فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید
خارش مقعد یک مشکل رایج و آزاردهنده است که میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. این خارش ممکن است موقت یا مزمن باشد و شدت آن از خفیف تا شدید متغیر است. این عارضه میتواند به دلایل متعددی مانند عفونتهای قارچی، بیماریهای پوستی، هموروئید، یا حتی بهداشت نامناسب ایجاد شود و گاهی به قدری آزاردهنده است که زندگی روزمره فرد را تحت تأثیر قرار میدهد. شما میتوانید با مراجعه به دکتر گوارش علت این مشکل را پیدا کنید.
خارش مقعد چیست؟
خارش شدید اطراف مقعد (مقعد ناحیهی انتهایی دستگاه گوارش است، که مواد جامد زائد از این ناحیه دفع میشود.) ممکن است شرمآور باشد. خاراندن مداوم ناحیه مقعد میتواند یک سوزش خفیف را به مشکلی مزمن تبدیل کند و به چرخهای معیوب از خارش و خراش منجر شود. این وضعیت در شبها شدیدتر است، زیرا فرد در حالت نیمهخواب ناخودآگاه شروع به خاراندن میکند. خارش مقعد ممکن است در هر فردی رخ دهد، اما شیوع آن در بزرگسالان بیشتر از کودکان و افراد مسن است و همچنین در مردان بیشتر از زنان است.
در زنان، این خارش ممکن است هنگام ادرار تشدید شود و استفاده مکرر از دستمال توالت برای پاکسازی ناحیه میتواند به پوست آسیب برساند. پوستهپوسته شدن پوست اطراف مقعد و رطوبت ناشی از آن میتواند خارش را تشدید کند. معمولاً، شکستن چرخه خارش و خاراندن، به پوست زمان لازم برای بهبودی میدهد.
متن انگلیسی: «An itch around your bottom is uncomfortable and sometimes embarrassing. If you have anal itch, it may be hard to fight the urge to scratch. But scratching will only make the problem worse. Doctors can’t always find a reason for it, but some health problems or habits, or your diet, may trigger it.»
به نقل از webMD
ترجمه متن: «اگر شروع به خاراندن این خارشها کنید، این مشکل میتواند از یک سوزش خفیف به یک مشکل مزمن تبدیل شود. در نظر داشته باشید خراش پوست اطراف مقعد باعث پوسته پوسته شدن پوست در آن ناحیه میشود، که در این حالت رطوبت معمولی ناحیهی اطراف مقعد سبب افزایش بسیار شدید خارش و درنتیجه خاراندن بیشتر را به دنبال خواهدداشت و در این صورت این چرخهی معیوب تکرار میشود.»
دلایل خارش مقعد چیست؟
خارش مقعد میتواند دلایل متعددی داشته باشد و شناسایی علت اصلی آن برای درمان مؤثر ضروری است. برخی از این دلایل ساده و قابلکنترل هستند، درحالیکه برخی دیگر ممکن است به مشکلات جدیتری اشاره داشته باشند. در ادامه به مهمترین دلایل خارش مقعد اشاره میکنیم:
- بهداشت نامناسب یا بیشازحد: شستشوی ناکافی یا مداوم با صابونهای معطر میتواند پوست را تحریک کند.
- عفونتهای قارچی و باکتریایی: رشد قارچها و باکتریها در محیط مرطوب مقعد باعث خارش میشود.
- انگلهای رودهای (کرمک): بهویژه در کودکان و در شبها تشدید میشود.
- بواسیر (هموروئید): التهاب و تورم وریدهای مقعدی میتواند منجر به خارش شود.
- شقاق مقعد: ترکهای کوچک و دردناک در ناحیه مقعد با خارش همراه هستند.
- مصرف غذاهای تحریککننده: غذاهای ادویهدار، کافئین و شکلات ممکن است خارش را تشدید کنند.
- رطوبت و تعریق زیاد: محیط مرطوب ناحیه مقعد زمینه رشد قارچ و باکتری را فراهم میکند.
- بیماریهای پوستی: مانند اگزما و پسوریازیس که ناحیه مقعد را تحت تأثیر قرار میدهند.
- آلرژی به مواد شوینده و دستمال مرطوب: استفاده از محصولات حاوی عطر یا الکل باعث تحریک پوست میشود.
دلایل خارش مقعد متنوع هستند و از عوامل سادهای مانند بهداشت نادرست تا مشکلات جدیتری مانند هموروئید و بیماریهای زمینهای متغیرند. شناسایی دقیق علت این مشکل، گام مهمی در پیشگیری و درمان آن است.
سوزش و خارش مقعد نشانه چیست؟
خارش و سوزش مقعد به تنهایی یک بیماری نیست؛ بلکه نشانهای از وجود مشکل یا بیماری دیگری در بدن است. این علامت میتواند به دلیل بیماریهای سیستمیک مانند دیابت و اختلالات تیروئید، عفونتهای انگلی، مشکلات پوستی یا حتی بهداشت نامناسب ایجاد شود. گاهی اوقات عوامل سادهای مانند شستوشوی بیشازحد یا ناکافی مقعد پس از دفع مدفوع، استفاده از محصولات بهداشتی نامناسب یا رطوبت مداوم در این ناحیه میتواند به تحریک و خارش منجر شود. در ادامه به مهمترین علل این مشکل اشاره میکنیم:
- بیماریهای زمینهای: دیابت و اختلالات تیروئید.
- عفونتهای انگلی: کرمک و کرم قلابدار.
- مشکلات پوستی: پسوریازیس، اگزما و درماتیت.
- بهداشت نامناسب: شستوشوی بیشازحد یا ناکافی مقعد.
- بیماریهای عفونی: عفونتهای قارچی (کاندیدا)، باکتریایی (استاف اورئوس) و ویروسی (هرپس).
- بیاختیاری مدفوع: نشت مداوم مدفوع و تحریک ناشی از آن.
- عفونتهای مقاربتی: برخی بیماریهای منتقلشونده از راه جنسی.
- تحریک ناشی از محصولات بهداشتی: کرمها، لوسیونها و دستمالهای مرطوب حاوی ترکیبات آلرژیزا.
- التهاب راستروده: پروکتیت یا التهاب لایه داخلی راستروده.
- اگزما و درماتیت ایدیوپاتیک میتوانند ناحیه مقعد را تحت تاثیر قرار دهد، که علت این التهاب پوست نامشخص است.
- سرطان مقعد: همیشه سرطان مقعد باید در نظر گرفتهشود و فرد از این جهت بررسی شود.
خارش و سوزش مقعد میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و گاهی نشانهای از یک بیماری جدی است. برای جلوگیری از تشدید این مشکل، رعایت بهداشت مناسب و پرهیز از خاراندن ناحیه ضروری است. در صورت تداوم خارش یا مشاهده علائمی مانند درد و خونریزی، مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان بهموقع ضروری خواهد بود.
علت | علائم همراه | درمان |
---|---|---|
عفونت قارچی و باکتریایی | سوزش و خارش مقعد | استفاده از آنتیبیوتیکها اعمال موضعی سرکه سیب در ناحیه مقعد |
وجود زخم ناشی از خشکی پوست | التهاب و سوزش ناحیه مقعد | استفاده از ژل آلوئهورا استفاده از پمادهای نرمکننده پوست |
اختلالات پوستی مانند اگزما و پسوریازیس | خارش و سوزش مقعد | غوطهورشدن در محلول سولفات منیزیم |
بواسیر | درد و سوزش مقعد | استفاده از پمادهای بیحسکننده موضعی |
تشخیص علت خارش پشت چگونه انجام می شود؟
هنگامیکه به خارش مقعد دچار میشوید، باید به دکتر گوارش مراجعه کنید. برای تشخیص دقیق علت خارش مقعد، پزشک متخصص گوارش مراحلی را دنبال میکند که در ادامه به شرح آنها میپردازیم. مراحل زیر برای بررسی علت انجام میشوند:
- شرح حال
- معاینه
- آزمایش
- نمونه برداری
- تصویربرداری
چگونه خارش مقعد را درمان کنیم؟
برای درمان خارش مقعد، ترکیبی از روشهای پزشکی و درمانهای خانگی میتواند مؤثر باشد. در درمان دارویی، پمادهای کورتیکواستروئیدی مانند هیدروکورتیزون و بتامتازون برای کاهش التهاب و خارش ناشی از اگزما و پسوریازیس استفاده میشوند. پمادهای ضد قارچ مانند کلوتریمازول برای درمان عفونتهای قارچی و پمادهای آنتیبیوتیک مانند باسیتراسین برای عفونتهای باکتریایی مناسب هستند. پمادهای بیحسکننده مانند لیدوکائین برای تسکین سریع و موقت درد و خارش تجویز میشوند و پماد اکسید روی بهعنوان یک لایه محافظ، التهاب را کاهش میدهد. در موارد مزمن، تزریق متیلین آبی برای بیحس کردن اعصاب و پماد کپسایسین برای کاهش حساسیت عصبی استفاده میشود.
در درمانهای خانگی، رعایت بهداشت مناسب با شستوشوی ناحیه با آب ولرم و خشککردن بهآرامی بسیار مهم است. استفاده از صابونهای ملایم و دستمال مرطوب غیرمعطر بهجای دستمال زبر توصیه میشود. خشک نگهداشتن ناحیه مقعد با پودرهای بدون عطر یا سشوار با درجه پایین مؤثر است. اجتناب از خاراندن، کوتاه نگهداشتن ناخنها و دوری از محصولات معطر و تحریککننده ضروری است. استفاده از کمپرس سرد و ژل آلوئهورا التهاب را کاهش میدهد. پوشیدن لباسهای نخی و گشاد و تعویض منظم لباسها توصیه میشود. برای جلوگیری از خاراندن در خواب، استفاده از دستکش کتان مفید است.
چگونه از خارش مقعد پیشگیری کنیم؟
خارش مقعدی معمولاً قابلپیشگیری است و با رعایت نکات ساده بهداشتی و تغییر در سبک زندگی میتوان از بروز آن جلوگیری کرد. پیشگیری از خارش مقعد نهتنها به بهبود کیفیت زندگی کمک میکند، بلکه از بروز مشکلات جدیتر مانند عفونتها یا التهابهای پوستی جلوگیری میکند. برای پیشگیری از بروز چنین مشکلی، موارد زیر را رعایت کنید:
- بهداشت فردی خود را رعایت کنید.
- سعی کنید رژیم غذایی مناسب داشتهباشید و به یبوست دچار نشوید.
- در صورت بروز عفونت، سریعا به دکتر مراجعه کنید.
- تمامی چکاپهای خود را به موقع انجامدهید.
انواع خارش مقعدی
خارش مقعد بهطور کلی به دو نوع اصلی حاد و مزمن تقسیم میشود. خارش حاد (ایدیوپاتیک) معمولاً لحظهای و گذرا است و پس از چند ثانیه بهطور خودبهخود برطرف میشود. این نوع خارش ممکن است چندین بار در طول روز رخ دهد و اغلب بدون علت مشخصی ایجاد میشود. در مقابل، خارش مزمن دائمیتر و آزاردهندهتر است و میتواند در طول روز ادامه داشته باشد. این نوع خارش معمولاً با تعریق و رطوبت ناحیه مقعد تشدید میشود. تشخیص علت دقیق هر نوع خارش برای انتخاب روش درمان مناسب و جلوگیری از تشدید علائم اهمیت زیادی دارد.
- خارش حاد (ایدیوپاتیک):
- لحظهای و گذرا.
- بهطور خودبهخود برطرف میشود.
- ممکن است چندین بار در طول روز رخ دهد.
- خارش مزمن:
- مداوم و آزاردهنده.
- ممکن است در طول روز ادامه داشته باشد.
- معمولاً با تعریق و رطوبت تشدید میشود.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
اگر به خارش مقعد دچار شدید، میتوانید با کمک برخی از روشهای درمانی خانگی برای درمان مشکل خود اقدام کنید. اگر با انجام روشهای درمان خانگی خارش مقعد برطرف نشد، برای درمان آن، به دکتر گوارش مراجعه کنید. برای تشخیص و درمان بیماری سلیاک هم باید به متخصص گوارش مراجعه کنید. برای دریافت نوبت از دکتر گوارش میتوانید از سایت نوبتدهی آنلاین دکترتو کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامت شماست!
سلام. من یه هفتس که آپاندیس با روش لاپاراسکوپی عمل کردم دکتر برام سفالکسین و مترونیدازول تجویز کرده. الان همچنان دوره مصرف تموم نشده انتهاشه. دو سه روزه احساس خارش دارم. نوشته بودین یکی از دلایل مصرف آنتی بیوتیک هاست که باکتری های روده و اینارو از بین میبرن باعث خارش میشه. الان باید چیکار کنم؟
سلام دوست عزیز
یک هفته مصرف امکان کمی برای این عارضه داره. نظافت ناحیه مقعد، دوش روزانه رو انجام بدید و از پمادهای موضعی در خارج مقعد برای خارش استفاده کنید.
سلام من ۲۰ سالمه و حدودا یه مدت زیادیه که در ناحیه مقعد دچار هستم و این خارش بصورت مقطعی شروع میشه و واقعا اذیت کننده س..ولی بعد از چند دقیقه برطرف میشه..باید چیکار کنم؟! واقعا این خارش واسم یه معضل شدن.
سلام دوست عزیز
علت های زیادی باعث خارش مقعد میشه که شایعترین اون علت های پوستی، اگزما در اثر خارش و مشکلات گوارشی از جمله بواسیر و یبوست هست. توصیه میکنم به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنی تا با انجام آزمایش و کشت مدفوع، در صورت لزوم انجام کولونوسکوپی و درمان یبوست و استفاده از پمادهای مناسب ضد خارش در اون ناحیه مشکل تون برای همیشه رفع بشه.
متخصص گوارش
سلام
من دچار خارش مقعد در شب ها هستم و این خارش من را شب ها بیدار کرده و تکرار این کار در شب من را نگران کرده اگر کرمک باشه آیا با دارو رفع می شود ؟
آیا فرقی بین خارش شبانه و خارش روزانه هست ؟
سلام دوست عزیز
علنت خارش مقعد میتونه عفونت های انگلی، بیماری های روده ای، حساسیت و اگزمای پوستی، عدم رعایت بهداشت این ناحیه، استفاده بیش از حد از صابون های محرک برای شست شوی این ناحیه و یک سری بیماریها هست. شب چون تمرکز روی بدن بیشتره و آرامش بدن بیشتره خارش رو فرد مکرر انجام میده که همین باعث تحریک پوست و ایجاد شدت در خارش میشه. توصیه میکنم برا رهایی از این موضوع به متخصص گوارش مراجعه کنی. لینک بهترین متخصص های شهرتون رو اینجا میزارم.
متخصص گوارش
سلام دختر من ۳سالشه دیشب مقعدش می خارید در حدی که گریه میکرد..خودمم امروز اینجور شدم دلیلش چیه ؟؟؟؟
سلام دوست عزیز
این خارش میتونه علت خاصی نداشته باشه و برطرف بشه ولی ممکنه این خارش به علت عفونت انگلی نیز ایجاد شده باشه. نظافت این ناحیه را رعایت کرده و پوست این ناحیه زیاد خشک نماند. د رصورت ادامه داشتن خارش پزشک کتخصص گوارش شما را ویزیت کند.
دکتر گوارش خوب
خسته نباشید
من چند ماهه شب و روز خارش شدید مقعد دارم، آزمایش مدفوع دادم منفی بوده، دکتر زنان مبندازول تجویز کردن ولی خوب نشدم
واقعا خسته شدم، باید کجا مراجعه کنم، دکتر گوارش؟!
سلام دوست عزیز
یکی از علت های خارش مقعد میتونه به علت مواد شیمیایی مدفوع باشه ولی خارش مداوم و رطوبت اون ناحیه موجب تحریک بیشتر و تشدید خارش میشه.علت های متفاوتی برای خارش مثل بواسیر (همورویید) و یا اگزمای پوستی اون ناحیه و… وجود داره. توصیه می شه شما اول به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنی . انشاله با تشخیص صحیح مشکل تون برطرف می شه.
با سلام من خارش اطراف معقد دارم به خصوص اول صبح ها وقتی آن را می خوارانم بعد چند بار دیگه سراغم نمی یاد و احساس می کنم پوست اونجام خشکه .اگه با وازلین چربش کنم خوبه براش؟به نظرتون چه پمادی استفاده کنم؟
سلام دوست عزیز
خارش مقعد علت های زیادی داره. ساده ترین اونها میتونه ضعیف بودن نظافت فردی در ناحیه مقعد، وجود مو در اون قسمت از بدن که مانع شست شوی صحیح و باقی موندن مدفوع میشه، پوشیدن لباس تنگ در طولانی مدت، مرطوب بودن قسمت مقعد، خشکی پوست اطراف مقعد بخاطر شست شو با مواد شوینده تحریک زا باشه. و از همه مهمتر بیماری های گوارشی از علت های اصلی بعد از این موردها هست. توصیه می شه شما به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنی تا ایشون بعد از بررسی علت های گوارشی، پماد مناسب برای برطرف کردن خشکی پوست اون ناحیه رو به شما تجویز کنن.
گوارش و کبد
باسلام بنده قریب به ۸ سال است از خارش مقعد رنج میبرم به بهترین جراحان عمومی از دکتر عزیزی دکتر میر دکتر ناصری دکتر دو دکتر دیگه یادم نیست اسمشون که ۵ پزشک تهرانن ۴ پزشک اهواز هیچ کدام نتونستند درمان کنند فقط پماد میدن .پلاکت خونم ۱۲۰ پرستاتم یذره بزرگه خلاصه هیچ درمانی پیدا نکردم بشدت هم اذیتم باتکر اگر معجزه ای باشد درمانم کند باتشکر
سلام دوست عزیز
علت خارش مقعد میتونه عامل گوارشی و مشکلات خونی باشه. به متخصص گوارش برای بررسی بیماری های روده، انگلی و شقاق مقعد مراجعه کنید.
پزشک متخصص گوارش و کبد
با سلام
من چن ساله خارش شدید مقعدی دارم
دکتر متخصص زیاد رفتم هرکدومشون یه دارو و پماد تجویز کردن ولی بی فایده
نمیدونم چیکار کنم
ممنون میشم بتونید راهنماییم کنید
سلام دوست عزیز
خارش مقعد علل زیادی دارد: بواسیر داخلی، خشکی پوست اطراف مقعد و اگزما و یا بیماری های انگلی می باشد. بنابراین نیازه توسط متخصص گوارش در این خصوص بررسی شوید.
پزشک متخصص گوارش
سلام من دختر هفده ساله اس الان چهار روز خارش مقعد دارم فقط شب ها شروع میشه در طول روز یا کمه یا اصلا نیست چیکار منم نیاز به دختربرم
واینکه به هفته قبل هم عفونت زنان گرفتم که با قرص متابتازون دفن رفع شد
الان واقعا شبا اذیتم میکنه نمیدونم چیکار کنم
سلام همراه گرامی
دلایل خارش مقعد در مقاله ای که مطالعه کردین ذکر شده. توصیه می شه آزمایش ادرار و آزمایش مدفوع بدن تا مشخص بشه عفونت ادراری یا عفونت گوارشی یا انگل دارن یا نه. برای این مشکلتون می تونین به متخصص اطفال مراجعه کنین:
لیست متخصصین اطفال
سلام
چندماهی هست که خارش مقعدشدیدگرفتم بیشتروقتادرطول روزبعدازخارش چندبارمدفوع میکنم بدونه آزمایش دکترتشخیص انگل دادنددوورق مبندازول ۱۰۰ استفاده کردم وصبحهاناشتا قرقورت ورب انار خوردم ولی خوب نشدم وهمینطورعفونت زنانه دارم ودارو استفاده میکنم .ممنون میشم راهنمایم بفرمایید
سلام دوست عزیز
عفون واژن و عفونت روده می تونه عامل این خارش باشد. ضمن مصرف دارو برای رفع عفونت دهانه رحم و واژن نیازه توسط متخصص گوارش برای بررسی عفونت روده و درمان به موقع ویزیت شوید. از این لینک می تونید نوبت بگیرید.
دکتر گوارش خوب
سلام
چندماهی هست که خارش مقعدشدیدگرفتم بیشتروقتادرطول روزبعدازخارش چندبارمدفوع میکنموبعدمدفوع خارش شدیددارم
بدونه آزمایش دکترتشخیص انگل دادنددوورق مبندازول ۱۰۰ استفاده کردم وصبحهاناشتا قرقورت ورب انار خوردم ولی خوب نشدم وهمینطورعفونت زنانه دارم ودارو استفاده میکنم .ممنون میشم راهنمایم بفرمایید
سلام دوست عزیز
عفون واژن و عفونت روده می تونه عامل این خارش باشد. ضمن مصرف دارو برای رفع عفونت دهانه رحم و واژن نیازه توسط متخصص گوارش برای بررسی عفونت روده و درمان به موقع ویزیت شوید. از این لینک می تونید نوبت بگیرید.
رزرو نوبت پزشک گوارش
تقریبا یه ماه پیش به دکتر متخصص مراجعه کردم و گفت بیماری IBS داری و یه سری دارو نوشت ولی به خاطر ماه رمضان نتونستم استفاده کنم ولی این چند روز آخر ماه رمضان خیلی مدفوعم شل شده و با سوزش همراهه و حتی گاهی اوقات رنگ مدفوعم یه قسمت کوچیکش به رنگ قرمز تیره میره میره که خیلی منو ترسونده. خارش مقعد هم دارم توی این چند روز. البته تازه همین الان اولین داروهایی که دکتر واسم تجویز کرده رو استفاده کردم خواستم ببینم مشکل من چیه و باید چیکار کنم؟ آیا با همین داروها خوب میشه مشکل مدفوع و سوزش و خارش مقعدم یا نه؟
سلام همراه گرامی
داروهاتون رو مصرف کنین اگر همچنان مدفوعتون رنگ تیره داشت و به رنگ قیر بود لازمه به متخصص گوارش مراجعه کنین:
لیست متخصصین گوارش
ببخشید من بعد چند روز دستشویی بزرگ را کردم ۱ روز سوزش داشتم و بعد خارش شدید ولی چرب کردن خارش کمتر شده ایا به دکتر گوارش مراجعه بکنم ؟
سلام همراه گرامی
باید یبوست شما درمان بشه. در مورد یبوست می تونین در مجله سلامت دکترتو اطلاعات لازم رو کسب کنین:
اگر مشکلتون ادامه داشت لازمه به متخصص جراح عمومی مراجعه کنین:
لیست متخصصین جراح عمومی
سلام . پوست اطراف مقعدم چسلندگی خاصی پیدا کرده و با دزد سوزش شدید میتونم از هم جداش کنم . بعد از جدا شدن هم کبود شدن ولی جوری نیست که پوست کنده بشه و خون بیاد …. تدبامسینولون ان ان برام تجویز کردن ولی بهتر نشدم . یه دکتر دیگه رفتم اون کلوتریمازول بهم داد ولی فرقی نکرد همچنین پدمترین و شمپو لیندان و هرچی لگید بهم دادن ولی بهتر نشدم و پوست باسن بهم میچیبه جوری که راه رفتن برام سخت میشه و بشدت خارش داره . شما چه راهنمایی میتونید بکنید؟
سلام دوست عزیز
بهتره از نظر بیماری های انگلی و قارچی بررسی شوید. بهتره به متخصص گوارش مراجعه کنید.
دکتر گوارش خوب