ورزش برای جلوگیری از آسیب به چشم
- پرهیز از مصرف خودسرانه داروهای استروئیدی یا هورمونی
- پیگیری دقیق درمان عفونتهای سینوسی یا اطراف چشم
- حفظ سلامت عمومی بدن از طریق تغذیه مناسب و ترک دخانیات
سخن پایانی دکترتو درباره بیرون زدگی چشم از حدقه
بیرونزدگی چشم از حدقه یک اختلال جدی چشمی است که ممکن است نشانهای از بیماریهای زمینهای مانند تیروئید چشمی، تومور یا عفونت باشد. این وضعیت میتواند بینایی، ظاهر چشم و کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. تشخیص سریع، بررسی علت اصلی و شروع درمان مناسب، نقش کلیدی در جلوگیری از عوارض دائمی دارد. در صورت مشاهده هرگونه علائم غیرطبیعی در چشم، مراجعه به پزشک متخصص ضروری است.
سلام من تیرویید پرکار داشتم که کلا پنج ماهه پیش عمل کردم و گفتن خارجش کردن ولی حدود یک سال میشه که هر دو چشمهام بیرون زدگی پیدا کرد و البته چشم راستم کمی بیشتر زده بیرون حالا قرص نیزوپرد۵ و سل سپت ۵۰۰ بخاطر چشمهام میخورم و قرص لوکسین ۱۰۰ هم دکتر غدد گفتن بخورم حالا بنظر شما چه مدت طول میکشه که چشمهام خوب بشن؟یا باید عمل بشم؟یه دکتر خوب بهم معرفی کنید
سلام همراه گرامی
مشکلت.ن به تدریج برطرف می شه. می تونین از متخصص غدد در این زمینه کمک بگیرین:
لیست متخصصین غدد
دکتر محمد طاهر رجبی
سلام خسته نباشید توروخدا جواب بدین خواهرم چشماش قرمز شد بعد قطره نپریویون استقاده کرد استریل چشمیه بعد از اون همون چشمش یه حالت از حدقه بیرون زده پیدا کرده دلیلش چیع ممکن از قطره باشه یا مشکلی پیش اومده؟
سلام همراه گرامی
اگه بعد از مصرف قطره دچار این مشکل شدن بهتره مصرف رو قطع کنین و به چشم پزشک مراجعه کنین تا معاینه بشن:
لیست متخصصین چشم پزشک
سلام ممنون میشم به منم کمک کنید راستش من چن وقت پیش دچار سردرد عصبی وحشتناک شدم بعد حس کردم چشم چپم کوچیک شده و تغییر حالت داده الان ک مطالبتون رو دیدم میگم شاید چشم راستم بیردن زدگی پیدا کرده. کجا باید برم مغزو اعصاب یا چشم پزشکی؟؟
سلام
برای این مشکلتون می تونین به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنین:
لیست متخصصین مغز و اعصاب
سلام من حدود دو سال هست که چشم سمت راستم بزرگتر از سمت چپ شده و حدقه چشمم بر امده شده و گاهی اوقات درد میگیره و الان بعد دو سال چشم سمت راستم کوچیک شده و بر عکس سمت چپ بزرگتر شده و حدقه چشمم باز هم برا مده شده و حدود سه، چهار ماه پیش به خاطر اینه وزنم خود به خود پایین میومد و بعد از یک الی دو ماه به حالت اولیه بر میگشت به پزشک مراجعه کردم و ازمایش تروئید هم دادم و نرمال بود میخواستم ببینم برای اینکه مشگلم حل بشه به چه پزشکی مراجعه کنم تا بیماریم شناسایی و به طور کامل درمان بشه؟
سلام همراه گرامی
لازمه برای این مشکلتون به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنین تا با توجه به صلاحدید و تشخیص پزشک براتون ام آر آی انجام بشه:
لیست متخصصین مغز و اعصاب
مطلبتون خیلی قشنگ بود یه سوال درمورد همین بیماری گریزترویید دارم دختر ماهم همین الایم داره گشادی چشم قرمزی خستگی آزمایش گرفتیم نشون نداد بعدسابقه ارسی هم داره سرگیجه هم داره مشکل کجاست
سلام دوست عزیز
برخی افراد به صورت ژنتیکی چشمان درشتی دارند.
علاوه بر این بیرون زدگی چشم به علت بیماری، دلایل زیادی داره که لازمه آزمایشات مناسب انجام بشه تا تشخیص درستی گذاشت. برای این مشکلتون میتونین به متخصص داخلی مراجعه کنین:
لیست متخصصین داخلی
پدر من یک چشمش بزرگتر از چشم دیگه اش شده
دلیلش چی میتونه باشه؟! بگید لطفا 😭😭😭
سلام دوست عزیز
لازمه که برای بررسی علت زمینهای و انجام آزمایشات لازم به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنین:
لیست متخصصین مغز و اعصاب
ازتیروییدش که پرکارشده.. حتمابه فوق تخصص غددمراجعه کنید
سلام
بله یکی از دلایل بیرون زدگی چشم مشکلات تیروئید هست.
مادر من یک چشمش بیرون زدگی داشت تیروئیدش نرمال بود،عمل شد از مغزش، اصلا نفهمیدیم علت اصلیش چی بود مننژیم گفتن که خوشخیمه،ولی باز بیرون زدگیشو داره با اینکه عمل شده۱۰ سال پیش
سللم من چشم راستم بزرگتر از چپیه.و برجسته تر. به چشم پزشک و متخصص غدد مراجعه کردم آزمایشات تیرویید و هورمونی دادم و همه چیز درست و نرمال بوده و درمان خاصی نکردن.اما این بیرون زدگی و بزرگی چشمم بیشتر از قبل شده و متاسفانه به مرور چشمهام خیلی باهم فرق کردن خصوصا توی عکس کاملا مشخصه واین منو ناراحت و نگران میکنه.ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام میخواستم بپرسم شما مشکلتون حل شد؟اکه اره میشه یکم توضیح بدین علتش چی بود و چطوری درمان شدین؟
سلام
من مشکل شمارو دارم یکساله که اینجوریه و رو اعصابه در کل چون تغیری نکرده ؛ ام ار ای دادم گفتن گرفتگی عضله چشم داری و به مرور برطرف میشه چندین بار ازمایش تیرویید دادم نرمال بود ایا شما مشکلتون برطرف شده ؟ ایا با مصرف امگا ۳ و سلنیوم بهتر میشه
با سلام
خانمی هستم ۲۹ ساله
پنج ماهه که دچار بیرون زدگی خفیف چشم راستم شدم. تیروئیدم نرماله. ام ار آی مغز هم دادم ،مشکلی نداشتم. الان دو روز هست که احساس میکنم چشم چپم هم داره بیرون زده میشه. احساس خیلی بدی توی سَرَم دارم. احساس گیجی میکنم. راه میرم روی سرم خیلی فشار وارد میشه. مجبورم همش دراز بکشم و استراحت کنم. خواستم بپرسم این فشاری که بالای سَرم دارم از همین چشمام هست یا نه؟
ممنون و سپاسگزارم
سلام من هم مشکل شمارو دارم، شما به پزشک مراجعه کردبد و علت رو فهمیدید؟ تورو خدا جواب بدید
سلام من چشم سمت چپم دو روزیه یک کمی ورم کرده ویک کمی هم دردمیکنه آیامشکل خاصیه ؟ازبی خوابی هم میتونه باشه؟
مصرف سلنیوم و امگا۳ هم به درمان این بیماری کمک میکنند. در یوتیوب هم فیلم هایی راجع به این شرایط و بیماری گریوز میتونید ببینید. بهتره انگلیسی جستجو کنید.