فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید
خارش مقعد یک مشکل رایج و آزاردهنده است که میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. این خارش ممکن است موقت یا مزمن باشد و شدت آن از خفیف تا شدید متغیر است. این عارضه میتواند به دلایل متعددی مانند عفونتهای قارچی، بیماریهای پوستی، هموروئید، یا حتی بهداشت نامناسب ایجاد شود و گاهی به قدری آزاردهنده است که زندگی روزمره فرد را تحت تأثیر قرار میدهد. شما میتوانید با مراجعه به دکتر گوارش علت این مشکل را پیدا کنید.
خارش مقعد چیست؟
خارش شدید اطراف مقعد (مقعد ناحیهی انتهایی دستگاه گوارش است، که مواد جامد زائد از این ناحیه دفع میشود.) ممکن است شرمآور باشد. خاراندن مداوم ناحیه مقعد میتواند یک سوزش خفیف را به مشکلی مزمن تبدیل کند و به چرخهای معیوب از خارش و خراش منجر شود. این وضعیت در شبها شدیدتر است، زیرا فرد در حالت نیمهخواب ناخودآگاه شروع به خاراندن میکند. خارش مقعد ممکن است در هر فردی رخ دهد، اما شیوع آن در بزرگسالان بیشتر از کودکان و افراد مسن است و همچنین در مردان بیشتر از زنان است.
در زنان، این خارش ممکن است هنگام ادرار تشدید شود و استفاده مکرر از دستمال توالت برای پاکسازی ناحیه میتواند به پوست آسیب برساند. پوستهپوسته شدن پوست اطراف مقعد و رطوبت ناشی از آن میتواند خارش را تشدید کند. معمولاً، شکستن چرخه خارش و خاراندن، به پوست زمان لازم برای بهبودی میدهد.
متن انگلیسی: «An itch around your bottom is uncomfortable and sometimes embarrassing. If you have anal itch, it may be hard to fight the urge to scratch. But scratching will only make the problem worse. Doctors can’t always find a reason for it, but some health problems or habits, or your diet, may trigger it.»
به نقل از webMD
ترجمه متن: «اگر شروع به خاراندن این خارشها کنید، این مشکل میتواند از یک سوزش خفیف به یک مشکل مزمن تبدیل شود. در نظر داشته باشید خراش پوست اطراف مقعد باعث پوسته پوسته شدن پوست در آن ناحیه میشود، که در این حالت رطوبت معمولی ناحیهی اطراف مقعد سبب افزایش بسیار شدید خارش و درنتیجه خاراندن بیشتر را به دنبال خواهدداشت و در این صورت این چرخهی معیوب تکرار میشود.»
دلایل خارش مقعد چیست؟
خارش مقعد میتواند دلایل متعددی داشته باشد و شناسایی علت اصلی آن برای درمان مؤثر ضروری است. برخی از این دلایل ساده و قابلکنترل هستند، درحالیکه برخی دیگر ممکن است به مشکلات جدیتری اشاره داشته باشند. در ادامه به مهمترین دلایل خارش مقعد اشاره میکنیم:
- بهداشت نامناسب یا بیشازحد: شستشوی ناکافی یا مداوم با صابونهای معطر میتواند پوست را تحریک کند.
- عفونتهای قارچی و باکتریایی: رشد قارچها و باکتریها در محیط مرطوب مقعد باعث خارش میشود.
- انگلهای رودهای (کرمک): بهویژه در کودکان و در شبها تشدید میشود.
- بواسیر (هموروئید): التهاب و تورم وریدهای مقعدی میتواند منجر به خارش شود.
- شقاق مقعد: ترکهای کوچک و دردناک در ناحیه مقعد با خارش همراه هستند.
- مصرف غذاهای تحریککننده: غذاهای ادویهدار، کافئین و شکلات ممکن است خارش را تشدید کنند.
- رطوبت و تعریق زیاد: محیط مرطوب ناحیه مقعد زمینه رشد قارچ و باکتری را فراهم میکند.
- بیماریهای پوستی: مانند اگزما و پسوریازیس که ناحیه مقعد را تحت تأثیر قرار میدهند.
- آلرژی به مواد شوینده و دستمال مرطوب: استفاده از محصولات حاوی عطر یا الکل باعث تحریک پوست میشود.
دلایل خارش مقعد متنوع هستند و از عوامل سادهای مانند بهداشت نادرست تا مشکلات جدیتری مانند هموروئید و بیماریهای زمینهای متغیرند. شناسایی دقیق علت این مشکل، گام مهمی در پیشگیری و درمان آن است.
سوزش و خارش مقعد نشانه چیست؟
خارش و سوزش مقعد به تنهایی یک بیماری نیست؛ بلکه نشانهای از وجود مشکل یا بیماری دیگری در بدن است. این علامت میتواند به دلیل بیماریهای سیستمیک مانند دیابت و اختلالات تیروئید، عفونتهای انگلی، مشکلات پوستی یا حتی بهداشت نامناسب ایجاد شود. گاهی اوقات عوامل سادهای مانند شستوشوی بیشازحد یا ناکافی مقعد پس از دفع مدفوع، استفاده از محصولات بهداشتی نامناسب یا رطوبت مداوم در این ناحیه میتواند به تحریک و خارش منجر شود. در ادامه به مهمترین علل این مشکل اشاره میکنیم:
- بیماریهای زمینهای: دیابت و اختلالات تیروئید.
- عفونتهای انگلی: کرمک و کرم قلابدار.
- مشکلات پوستی: پسوریازیس، اگزما و درماتیت.
- بهداشت نامناسب: شستوشوی بیشازحد یا ناکافی مقعد.
- بیماریهای عفونی: عفونتهای قارچی (کاندیدا)، باکتریایی (استاف اورئوس) و ویروسی (هرپس).
- بیاختیاری مدفوع: نشت مداوم مدفوع و تحریک ناشی از آن.
- عفونتهای مقاربتی: برخی بیماریهای منتقلشونده از راه جنسی.
- تحریک ناشی از محصولات بهداشتی: کرمها، لوسیونها و دستمالهای مرطوب حاوی ترکیبات آلرژیزا.
- التهاب راستروده: پروکتیت یا التهاب لایه داخلی راستروده.
- اگزما و درماتیت ایدیوپاتیک میتوانند ناحیه مقعد را تحت تاثیر قرار دهد، که علت این التهاب پوست نامشخص است.
- سرطان مقعد: همیشه سرطان مقعد باید در نظر گرفتهشود و فرد از این جهت بررسی شود.
خارش و سوزش مقعد میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و گاهی نشانهای از یک بیماری جدی است. برای جلوگیری از تشدید این مشکل، رعایت بهداشت مناسب و پرهیز از خاراندن ناحیه ضروری است. در صورت تداوم خارش یا مشاهده علائمی مانند درد و خونریزی، مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان بهموقع ضروری خواهد بود.
علت | علائم همراه | درمان |
---|---|---|
عفونت قارچی و باکتریایی | سوزش و خارش مقعد | استفاده از آنتیبیوتیکها اعمال موضعی سرکه سیب در ناحیه مقعد |
وجود زخم ناشی از خشکی پوست | التهاب و سوزش ناحیه مقعد | استفاده از ژل آلوئهورا استفاده از پمادهای نرمکننده پوست |
اختلالات پوستی مانند اگزما و پسوریازیس | خارش و سوزش مقعد | غوطهورشدن در محلول سولفات منیزیم |
بواسیر | درد و سوزش مقعد | استفاده از پمادهای بیحسکننده موضعی |
تشخیص علت خارش پشت چگونه انجام می شود؟
هنگامیکه به خارش مقعد دچار میشوید، باید به دکتر گوارش مراجعه کنید. برای تشخیص دقیق علت خارش مقعد، پزشک متخصص گوارش مراحلی را دنبال میکند که در ادامه به شرح آنها میپردازیم. مراحل زیر برای بررسی علت انجام میشوند:
- شرح حال
- معاینه
- آزمایش
- نمونه برداری
- تصویربرداری
چگونه خارش مقعد را درمان کنیم؟
برای درمان خارش مقعد، ترکیبی از روشهای پزشکی و درمانهای خانگی میتواند مؤثر باشد. در درمان دارویی، پمادهای کورتیکواستروئیدی مانند هیدروکورتیزون و بتامتازون برای کاهش التهاب و خارش ناشی از اگزما و پسوریازیس استفاده میشوند. پمادهای ضد قارچ مانند کلوتریمازول برای درمان عفونتهای قارچی و پمادهای آنتیبیوتیک مانند باسیتراسین برای عفونتهای باکتریایی مناسب هستند. پمادهای بیحسکننده مانند لیدوکائین برای تسکین سریع و موقت درد و خارش تجویز میشوند و پماد اکسید روی بهعنوان یک لایه محافظ، التهاب را کاهش میدهد. در موارد مزمن، تزریق متیلین آبی برای بیحس کردن اعصاب و پماد کپسایسین برای کاهش حساسیت عصبی استفاده میشود.
در درمانهای خانگی، رعایت بهداشت مناسب با شستوشوی ناحیه با آب ولرم و خشککردن بهآرامی بسیار مهم است. استفاده از صابونهای ملایم و دستمال مرطوب غیرمعطر بهجای دستمال زبر توصیه میشود. خشک نگهداشتن ناحیه مقعد با پودرهای بدون عطر یا سشوار با درجه پایین مؤثر است. اجتناب از خاراندن، کوتاه نگهداشتن ناخنها و دوری از محصولات معطر و تحریککننده ضروری است. استفاده از کمپرس سرد و ژل آلوئهورا التهاب را کاهش میدهد. پوشیدن لباسهای نخی و گشاد و تعویض منظم لباسها توصیه میشود. برای جلوگیری از خاراندن در خواب، استفاده از دستکش کتان مفید است.
چگونه از خارش مقعد پیشگیری کنیم؟
خارش مقعدی معمولاً قابلپیشگیری است و با رعایت نکات ساده بهداشتی و تغییر در سبک زندگی میتوان از بروز آن جلوگیری کرد. پیشگیری از خارش مقعد نهتنها به بهبود کیفیت زندگی کمک میکند، بلکه از بروز مشکلات جدیتر مانند عفونتها یا التهابهای پوستی جلوگیری میکند. برای پیشگیری از بروز چنین مشکلی، موارد زیر را رعایت کنید:
- بهداشت فردی خود را رعایت کنید.
- سعی کنید رژیم غذایی مناسب داشتهباشید و به یبوست دچار نشوید.
- در صورت بروز عفونت، سریعا به دکتر مراجعه کنید.
- تمامی چکاپهای خود را به موقع انجامدهید.
انواع خارش مقعدی
خارش مقعد بهطور کلی به دو نوع اصلی حاد و مزمن تقسیم میشود. خارش حاد (ایدیوپاتیک) معمولاً لحظهای و گذرا است و پس از چند ثانیه بهطور خودبهخود برطرف میشود. این نوع خارش ممکن است چندین بار در طول روز رخ دهد و اغلب بدون علت مشخصی ایجاد میشود. در مقابل، خارش مزمن دائمیتر و آزاردهندهتر است و میتواند در طول روز ادامه داشته باشد. این نوع خارش معمولاً با تعریق و رطوبت ناحیه مقعد تشدید میشود. تشخیص علت دقیق هر نوع خارش برای انتخاب روش درمان مناسب و جلوگیری از تشدید علائم اهمیت زیادی دارد.
- خارش حاد (ایدیوپاتیک):
- لحظهای و گذرا.
- بهطور خودبهخود برطرف میشود.
- ممکن است چندین بار در طول روز رخ دهد.
- خارش مزمن:
- مداوم و آزاردهنده.
- ممکن است در طول روز ادامه داشته باشد.
- معمولاً با تعریق و رطوبت تشدید میشود.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
اگر به خارش مقعد دچار شدید، میتوانید با کمک برخی از روشهای درمانی خانگی برای درمان مشکل خود اقدام کنید. اگر با انجام روشهای درمان خانگی خارش مقعد برطرف نشد، برای درمان آن، به دکتر گوارش مراجعه کنید. برای تشخیص و درمان بیماری سلیاک هم باید به متخصص گوارش مراجعه کنید. برای دریافت نوبت از دکتر گوارش میتوانید از سایت نوبتدهی آنلاین دکترتو کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامت شماست!
عالی بود و آموزنده
سلام و سپاس از همراهی تان جناب داوودی عزیز
شاد و سربلند باشید
سلام من یکسال خارش مقعد دارم خیلی زیاد استفاده غذای ادویه جات بخورم سوزس زیاد میگیرم
غذا معمولی بخورم سوزس ملایم دارم ولی خارش مقعد دارم همیشه
بعد مدفون کردن سوزش دارم
درمان. چه دارویی مشکل چیست
راهنمایی فرمایید ممنون
سلام
خارش مقعد میتواند ناشی از دلایل مختلفی مانند هموروئید، عفونت قارچی، آلرژی به مواد غذایی یا شستشو، یا مشکلات گوارشی باشد. از آنجا که مصرف غذاهای ادویهدار باعث تشدید سوزش و خارش میشود، احتمالاً مشکل شما به تحریکات گوارشی یا مشکلات رودهای مربوط است. برای درمان، توصیه میشود از پمادهای ضد التهاب م، پمادهای ضد قارچ، یا داروهای ضد هموروئید استفاده کنید. همچنین، توجه به رژیم غذایی و جلوگیری از مصرف مواد تحریککننده مانند ادویهجات، کافئین و الکل میتواند مفید باشد. در صورت عدم بهبود، به پزشک متخصص گوارش یا جراح عمومی مراجعه کنید تا علل دقیق و درمانهای مناسب را تعیین کند.
متخصص گوارش
ببخشید من الان خیلی درد دارم میرم سرکار نمیتونم توسرویس بشینم چیکار کنم
سلام
درد در ناحیهی مقعد میتواند به مشکلاتی مانند شقاق (ترک مقعدی) یا هموروئید (بواسیر) ربط داشته باشد. شقاق معمولاً باعث درد شدید هنگام اجابت مزاج میشود و ممکن است با خونریزی همراه باشد. اگر درد شما مرتبط با این مشکلات باشد، ممکن است نیاز به درمانهای خاصی مثل استفاده از پمادهای ضد التهابی یا نرمکنندههای مدفوع برای کاهش درد و تسریع بهبود داشته باشید. در هر صورت، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیقی داده شود و درمان مناسب آغاز گردد.
متخصص گوارش
باسلام. ببخشید من خیلی وقت پیش یه چند روزی هم خونریزی معتقد داشتم
سلام من هرچند وقت دچار خارش وسورش شدید معتقد میشم بطوری که اصلا نمیتونم بشینم لطفا بگین چیکار کنم
سلام، اگر خارش و سوزش شدیدی دارید که باعث آزار و عدم توانایی در نشستن میشود، ممکن است مشکلاتی مانند هموروئید، شقاق یا عفونتهای پوستی باعث این علائم شوند. توصیه میشود به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیقی دریافت کنید و درمان مناسب، مانند استفاده از پمادهای ضد التهابی یا مسکنهای موضعی، شروع شود. تا آن زمان میتوانید از کمپرس سرد برای کاهش درد و التهاب استفاده کنید.
متخصص گوارش
درود، کنار و پایین مقعدم ملتهب و قرمز و له شده، خونریزی نداره، ولی خارش و درد کمی داره، پماد کالاندولا و ام جی تقریبن موثر نبود و بدترش کرد، در واقع خود مقعد مشکلی نداره، به نظرتون عفونتی چیزی هست؟!؟ ممنون
درود! علائم شما ممکن است ناشی از التهاب یا تحریک پوست اطراف مقعد باشد، که گاهی به دلیل خشکی، تعریق، استفاده از محصولات شیمیایی، یا فشار اضافی ایجاد میشود. احتمال عفونت باکتریایی یا قارچی وجود دارد، اما با توجه به اینکه خونریزی ندارید و خود مقعد مشکلی ندارد، ممکن است بیشتر به التهاب پوست مرتبط باشد. پیشنهاد میکنم از محصولات نرمکننده و ضد التهاب مانند پمادهای حاوی زینک یا پمادهای ملایم برای درمان استفاده کنید. همچنین از حمامهای آب گرم و خشک نگه داشتن منطقه کمک میکند.
متخصص گوارش