فهرست مطالب
عفونت مثانه، شایع‌ترین نوع عفونت مجاری ادراری است که عامل آن عفونت باکتریایی است و باعث بروز مشکلاتی مانند درد در قسمت تحتانی شکم و دفع مکرر و بیش از حد ادرار میشود. پزشک با انجام چند آزمایش ساده می‌تواند عفونت مثانه را تشخیص بدهند. خوشبختانه عفونت مجاری ادراری به‌راحتی درمان میشود. تا انتهای این مطلب از دکترتو همراه ما باشید تا با عفونت مثانه، علائم و علت، روش‌های تشخیص و درمان آن بیشتر آشنا شوید. اما اگر به علائمی همچون سوزش دچار هستید بهتر است در این باره با متخصص اورولوژی یا نفرولوژی مشورت کنید. شما می‌توانید از سامانه نوبت‌دهی دکترتو برای دریافت نوبت حضوری و یا از خدمات غیرحضوری برای مشاوره متنی یا تلفنی با پزشکان استفاده کنید.
عفونت مثانه چیست؟
عفونت مثانه (Bladder infection) نوعی عفونت ادراری است که به عنوان شایع‌ترین نوع عفونت دستگاه ادراری شناخته میشود. در عفونت مثانه، باکتری‌ها معمولا از طریق مجرای ادرار وارد مثانه شده و باعث التهاب و عفونت آن می‌گردند. شایع‌ترین علامت آن سوزش و درد هنگام ادرار کردن است.
علائم عفونت مثانه (علایم عفونت مثانه)
علائم عفونت مثانه عبارتند از:
- درد در قسمت شکم، لگن یا قسمت انتهایی لگن
- فشار در قسمت تحتانی لگن‌ها
- ادرار کدر و بدبو
- بی اختیاری ادراری
- دفع ادرار مکرر
- احساس دفع فوری ادرار
- درد حین دفع
- وجود خون در ادرار
متن انگلیسی:
my.clevelandclinic
Other UTI-associated symptoms may include: Pain in your penis. Feeling extremely tired (fatigue). Fever. Chills. Nausea and vomiting. Mental changes or confusion
ترجمه متن:
سایر علائم مرتبط با عفونت مثانه ممکن است شامل موارد زیر باشد: درد در آلت تناسلی، احساس خستگی شدید، تب و لرز، حالت تهوع و استفراغ و تغییرات ذهنی یا سردرگمی.
ایا عفونت مثانه باعث کمردرد میشود؟
التهاب ناشی از این بیماری به سمت بالا و کلیه‌ها سرایت کرده و موجب عفونت کلیه (پیلونفریت) نیز می‌گردد. از علائم عفونت کلیه می‌توان به درد در ناحیه کمر و پهلوها هم اشاره کرد. مثانه در نزدیکی مهره‌های کمری قرار گرفته است. التهاب و احساس درد در مثانه می‌تواند به صورت رادیکولر (حس درد در مسیر اعصاب) به سمت کمر و پشت انتشار یابد. به‌علاوه اینکه، رفلکس عصبی بین مثانه و کمر وجود دارد و التهاب مثانه می‌تواند این رفلکس را تحریک و باعث درد کمر شود.
عفونت مثانه در زنان (علائم عفونت مثانه در خانمها)
این بیماری در زنان بسیار شایع است و علائم مشخصی دارد که عبارتند از:
- سوزش و درد هنگام ادرار (علت سوزش ادرار چیست؟)
- تکرر ادرار (تکرر ادرار نشانه چیست؟)
- احساس پر بودن مثانه
- درد یا احساس فشار در پایین شکم
- وجود خون در ادرار یا کدر شدن ادرار
- درد در ناحیه پشت یا کمر
علائم عفونت مثانه و رحم
عفونت مثانه و رحم (آندومتریت) علائم مشترکی دارد، اما برخی علائم نیز متفاوت هستند. در قسمت قبل به علائم عقونت مثانه پرداختیم و در اینجا به نشانه‌های عفونت رحم اشاره می‌کنیم:
- درد در پایین شکم و لگن
- افزایش خونریزی یا خونریزی غیرطبیعی بین قاعدگی‌ها
- ترشحات واژینال بد بو
- تب و لرز
- درد در هنگام مقاربت
درد در ناحیه پایین شکم و لگن و احساس درد و فشار از علائم مشترک عفونت مثانه و رحم هستند.
درد و سوزش ادرار داری و فکر می‌کنی دچار عفونت مثانه شدی؟
وقت رو تلف نکن و با متخصص ارتباط بگیر.
علائم عفونت مثانه در مردان
این بیماری در مردان نیز با علائمی مانند سوزش و درد هنگام ادرار، درد در ناحیه تناسلی، درد حین تخلیه ادرار، وجود خون در ادرار و تب و لرز همراه است. در مردان، عفونت مثانه می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله بزرگی پروستات، سنگ مثانه یا عدم تخلیه کامل مثانه ایجاد شود.
عفونت مثانه در کودکان
این بیماری در کودکان می‌تواند ناشی از رفلاکس ادراری، انسداد مجاری ادراری یا ضعف عملکرد مثانه باشد و همان علائم مشترک عفونت در زنان و مردان را دارد.
علت عفونت مثانه
باکتری اولین علت عفونت مثانه است که از طریق مجاری ادرار وارد مثانه میشود. معمولا بدن با تخلیه مواد زاید از طریق ادرار، باکتری را دفع می‌کند. اما گاهی باکتری‌ها به دیواره مثانه چسبیده و به سرعت تکثیر می‌شوند. این اتفاق باعث تحلیل توانایی بدن و در نتیجه عفونت مثانه می‌گردد. بیشتر موارد ابتلا عفونت مثانه به‌خاطر باکتری ای.کولای است که به‌صورت طبیعی در روده بزرگ وجود دارد. زمانی که باکتری از مدفوع روی پوست نشسته و وارد مجرای ادرار می‌گردد، عفونت به وجود می‌آید. مجرای ادراری در زنان کوتاه است و سوراخ ادرار هم فاصله زیادی با مقعد ندارد، بنابراین، باکتری‌ها به‌راحتی می‌توانند از از اندام‌های تناسلی منتقل شوند.
عفونت مثانه در بارداری
تغییرات بدن در طول بارداری از جمله تغییرات سیستم ایمنی و ادراری، ریسک ابتلا به عفونت مثانه در بارداری را افزایش می‌دهد. با بزرگ شدن جنین داخل رحم، فشار بیشتری به مثانه می‌آید و همین امر جریان ادرار را کاهش داده و باعث عفونت میشود. عفونت مجرای ادراری در زنان باردار و غیر باردار یکسان است و معمولا با دارو بهبود می‌یابد. اما عدم درمان عفونت مثانه در بارداری باعث تشدید عفونت و زایمان زودرس، زایمان نارس یا حتی سقط جنین می‌گردد.
تشخیص عفونت مثانه (عفونت مثانه چگونه تشخیص داده میشود؟)
روش‌های تشخیص این بیماری عبارتند از:
- معاینه فیزیکی شکم و لگن
- آزمایش ادرار
- کشت ادرار
- آزمایش ادرار سریع
- سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن
راه های درمان عفونت مثانه
بهترین روش درمان این بیماری مراجعه به پزشک متخصص است تا آنتی بیوتیک تجویز کند. پزشک مناسب‌ترین آنتی بیوتیک برای از بین بردن باکتری‌های عامل این بیماری را توصیه می‌کند که باید طبق دستور در دوره درمانی مشخص مصرف گردد، حتی اگر علائم هم برطرف شده باشند و احساس بهبودی می‌کنید تا از عود عفونت جلوگیری کنید. مصرف مایعات، رفع عوامل زمینه‌ای و داروهای تسکین دهنده هم از راه‌های درمان این بیماری هستند.
۱. دارو برای عفونت مثانه (قرص عفونت مثانه)
برخی از داروهای رایج برای درمان این بیماری عبارتند از:
- آنتی‌بیوتیک‌ها
- تریمتوپریم-سولفامتوکسازول (باکتریم، سپترا)
- نیتروفورانتوئین (ماکروبید، ماکرودانتین)
- سیپروفلوکساسین (سیپرو)
- آموکسی‌سیلین-کلاولانات (آگمانتین)
- داروهای تسکین‌دهنده
- فنازوپیریدین (پیریدیوم)
- متن‌آمین (هیپرکس، یورکس)
- داروهای پروفیلاکتیک (برای عفونت‌های مکرر)
- نیتروفورانتوئین (ماکروبید، ماکرودانتین)
- تریمتوپریم (پریمسول)
قرص برای عفونت رحم و مثانه
قرص مترونیدازول یا کلیندامایسین گزینه‌های مناسب برای درمان عفونت رحم و مثانه هستند. سپیروفلوکساسین هم قرصی است که برای درمان عفونت باکتریایی رحم تجویز میشود.
مترونیدازول برای عفونت مثانه
در مواردی که عفونت مثانه باکتریایی باشد، مترونیدازول تجویز میشود که بیمار باید یک هفته قرص مترونیدازول ۵۰۰ را برای درمان عفونت ادراری مصرف کند.
آموکسی سیلین برای عفونت مثانه
آموکسی سیلین از آنتی بیوتیک‌های گروه پنی سیلین است که برای درمان عفونت‌های با منشا باکتریایی توصیه میشود. این دارو به خوبی در دستگاه گوارش جذب شده و به بافت مثانه نیز نفوذ می‌کند.
بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت مثانه
آنتی‌بیوتیک‌های بتالاکتام مانند آموکسی‌سیلین، سفالکسین و سفتریاکسون، فاروپنیم، دوکسی سیلین و تتراسایکیلین جز بهترین گزینه‌ها برای درمان عفونت مثانه محسوب می‌شوند.
دنبال بهترین روش درمان عفونت مثانه هستی؟ همین حالا از دکتر مشاوره بگیر.
۲. درمان عفونت مثانه زنان
درمان این بیماری در زنان شامل روش‌های زیر میشود:
- آنتی‌بیوتیک
- درمان علائم وکاهش درد، سوزش و تکرر ادرار با داروهای ضد درد
- رژیم‌های درمانی و افزایش مصرف مایعات
- رعایت بهداشت جنسی و ادراری
- خالی کردن کامل مثانه پس از دفع ادرار
- استفاده از روش‌های پیشگیری از عفونت پس از رابطه جنسی
۳. درمان خانگی عفونت مثانه
درمان خانگی این بیماری شامل راهکارهای زیر میشود:
- نوشیدن مقادیر زیاد مایعات به ویژه آب، باعث افزایش حجم ادرار و خروج باکتری‌ها از مثانه میشود.
- آب زرشک دارای خواص ضدباکتریایی بوده و می‌تواند به از بین بردن باکتری‌های عامل عفونت کمک کند.
- آووکادو سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها بوده و به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند.
- قرار دادن کیسه آب گرم روی ناحیه پایین شکم
- پرهیز از مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار و الکلی
درمان عفونت مثانه با سیر
سیر به دلیل داشتن خواص آنتی‌باکتریال و ضدعفونی کنندگی، یکی از راهکارهای خانگی موثر در درمان عفونت مثانه محسوب میشود. مصرف خوراکی سیر به صورت خام، پخته یا به شکل مکمل، به دلیل خاصیت ضدباکتریایی آن می‌تواند به کاهش عفونت کمک کند.
درمان عفونت مثانه با عسل
عسل خاصیت ضدباکتریایی و التیام بخش دارد که می‌تواند در کاهش عفونت و کاهش علائم آن کمک کند. برای استفاده از عسل در درمان عفونت مثانه، می‌توان هر روز چند قاشق عسل را به طور مستقیم مصرف کرد. یا عسل را با آب ولرم مخلوط کرده و به صورت نوشیدنی مصرف کنید. این روش به شستشوی مثانه و دفع باکتری‌ها کمک می‌کند. علاوه بر آن، عسل را می‌توان به صورت موضعی نیز استفاده کرد. برای این منظور، می‌توان عسل را به طور مستقیم روی ناحیه تناسلی یا قسمت پایین شکم قرار داده تا به کاهش درد و التهاب کمک کند.
۴. برای عفونت مثانه چه داروی گیاهی بخوریم؟ (دمنوش برای عفونت مثانه و رحم)
برخی از موثرترین دمنوش‌های گیاهی که خاصیت ضد التهابی و ضد عفونی کنندگی دارند عبارتند از:
- دمنوش شوید
- دمنوش کرفس
- دمنوش پونه کوهی
- دمنوش بابونه
۵. درمان سریع عفونت مثانه
درمان سریع این بیماری شامل استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های تجویزی پزشک میشود که با توجه به نوع عفونت و شدت آن، انتخاب شده و در عرض چند روز علائم را کاهش می‌دهند. همچنین استفاده از داروهای ضدعفونی کننده موضعی مثل فنازوپیریدین یا آنتی‌سپتیک‌های موضعی به صورت شیاف یا کپسول واژینال نیز می‌تواند به بهبود سریع عفونت کمک کند. افزایش مصرف مایعات هم با دفع باکتری‌های عامل عفونت از طریق ادرار، علائم عفونت را کاهش می‌دهد.
۶. برای عفونت مثانه چه بخوریم؟
برای بهبود این بیماری می‌توان از رژیم غذایی کمک گرفت:
- نوشیدن آب فراوان و مایعات دیگر مانند چای کمرنگ به دفع باکتری‌ها از طریق ادرار کمک می‌کند.
- میوه‌ها و سبزی‌های غنی از آنتی‌اکسیدان مانند آب آلو، آب انار، آب آووکادو و آب هلو
- مصرف محصولات لبنی پروبیوتیک
- استفاده از گیاهان دارویی مانند اسطوخودوس، زنجبیل و برگ چغندر به‌عنوان درمان مکمل
- اجتناب از غذاهای محرک مانند قهوه، الکل و غذاهای تند و اسیدی
۷. درمان عفونت مثانه در بارداری
درمان این بیماری در بارداری خطری ندارد و معمولا یک دوره درمان کوتاه ۳ تا ۷ روزه با آنتی بیوتیک خوراکی است. نیتروفورانتوین خوراکی و سفلکسین بهترین آنتی بیوتیک‌ها برای درمان عفونت مثانه در بارداری با علائم عفونتی حاد یا عفونت بدون علائم هستند.
انواع عفونت مثانه
انواع عفونت مثانه عبارتند از:
- سیستیت باکتریایی که شایع‌ترین نوع عفونت مثانه است.
- سیستیت میکوپلاسمایی ناشی از باکتری‌های میکوپلاسما است که بیشتر در خانم‌های جوان و فعال جنسی دیده میشود.
- عفونت بینابینی که که علت دقیق آن مشخص نیست.
- سیستیت همورراژیک عفونت مثانه با خونریزی از مثانه است که در اثر مصرف دارو یا تشعشع ایجاد میشود.
- سیستیت ناشی از قارچ کاندیدا که در افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف رخ می‌دهد
| ویژگی | کودکان | زنان | مردان |
|---|---|---|---|
| شیوع | کمتر از بزرگسالان، اما در نوزادان پسر شایع‌تر است. | شایع‌ترین گروه سنی مبتلا | کمتر از زنان |
| علائم | تب، درد شکم، استفراغ، کاهش اشتها، بی‌حالی، گریه هنگام ادرار کردن، ادرار تیره یا خونی | سوزش و درد هنگام ادرار کردن، تکرر ادرار، احساس نیاز مکرر به ادرار کردن، ادرار تیره یا خونی | مشابه زنان، اما ممکن است علائم شدیدتر و علائم دیگری مانند مشکل در ادرار کردن یا جریان ادراری ضعیف را تجربه کنند. |
| علل | آنومالی‌های مادرزادی دستگاه ادراری، عفونت‌های دیگر، انسداد مجاری ادراری | کوتاه بودن و عرض بیشتر مجرای ادرار، فعالیت جنسی، یائسگی، دیابت | انسداد مجاری ادراری (به دلیل بزرگ شدن پروستات)، سنگ کلیه، عفونت‌های منتقله از راه جنسی |
| عوامل خطر | آنومالی‌های مادرزادی دستگاه ادراری، عفونت‌های مکرر، استفاده از پوشک | فعالیت جنسی، بارداری، یائسگی، دیابت، استفاده از دیافراگم، استفاده از اسپرم‌کش | بزرگ شدن پروستات، سنگ کلیه، دیابت، سیستم ایمنی ضعیف، استفاده از کاتتر |
| تشخیص | آزمایش ادرار، کشت ادرار، سونوگرافی، سی تی اسکن | آزمایش ادرار، کشت ادرار | آزمایش ادرار، کشت ادرار، سونوگرافی، سی تی اسکن |
| درمان | آنتی‌بیوتیک، درمان علت زمینه‌ای (اگر وجود داشته باشد) | آنتی‌بیوتیک، افزایش مصرف آب، تسکین درد | آنتی‌بیوتیک، درمان علت زمینه‌ای (مانند بزرگ شدن پروستات) |
عوارض عفونت مثانه
این بیماری عارضه شایعی است که حدود ۲۰ درصد خانمها درگیر آن هستند. احتمال بروز آن در مردان و کودکان بسیار کمتر است. عدم بهبودی یا ناقص رها کردن درمان باعث انتشار عفونت به سایر اندام‌ها از جمله کلیه و ایجاد عفونت کلیه یا اورسپسیس (urosepsis) میشود.
متن انگلیسی:
webmd
If a UTI isn’t treated, there’s a chance it could spread to the kidneys. In some cases, this can trigger sepsis. This happens when your body becomes overwhelmed trying to fight infection. It can be deadly
ترجمه متن:
اگر عفونت مثانه درمان نشود، این احتمال وجود دارد که به کلیه‌ها سرایت کند. در برخی موارد، این وضعیت می‌تواند باعث سپسیس شود. این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما در تلاش برای مبارزه با عفونت درگیر میشود و می‌تواند کشنده باشد.
راه های پیشگیری از عفونت مثانه
راه‌های پیشگیری از این بیماری عبارتند از:
- رعایت بهداشت فردی
- مصرف مایعات فراوان و پرهیز از نوشیدنی‌های حاوی کافئین
- تخلیه مرتب مثانه و دفع ادرار به محض احساس نیاز
- پرهیز از نگه داشتن ادرار برای مدت طولانی
- تغییر روش‌های کنترل بارداری
- استفاده از روان‌کننده‌های بر پایه آب در روابط جنسی
- پوشیدن لباس‌های نخی و راحت
- مصرف آنتی‌بیوتیک‌های پیشگیرانه برای افراد مستعد عفونت مثانه
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
عفونت مثانه در اثر عفونت دستگاه ادراری ایجاد میشود و باعث بروز علائمی مانند بی اختیاری ادراری یا مشکلات ناحیه تناسلی میشود. عفونت مثانه عارضه شایعی است که بیشتر در زنان دیده میشود و خوشبختانه با آنتی بیوتیک طی چند روز درمان میشود. در صورتی که بعد از تکمیل دوره درمان، بهبودی در علائم عفونت ظاهر نشد، حتما به پزشک اورولوژی یا متخصص نفرولوژی مراجعه کنید، چرا که عدم درمان عفونت مثانه باعث بروز عوارضی مانند عفونت خونی یا عفونت کلیوی میشود. اگر فرصت کافی برای حضور در مطب ندارید می‌توانید از خدمات مشاوره آنلاین دکتر اورولوژی یا دکتر آنلاین کلیه دکترتو کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام خیلی مفید بود ممنون از اینکه این اطلاعات رو در اختیار مردم گذاشتید
سپاس از مهر و توجه شما
تندرست باشید دوست گرامی ما