کیست بارتولن چیست؟ علل، علائم و درمان آن

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

غدد بارتولن در دو طرف دهانه واژن قرار گرفته‌اند که مایعاتی برای روان کردن واژن ترشح می‌کنند. گاهی دهانه این غدد مسدود شده و باعث می‌شود که مایع مترشحه به داخل غده برگردد. در نتیجه، ورم بدون دردی به نام کیست بارتولن (Bartholin cyst) ایجاد می‌شود. در ادامه این مطلب با ما باشید تا با کیست بارتولن، علائم این کیست، راه‌های تشخیص کیست و عوارض احتمالی آن بیشتر آشنا شوید. برای درمان این عارضه می‌توانید از طریق سایت دکترتو با متخصص زنان به صورت آنلاین یا حضوری در ارتباط باشید.

کیست بارتولن چیست؟

کیست بارتولین یا کیست مقعدی، نوعی کیست واژینال است که در یک طرف لابیا (لب‌های واژینال) نزدیک دهانه واژن تشکیل می‌شود. اسم این کیست از روی غدد بارتولن انتخاب شده است که دو غده کوچک تولیدکننده مخاط روان‌کننده واژن هستند. لابیا و غدد بارتولن، همگی بخشی از فرج در دستگاه تناسلی زنان هستند. 

زمانی که دهانه یکی از این غدد بسته شود، مخاط قادر به تخلیه نیست و داخل غده‌ها جمع شده و یک توده تشکیل می‌شود که به آن کیست بارتولن می‌گویند. معمولا کیست در یکی از دو غده بارتولن تشکیل می‌شود. برخی کیست‌ها کوچک و بدون درد هستند. در صورت ایجاد عفونت باکتریایی، احتمال ایجاد آبسه وجود دارد. کیست‌های عفونی دردناک هستند و باید درمان شوند. 

کیست بارتولن کجاست؟

محل قرار گرفتن غدد بارتولن در دو طرف دهانه ورودی واژن زیر عضله بولبوکاورنوس است. بسته شدن دهانه این غدد و تجمع مایعات روان‌کننده واژن داخل این غده‌ها باعث شکل‌گیری این عارضه در دهانه واژن می‌شود. 

‏کیست بارتولن خطرناک است؟

در صورتی که مایع داخل کیست عفونت کند، خطر ترشح چرک داخل آبسه‌ها وجود دارد. کیست و آبسه‌های بارتولن، پاتولوژی‌های بسیار شایعی هستند. صرف نظر از اندازه، دردناک بودن یا نبودن کیست و عفونی شدن یا نشدن آن، در هر صورت این مسئله خطرناکی است. در صورت مشاهده هر توده یا برجستگی در ناحیه تناسلی و واژن، حتما برای تشخیص صحیح و حل مشکلات جدی به پزشک زنان مراجعه کنید.

کیست بارتولن در افراد مجرد

خیلی از افراد فکر می‌کنند که این کیست فقط در کسانی رخ می‌دهد که رابطه جنسی دارند، در صورتی که این مسئله در افراد مجرد هم به مراتب دیده می‌شود.

کیست بارتولن در بارداری

زنان بارداری که دچار آبسه و عفونت غدد بارتولن می‌شوند باید همان روش‌های درمانی زنان غیرباردار با همین عارضه را دریافت کنند به استثنای برداشتن غدد بارتولن در بارداری که ریسک خونریزی بالاتری دارد. روش‌های درمانی متعددی برای رفع آبسه، برجستگی‌ها و کیست‌های بارتولن در بارداری در دسترس هستند. 

‏علائم کیست بارتولن

از علائم کیست بارتولین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد در پوست اطراف واژن حین راه رفتن، نشستن یا برقراری رابطه جنسی (درد واژن نشانه چیست؟)
• تغییر شکل ظاهری و ورم لب‌های بیرونی واژن (لابیای ماژور)
• برجستگی حساس و دردناک نزدیک دهانه واژن
• ناراحتی حین حرکت، راه رفتن یا نشستن
• تب

علائمی مثل درد و التهاب واژن داری؟

همین حالا با پزشک مشورت کن.

دکتر زنان آنلایندکتر متخصص زنان

علائم ترکیدن کیست بارتولن

کیست بارتولن پر از چرک، مخاط، باکتری، خون یا سایر مایعات است که به شکل مایع زرد کمرنگ متمایل به قهوه‌ای یا قرمز و ضخیم خارج می‌شود. کیست بارتولن عفونی در صورت ترکیدن، بوی ناخوشایند و نامطبوعی دارد. علائم ترکیدن کیست بارتولن عبارتند از:

• درد شدید ناگهانی که ممکن است تا مدتی پایدار بماند.
• ترشحات خونی یا رنگی غلیظ بدبو و ترشحات پنیری واژن

علت کیست بارتولن (کیست بارتولن چگونه بوجود می آید؟)

برجستگی داخل واژن نشانه چیست؟ بسته شدن مجاری غدد بارتولن، باعث تجمع مایعات در غده‌ها و تشکیل کیست می‌شود. در بیشتر موارد، علت مسدود شدن مجاری نامعلوم است، اما گاهی می‌توان علت آن را عفونت باکتریایی منتقله از رابطه جنسی مانند سوزاک یا کلامیدیا یا عفونت‌های باکتریایی مانند ای.کولی دانست. متخصصان معتقدند که علت کیست بارتولن، تجمع مایعات در دهانه غدد است که باعث بسته شدن دهانه آن‌ها می‌شود. اگر درمان عفونت واژن به موقع انجام نشود، احتمال بروز این مشکل بیشتر است.

متن انگلیسی:
Bartholin’s cyst is common when fluid(lubricates the vagina ) accumulats due to obstruction of bartholin gland owing to infection or injury , shaving hairs with razor can’t be overruled, irrespective of married or single female
ترجمه متن:
کیست بارتولن زمانی گسترش پیدا می‌کند که مایع واژن (روان کننده واژن) به دلیل انسداد غده بارتولن ناشی از عفونت یا آسیب تجمع می‌یابد، تراشیدن موهای زائد با تیغ صرف نظر از زن متاهل یا مجرد را نمی‌توان نادیده گرفت.

lybrate

راه های تشخیص کیست بارتولن

تشخیص کیست بارتولن معمولا توسط پزشک انجام می‌شود. راه‌های تشخیص عبارتند از:

• معاینه فیزیکی
• بررسی سوابق بیمار
• بررسی علائم، مدت زمان و عوامل تحریک‌کننده
• آزمایشات تشخیصی و نمونه‌برداری

در مواردی که تشخیص این بیماری مشکل است یا توده مشکوکی وجود دارد، ممکن است پزشک شما را به متخصص زنان (جراحی زنانه) یا متخصص پوست معرفی کند تا تشخیص و درمان دقیق‌تر صورت گیرد.

راه های درمان کیست بارتولن

راه‌های درمان این بیماری عبارتند از:

• مراقبت خانگی و تسکین علائم مانند حمام‌ گرم، کمپرس گرم روی منطقه تحت تاثیر و مصرف مسکن‌های خوراکی
• تخلیه کیست توسط پزشک و مصرف آنتی بیوتیک جهت کنترل عفونت
• عمل جراحی و برداشتن غدد بارتولن در موارد حاد

‏۱. آنتی بیوتیک برای درمان کیست بارتولن

در برخی موارد، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها به عنوان بخشی از درمان کیست بارتولن مورد نیاز است، به ویژه در مواردی که کیست عفونی شده باشد. آنتی‌بیوتیک‌ها عفونت را کنترل و کاهش می‌دهند و گاهی هم قبل و بعد از عمل جراحی برای کاهش خطر عفونت تجویز می‌شوند. نوع و دوز آنتی‌بیوتیک، به شدت و نوع عفونت، نحوه تشخیص و تجویز پزشک بستگی دارد. برخی از آنتی‌بیوتیک‌های رایج برای درمان این بیماری عبارتند از:

نام دارو	شرح دارو
سولفامتوکسازول/تریمتوپریم	درمان عفونت‌های باکتریایی
کلیندامایسین	درمان عفونت‌های پوستی و باکتریایی
سفتریاکسون	تجویز در موارد عفونت گسترده

چه قرصی برای کیست بارتولن خوبه؟

مسکن‌هایی مانند ناپروکسن، استامینوفن یا ایبوپروفن برای این بیماری مناسبند. 

قرص سفیکسیم برای کیست بارتولن

قرص سیفکسیم یکی از آنتی‌بیوتیک‌های تجویزی برای کیست بارتولن است که در کنار سایر آنتی‌بیوتیک‌ها مصرف می‌شود. البته مصرف خودسرانه قرص سفیکسیم برای کیست بارتولن بدون تجویز پزشک توصیه نمی‌شود.

۲. پماد برای کیست بارتولن

در مواردی که کیست عفونی شده باشد، از پماد برای کاهش التهاب، درد و عفونت استفاده می‌کنند. پمادهای موضعی حاوی مواد ضدعفونی کننده و ضدالتهاب هستند که شدت عفونت و پیشروی آن را کنترل می‌کنند.

۳. عمل جراحی کیست بارتولن

در مواردی که این بیماری به‌صورت مکرر تشکیل شده، بزرگ بوده و با عفونت شدید همراه باشد یا علائم درد و گسترش بیماری ایجاد شود، متخصص عمل جراحی کیست بارتولن را تجویز می‌کند. عمل جراحی با هدف تخلیه کیست و اصلاح مجرای غدد بارتولنی تحت بیهوشی موضعی یا عمومی انجام می‌شود.

طی عمل، پزشک جراح بخشی از بافت ملتهب را بریده و محتوای کیست را تخلیه کرده و سپس مسیر عبور غدد بارتولنی را اصلاح می‌کند. در بعضی موارد، پس از تخلیه، درماژ از داخل غدد بارتولینی تزریق می‌شود تا از تجمع مجدد مایعات جلوگیری شود. پس از عمل جراحی، مراقبت‌های بعد از عمل و تجویز داروها از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است لازم باشد.

عفونت واژنت باعث ایجاد کیست شده؟ برای درمان سریع از متخصص کمک بگیر.

دکتر عفونت واژن

۴. درمان خانگی کیست بارتولن

درمان خانگی کیست بارتولین برای موارد غیرعفونی و برحستگی‌های کوچک مناسب است. استفاده از کمپرس گرم می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند. از حوله یا پارچه گرم و مرطوب استفاده کنید و آن را روی کیست قرار دهید. ناحیه تناسلی را با آب گرم ملایم بشویید و با حوله تمیز و نرم کامل خشک کنید. چرا که رطوبت این ناحیه، محیط مناسبی برای رشد باکتری و عفونت است. 

تخلیه کیست بارتولن در خانه

بهتر است که این کار در مطب پزشک و توسط متخصص انجام شود. برای تخلیه این زائده در خانه، ۱۰ تا ۱۵ دقیقه، در تشت آب گرم بنشینید تا کیست خیس و مرطوب شود. در صورت امکان، بهتر است که روزی ۳ تا ۴ بار این کار را تکرار کنید. کمپرس گرم با پارچه نخی کتانی یا فلانل با آب داغ هم می‌تواند اثرگذار باشد. در صورتی که درد دارید، مسکن‌هایی مثل پارسیتامول یا ایبوپروفن میل کنید.

۵. درمان کیست بارتولن با طب سنتی

در طب سنتی، برخی روش‌ها و تکنیک‌ها برای درمان این بیماری پیشنهاد می‌شوند. اما باید توجه داشت که این روش‌ها بر اساس تجربه‌ها و استفاده‌های سنتی هستند و تاکنون توسط تحقیقات علمی به طور کامل تایید نشده‌اند. همچنین، همواره توصیه می‌شود قبل از استفاده از هر درمان طب سنتی، با پزشک مشورت کنید.

برخی گیاهان دارویی، التهاب و عفونت کیست بارتولن را کاهش می‌دهند مانند جوانه برگ بلوط، عصاره گیاه ترنجبین، عرق کاپورسی، آلوئه‌ورا، روغن چای درختی و عرق کنگر فرنگی. برخی از مکمل‌های غذایی مانند عصاره‌های گیاهی، آنتی‌اکسیدان‌ها و مکمل‌های غذایی حاوی ویتامین C و روغن‌های ماهی ممکن است در تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش التهاب موثر باشند. 

درمان کیست بارتولن با جوش شیرین

جوش شیرین یکی از روش‌های استفاده شده طب سنتی برای درمان برخی مشکلات پوستی است. اما باید توجه داشت که این بیماری، مشکل پیچیده‌تری است که نیاز به توجه پزشکی و درمان تخصصی دارد. درمان کیست بارتولن با جوش شیرین توصیه نمی‌شود و ممکن است باعث تشدید عفونت یا تشکیل توده‌های دیگر شود. بهترین راه برای درمان کیست بارتولن، مراجعه به پزشک متخصص است. 

‏درمان کیست بارتولن با پیاز پخته

استفاده از پیاز پخته یکی از روش‌های مرسوم در طب سنتی برای درمان این بیماری است. پیاز را پوست کنید و آن را بپزید تا نرم شود. پیاز پخته را از روی حرارت بردارید و آن را کمی خنک کنید تا قابل تحمل برای پوست باشد. با استفاده از یک پارچه یا دستمال تمیز، پیاز را روی کیست‌ها قرار دهید. آرام آرام و با حرکات ملایم، پیاز را به طرف کیست فشار دهید و در آنجا نگه دارید. تا حد امکان از فشار زیاد پرهیز کنید تا باعث تحریک بیشتر نشود. این روند را چند بار در روز تکرار کنید.

درمان کیست بارتولن با عسل

استفاده از عسل در طب سنتی به عنوان یکی از روش‌های درمانی برای کیست بارتولن پیشنهاد می‌شود. عسل خواص ضدالتهابی و ضدباکتریایی دارد و ممکن است در کاهش التهاب و عفونت این کیست کمک کند. ابتدا ناحیه تناسلی را با آب و صابون ملایم شسته و خشک کنید. کمی عسل را روی باند قرار داده و روی کیست‌ها بگذارید. سپس با یک باند تمیز روی آن را بپوشانید. چند بار در روز این کار را تکرار کنید. معمولا بعد چند روز، علائم بهبود پیدا می‌کنند. 

درمان کیست بارتولن با عنبر نسا

درمان کیست بارتولین با عنبر نسا از لحاظ علمی تایید شده نیست و ممکن است باعث تشدید التهاب و عفونت شود. 

مرهم سیاه برای کیست بارتولن

مرهم سیاه ترکیبی با ماده اصلی زغال است که برای تخلیه عفونت و مایعات جمع شده در غده بارتولن توصیه می‌شود. نحوه استفاده از مرهم سیاه برای کیست بارتولن، به‌صورت استعمال موضعی است و از پیشروی عفونت جلوگیری می‌کند.

‏انواع کیست بارتولن

این کیست‌ها در زنان در سن باروری رایج هستند و از هر ۱۰ زن، ۲ زن را تحت تاثیر قرار می‌دهند. کیست‌های بارتولن بیشتر در یک طرف ایجاد می‌شوند، اما گاهی ممکن است در برخی افراد در هر دو طرف تشکیل شوند. تقریبا همیشه خوش‌خیم بوده و سرطانی نیستند. ممکن است گاهی دیده نشوند و گاهی هم فقط با معاینه پزشک قابل مشاهده باشند. 

‏کیست بارتولن بدون درد

در حالتی که برجستگی‌ها خفیف و غیرعفونی باشند، معمولا بدون درد هستند. کیست بارتولن بدون درد با مراقبت‌های خانگی و رعایت دستورات پزشک قابل درمان خواهد بود.

عوارض کیست بارتولن

این بیماری معمولا هیچ عارضه و مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما اگر زیاد از حد بزرگ شود، باعث ناراحتی و آزار فرد، درد در پوست اطراف واژن حین راه رفتن، نشستن یا رابطه جنسی می‌شود. گاهی هم ممکن است روی لب‌های بیرونی اطراف واژن تاثیر بگذارد. اگر آبسه بارتولن بدتر شود و اقدامی برای درمان آن نکنید، ممکن است عفونت به سایر اندام‌های بدن سرایت پیدا کند. این عفونت وارد جریان خون شده و اختلال و التهاب سپتیسمی (septicemia) ایجاد می‌کند. این التهاب از عوارض خطرناک این بیماری است که به‌خاطر انتشار عفونت در کل بدن بسیار خطرناک است. 

عوارض برداشتن غده بارتولن

برداشتن غده بارتولن ممکن است با عوارض زیر همراه باشد:

• خونریزی
• درد
• التهاب
• عفونت
• تورم، درد شدید، قرمزی و ترشحات غیرعادی
• تشکیل بافت اضافی

‏راه‌ های پیشگیری از کیست بارتولن

از آنجایی که علت اصلی ایجاد این بیماری نامشخص است، بنابراین رسیدن به راه‌های پیشگیری از کیست بارتولن هم تقریبا غیرممکن است. تنها با انجام برخی راهکارها می‌توان ریسک تشکیل این برجستگی‌ها را کاهش داد، مانند استفاده از کاندوم حین برقراری رابطه جنسی که از تشکیل کیست‌های ناشی از عفونت‌های انتقال یافته جنسی جلوگیری می‌کند.

رعایت بهداشت ناحیه تناسلی هم می‌تواند از تشکیل عفونت و آبسه‌ها در ناحیه واژینال پیشگیری کند. سیستم ایمنی قوی می‌تواند در کاهش خطر بروز عفونت‌ها و عارضه‌های پوستی مفید باشد. برای تقویت سیستم ایمنی، رژیم غذایی سالم، استراحت کافی، فعالیت بدنی منظم و کاهش استرس را درنظر بگیرید. 

نتیجه‌ گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

کیست بارتولن یک عارضه پوستی است که به علت انسداد مجاری غدد بارتولن و تجمع مایعات ایجاد می‌شود. این عارضه با علائمی مانند تورم، درد، قرمزی و تشکیل یک توده ملموس در ناحیه واژینال همراه است. علت اصلی تشکیل این برجستگی‌ها مشخص نیست اما با رعایت بهداشت شخصی، رژیم غذایی سالم و استفاده از کاندوم در رابطه جنسی، می‌توان ریسک ابتلا به این عارضه را کاهش داد. گاهی می‌توان این مشکل را با درمان خانگی برطرف کرد، اما در صورت عفونت کیست‌ها و حاد شدن مشکل، حتما به متخصص زنان مراجعه کنید. درمان این بیماری شامل درمان دارویی با آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضدالتهابی، مسکن، و در موارد شدیدتر، جراحی و برداشتن غدد بارتولن می‌شود.

برای درمان کیست بارتولن می‌توانید به دکتر متخصص زنان یا دکتر مامایی مراجعه کنید. شما می توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره با دکتر زنان آنلاین و مشاور مامایی آنلاین وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست.