نکات مهمی که باید درباره پی ار پی (prp) بدانید

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

اگر به دنبال درمان مشکلات مفصلی یا روش‌های جوان‌سازی پوست و مو هستید، احتمالاً نام پی آر پی (PRP) را شنیده‌اید. این روش درمانی با استفاده از پلاسمای خون خود بیمار، به تسکین دردهای عضلانی و مفصلی مانند آرتروز و آسیب‌های ورزشی کمک می‌کند. علاوه بر این، پی آر پی برای جوان‌سازی پوست و درمان ریزش مو نیز به‌عنوان یک روش غیرتهاجمی و مؤثر شناخته شده است. با توجه به اینکه این روش از سلول‌های خونی خود بیمار استفاده می‌کند، احتمال بروز عوارض جانبی بسیار کم است و روند بهبودی به طور معمول سریع و کارآمد است. در ادامه، به بررسی جزئیات این روش و مزایای آن خواهیم پرداخت.

پی آر پی چیست؟

پی‌آر‌پی یا پلاسمای غنی از پلاکت، یکی از روش‌های جدید و طبیعی برای کمک به بازسازی بافت‌ها در بدن است. این روش با آزادسازی فاکتورهای رشد از پلاکت‌های خون فرد، به ترمیم و بازسازی پوست و بافت‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند. پزشکان از پی‌آر‌پی برای درمان مشکلاتی مانند ریزش مو، درد مفاصل، ترمیم پوست یا حتی بهبود بعد از جراحی استفاده می‌کنند. به این دلیل از خون خود فرد گرفته می‌شود، معمولا واکنش آلرژیک ایجاد نمی‌کند. با این حال، ممکن است عوارضی مانند کبودی، تورم یا کمی درد در محل تزریق ایجاد شود.

خدمات زیبایی

از کلینیک های معتبر با هزینه مناسب

۱۵۰۰+ خدمت

مشاهده همه

انواع پی آر پی (PRP) کدام است؟

پی‌آر‌پی انواع مختلفی دارد که براساس میزان پلاکت و تعداد گلبول سفید در پلاسما تقسیم‌بندی می‌شود. نوع اول، پی‌آر‌پی خالص یا P-PRP است که میزان گلبول سفید کمی دارد و بیشتر برای درمان آسیب‌های اسکلتی عضلانی، از جمله مشکلات مفصلی و تاندونی استفاده می‌شود. روش دوم، پی‌آر‌پی غنی از لکوسیت یا L-PRP است که گلبول سفید بیشتری دارد و در درمان مشکلات اسکلتی عضلانی کاربرد بیشتری دارد.

نوع سوم، پی‌جی‌اف‌آر (PRGF) است که با افزودن مواد فعال‌کننده، سرعت ترمیم را بیشتر می‌کند. روش چهارم هم پی‌آر‌اف (PRF) است که حالت ژل‌مانند دارد و برای حجم‌دهی یا ترمیم عمیق‌تر استفاده می‌شود. انواع پی‌آر‌پی و کاربردهای آن عبارتند از:

• پی‌آر‌پی و نانوفت: این روش ترکیبی از پی‌آر‌پی و تکنیک نانوفت برای بهبود جوان‌سازی پوست و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده است.
• پی‌آر‌پی صورت: باعث جوان‌سازی، کاهش لک، چین‌وچروک و بهبود شفافیت پوست می‌شود.
• پی‌آر‌پی زیر چشم: به کاهش تیرگی، پف و خطوط ریز اطراف چشم کمک می‌کند.
• پی‌آر‌پی تخمدان و پی‌آر‌پی رحم: برای بهبود عملکرد تخمدان و افزایش شانس باروری در زنان استفاده می‌شود.
• پی‌آر‌پی مو: تقویت ریشه‌های مو، کاهش ریزش و تحریک رشد مجدد موها را ممکن می‌کند.
• پی‌آر‌پی زانو: برای کاهش درد، التهاب و بهبود عملکرد مفصل زانو در آرتروز کاربرد دارد.
• پی‌آر‌پی برای خار پاشنه: التهاب را کاهش می‌دهد و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده پاشنه را تحریک می‌کند.
• پی‌آر‌پی برای آسیب‌های اسکلتی عضلانی: در درمان تاندونیت، کشیدگی عضلات و ترمیم لیگامان‌ها نقش مؤثری دارد.
• پی‌آر‌پی برای بهبود بعد از جراحی: روند ترمیم زخم و بازسازی بافت‌ها را سریع‌تر و طبیعی‌تر می‌کند.
• پی‌آر‌پی برای تسکین درد آرتروز: التهاب مفصل را کاهش می‌دهد و تحرک را بدون نیاز به جراحی بهبود می‌بخشد.

۱. پی آر پی صورت

پی آر پی صورت یا تزریق پلاسمای غنی از پلاکت یک روش جوان‌سازی طبیعی است که با استفاده از خون خود فرد، تولید کلاژن و الاستین را تحریک می‌کند. در این روش، مقداری خون گرفته شده، در دستگاه سانتریفیوژ چرخانده می‌شود تا پلاکت‌های غنی از فاکتورهای رشد جدا شوند، سپس این پلاسمای غلیظ به پوست تزریق می‌شود.

PRP صورت به کاهش چین‌وچروک، روشن شدن پوست، رفع لک‌ها، بهبود جای زخم و افزایش سفتی پوست کمک می‌کند. نتایج اولیه پس از ۲ تا ۳ هفته قابل مشاهده بوده و ماندگاری آن بین ۶ تا ۱۲ ماه است. برای دستیابی به بهترین نتیجه، معمولا ۳ جلسه با فواصل ۴ تا ۶ هفته توصیه می‌شود.

پزشکان پیشنهادی

۴.۷ (۴۱۶۹ نظر)

دکتر مهدی قاضی

تخصص اورولوژی (جراحی مجاری ادراری و تناسلی)

نوبت بگیرید

۴.۶ (۷۵۷ نظر)

دکتر عبدالرضا عرفانی

تخصص پوست و مو

نوبت بگیرید

۴.۶ (۶۴۸ نظر)

دکتر حمیدرضا محمودی

تخصص پوست و مو

نوبت بگیرید

۴.۵ (۶۱۹ نظر)

دکتر محمدسجاد میرحسینی

تخصص ارتوپدی

نوبت بگیرید

۴.۳ (۶۳۳ نظر)

دکتر پردیس ساسانی

تخصص پوست و مو

نوبت بگیرید

۴.۹ (۵۰۱ نظر)

دکتر راضیه توکلی ریشهری

تخصص جراحی عمومی

نوبت بگیرید

۲. پی ار پی تخمدان و پی آر پی رحم

پی آر پی رحم یا پی آر پی تخمدان یکی از انواع روش‌های درمان ناباروری است. با افزایش سن یا مشکلات زمینه‌ای کیفیت و تعداد تخمک‌ها کاهش پیدا می‌کند. با این روش سلول‌های بنیادی برای تولید تخمک‌هایی با کیفیت بهتر تحریک می‌شوند. درواقع این روش به جوان‌سازی تخمدان کمک کرده و شانس لقاح را افزایش می‌دهد.

۳. پی آر پی مو

پی آر پی مو روشی طبیعی برای تقویت ریشه‌های مو و کاهش ریزش مو است. در این روش، مقدار کمی از خون فرد گرفته می‌شود. پلاسما با پلاکت بالا از آن جدا می‌شود و در پوست سر تزریق می‌شود. پلاکت‌ها در پی‌آر‌پی فاکتورهای رشد را آزاد می‌کنند که باعث تحریک فولیکول‌های مو و بهبود وضعیت پوست سر، از جمله افزایش جریان خون و تقویت ریشه موها می‌شود.

۴. پی آر پی زانو

پی آر پی زانو یا تزریق پلاسمای غنی از پلاکت در زانو (Platelet-Rich Plasma) یک روش درمانی جدید و کم‌تهاجمی برای کاهش درد و بهبود آسیب‌های زانو است. در این روش، مقداری از خون بیمار گرفته شده، سپس پلاکت‌های آن در دستگاه سانتریفیوژ غلیظ می‌شوند و مجدد به زانوی آسیب‌دیده تزریق می‌شوند.

پلاکت‌ها دارای فاکتورهای رشد و ترمیمی هستند که به تحریک بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده، کاهش التهاب و بهبود عملکرد زانو کمک می‌کنند. PRP بیشتر برای درمان آرتروز زانو، پارگی مینیسک، تاندونیت و آسیب‌های مفصلی استفاده می‌شود. این روش عوارض کمی دارد اما اثربخشی آن بسته به شدت آسیب و شرایط فرد متفاوت است.

۵. پی آر پی برای درمان آسیب های اسکلتی عضلانی

برای درمان و تسکین درد مربوط به آسیب‌های تاندون‌ها، عضلات، مفاصل و رباط‌ها از این روش استفاده می‌شود. به‌عنوان‌مثال در آسیب‌های مزمن تاندون مانند آرنج تنیس‌بازان یا زانوی جامپر پی آر پی کاربرد دارد. این نوع بیماری‌ها در مدت‌زمان طولانی بهبود پیدا می‌کنند. اما با تزریق این محلول روند بهبودی سریع‌تر شده و شخص زودتر به فعالیت‌های قبلی خود بازمی‌گردد.

۶. پی آر پی برای بهبود بعد از جراحی

بعد از جراحی، بسیاری از افراد با درد، تورم یا کندی در روند بهبود مواجه می‌شوند. پی‌آر‌پی می‌تواند در این شرایط به بازسازی سریع‌تر بافت‌ها کمک کند. پزشک با گرفتن خون بیمار، پلاسمای غنی از پلاکت را جدا می‌کند و در محل جراحی تزریق می‌کند. این روش باعث افزایش خون‌رسانی، تحریک سلول‌های ترمیمی و کاهش التهاب می‌شود.

۷. پی آر پی برای تسکین درد آرتروز

در بیماران مبتلا به آرتروز، غضروف‌ها تحلیل می‌روند و درد و خشکی مفاصل ایجاد می‌شود. پی‌آر‌پی یکی از روش‌های درمانی غیرجراحی است که می‌تواند التهاب را کاهش دهد و به بازسازی محدود غضروف کمک کند. پزشک ابتدا خون فرد را می‌گیرد، پلاسمای غنی را جدا می‌کند و در مفصل آسیب‌دیده تزریق می‌کند. این تزریق می‌تواند درد را کاهش دهد و تحرک را بهبود ببخشد.

۸. پی آر پی برای خار پاشنه

خار پاشنه یکی از دلایل شایع درد در پاشنه پا است. پی‌آر‌پی می‌تواند به کاهش التهاب و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده در این ناحیه کمک کند. پزشک ابتدا با گرفتن خون از بیمار، پلاسما را جدا می‌کند و آن را در محل خار پاشنه تزریق می‌کند. این کار باعث تحریک روند طبیعی ترمیم در ناحیه تحت فشار می‌شود. معمولا به یک تا دو جلسه برای بهبود خارپاشنه نیاز است. اثرات آن معمولا بعد از چند هفته قابل‌احساس است و می‌تواند تا یک سال باقی بماند.

۹. پی آر پی و نانوفت

نانوفت چربی خالص‌شده‌ای است که از بدن خود فرد گرفته می‌شود و سلول‌های بنیادی بیشتری نسبت به چربی معمولی دارد. در این روش، ابتدا چربی از ناحیه‌ای مانند شکم یا پهلو گرفته می‌شود، سپس به حالت نانو تبدیل می‌شود. در مرحله بعد، پی‌آر‌پی تهیه می‌شود و همراه با نانوفت در ناحیه مورد نظر مانند صورت یا دست تزریق می‌شود. این ترکیب می‌تواند باعث جوان‌سازی پوست، بهبود حجم و افزایش شادابی بافت شود.

۱۰. پی آر پی زیر چشم

پی آر پی زیر چشم یک روش مؤثر برای کاهش تیرگی، پف و خطوط ریز اطراف چشم است. این درمان با استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت خود بیمار، فاکتورهای رشد طبیعی را به ناحیه زیر چشم منتقل می‌کند و به تحریک بازسازی سلولی و بهبود کیفیت پوست کمک می‌کند. نتیجه‌ی این روش کاهش چین‌وچروک، کاهش پف و روشن‌تر شدن پوست زیر چشم است. پی آر پی زیر چشم به عنوان یک درمان غیرتهاجمی، ایمن و با دوره نقاهت کوتاه شناخته می‌شود و می‌تواند جایگزینی برای روش‌های جراحی باشد.

کاربردهای پی آر پی چیست؟

از کاربردهای پی آر پی این است که برای درمان و تسکین درد آسیب‌های اسکلتی عضلانی تا روش‌های زیبایی می‌توان از این محلول استفاده کرد. پزشک می‌تواند برای درمان و تسکین علائم بیماری‌های زیر این تزریق را انجام دهد:

• تاندونیت شانه و آرنج
• تاندونیت آشیل
• تاندونیت لگن
• خار پاشنه (پلانتار فاشئیت)
• آسیب عضلانی حاد یا مزمن
• رگ‌به‌رگ شدن
• آسیب غضروفی مفصلی یا کندروپاتی
• ضایعات مینیسک

متن انگلیسی:
PRP treatment can help support wound healing in trauma and joint injury.
ترجمه فارسی:
PRP می‌تواند به بهبود زخم در آسیب مفاصل کمک کند.

به نقل از سایت hopkinsmedicine

چه کسانی نباید پی ار پی کنند؟

هرچند پی‌آر‌پی روش نسبتا ایمنی است اما برای همه مناسب نیست. افرادی که اختلالات خونی دارند یا داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند، نباید پی‌آر‌پی انجام دهند. کسانی که دچار عفونت فعال، سرطان، بیماری‌های خودایمنی شدید یا اختلالات ایمنی هستند هم فرد مناسبی برای این روش نیستند.

اگر باردار هستید یا در دوره شیردهی قرار دارید، بهتر است انجام این درمان را به تأخیر بیندازید. همچنین در صورت داشتن سابقه سکته، مشکلات کبدی یا کلیوی، مشورت با پزشک ضروری است:

• بیماران مبتلا به HIV (ایدز)
• هر نوع سرطان خون
• هپاتیت C
• سرطان پوست در ناحیه‌ای که قرار است تزریق انجام شود
• بیماران قلبی عروقی که داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند
• بیماری زمینه‌ای مانند دیابت درمان‌نشده

پی آر پی برای چه کسانی مناسب است؟

پی‌آر‌پی می‌تواند برای کسانی مفید باشد که به دنبال روش‌های کم‌تهاجم برای درمان مشکلات پوستی، ریزش مو، درد مفاصل یا بهبود بعد از جراحی هستند. اگر سلامت عمومی خوبی دارید و بیماری خاصی ندارید، می‌توانید گزینه مناسبی باشید.

این روش برای کسانی مناسب است که ترجیح می‌دهند از مواد خارجی استفاده نکنند و به دنبال ترمیم بافت با استفاده از فرآیند طبیعی بدن خود هستند. ورزشکاران، افرادی با شروع آرتروز، یا کسانی که به‌دنبال جوان‌سازی پوست‌اند، معمولا از این روش نتیجه خوبی می‌گیرند:

• افراد با مشکلات پوستی مانند چین‌وچروک و اسکار آکنه
• تحریک رشد مو در افرادی که دچار ریزش مو هستند
• کمک به تسریع رشد مو در افرادی که کاشت مو انجام داده‌اند
• ورزشکاران برای بهبود وضعیت عضلات و مفاصل می‌توانند از این روش استفاده کنند
• بیماران با هر سنی که دچار طیف گسترده‌ای از آسیب اسکلتی عضلانی هستند
• بیماران مبتلا به آرتروز برای تسکین درد می‌توانند از این روش استفاده کنند. البته بیماران جوان یا با علائم خفیف نتیجه بهتری از درمان می‌گیرند

تزریق پی آر پی برای شما مناسبه؟

برای دریافت مشاوره دقیق همین الان نوبت بگیر.

دکتر زیبایی پوست

مزایای انجام تزریق پی آر پی چیست؟

پی‌آر‌پی می‌تواند باعث کاهش درد، افزایش سرعت ترمیم، تقویت موها، بهبود کیفیت پوست و کاهش چین‌وچروک شود. در درمان‌های ارتوپدی هم می‌تواند التهاب را کاهش دهد و حرکت مفاصل را بهبود ببخشد. نیاز به بستری شدن ندارد و دوره نقاهت آن بسیار کوتاه است. برای کسانی که به‌دنبال روش غیرجراحی و مؤثر هستند، پی‌آر‌پی یک انتخاب مناسب است:

• ایمنی این روش بالا است و هیچ عوارض جانبی جدی گزارش نشده است
• عوارض طولانی‌مدت ندارد
• با کاهش فواید PRP می‌توان دوباره تزریق را انجام داد
• به جوان‌سازی پوست کمک می‌کند
• در تسریع بهبودی بعد از جراحی تاثیر زیادی دارد

روش انجام پی آر پی چگونه است؟

برای انجام روش پی ار پی ابتدا باید خون مراجعه‌کننده گرفته شود. محلول پی ار پی به‌وسیله دستگاه سانتریفیوژ آماده شده و پلاسما غنی از پلاکت می‌شود. متخصص باتوجه‌به علت مراجعه، محلول را می‌تواند به ناحیه صورت، زیر چشم، مو، زانو آسیب‌دیده یا تاندون تزریق کند.

برای پی آر پی صورت یا مو ممکن است پزشک به‌جای سرنگ از دستگاه میکرونیدلینگ استفاده کند. این دستگاه کوچک یک غلتک با سوزن‌های ریز است که محلول PRP را وارد پوست می‌کند. گاهی هم پزشک در کنار پی ار پی فیلر تزریق می‌کند تا نتایج بهتر شود. این پروسه حدود ۴۵ دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد.

گاهی ممکن است برای موارد درمانی از سونوگرافی استفاده شود. پزشک با استفاده از تصویر سونوگرافی تزریق را دقیق هدایت می‌کند. با تزریق پی آر پی غلظت بیوپروتئین‌ها یا هورمون‌های خاص در آن ناحیه بیشتر شده و روند بهبود تسریع می‌شود.

متن انگلیسی:
To collect plasma, a doctor draws blood from your body and uses a machine called a centrifuge to separate the platelet-rich plasma from the rest of the blood. Then the doctor numbs the area of your body being treated with PRP injections. Once you’re numb, the doctor uses a needle to inject your plasma into the area of your body being treated.
ترجمه فارسی:
برای جمع آوری پلاسما، پزشک خون را از بدن شما می‌گیرد و از دستگاهی به نام سانتریفیوژ برای جدا کردن پلاسمای غنی از پلاکت از بقیه خون استفاده می‌کند. سپس پزشک ناحیه بدن شما را که با تزریق PRP درمان می‌شود بی‌حس می‌کند. وقتی بی‌حس شدید، پزشک از سوزن برای تزریق پلاسمای بدن به ناحیه مورد نظر استفاده می‌کند.

به نقل از سایت webmd

تعداد جلسات پی ار پی چقدر است؟

تعداد جلسات تزریق PRP به شدت مشکلات بستگی دارد. معمولا برای درمان ۱ تا ۲ جلسه تزریق کافی است. اما در جوان‌سازی پوست و درمان ریزش مو این روش بیشتر از ۳ جلسه انجام می‌شود. مراجعه‌کنندگانی که بیش از ۳ جلسه درمان داشته‌اند، معمولا نتایج بهتری دریافت کرده‌اند.

اقدامات قبل از انجام پی آر پی

پی آر پی نیاز به آمادگی خاصی ندارد. تنها باید از دو هفته قبل تزریق مصرف داروهای ضدالتهاب را قطع کنید. اگر داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنید، حتما به پزشک اطلاع دهید. ممکن است این روش برای شما مناسب نباشد.

مراقبت های بعد از پی آر پی

بعد از انجام پی‌آر‌پی، تا ۲۴ ساعت از شست‌وشوی ناحیه تزریق خودداری کنید. بهتر است تا چند روز از مصرف داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن یا ژلوفن پرهیز کنید زیرا می‌توانند روند طبیعی ترمیم را مختل کنند. از کمپرس یخ برای کاهش تورم استفاده کنید اما مستقیما روی پوست قرار ندهید. ورزش سنگین و قرار گرفتن در معرض آفتاب را هم برای چند روز محدود کنید. سایر روش‌های مراقبت بعد از انجام پی آر پی عبارت است از:

• حداقل برای ۶ ساعت به صورت خود دست نزنید
• ۲۴ ساعت نباید آرایش کنید
• با دست‌زدن به صورت آن را تحریک نکنید. اگر نیاز است صورت را لمس کنید، حتما دست‌های خود را با آب و صابون بشویید
• هنگام شستن و خشک‌کردن پوست آن را مالش ندهید
• می‌توانید از قرص استامینوفن برای کاهش درد استفاده کنید
• با کمپرس سرد تورم و درد کمتر می‌شود
• تا ۲ روز بعد از تزریق به پشت بخوابید. بهتر است از دو بالش هنگام خواب استفاده کنید
• برای حداقل ۳ روز از لایه‌بردار استفاده نکنید

مدت زمان تاثیر پی ار پی چقدر است؟

معمولا حدود چند هفته تا چند ماه بعد از تزریق پی آر پی می‌توان نتایج را مشاهده کرد. ممکن است پزشک برای ایجاد نتایج فوری همراه با پی ار پی فیلر هم تزریق کند. معمولا نتایج این روش زیبایی حدود ۱۸ ماه ماندگاری دارد.

عکس قبل و بعد از پی آر پی

تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) در شرایط مختلف از آسیب‌های ورزشی گرفته تا ریزش مو و جوانسازی صورت محبوبیت زیادی دارد. در این روش از سلول‌های خونی بیمار برای تسریع سلول سازی استفاده می‌شود.

عوارض تزریق پی آر پی چیست؟

عوارض پی‌آر‌پی معمولا خفیف و موقتی هستند. ممکن است بعد از تزریق کمی تورم، کبودی، قرمزی یا درد در محل ایجاد شود که ظرف چند روز برطرف می‌شود. در برخی موارد نادر، عفونت یا حساسیت به مواد استفاده‌شده در فرآیند آماده‌سازی ممکن است دیده شود. اگر پی‌آر‌پی در مفاصل تزریق شود، ممکن است برای یک تا دو روز کمی احساس خشکی یا درد داشته‌باشید.

از عوارض شایع و کوتاه‌مدت این روش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قرمزی
• التهاب
• کبودی

از خطرات کمتر شایع PRP می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خون‌ریزی
• آسیب بافتی
• عفونت
• آسیب عصبی

نوبت پی ار پی رو همین الان بگیر، سریع و بی‌دردسر.

دکتر تزریق پی آر پی (PRP)

آیا پی آر پی سرطان زاست؟

پی‌آر‌پی از خون خود فرد تهیه می‌شود و هیچ ماده شیمیایی یا خارجی به آن اضافه نمی‌شود. تا امروز هیچ مدرک علمی معتبری وجود ندارد که نشان دهد پی‌آر‌پی باعث سرطان می‌شود. این روش به جای تحریک رشد غیرطبیعی سلول‌ها، به ترمیم طبیعی بافت کمک می‌کند. البته بهتر است در صورت داشتن سابقه سرطان، حتما باید با پزشک مشورت کنید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

پی آر پی یکی از روش‌های پرطرف‌دار و مؤثر برای جوان‌سازی پوست، درمان ریزش مو، کاهش تیرگی دور چشم و جای جوش است. این روش همچنین برای تسکین دردهای اسکلتی عضلانی مانند آرتروز و تاندونیت نیز استفاده می‌شود. در پی آر پی، خون خود بیمار گرفته شده و پس از جداسازی پلاسمای غنی از پلاکت با استفاده از دستگاه سانتریفیوژ، به محل موردنظر تزریق می‌شود. این فرآیند باعث تحریک تولید کلاژن و الاستین و بهبود سلامت پوست و بافت‌ها می‌شود. نتایج این درمان معمولاً از چند روز تا چند هفته بعد از تزریق نمایان می‌شود. پس از انجام پی آر پی، مهم است که از دست زدن به محل تزریق خودداری کنید. همچنین، ممکن است در چند روز اول کبودی یا قرمزی در ناحیه تزریق مشاهده شود. در صورت بروز درد شدید، تب یا ترشح غیرطبیعی، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. پیگیری با پزشک برای ارزیابی روند بهبود و تصمیم‌گیری درباره جلسات بعدی ضروری است.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!