فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید
خارش مقعد یک مشکل رایج و آزاردهنده است که میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. این خارش ممکن است موقت یا مزمن باشد و شدت آن از خفیف تا شدید متغیر است. این عارضه میتواند به دلایل متعددی مانند عفونتهای قارچی، بیماریهای پوستی، هموروئید، یا حتی بهداشت نامناسب ایجاد شود و گاهی به قدری آزاردهنده است که زندگی روزمره فرد را تحت تأثیر قرار میدهد. شما میتوانید با مراجعه به دکتر گوارش علت این مشکل را پیدا کنید.
خارش مقعد چیست؟
خارش شدید اطراف مقعد (مقعد ناحیهی انتهایی دستگاه گوارش است، که مواد جامد زائد از این ناحیه دفع میشود.) ممکن است شرمآور باشد. خاراندن مداوم ناحیه مقعد میتواند یک سوزش خفیف را به مشکلی مزمن تبدیل کند و به چرخهای معیوب از خارش و خراش منجر شود. این وضعیت در شبها شدیدتر است، زیرا فرد در حالت نیمهخواب ناخودآگاه شروع به خاراندن میکند. خارش مقعد ممکن است در هر فردی رخ دهد، اما شیوع آن در بزرگسالان بیشتر از کودکان و افراد مسن است و همچنین در مردان بیشتر از زنان است.
در زنان، این خارش ممکن است هنگام ادرار تشدید شود و استفاده مکرر از دستمال توالت برای پاکسازی ناحیه میتواند به پوست آسیب برساند. پوستهپوسته شدن پوست اطراف مقعد و رطوبت ناشی از آن میتواند خارش را تشدید کند. معمولاً، شکستن چرخه خارش و خاراندن، به پوست زمان لازم برای بهبودی میدهد.
دلایل خارش مقعد چیست؟
خارش مقعد میتواند دلایل متعددی داشته باشد و شناسایی علت اصلی آن برای درمان مؤثر ضروری است. برخی از این دلایل ساده و قابلکنترل هستند، درحالیکه برخی دیگر ممکن است به مشکلات جدیتری اشاره داشته باشند. در ادامه به مهمترین دلایل خارش مقعد اشاره میکنیم:
- بهداشت نامناسب یا بیشازحد: شستشوی ناکافی یا مداوم با صابونهای معطر میتواند پوست را تحریک کند.
- عفونتهای قارچی و باکتریایی: رشد قارچها و باکتریها در محیط مرطوب مقعد باعث خارش میشود.
- انگلهای رودهای (کرمک): بهویژه در کودکان و در شبها تشدید میشود.
- بواسیر (هموروئید): التهاب و تورم وریدهای مقعدی میتواند منجر به خارش شود.
- شقاق مقعد: ترکهای کوچک و دردناک در ناحیه مقعد با خارش همراه هستند.
- مصرف غذاهای تحریککننده: غذاهای ادویهدار، کافئین و شکلات ممکن است خارش را تشدید کنند.
- رطوبت و تعریق زیاد: محیط مرطوب ناحیه مقعد زمینه رشد قارچ و باکتری را فراهم میکند.
- بیماریهای پوستی: مانند اگزما و پسوریازیس که ناحیه مقعد را تحت تأثیر قرار میدهند.
- آلرژی به مواد شوینده و دستمال مرطوب: استفاده از محصولات حاوی عطر یا الکل باعث تحریک پوست میشود.
دلایل خارش مقعد متنوع هستند و از عوامل سادهای مانند بهداشت نادرست تا مشکلات جدیتری مانند هموروئید و بیماریهای زمینهای متغیرند. شناسایی دقیق علت این مشکل، گام مهمی در پیشگیری و درمان آن است.
سوزش و خارش مقعد نشانه چیست؟
خارش و سوزش مقعد به تنهایی یک بیماری نیست؛ بلکه نشانهای از وجود مشکل یا بیماری دیگری در بدن است. این علامت میتواند به دلیل بیماریهای سیستمیک مانند دیابت و اختلالات تیروئید، عفونتهای انگلی، مشکلات پوستی یا حتی بهداشت نامناسب ایجاد شود. گاهی اوقات عوامل سادهای مانند شستوشوی بیشازحد یا ناکافی مقعد پس از دفع مدفوع، استفاده از محصولات بهداشتی نامناسب یا رطوبت مداوم در این ناحیه میتواند به تحریک و خارش منجر شود. در ادامه به مهمترین علل این مشکل اشاره میکنیم:
- بیماریهای زمینهای: دیابت و اختلالات تیروئید.
- عفونتهای انگلی: کرمک و کرم قلابدار.
- مشکلات پوستی: پسوریازیس، اگزما و درماتیت.
- بهداشت نامناسب: شستوشوی بیشازحد یا ناکافی مقعد.
- بیماریهای عفونی: عفونتهای قارچی (کاندیدا)، باکتریایی (استاف اورئوس) و ویروسی (هرپس).
- بیاختیاری مدفوع: نشت مداوم مدفوع و تحریک ناشی از آن.
- عفونتهای مقاربتی: برخی بیماریهای منتقلشونده از راه جنسی.
- تحریک ناشی از محصولات بهداشتی: کرمها، لوسیونها و دستمالهای مرطوب حاوی ترکیبات آلرژیزا.
- التهاب راستروده: پروکتیت یا التهاب لایه داخلی راستروده.
- اگزما و درماتیت ایدیوپاتیک میتوانند ناحیه مقعد را تحت تاثیر قرار دهد، که علت این التهاب پوست نامشخص است.
- سرطان مقعد: همیشه سرطان مقعد باید در نظر گرفتهشود و فرد از این جهت بررسی شود.
خارش و سوزش مقعد میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و گاهی نشانهای از یک بیماری جدی است. برای جلوگیری از تشدید این مشکل، رعایت بهداشت مناسب و پرهیز از خاراندن ناحیه ضروری است. در صورت تداوم خارش یا مشاهده علائمی مانند درد و خونریزی، مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان بهموقع ضروری خواهد بود.
علت | علائم همراه | درمان |
---|---|---|
عفونت قارچی و باکتریایی | سوزش و خارش مقعد | استفاده از آنتیبیوتیکها اعمال موضعی سرکه سیب در ناحیه مقعد |
وجود زخم ناشی از خشکی پوست | التهاب و سوزش ناحیه مقعد | استفاده از ژل آلوئهورا استفاده از پمادهای نرمکننده پوست |
اختلالات پوستی مانند اگزما و پسوریازیس | خارش و سوزش مقعد | غوطهورشدن در محلول سولفات منیزیم |
بواسیر | درد و سوزش مقعد | استفاده از پمادهای بیحسکننده موضعی |
تشخیص علت خارش پشت چگونه انجام می شود؟
هنگامیکه به خارش مقعد دچار میشوید، باید به دکتر گوارش مراجعه کنید. برای تشخیص دقیق علت خارش مقعد، پزشک متخصص گوارش مراحلی را دنبال میکند که در ادامه به شرح آنها میپردازیم. مراحل زیر برای بررسی علت انجام میشوند:
- شرح حال
- معاینه
- آزمایش
- نمونه برداری
- تصویربرداری
چگونه خارش مقعد را درمان کنیم؟
برای درمان خارش مقعد، ترکیبی از روشهای پزشکی و درمانهای خانگی میتواند مؤثر باشد. در درمان دارویی، پمادهای کورتیکواستروئیدی مانند هیدروکورتیزون و بتامتازون برای کاهش التهاب و خارش ناشی از اگزما و پسوریازیس استفاده میشوند. پمادهای ضد قارچ مانند کلوتریمازول برای درمان عفونتهای قارچی و پمادهای آنتیبیوتیک مانند باسیتراسین برای عفونتهای باکتریایی مناسب هستند. پمادهای بیحسکننده مانند لیدوکائین برای تسکین سریع و موقت درد و خارش تجویز میشوند و پماد اکسید روی بهعنوان یک لایه محافظ، التهاب را کاهش میدهد. در موارد مزمن، تزریق متیلین آبی برای بیحس کردن اعصاب و پماد کپسایسین برای کاهش حساسیت عصبی استفاده میشود.
در درمانهای خانگی، رعایت بهداشت مناسب با شستوشوی ناحیه با آب ولرم و خشککردن بهآرامی بسیار مهم است. استفاده از صابونهای ملایم و دستمال مرطوب غیرمعطر بهجای دستمال زبر توصیه میشود. خشک نگهداشتن ناحیه مقعد با پودرهای بدون عطر یا سشوار با درجه پایین مؤثر است. اجتناب از خاراندن، کوتاه نگهداشتن ناخنها و دوری از محصولات معطر و تحریککننده ضروری است. استفاده از کمپرس سرد و ژل آلوئهورا التهاب را کاهش میدهد. پوشیدن لباسهای نخی و گشاد و تعویض منظم لباسها توصیه میشود. برای جلوگیری از خاراندن در خواب، استفاده از دستکش کتان مفید است.
چگونه از خارش مقعد پیشگیری کنیم؟
خارش مقعدی معمولاً قابلپیشگیری است و با رعایت نکات ساده بهداشتی و تغییر در سبک زندگی میتوان از بروز آن جلوگیری کرد. پیشگیری از خارش مقعد نهتنها به بهبود کیفیت زندگی کمک میکند، بلکه از بروز مشکلات جدیتر مانند عفونتها یا التهابهای پوستی جلوگیری میکند. برای پیشگیری از بروز چنین مشکلی، موارد زیر را رعایت کنید:
- بهداشت فردی خود را رعایت کنید.
- سعی کنید رژیم غذایی مناسب داشتهباشید و به یبوست دچار نشوید.
- در صورت بروز عفونت، سریعا به دکتر مراجعه کنید.
- تمامی چکاپهای خود را به موقع انجامدهید.
انواع خارش مقعدی
خارش مقعد بهطور کلی به دو نوع اصلی حاد و مزمن تقسیم میشود. خارش حاد (ایدیوپاتیک) معمولاً لحظهای و گذرا است و پس از چند ثانیه بهطور خودبهخود برطرف میشود. این نوع خارش ممکن است چندین بار در طول روز رخ دهد و اغلب بدون علت مشخصی ایجاد میشود. در مقابل، خارش مزمن دائمیتر و آزاردهندهتر است و میتواند در طول روز ادامه داشته باشد. این نوع خارش معمولاً با تعریق و رطوبت ناحیه مقعد تشدید میشود. تشخیص علت دقیق هر نوع خارش برای انتخاب روش درمان مناسب و جلوگیری از تشدید علائم اهمیت زیادی دارد.
- خارش حاد (ایدیوپاتیک):
- لحظهای و گذرا.
- بهطور خودبهخود برطرف میشود.
- ممکن است چندین بار در طول روز رخ دهد.
- خارش مزمن:
- مداوم و آزاردهنده.
- ممکن است در طول روز ادامه داشته باشد.
- معمولاً با تعریق و رطوبت تشدید میشود.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
اگر به خارش مقعد دچار شدید، میتوانید با کمک برخی از روشهای درمانی خانگی برای درمان مشکل خود اقدام کنید. اگر با انجام روشهای درمان خانگی خارش مقعد برطرف نشد، برای درمان آن، به دکتر گوارش مراجعه کنید. برای تشخیص و درمان بیماری سلیاک هم باید به متخصص گوارش مراجعه کنید. برای دریافت نوبت از دکتر گوارش میتوانید از سایت نوبتدهی آنلاین دکترتو کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامت شماست!
سلام …همسر من یک ساله اطراف مقعد خارش شدید داره ..خشک شده .ان ان میزدن موقتا خارش کم میشه..اد میزنن باز برمیگرده خارش ..دکتر هم داروی درست و حسابی نمیدن.سه ساله درگیر بواسیره .میترسم خدای نکرده این خارش خدای نکرده نشونع بیماری خطرناک باشه .بنظرتون چکار کنه..دکتر جراح گوارش رفتن دارو بهش دادن و گفتن برای خارش ان ان استفاده کن ولی فایده نداشته
سلام همراه گرامی
بواسیر می تونه علت زمینه ای خارش مقعد باشه. در صورت درمان بواسیر، خارش نیز برطرف خواهد شد. رعایت بهداشت فردی و ادامه استفاده از پماد تریامسینولون ان ان می تونه به کاهش خارش کمک کنه.
سلام،من تقریبا یکساله که خارش اطراف مقعد دارم به طوریکه اطراف مقعد زخم میشه و موقع دفع مزاج میسوزه،ولی اصلا خونریزی نداشتم ،چندبار دکتر جراح هم رفتم و گفتن که بواسیر ندارم و داروی انگل و پماد کانالدونا که باز یه چند روز خوب بودم و دوباره شروع شد،الان خودم پماد موپیتاب یا موپیروسین استفاده میکنم و مشکلی ندارم ولی به محض اینکه پماد تمام بشه و چند روز استفاده نکنم دوباره سریع شروع میشه،علت این خارش چیه ،پیش چه دکتر و متخصصی باید برم؟
سلام
با توجه به پاسخ درمانی به موپیروسین
احتمال زیاد عفونت باکتریایی دارید
و حتمن نیاز به ازمایش تکمیلی دارید
زیر نظر متخصص با تجربه باشید
متخصص گوارش
همسر من هم یکسال ک دچار خارش مقعد شده روانیش کرده پیش تمام دکترا رفته جواب نگرفته نمیدونیم دیکه چیکار کنیم خیلی ناراحت هستم زندگیمون بهم ریخته
شما راحلی ندارین پیش چ دکتری باید بره ک خوبش کنه
پرتو عزیز
بسیار متاسفم که شما و همسرتان این شرایط سخت را تجربه میکنید. خارش مقعد میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله مشکلات پوستی، عفونتها، بیماریهای گوارشی، یا حتی مشکلات روانی مانند استرس. در این شرایط، مراجعه به متخصص گوارش و متخصص پوست میتواند مفید باشد تا علت دقیق شناسایی شود. اگر درمانهای معمولی مؤثر نبودهاند، ممکن است نیاز باشد تا همسرتان از پزشکانی مانند متخصص گوارش، متخصص پوست یا حتی روانپزشک مشاوره بگیرد، چرا که گاهی مشکلات جسمی میتوانند تأثیرات روانی نیز داشته باشند. ممکن است تستهای تکمیلی مثل آزمایشات خون یا معاینههای دقیقتری برای شناسایی علت اصلی لازم باشد. علاوه بر درمان فیزیکی، مدیریت استرس و اضطراب نیز در بهبود وضعیت مهم است.
متخصص پوست و مو
من مدتی زیاد سر دستشویی فرنگی میشستم و الان خارش مقعد دارم البته گاهی وقتا هست گاهی وقتا نیشت دو سه روزه. این علامت بواسیره؟
سلام
نشستن طولانی مدت بر روی سنگ توالت و زور زدن مداوم احتمال ابتلا به بواسیر رو افزایش می ده. برای درمان خارش از نکاتی که در مقاله ذکر شد کمک بگیرین. در صورت برطرف نشدن مشکلتون لازمه توسط متخصص جراح عمومی ویزیت بشین:
لیست متخصصین جراح عمومی
سلام ببخشید خواهر کوچکتر من ۱۴ سالشه و سه روزه که درد معقد داره اما دلیلشو نمیدونیم اما خواهرم کلا بهداشت رو رعایت نمیکنه هیچ علائم دیگه ای نداره فقط سوزش و خارش داره در طول کل شبانه روز میشه دلیلشو بگید
سلام دوست گرامی
میتونه علت عفونتهای انگلی یا قارچی باشه. ایشون باید بهداشت فردی رو رعایت کنن. لازمه برای معاینه و تشخیص به متخصص اطفال مراجعه کنین:
لیست متخصصین اطفال
سلام من چند ساله خارش شدید مقعد دارم و بیرون مقعد حالت کندگی دارد میشه راهنمایی کنید پیش متخصص چی باید برم؟
سلام دوست عزیز
برای این مشکلتون میتونین به متخصص جراح عمومی مراجعه کنین:
لیست متخصصین جراح عمومی
سلام من چند ساله خارش دارم البته اطراف مقعد هست این خارش موقعه که دفع دارم زیادتر هست بعدش بهتر میشه میشه علت را بگید تشکر
سلام
علایم درماتیت قارچی و هورمورویید دارید
می توانید تا یک هفته از پماد آنتیهوموروئید استفاده کنید
تندرست باشید
سلام من حدود یک ساله خارش مقعد دارم بیشتر شبا و صبح هاست. آزمایش مدفوع دادم سالم بوده
سلام دوست عزیز
وقت بخیر
میتونین برای معاینهی بیشتر به متخصص جراح عمومی مراجعه کنین.
بواسیر داری
سلام خسته نباشید بنده یه چند ماه پیش آزمایش دادم و در جواب آزمایش انگل کرمک مشاهده شد و قرص مبندازل برام نوشتن یه دو ماهی استفاده کردم اما بعد توقف قرص الان خارش مقعد و اسهالی مدام و دستشویی مدام میگیرم چجوری درمانش کنم آیا دارو مناسبی برای این درمان پیدا میشه لطفا راهنمایی کنید ممنون میشم
باسلام. ببخشیدمن تازگیادرناحیه مقعدم یک توده کوچکی بوجود آمده که بخصوص بعدازمدفوع بیرون میاداگریبوست داشته باشم خیلی اذیت میشم ویکی دوبارهم خونریزی کمی کرده. وبطورخیلی شدیدهم میخاره اصلاطاقتم نمیاد مجبوربه خاروندن میشم حارت یک دونه ی کوچکی هست که بعدازیه یبوست خیلی بد بوجودآمدو کم کم بزرگترشد بطوری که الان بعدازهرمدفوعی بیشتربیرون میاد ومیخاره
سلام وقت بخیر
من چند وقتی است که خارش مقعد دارم مداوم نیست فقط شبها اینجوری میشم البته طوری هم نیست که نتونم تحمل کنم لی بهرحال فکرم رو مشغول کرده میشه خواهش کنم راهنمایی کنید ممنونم
سلام
خارش مقعدم بعد از چند بار استفاده از صابون و شستن ناحیه مقعد شروع شده ودرد ندارم…موقع خواب شبانه شروع میشه و صبح ولی مداوم نیست
به تازگی وقتی مدفوعم تموم میشه و یه کمی زور میزنم مثل سر سوزن سرنگ و با فشار از مقعدم خون فوران میکنه بطوری که کاسه توالت پر از خون میشه و اگه به فشار ادامه بدم خون ریزی بند نمیاد😔😔
احتمالا واسه شما عمل شقاق اتفاق افتاده.به علت زور زیادی که زدید.لطفا بجای زور زدن غذاهایی فیبر دار بخورید یا آلو خیس که یبوست رفع بشه.درغیر اینصورت اگر ادامه بدید بواسیر (زائده و بیرون زدگی گوشتی) هم به شقاقتون اضافه میشه و از درد اون نمیتونید بشینید یا راه برید.پس پیشگیری کنید الان
دلیلش رابطه جنسی مقعدی هست
سلام ببخشيد من براى اولين بار وقتى دستشوئى بزرگم تموم شده بعد از تموم شدن سه يا چهار قطره هم خون امد ، نه دردى دارم ونه هيچ مشگل ديگه ائى فقط چند روز قبلش يبوست داشتم يه خورده درحال دستشوئى كردن زور زدم ، ممنون ميشم راهنماييم كنيد
نخود لپه ،لوبیا ،عدس نخور