سرگیجه و کم خونی را چگونه مدیریت کنیم؟

کم خونی وضعیتی است که در آن فرد گلبول‌های قرمز کافی برای حمل اکسیژن در سراسر بدن ندارد. در نتیجه، ممکن است دچار سرگیجه، خستگی و سبکی سر شود. دلایل مختلفی ممکن است علت سرگیجه ناشی از کم خونی باشد. نسبت به شدت سرگیجه و سایر علائمی که ایجاد می‌کند، باید برای کنترل شرایط و رفع سرگیجه اقدامات لازم را انجام داد. در این مقاله از دکترتو به صورت کامل ارتباط بین سرگیجه و کم خونی را بررسی می‌کنیم. اما چنان چه این مشکل باعث کلافگی‌تان شده بهتر است از طریق سامانه نوبت دهی و مشاوره آنلاین دکترتو با یک پزشک عمومی در این باره مشورت کنید.

سرگیجه کم خونی چگونه است؟

از کمبودهای تغذیه‌ای گرفته تا برخی اختلالات ارثی یا اختلال زمینه‌ای مغز استخوان، همگی ممکن است باعث سرگیجه ناشی از کم خونی شوند. اکثر افراد مبتلا به این بیماری، کم خونی و سرگیجه را به صورت سبکی سر، بی‌حالی و از دست دادن تعادل تجربه می‌کنند. همچنین ممکن است احساس خستگی یا ضعف غیرمعمول داشته باشید و سرگیجه شما با فعالیت بدنی یا هنگام تغییر سریع موقعیت، بدتر شود. علائم دیگری که همراه با کم خونی و سرگیجه ایجاد می‌شوند، شامل سردرد و پوست سرد است. عوامل متعددی باعث بروز چنین حالت‌هایی می‌شوند که از جمله آنها می‌توان به کمبود اکسیژن‌رسانی به مغز، کاهش فشار خون و کمبود ویتامین‌های ضروری ناشی از کم خونی اشاره کرد. با پیشرفت بیماری، سرگیجه ممکن است مکررتر یا شدیدتر شود و در فعالیت‌های روزانه اختلال ایجاد کند.

۱. کاهش اکسیژن رسانی به مغز

در کم خونی ناشی از فقر آهن، گلبول‌های قرمز تولید می‌شوند، اما اندازه کوچک‌تر و هموگلوبین کمتری دارند. به دلیل کوچکی این گلبول‌های قرمز، اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها و اندام‌ها، از جمله مغز کاهش می‌یابد. بدون اکسیژن کافی، مغز آن‌طور که باید کار نمی‌کند و خون کافی به مغز نمی‌رسد. همین موضوع باعث می‌شود که اکثر افراد، کم خونی و سرگیجه را با هم تجربه کنند. در کنار این سرگیجه و کم خونی، برخی خستگی و کسالت زیادی دارند. از طرفی، بدن برای جبران سطح پایین اکسیژن، چندین برابر تلاش می‌کند. نتیجه این تلاش بیشتر، افزایش تپش قلب است که می‌تواند علت سرگیجه محسوب شود.

۲. افت فشار خون ناشی از کم خونی

در برخی از انواع کم خونی، از جمله کم خونی ناشی از فقر آهن شدید یا کم خونی در افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه، افراد افت فشار خون وضعیتی را تجربه می‌کنند. طبق گفته دانشکده پزشکی هاروارد، کاهش فشار خون عمومی ناشی از کم خونی، اغلب کمتر از ۱۵ ثانیه طول می‌کشد و می‌تواند یک سری عوارض را ایجاد کند. بیشتر بیماران در هنگام تغییر وضعیت ناگهانی (برای مثال تغییر حالت ناگهانی از نشسته به ایستاده) سرگیجه ناشی از افت فشار خون را تجربه می‌کنند و حتی احتمال غش کردن آنها هم وجود دارد. علت سرگیجه و کم خونی در چنین شرایطی، جمع‌شدن خون در پاها و کاهش خون‌رسانی به مغز است.

۳. بی ثباتی در حرکت و تعادل

زمانی که کم خونی به حدی شدید و مزمن است (خصوصا در کم‌خونی‌های ناشی از کمبود ویتامین B12 یا اسید فولیک) که اکسیژن کافی به مغز نمی‌رسد، شدت سرگیجه‌ها هم بیشتر می‌شود. نتیجه چنین حالی در اکثر موارد احساس سبکی سر و از دست دادن تعادل است. حتی بسیاری از افراد ممکن است تعادل خود را از دست بدهند و زمین بخورند. آنها اغلب برای راه رفتن یا ایستادن برای زمانی طولانی با مشکل مواجه می‌شوند.

به نظر علائم سرگیجه‌ات بهخاطر کم خونیه؟

برای بررسی سریع نوبت بگیر.

نوبت دکتر عمومی

علل سرگیجه ناشی از کم خونی

علت سرگیجه ناشی از کم خونی، به نوع کم خونی و علت آن بستگی دارد. عمدتا اصلی‌ترین دلیل سرگیجه و کم خونی، فقر آهن و کاهش تولید گلبول‌های قرمز خون است. با کاهش اکسیژن‌رسانی به بافت مغز، اکثر افراد دچار سرگیجه می‌شوند.

یکی دیگر از دلایلی که کم خونی و سرگیجه را به هم مرتبط می‌کند، افت فشار خون ناشی از کم خونی است. با کاهش جریان خون یا اختلال در جریان خون در سراسر بدن، بسیاری از افراد دچار افت فشار و سرگیجه می‌شوند. در نهایت عمدتا تلاش بیش از حد بدن برای جبران کمبود اکسیژن مورد نیاز، می‌تواند علت سرگیجه ناشی از کم خونی باشد.

راه ‌های تشخیص سرگیجه ناشی از کم خونی

از آن جایی که دلایل مختلفی برای سرگیجه وجود دارد این عارضه یک علامت اختصاصی برای کم خونی نیست، برای تشخیص این که سرگیجه شما ناشی از کم خونی است یا خیر، ابتدا باید کم خونی در آزمایش خون تشخیص داده شود. در تست‌های شمارش سلول‌های خونی، با تعیین میزان هموگلوبین و گلبول‌های قرمز خون و سایر فاکتورهای خونی، می‌توان کم خونی را تشخیص داد. تست‌های سنجش فریتین و TIBC نیز به تشخیص کم خونی ناشی از فقر آهن کمک می‌کنند. با انجام این تست‌ها یا سایر آزمایشات تخصصی مورد نیاز، پزشک می‌تواند سرگیجه و کم خونی را تشخیص دهد.

راه های درمان سرگیجه ناشی از کم خونی

مهم‌ترین اقدام برای درمان سرگیجه ناشی از کم خونی، درمان آن است. با درمان کم خونی و بازگرداندن سطح آهن خون به حد نرمال، عمدتا اغلب سرگیجه‌ها درمان می‌شوند. درمان کم‌خونی فقر آهن شامل مصرف مکمل‌های آهن و بررسی علت زمینه‌ای کم‌خونی است. در موارد شدیدتر ممکن است برخی از افراد به تزریق خون نیاز داشته باشند. از طرفی پیروی از یک رژیم غذایی غنی از منابع آهن و ویتامین‌ها، به بهبود علائم کمک زیادی می‌کند. با این حال در طول دوره درمان برای کنترل کم خونی و سرگیجه ناشی از آن می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:

• افزایش مصرف غذاهای مقوی مانند مغزها و آجیل‌ها، گوشت قرمز و غذاهای دریایی
• افزایش مصرف ویتامین سی برای بالا بردن جذب آهن در خون
• تا جای ممکن هیدراته بمانید، هیدراته ماندن به میزان زیادی سرگیجه ناشی از کم خونی را کاهش می‌دهد

۱. درمان فوری سرگیجه ناشی از کم خونی

هدف اصلی از درمان فوری سرگیجه ناشی از کم خونی، تثبیت وضعیت و جلوگیری از غش کردن یا زمین‌خوردن است. بهترین راهکارها عبارتند از:

• نشستن یا دراز کشیدن
• بالا بردن پاها در حالت دراز کشیدن روی زمین
• هیدراته ماندن و مصرف آب زیاد
• خودداری از حرکات ناگهانی
• تمرین تنفس عمیق و آهسته

۲. درمان خانگی کم خونی و سرگیجه

برخی از غذاها غنی از ویتامین سی، آهن و ویتامین B12 هستند و مصرف آنها به کنترل کم خونی و بهبود سرگیجه ناشی از آن کمک می‌کند. این منابع غذایی عبارتند از:

• کشمش
• خرما
• اسفناج
• گوشت قرمز
• مصرف سوپ عدس یا لوبیا
• عصاره سیب
• عصاره چغندر و عسل

بهتر است به این موضوع توجه داشته باشید که درمان کم خونی و سرگیجه باید بر پایه مصرف مکمل‌های آهن و اصلاح رژیم غذایی باشد و درمان‌های خانگی بدون شواهد علمی کافی نباید جایگزین درمان پزشکی شوند. 

دنبال درمان خانگی برای کم خونی و سرگیجه ناشی از اون هستی؟ مشاوره بگیر.

دکتر کم خونی

عوارض سرگیجه ناشی از کم خونی

سرگیجه و کم خونی در صورت درمان نشدن می‌تواند ریسک زمین‌خوردن یا غش کردن را افزایش دهد. بسیاری از افراد در زمان از دست دادن تعادل و زمین‌خوردن، آسیب‌های جدی می‌بینند. سایر عوارض کم خونی و سرگیجه ناشی از آن شامل موارد زیر است:

• مشکلات عصبی و مشکل در عملکرد شناختی
• خستگی و ضعف شدید و کاهش استقامت بدن
• مشکلات و بیماری‌های قلبی و عروقی

پیشگیری از سرگیجه ناشی از کم خونی

بهترین راه برای پیشگیری از سرگیجه و کم خونی، کنترل و درمان به موقع آنمی است. با تشخیص به موقع و جبران فقر آهن، می‌توان سرگیجه ناشی از کم خونی را کنترل کرد. از طرفی راهکارهای زیر به شما کمک می‌کند تا همراه با این اختلال، سرگیجه کمتری را تجربه کنید:

• از الکل، سیگار و مصرف زیاد کافئین خودداری کنید، این موارد می‌توانند سرگیجه را تشدید کنند.
• تا جای ممکن از تغییر موقعیت ناگهانی اجتناب کنید.
• دراز کشیدن و استراحت کردن در مواقعی که سرگیجه دارید.
• هنگام بلندشدن از حالت خوابیده، ابتدا برای چند ثانیه بنشینید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

شما ممکن است به دلایل مختلفی سرگیجه را تجربه کنید و تنها در برخی موارد، علت این سرگیجه، کم خونی است. برای تشخیص سرگیجه و کم خونی بهترین کار مراجعه به یک پزشک عمومی و انجام آزمایش‌های خون مورد نیاز است. با تشخیص به موقع کم خونی و درمان آن، در اغلب موارد سرگیجه ناشی از کم خونی هم به راحتی درمان می‌شود. اگر شرایط حضور در مطب را ندارید می‌توانید از طریق سامانه مشاوره آنلاین دکترتو با بهترین پزشکان در این‌باره مشورت کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!