علت و دلایل خارش مقعد چیست و چه راه های درمانی دارد؟

خارش مقعد یکی از مشکل‌هایی است که ممکن است برای هر کسی پیش بیاید. برای برطرف کردن این مشکل، باید به دکتر مراجعه کنید، زیرا علت‌های ایجاد آن، بسیار متنوع هستند. آیا تا به حال به این علامت دچار شده‌اید؟ برای درمان آن چه کرده‌اید؟ برای برطرف کردن این خارش از روش‌های خانگی استفاده می‌کنید؟ آیا خارش مقعد خطرناک است؟

اگر این سوالات ذهن شما را درگیر کرده‌است، بهتر است که این مطلب را تا انتها مطالعه کنید. همچنین می‌توانید با مراجعه به دکتر گوارش علت این مشکل را پیدا کنید. در دکترتو می‌توانید از بهترین دکتر گوارش در سراسر کشور نوبت بگیرید.

خارش مقعد چیست؟

خارش شدید اطراف مقعد (مقعد ناحیه‌ی انتهایی دستگاه گوارش است، که مواد جامد زائد از این ناحیه دفع می‌شود.) ممکن است شرم‌آور باشد. خارش مقعد یک علامت است و نه یک بیماری و مشکلی شایع است که بسیاری از مردم از بیان این مشکل به پزشک خود خجالت می‌کشند. خارش مقعد ممکن است در هر فردی رخ دهد، اما شیوع آن در بزرگسالان بیشتر از کودکان و افراد مسن است و همچنین در مردان بیشتر از زنان است.

اگر شروع به خاراندن این خارش‌ها کنید، این مشکل می‌تواند از یک سوزش خفیف به یک مشکل مزمن تبدیل شود. در نظر داشته‌باشید خراش پوست اطراف مقعد باعث پوسته‌پوسته شدن پوست در آن ناحیه می‌شود، که در این حالت رطوبت معمولی ناحیه‌ی اطراف مقعد سبب افزایش بسیار شدید خارش و در نتیجه خاراندن بیشتر را به دنبال خواهد‌داشت و در این صورت این چرخه‌ی معیوب تکرار می‌شود. همچنین این چرخه در شب شدید‌تر است؛ زمانی‌که نیمه‌خواب و ناآگاهانه شروع به خاراندن می‌کنید و پوشیدن لباس‌های خواب گشاد خاراندن را راحت‌تر می‌کنند.

در خانم‌ها این خارش زمانی که ادرار می‌کنند، بیشتر می‌شود. این خارش ممکن است با پاک کردن بیش‌از‌حد با دستمال توالت تسکین یابند، اما این عمل نیز باعث آسیب به پوست می‌شود. اغلب این شرایط با یک دوره‌ی بدون خاراندن درمان می‌شود، زیرا باعث می‌شود که این چرخه شکسته شده و پوست جهت بهبود زمان پیدا می‌کند.

متن انگلیسی: «An itch around your bottom is uncomfortable and sometimes embarrassing. If you have anal itch, it may be hard to fight the urge to scratch. But scratching will only make the problem worse. Doctors can’t always find a reason for it, but some health problems or habits, or your diet, may trigger it.»
ترجمه متن: «اگر شروع به خاراندن این خارش‌ها کنید، این مشکل می‌تواند از یک سوزش خفیف به یک مشکل مزمن تبدیل شود. در نظر داشته باشید خراش پوست اطراف مقعد باعث پوسته پوسته شدن پوست در آن ناحیه می‌شود، که در این حالت رطوبت معمولی ناحیه‌ی اطراف مقعد سبب افزایش بسیار شدید خارش و در‌نتیجه خاراندن بیشتر را به دنبال خواهد‌داشت و در این صورت این چرخه‌ی معیوب تکرار می‌شود.»

به نقل از webMD

دلایل خارش مقعد چیست؟

خارش مقعد می‌تواند علت اولیه یا ثانویه داشته‌باشد. در علل اولیه خارش نتیجه‌ی مشکل دیگری نیست. اما در علت ثانویه، یک مشکل و بیماری زمینه‌ای باعث خارش می‌شود. علل ثانویه عبارتند از:

• عدم رعایت بهداشت یا رعایت بیش‌از‌حد و افراطی آن
• تحریک‌کننده‌های پوست مانند صابون
• استفاده از لباس زیر تنگ و چسبیده باعث افزایش رطوبت و در‌نتیجه خارش می‌شود.
• مشکلات پوستی مانند درماتیت و پسوریازیس
• مشکلات مقعد و راست روده مانند توده، شقاق یا آبسه‌ی مقعدی
• عفونت‌ها از جمله انگلی یا انتقال‌یافته از طریق جنسی
• بیماری‌های سیستمیک بدن از جمله کم‌خونی آپلاستیک، دیابت، بیماری التهابی روده، زردی، لوسمی یا سرطان خون، لنفوم و مشکلات تیروئید
• مواد غذایی، تحریک‌کننده‌های غذایی، از قبیل فلفل چیلی
• داروها، از جمله شیمی‌درمانی، کلشی‌سین، نئومایسین و کینیدین
• استفاده از داروهای آنتی‌بیوتیک منجر به از بین‌رفتن باکتری‌های مفید روده و اسهال می‌شود، مصرف ماست و مکمل‌ها حاوی ترکیبات پروبیوتیک می‌تواند کمک‌کننده باشد.

برخی از مواد غذایی ممکن است خارش را بدتر کنند، بنابراین شناسایی و اجتناب از آنها کمک‌کننده است. این مواد غذایی عبارتند از:

• گوجه فرنگی
• غذاهای ادویه‌دار و تند
• مرکبات، مانند پرتقال
• آجیل
• شکلات
• محصولات لبنی
• قهوه باعث شل‌شدگی عضلات مقعد و در‌نتیجه نشت مدفوع می‌شود.
• چای، نوشابه، نوشیدنی‌های انرژی‌زا
• مصرف بیش‌از‌حد از مایعات، مانند شیر، آبجو یا شراب

اغلب هیچ علتی برای خارش پیدا نمی‌شود که آن را خارش ایدیوپاتیک یا ناشناخته می‌نامند.

علت خارش مقعد در کودکان چیست؟

خارش مقعد در کودکان دلایل زیادی دارد. شقاق مقعد که به علت زخم‌شدن انتهای روده بر اثر دفع مدفوع و یا خاراندن مقعد رخ می‌دهد، یکی از دلایل خارش مقعد در کودکان است. یکی از دلایل خارش نیز استفاده از لباس زیر تنگ و یا دارای جنس حساسیت‌زا برای کودکان است. برخی جنس‌های پلاستیکی پوست را تحریک کرده و سبب خارش می‌شوند و باعث بروز حساسیت های پوستی در کودکان می‌شوند.

 عدم شست‌وشوی مناسب مقعد پس از خروج مدفوع نیز یکی دیگر از علل مهم در خارش مقعد در کودکان است. از دیگر علل شایع، وجود انگل کرمک هستند. ازآنجاکه کودکان هر چیزی را داخل دهان خود می‌کنند، این انگل به‌راحتی از این طریق وارد بدن کودک شده و با رسیدن به انتهای روده و مقعد، باعث ایجاد خارش می‌شود.

سوزش و خارش مقعد نشانه چیست؟

در‌واقع خارش مقعد نشانه‌ای وجود یک بیماری یا مشکل دیگر در بدن است و به‌تنهایی یک بیماری محسوب نمی‌شود. معمولاً این مشکل به‌عنوان علائمی از بیماری‌هایی نظیر دیابت، اختلالات تیروئید و همچنین در تعداد زیادی از موارد به‌عنوان عارضه جانبی بیماری‌های انگلی خودنمایی می‌کند. همچنین مشکلات و حساسیت‌های پوستی و شست‌وشوی نامناسب و اشتباه مقعد، به‌خصوص پس از خروج مدفوع، از عوامل مهم در ایجاد خارش و سوزش مقعد هستند. برخی از علت‌های پوستی شامل موارد زیر هستند:

• تماس طولانی مدت با مدفوع باعث ایجاد تحریک می‌شود.
• افراد مبتلا به بی‌اختیاری مدفوع (کنترل کم یا بدون کنترل حرکات روده) در این افراد نشت مدفوع باعث تحریک و خارش می‌شود.
• اسهال مداوم به علت مکرر بودن یا کارکرد زیاد روده و استفاده‌ی مداوم از دستمال توالت باعث تحریک می‌شود.
• اگزما و درماتیت ایدیوپاتیک می‌توانند ناحیه مقعد را تحت تاثیر قرار دهد، که علت این التهاب پوست نامشخص است.
• اسکار کلوئید پوست یا گوشت اضافی که نرم یا سفت هستند و رشد زیاد آنها باعث تحریک پوست می‌شود.
• گال که یک عفونت پوستی است.
• درماتیت آلرژیک که ممکن است به علت واکنش‌های آلرژیک به کرم‌ها، لوسیون‌ها، پودر‌های شستشو، دستمال مرطوب و غیره باشد. گاهی اوقات کرم‌هایی که برای خارش یا درمان خارش استفاده می‌شوند به علت ترکیبات شیمیایی موجود در خود موجب بدتر شدن مشکل می‌شوند.
• مخمرها (کاندیدا)، باکتری‌ها (استرپتوکوک‌های بتا همولیتیک، استاف اورئوس) و ویروس‌هایی مانند ویروس هرپس تناسلی می‌توانند عفونت‌های پوستی را در ناحیه مقعد ایجاد‌کنند.
• کرمک یک علت بسیار رایج در کودکان و خانواده‌ها با کودکان خردسال است. کرمک ماده در بین چین‌های مقعد تخمک‌گذاری می‌کند، که باعث خارش می‌شود.
• عفونت کرم قلابدار نوعی انگل است که می‌تواند ریه و روده‌ی کوچک را تحت تاثیر قرار‌دهد.
• برچسب‌های پوستی کوچک، ممکن است موجب باقی‌ماندن مدفوع یا به‌دام‌افتادن رطوبت و در نتیجه خارش شوند.
• برخی عفونت‌های منتقله‌ی آمیزشی می‌توانند باعث ایجاد خارش در منطقه شوند.
• پسوریازیس یک بیماری پوستی مزمن است، که می‌تواند اطراف مقعد را تحت تأثیر قرار‌دهد.
• التهاب لایه‌ی داخلی راست روده

نمی‌دونی چرا دچار خارش مقعد شدی؟

برای تشخیص علت آن به پزشک مراجعه کن.

مشاوره آنلاین بیماری گوارشیدکتر گوارش و کبد

علت خارش مقعد در بزرگسالان با کودکان متفاوت است؟

برخی از علل خارش مقعد در بزرگسالان و کودکان مشترک است. به‌عنوان‌مثال عدم رعایت بهداشت مقعد و شست‌وشوی نامناسب محل خروج مدفوع، در هر سنی باعث ایجاد خارش می‌شود و یا حساسیت‌های پوستی ازجمله علت‌های مهم در ایجاد خارش در کودکان و بزرگسالان می‌باشد. اما علت‌هایی مانند دیابت معمولاً در بزرگسالان باعث خارش مقعد می‌شود. همچنین برعکس، انگل کرمک بیشتر در کودکان ایجاد شده و باعث ناراحتی در ناحیه مقعد می‌شود.

علت خارش مقعد در مردان و علت خارش مقعد در زنان

به‌طورکلی مردان بیشتر از زنان به خارش مقعد مبتلا می‌شوند. اما علت‌های کلی خارش مقعد در مردان و زنان مشترک است. شایع‌ترین علت‌های خارش مقعد در مردان و زنان نیز عدم رعایت بهداشت و همچنین حساسیت‌های پوستی است. از دیگر علل شایع می‌توان به بواسیر و عفونت های قارچی واژن و پشت اشاره کرد.

دلیل خارش مقعد بعد از مدفوع

احتمال ایجاد خارش و حساسیت پوست در صورت خشکی بیش‌از‌حد مدفوع وجود دارد. همچنین اسهال مزمن نیز به دلیل خروج مداوم ترشحات از دهانه مقعد، باعث ایجاد التهاب و حساسیت در این ناحیه می‌شود. در صورت ابتلا به بیماری بواسیر نیز، با خروج مدفوع، علائمی مانند، سوزش، خارش و درد در ناحیه مقعد را تجربه خواهید‌کرد.

علت خارش مقعد در شب

یکی از علل خارش مقعد در شب، خشکی پوست در این ناحیه بر اثر عدم آبرسانی بلندمدت در طول خواب شبانه است. از دیگر علل می‌توان به فشار بیش‌از‌حد به مقعد در اثر خوابیدن در وضعیت نامناسب برای مدت‌زمان طولانی اشاره‌کرد. برخی از علت‌های گوارشی شامل موارد زیر هستند:

• بواسیر که می‌تواند باعث تحریک موضعی شود.
• همیشه سرطان مقعد باید در نظر گرفته‌شود و فرد از این جهت بررسی شود.
• بیماری التهابی روده می‌تواند موجب اسهال مکرر و سوزش شود.

دلایل خارش مقعد و واژن

‌از دلایل خارش مقعد و واژن می‌توان به استفاده از صابون‌های حاوی ترکیبات شیمیایی اشاره‌کرد. این صابون‌ها باعث خشکی پوست در ناحیه موردنظر می‌شوند. همچنین استفاده از دستمال توالت‌های معطر در برخی افراد دلیل خارش پشت و یا واژن است.

همچنین از دیگر علل شایع در خارش واژن و مقعد استفاده از ابزارهای پیشگیری از بارداری موضعی است. در صورت حساسیت به ماده روان‌کننده موجود بر روی ابزارهای پیشگیری از بارداری، احساس خارش را تجربه خواهید‌کرد. همچنین استفاده از اسپری‌های مخصوص اندام‌های جنسی گاهی باعث ایجاد التهاب و خشکی پوست در نواحی مقعد و یا واژن است. استفاده از وان حمام برای طولانی‌مدت به علت احتمال وجود میکروب و قارچ در دیواره وان و ترکیب آن در آب، یکی دیگر از علل احتمالی ایجاد خارش پوست هستند.

اضطراب، استرس و افسردگی، دلایل شناخته‌شده‌ای هستند که باعث بدتر شدن خارش مقعد می‌شوند. همچنین بیماری‌ها و مشکلات زیر هم باعث بروز این خارش می‌شوند:

• دیابت نوع ۲
• مشکلات کبد و نارسایی کلیه
• مشکلات تیروئید (پرکاری تیروئید)
• سرطان خون
• کم‌خونی (ناشی از فقر آهن)
• بیماری‌های روماتولوژیک و روماتیسمی
• بیماری‌های خودایمنی

با دیدن خارش پشت چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اکثر خارش‌های مقعدی نیاز به مراقبت‌های پزشکی ندارند. در موارد زیر به دکتر مراجعه فرمایید:

• خارش مقعدی شدید یا پایدار
• در صورت خونریزی از مقعد یا نشت مدفوع
• عفونت ناحیه‌ی مقعد
• علت خارش مداوم را نمی‌توانید تشخیص دهید
• خارش مقعدی ممکن است با بیماری‌های پوستی یا سایر بیماری‌ها مرتبط باشد، که نیاز به درمان پزشکی دارد.

برای درمان خارش پشت به چه دکتری مراجعه کنیم؟

برای درمان این مشکل می‌توانید به دکتر گوارش مراجعه کنید یا از مشاوره تلفنی دکتر گوارش بهرمند شوید. در دکترتو می‌توانید با بهترین دکترهای گوارش در سراسر کشور ارتباط برقرار کنید و در صورت نیاز نوبت بگیرید. برای تشخیص و درمان بیماری سلیاک هم باید به متخصص گوارش مراجعه‌کنید.

تشخیص علت خارش پشت چگونه انجام می شود؟

هنگامی‌که به خارش مقعد دچار می‌شوید، باید به دکتر گوارش مراجعه‌کنید. مراحل زیر برای بررسی علت انجام می‌شوند:

• شرح حال
• معاینه
• آزمایش
• نمونه برداری
• تصویربرداری

درمان خارش مقعد چیست؟

در زیر برخی از راهنمایی‌های عملی برای کمک به درمان و جلوگیری از خارش مقعد نوشته شده‌است. همچنین روش‌های درمانی پزشکی هم آورده‌شده‌اند.

پماد برای خارش مقعد (داروی خارش مقعد)

راه‌های مختلفی برای درمان خارش مقعد وجود دارد. استفاده از راه‌های درمانی متفاوت، بسته‌به علت ایجاد خارش پشت متفاوت است. استفاده از کورتیکواستروئیدها می‌تواند التهاب محل موردنظر را کاهش داده و به رفع خارش کمک‌کند. در‌صورت عفونی‌شدن محل نیز استفاده از آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند باسیتراسین و یا ضدقارچ‌هایی مانند کلوتریمازول توصیه‌می‌شود. داروهای نام‌برده‌شده به‌صورت کرم در بازار موجود هستند. اما در مواردی که خارش دائمی و شدید وجود دارد، تزریق ماده میتیلین در ترکیب با کرم‌های بی‌حس‌کننده به زیر پوست محل آسیب‌دیده توصیه‌می‌شود. ماده میتیلین آبی‌رنگ پس از تزریق به‌وسیله ازبین‌بردن انتهای عصب‌ها، احساس بی‌حسی ایجاد می‌کند و گاهی نیز پوست محل تزریق آبی خواهد‌شد.

به‌طورکلی اکثر داروهای خارش مقعد به‌صورت پماد و کرم در دسترس هستند. به‌منظور تسکین علائم ناشی از خارش مقعد می‌توان از پماد ضد خارش مقعد  هیدرو کورتیزون ۱٪ استفاده‌کرد. پماد خارش مقعد بتامتازون نیز یکی دیگر از داروهایی است که نسبت به هیدروکوتیزون اثربخشی طولانی‌مدت‌تری دارد.

همچنین استفاده از پمادهای بی‌حس‌کننده موضعی مانند کمفور و فینول نیز اثربخشی مناسبی دارند، اما به‌عنوان روش درمانی بلندمدت استفاده‌نمی‌شوند. استفاده از پماد اکسید روی نیز از دیگر روش‌های تسکین‌بخش این بیماری است. اگر پس از درمان مجدد بیماری عود کرد، پزشک پس از بررسی علائم، در بعضی مواقع پماد ضدخارش مقعد کپسایسین را تجویز‌می‌کند. پایه این دارو نوعی فلفل است که با بی‌حس‌کردن برخی عصب‌ها، علائم خارش مقعد را کاهش می‌دهد.

درمان خانگی خارش مقعد

به نقل از my.clevelandclinic، روش‌های خانگی زیادی برای رفع خارش مقعد وجود دارد. یکی از راه‌های پیشگیری و همچنین درمان خارش مقعد تمیزکردن مداوم مقعد با آب ولرم است. همچنین در برخی موارد استفاده از کمپرس سرد نیز باعث کاهش علائم می‌شود.

استفاده از صابون‌های عاری از مواد شیمیایی و بدون عطر برای شستشوی محل خارش نیز به کاهش علائم کمک‌می‌کند. همچنین گاهی بسته‌به علت خارش، کاهش مصرف مواد غذایی حساسیت‌زا و همچنین ادویه‌ها باعث کاهش حساسیت و خارش مقعد می‌شود.

یکی دیگر از روش‌های درمانی خانگی استفاده از ژل آلوئه‌ورا در محل خارش است. استفاده از این ژل باعث ضدعفونی و تمیزشدن محل موردنظر می‌شود. همچنین در اکثر موارد التهابات پوستی را نیز کاهش می‌دهد. موارد زیر را در نظر داشته‌باشید:

• اجتناب از مصرف غذاهای تند و ادویه دار و تنظیم منظم اجابت مزاج
• پس از هر بار دفع مدفوع، خود را به‌درستی تمیز کنید.
• از صابون‌های و اسپری‌های دارویی و معطر اجتناب کنید، زیرا ممکن است باعث از‌بین‌رفتن چربی پوست، جهت تمیز کردن خود از آب گرم یا کرم‌های مرطوب‌کننده یا امولسیون استفاده‌کنید.
• برای تمیز کردن خود به جای کاغذ از دستمال مرطوب استفاده‌کنید و اگر احساس سوزش داشتید، می‌توانید از سشوار برای خشک‌کردن استفاده‌کنید. (از سشوار در درجه‌ی پایین و فاصله‌ی امن استفاده‌شود.)
• از مرطوب ماندن ناحیه‌ی مقعد اجتناب کنید و آن را به آرامی خشک کنید.
• از پودر‌های خشک‌کردن استفاده‌کنید، اما از استفاده از نوع دارویی و معطر آن اجتناب کنید.
• از خاراندن و خراش دادن مقعد بپرهیزید، زیرا باعث آسیب و بدتر شدن مشکل می‌شود.
• استفاده از دستکش‌های کتان می‌تواند به افرادی که نمی‌توانند از خاراندن اجتناب کنند یا به‌طور ناخودآگاه در خواب اینکار را انجام می‌دهند، باعث کاهش آسیب می‌شود.
• لباس‌های راحت و گشاد بپوشید و از پوشیدن لباس‌هایی از جنس آکریلیک و نایلون اجتناب کنید، زیرا باعث به‌دام‌افتادن عرق می‌شود و لباس‌های خود را هر روز یا بعد از ورزش‌کردن عوض کنید و آنها را بشویید.
• از صابون‌ها و کرم‌های تحریک‌کننده‌ی پوست اجتناب‌کنید، پوست را سرد، خشک و تمیز نگه‌دارید.
• ناخن‌های خود را کوتاه نگه‌دارید و در صورت خارش شدید جهت آرام‌کردن می‌توانید از یک پنبه‌ی خیس استفاده‌کنید.

خارش مقعد کلافه‌ت کرده؟ همین حالا برای درمان این عارضه اقدام کن.

دکتر خارش پوست

چگونه از خارش مقعد پیشگیری کنیم؟

برای پیشگیری از بروز چنین مشکلی، موارد زیر را رعایت کنید:

• بهداشت فردی خود را رعایت کنید
• سعی کنید رژیم غذایی مناسب داشته‌باشید و به یبوست دچار نشوید
• در صورت بروز عفونت، سریعا به دکتر مراجعه کنید
• تمامی چکاپ‌های خود را به موقع انجام‌دهید.

علت	علائم همراه	درمان
عفونت قارچی و باکتریایی	سوزش و خارش مقعد	استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها اعمال موضعی سرکه سیب در ناحیه مقعد
وجود زخم ناشی از خشکی پوست	التهاب و سوزش ناحیه مقعد	استفاده از ژل آلوئه‌ورا استفاده از پمادهای نرم‌کننده پوست
اختلالات پوستی مانند اگزما و پسوریازیس	خارش و سوزش مقعد	غوطه‌ورشدن در محلول سولفات منیزیم
بواسیر	درد و سوزش مقعد	استفاده از پمادهای بی‌حس‌کننده موضعی

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اگر به خارش مقعد دچار شدید، می‌توانید با کمک برخی از روش‌های درمانی خانگی برای درمان مشکل خود اقدام کنید. اگر با انجام روش‌های درمان خانگی خارش مقعد برطرف نشد، برای درمان آن، به دکتر گوارش مراجعه کنید. ممکن است که به بیماری مبتلا شده‌باشید. برای دریافت نوبت از دکتر گوارش می‌توانید از سایت نوبت‌دهی آنلاین دکترتو کمک بگیرید. همچنین می‌توانید از مشاوره تلفنی دکتر گوارش کمک بگیرید.

دکترتو مراقب سلامت شماست!