سیروز کبدی، بیماری جدی و چالش برانگیز کبد

آنچه در این مقاله می‌خوانید

سیروز کبدی بیماری خطرناک است که به‌مرور بافت اسکار جانشین بافت سالم کبد می‌شود. در مراحل اولیه علائمی نداشته و در مراحل پیشرفته باعث بروز علائمی مانند حالت تهوع، خستگی، بی‌اشتهایی و خارش پوست می‌شود. بیماری‌های زمینه‌ای کبد باعث بروز سیروز می‌شوند و با درمان علل آن‌ می‌توان از پیشرفت این بیماری جلوگیری کرد.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 12 دقیقه
سیروز کبدی، بیماری جدی و چالش برانگیز کبد

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

سیروز کبدی بیماری بسیار جدی است که بافت اسکار جانشین بافت سالم کبد می‌شود. اگر دچار این بیماری خطرناک شده‌اید یا پزشک به دلایل مختلفی ریسک ابتلا به این بیماری را در شما بالا می‌داند، حتما تا پایان این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح می‌دهیم که چرا بافت اسکار در کبد به وجود می‌آید؟ علائم سیروز کبدی چیست؟ چگونه می‌توان ریسک ابتلا به آن را پایین آورد؟ این بیماری چگونه تشخیص داده می‌شود؟ آیا درمانی برای آن وجود دارد؟ این بیماری چه عوارضی می‌تواند در پی داشته باشد؟

درصورتی‌که نگران ابتلا به این بیماری هستید یا علائم مشکوکی دارید که احتمالا کبد شما آسیب جدی دیده است، حتما به دکتر گوارش و کبد مراجعه کنید. پزشک با بررسی علائم و تجویز آزمایش‌های لازم سلامت کبد شما را بررسی می‌کند. برای ارتباط با بهترین پزشکان گوارش و کبد می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصص وجود دارد.

سیروز کبدی چیست؟

سیروز کبدی به انگلیسی Cirrhosis of the liver نامیده می‌شود. طبق آمار به‌دست‌آمده در ایالات متحده آمریکا، از هر ۴۰۰ بزرگسال یک نفر به این بیماری مبتلا است. سیروز یکی از بیماری های کبد است که پیشرفت آن بسیار خطرناک است. در افراد مبتلا به این بیماری به‌مرور بافت اسکار جایگزین بافت سالم در کبد می‌شود.علت آن ممکن است عفونت یا اعتیاد به الکل باشد. مراحل پایانی ایجاد بافت اسکار همین بیماری سیروز است.

زمانی که به دلیل بیماری، عفونت یا هر علت دیگری بافت کبد آسیب می‌بیند، سعی می‌کند خود را ترمیم کند. این ترمیم مداوم باعث ایجاد بافت اسکار شده و در عملکرد کبد اختلال ایجاد می‌کند. بافت اسکار جریان خون به کبد را کاهش می‌دهد؛ درنتیجه عملکرد کبد در پردازش سموم طبیعی بدن، داروها، مود مغذی و هورمون‌ها دچار اختلال می‌شود. هرچه بافت اسکار بیشتر شود، سیروز پیشرفته‌تر شده و می‌تواند تهدیدکننده زندگی محسوب شود.

سیروز کبدی چیست؟
سیروز کبدی بیماری خطرناکی بوده و باعث اختلال در عملکرد کبد می‌شود.

علائم سیروز کبدی چیست؟

معمولا سیروز کبدی در مراحل اولیه هیچ علامت و نشانه‌ای ندارد. اما با پیشرفت بیماری آسیب به کبد شدید شده و علائمی ظاهر می‌شوند. معمولا علائم اولیه سیروز کبدی تا مراحل آخر سیروز کبدی شامل موارد زیر است:

  • خستگی
  • خونریزی و کبودی با کوچک‌ترین آسیب
  • ازدست‌دادن اشتها
  • حالت تهوع
  • تورم پا و مچ پا
  • کاهش وزن
  • خارش پوست
  • زرد شدن رنگ پوست و سفیدی چشم
  • تجمع مایع در شکم
  • عروق خونی عنکبوتی شکل (واریس مری در سیروز کبدی)
  • قرمزی کف دست
  • سفید شدن ناخن‌ها
  • به تعویق افتادن پریود در زنان
  • ازدست‌دادن میل جنسی، بزرگ‌شدن سینه‌ها و کوچک شدن بیضه‌ها در مردان
  • گیجی و خواب‌آلودگی
  • استفراغ خونی
  • گرفتگی شدید عضلات
  • ادرار قهوه‌ای
  • تب
  • بیماری استخوانی.

ممکن است شخصی که دچار این بیماری شده است، هیچ علامتی نداشته باشد. همچنین برخی از این علائم ممکن است نشانه بیماری دیگری هم باشند. به همین دلیل در صورت بروز هر علامت مشکوک باید برای تشخیص علت آن به پزشک مراجعه کنید. برای ارتباط با دکتر کبد یا دکتر داخلی می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصص وجود دارد.

۱. سیروز کبدی در کودکان

برخی از بیماری‌های مزمن کبد می‌توانند باعث سیروز در کودکان یا حتی نوزادان شوند. معمولا در نوزادان علت ابتلا به این بیماری آترزی صفراوی و بیماری‌های متابولیک ژنتیکی است. اما کودکان در سنین بالاتر بیشتر به دلیل ابتلا به بیماری‌هایی مانند هپاتیت خودایمنی، بیماری ویلسون، کمبود آلفا – ۱ – آنتی تریپسین و کلانژیت اسکلروزان اولیه به سیروز مبتلا می‌شوند. علائم در کودکان مشابه بزرگسالان است.

متن انگلیسی:
As cirrhosis progresses, a child may have the following symptoms: loss of appetite. nausea or vomiting.
ترجمه فارسی:
با پیشرفت بیماری سیروز، کودک ممکن است علائمی مانند از دست دادن اشتها یا حالت تهوع و استفراغ را داشته باشد.

به نقل از سایت ncbi

۲. علائم سیروز کبدی در زنان باردار (سیروز کبدی و بارداری)

افرادی که دچار این بیماری هستند، بارداری‌های پرخطری دارند. این بیماری می‌تواند خطرات زیادی برای مادر و جنین داشته باشد. خطر فشارخون پورتال در این دوره زیاد شده و عوارضی مانند آسیت، سندروم کبدی، انسفالوپاتی کبدی و خونریزی واریس بیشتر ظاهر می‌شوند. همچنین با پیشرفت سیروز احتمال سقط جنین خودبه‌خودی و خونریزی غیرطبیعی رحم افزایش پیدا می‌کند.

اگر دچار بیماری سیروز هستید، حتما پیش از اقدام برای بارداری با متخصص کبد و دکتر زنان مشاوره داشته باشید و در مورد عوارض بیماری در این دوره از پزشک مشاوره دریافت کنید. برای مشاوره آنلاین، تلفنی یا حضوری با بهترین پزشکان می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.

۳. تفاوت سیروز کبدی و هپاتیت چیست؟

هر دو این بیماری‌ها می‌توانند به کبد آسیب جدی وارد کنند. هپاتیت نوعی بیماری ویروسی است. اما سیروز در واقع زخم کبد است. هپاتیت یا دیگر بیماری‌های کبد می‌توانند منجر به سیروز شوند. استفاده از سوزن مشترک یا رابطه جنسی پرخطر باعث بروز هپاتیت می‌شود. اما سیروز ممکن است به دلیل ابتلا به کبد چرب الکلی یا غیرالکلی، هپاتیت، بیماری کبدی ارثی یا حتی دیابت نوع ۲ ایجاد شود.

علائمی مثل زردی پوست و حالت تهوع داری؟

برای تشخیص دقیق بیماری کبدی، همین حالا با متخصص مشورت کن.

علت سیروز کبدی چیست؟

بیماری‌های مختلف کبد می‌توانند باعث بروز سیروز کبدی شوند. اگر علت این عارضه درمان نشود، سیروز پیشرفت کرده و تهدیدکننده زندگی می‌شود. تنها راه کنترل این بیماری، تشخیص علت آن و درمان مشکل زمینه‌ای است. مهم‌ترین علل ابتلا به این بیماری عبارتند از:

  • سوءمصرف طولانی‌مدت الکل
  • هپاتیت B، C و D
  • بیماری کبد چرب غیرالکلی
  • تجمع آهن در بدن (هموکروماتوز)
  • فیبروز سیستیک
  • انباشته شدن مس در کبد (بیماری ویلسون)
  • ضعیف شدن مجاری صفراوی (آترزی صفراوی)
  • کمبود آلفا ۱ آنتی تریپسین
  • اختلالات ارثی در متابولیسم قند
  • اختلال گوارشی ژنتیکی (سندروم آلاژیل)
  • بیماری کبدی به دلیل خودایمنی (هپاتیت خودایمنی)
  • سیروز صفراوی اولیه
  • زخم شدن مجاری صفراوی (کلانژیت اسکلروزان اولیه)
  • عفونتی مانند سفلیس یا بروسلوز
  • مصرف داروهایی مانند متوترکسات یا ایزونیازید

علت سرفه در سیروز کبدی (سیروز کبدی و تنگی نفس)

آیا سیروز کبدی باعث سرفه می شود؟ سیروز در مراحل پیشرفته می‌تواند روی دستگاه تنفسی هم تاثیر بگذارد. در نتیجه باعث سرفه، حتی سرفه خونی، ذات‌الریه، تنگی نفس و فشارخون ریوی می‌شود.

راه های انتقال سیروز کبدی چیست؟

آیا سیروز کبدی واگیر دارد؟ سیروز نوعی زخم کبد است و واگیر ندارد. اما اگر علت آن ابتلا به هپاتیت ویروسی باشد، ویروس هپاتیت به‌راحتی از طریق رابطه جنسی یا استفاده از سوزن مشترک منتقل می‌شود. هپاتیت در طولانی‌مدت باعث آسیب به کبد شده و به مرحله سیروز می‌رسد.

راه های انتقال سیروز کبدی چیست؟
این بیماری دو مرحله جبران شده و جبران نشده دارد

روش تشخیص سیروز کبدی چیست؟

علائم سیروز در مراحل اولیه ظاهر نمی‌شود. به همین دلیل ممکن است این بیماری دیر تشخیص داده شود یا در زمان چکاپ کلی متوجه ابتلا به این بیماری شوید. پزشک باتوجه‌به بیماری‌ها و فاکتورهای خطر آزمایش‌های زیر را تجویز می‌کند تا سیروز را تشخیص دهد.

۱. تشخیص سیروز کبدی در آزمایش عملکرد کبد

در اولین قدم باید برای تشخیص بیماری کبد و سیروز آزمایش خون انجام شود. آزمایش عملکرد کبد میزان آنزیم‌های کبدی و بیلی‌روبین  را در خون مشخص می‌کند. اگر مقدار این آنزیم‌ها و بیلی‌روبین بیش از حد طبیعی باشد، نشانه اختلال در عملکرد کبد است.

همچنین سطوح پایین پروتئین در خون و افزایش آنتی‌بادی‌ها می‌توانند نشانه مشکلی در کبد باشند. شمارش کامل سلول‌های خونی نیز اطلاعات کلی در مورد سلامت بدن در اختیار پزشک قرار می‌دهند.

در آزمایش خون باید عملکرد کلیه نیز بررسی شود. به همین منظور میزان کراتینین خون اندازه‌گیری می‌شود. همچنین لازم است برای تشخیص هپاتیت تست ویروس هپاتیت انجام شود.

۲. علائم سیروز کبدی در آزمایش خون

برای تشخیص این بیماری باید عملکرد کبد در آزمایش خون بررسی شود. در صورت وجود هر یک از موارد زیر احتمال سیروز وجود دارد:

  •  بالا بودن آنزیم کبد آلانین ترانس آمیناز (ALT)، آسپارتات ترانس آمیناز (AST) و آلکالین فسفاتاز (ALP)
  • افزایش سطح بیلی‌روبین
  • کاهش سطح پروتئین‌های خون.
روش تشخیص سیروز کبدی چیست؟
با بررسی فاکتورهای آزمایش عملکرد کبد می‌توان احتمال ابتلا به سیروز را بررسی کرد.

۳. آیا سیروز کبدی با سونوگرافی مشخص میشود؟ (سیروز کبدی در سونوگرافی و تست‌ های تصویربرداری)

برای مشاهده ساختار کبد پزشک آزمایش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی یا ام‌آرآی از شکم را تجویز می‌کند. نوع جدیدی از تصویربرداری غیرتهاجمی وجود دارد که به آن الاستوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRE) می‌گویند. با این تست می‌توان میزان سفت شدن ساختار کبد را بررسی کرد.

۴. بیوپسی کبد

نمونه‌برداری از بافت کبد همیشه لازم نیست. اما گاهی ممکن است پزشک برای تشخیص میزان آسیب به کبد و علت ایجاد این آسیب بیوپسی کبد را توصیه کند. همچنین ازآنجایی‌که سیروز کبدی احتمال ابتلا به سرطان کبد را بالا می‌برد، برای تشخیص سرطان کبد این آزمایش انجام می‌شود.

اگر علائمی شبیه به بیماری سیروز کبدی دارید یا به بیماری‌های زمینه‌ای کبدی دچار هستید، برای تشخیص زودهنگام این عارضه و کنترل علت آن باید به فوق‌تخصص گوارش و کبد یا متخصص غدد مراجعه کنید تا آزمایش‌های لازم انجام شود. برای ارتباط با بهترین پزشکان می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصص وجود دارد.

متن انگلیسی:
A thin lighted tube (laparoscope) is put into your skin through a tiny cut or incision. The tube has a tiny video camera attached. Your provider can see the inside of your belly on a computer screen. A needle is put through another tube to remove the sample.
ترجمه فارسی:
در بیوبسی کبد، یک لوله نازک با نور (لاپاروسکوپ) از طریق یک برش کوچک به پوست شما وارد می‌شود. این لوله دارای یک دوربین فیلمبرداری است تا پزشک شما بتواند داخل شکم را روی صفحه کامپیوتر ببیند و یک سوزن از طریق لوله دیگری برای برداشتن نمونه وارد شکم می‌شود.

به نقل از سایت hopkinsmedicine

راه درمان سیروز کبدی چیست؟

متاسفانه بیماری سیروز درمانی ندارد. باتوجه‌به مقدار پیشرفت بیماری می‌توان با کنترل و درمان علت آن از افزایش بافت اسکار در کبد جلوگیری کرد. برخی درمان‌ها نیز علائم و عوارض سیروز را کنترل می‌کنند. گزینه‌های درمانی به شرح زیر هستند.

سیروز همیشه به دلیل مشکل یا بیماری کبدی دیگری ایجاد می‌شود. اگر علت سیروز خود را درمان نکنید، بدتر شده و به‌مرورزمان سلول‌های سالم کبد نمی‌توانند این وضعیت را حفظ کنند. ممکن است به‌راحتی خسته شوید، احساس کنید نمی‌خواهید غذا بخورید و بدون تلاش وزن کم کنید. پس از مدتی، کبد ممکن است نتواند به‌خوبی کار کند یا کامل از کار میفتد.

راه درمان سیروز کبدی چیست؟
اگر علت سیروز خود را درمان نکنید، بدتر شده و به‌مرورزمان سلول‌های سالم کبد نمی‌توانند این وضعیت را حفظ کنند.

۱. درمان علت زمینه‌ای سیروز

در مراحل اولیه سیروز می‌توان با تشخیص بیماری زمینه‌ای و کنترل آن از پیشرفت این بیماری خطرناک جلوگیری کرد. اقدامات درمانی شامل موارد زیر می‌شود:

  • درمان وابستگی به الکل: یکی از دلایل ابتلا به این بیماری مصرف زیاد الکل است. اگر شخص الکل زیاد مصرف کند، پزشک برای ترک اعتیاد به الکل برنامه درمانی را توصیه می‌کند.
  • کاهش وزن: در افرادی که علت ابتلا به سیروز، بیماری کبد چرب غیرالکلی است، می‌توان با کاهش وزن از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و سطح قند خون را کنترل کرد.
  • داروهای کنترل هپاتیت: درمان‌های اختصاصی برای این نوع ویروس وجود دارد که از آسیب بیشتر به کبد جلوگیری می‌کنند.

در کنار داروهایی که برای درمان علت زمینه‌ای تجویز می‌شوند، ممکن است پزشک برای رفع علائمی مانند خارش پوست، خستگی و درد داروهایی تجویز کند. همچنین برای جلوگیری از سوءتغذیه و پوکی‌استخوان داروهایی تجویز می‌شوند.

۲. درمان عوارض سیروز

سیروز عوارضی در بدن ایجاد می‌کند. پزشک برای درمان و کنترل این عوارض درمان‌هایی را پیشنهاد می‌دهد:

  • درمان تجمع مایعات در بدن: برای کاهش تجمع مایعات در پا و شکم رژیم کم‌سدیم پیشنهاد شده و داروهایی تجویز می‌شوند. اگر بیماری پیشرفت کرده باشد، برای کاهش تجمع مایعات باید تخلیه مایع یا جراحی انجام شود.
  • درمان فشارخون پورتال: برای کاهش فشارخون در ورید منتهی به کبد برخی داروهای فشارخون تجویز می‌شوند تا خطر خونریزی کاهش پیدا کند. همچنین برای جلوگیری از خونریزی ورید‌ها در مری و معده آندوسکوپی در فواصل منظم انجام می‌شود.
  • درمان عفونت: برای کاهش احتمال ابتلا به انواع عفونت آنتی‌بیوتیک یا داروهای دیگری تجویز می‌شوند. همچنین باید واکسن‌های ذات‌الریه، آنفولانزا و هپاتیت تزریق شوند.
  • درمان آنسفالوپاتی کبدی: به دلیل عملکرد ضعیف کبد، سموم در خون افزایش پیدا کرده و برای کاهش خطر آن داروهایی تجویز می‌شود.

۳. جراحی پیوند کبد در سیروز کبدی

شایع‌ترین دلیل پیوند کبد، ابتلا به بیماری سیروز کبدی است. در مراحل پیشرفته این بیماری، پیوند کبد تنها گزینه درمانی است. برای انجام این جراحی ممکن است کبد سالمی از شخص فوت شده یا بخشی از کبد شخص زنده اهدا شود. معمولا افرادی که دچار سیروز الکلی هستند، برای پیوند کبد نمی‌توانند کاندید شوند. زیرا پس از پیوند نیز ممکن است به نوشیدن الکل ادامه دهند.

۴. جدیدترین و تازه ترین درمان سیروز کبدی چیست؟ (داروی سیروز کبدی)

محققان برای درمان این بیماری به دنبال روش‌های جدید هستند. مهم‌ترین اقدام افزایش غربالگری‌ها و تغییر سبک زندگی است. برخی از داروهای جدید نیز در صورت تشخیص زودهنگام بیماری می‌توانند به کنترل و درمان آن کمک کنند.

در جدیدترین درمان‌ها، پزشکان روی سلول‌های کبدی تمرکز کرده و فیبروز کبدی را کاهش داده یا روند آن را معکوس می‌کنند. البته هنوز این روش‌ها در حال مطالعه بوده و پیشرفت در آن نیاز به زمان دارد.

بهترین روش مدیریت و جلوگیری از عوارض سیروز کبدی چیه؟

مراحل سیروز کبدی (سیروز کبدی چند مرحله دارد؟)

بیماری سیروز طی چند مرحله پیشرفت می‌ کند؟ پس از تشخیص این بیماری پزشک باتوجه‌به مقدار آسیب به کبد مرحله سیروز را مشخص می‌کند. این بیماری دو مرحله جبران شده و جبران نشده دارد که به‌صورت زیر تعریف می‌شوند:

  • سیروز جبران شده: در این مرحله بیماری هیچ علامتی نداشته و شخص درگیر عوارض سیروز نمی‌شود. زیرا بافت سالم کبد نسبت به بافت اسکار بیشتر است. ممکن است شخص تا سال‌ها در این مرحله بماند.
  • سیروز جبران نشده (سیروز کبدی پیشرفته): این مرحله، مرحله پیشرفته سیروز بوده و مقدار بافت اسکار زیاد شده است. در این مرحله عملکرد کبد دچار مشکل شده و عوارضی ایجاد می‌شود.

مهم ترین عوارض سیروز کبدی چه هستند؟

سیروز بیماری جدی است و در هر مرحله می‌تواند عوارضی ایجاد کند. این بیماری به دلیل اختلال در عملکرد کبد باعث بروز عوارض زیر می‌شود:

  • فشارخون پورتال: سیروز باعث کاهش جریان خون به کبد می‌شود. در نتیجه فشارخون در وریدی که خون را از طحال و روده به کبد می‌رساند، افزایش می‌یابد.
  • ورم پا و شکم: فشارخون پورتال باعث تجمع مایع در پا و شکم می‌شوند. به این دو عارضه بیماری ادم و آسیت می‌گویند. همچنین به دلیل ناتوانی کبد در ساخت پروتئین‌های خاص مانند آلبومین ممکن است این عارضه ظاهر شود. (ادم محیطی)
  • بزرگ‌شدن طحال: فشارخون پورتال باعث تغییرات و تورم طحال می‌شود. در نتیجه گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها به دام میفتند و مقدار آنها در خون کم می‌شود.
  • خونریزی: فشارخون پورتال باعث جریان خون در رگ‌های کوچک می‌شود. در نتیجه فشار به این رگ‌ها زیاد شده و خونریزی اتفاق میفتد. همچنین این عارضه می‌تواند باعث گشاد شدن وریدها در مری (واریس مری) یا معده (واریس معده) شود.
  • عفونت: در بیماران مبتلا به سیروز، مبارزه با عفونت‌ها دچار مشکل می‌شود.
  • سوءتغذیه: پردازش مواد غذایی در بدن با مشکل روبرو شده و باعث ضعف و کاهش وزن می‌شود.
  • تجمع سموم در مغز: کبدی که بافت اسکار جایگزین بافت سالم آن شده است، نمی‌تواند سموم را به‌خوبی از خون پاک‌سازی کند. در نتیجه این سموم به مغز رسیده و باعث مشکل در تمرکز می‌شود. به این بیماری آنسفالوپاتی کبدی می‌گویند. با پیشرفت آن ممکن است شخص به کما برود.
  • زردی: کبد به‌خوبی بیلی‌روبین را از خون پاک‌سازی نمی‌کند و منجر به زردی می‌شود.
  • بیماری استخوان: استحکام استخوان دچار مشکل شده و به‌راحتی می‌شکنند.
  • افزایش خطر سرطان کبد

یکی از مهم‌ترین عوارض سیروز کبدی فشارخون پورتال است. زمانی که بافت کبد دچار اسکار می‌شود، جریان خون به آن کاهش پیدا کرده و در وریدی که از روده و طحال به کبد می‌رسد، فشارخون افزایش می‌یابد. این عارضه باعث عوارض شدید دیگری در بدن می‌شود.

مهم ترین عوارض سیروز کبدی چه هستند؟
یکی از مهم‌ترین عوارض سیروز کبدی فشارخون پورتال است.

عوامل خطر سیروز کبدی

برخی از عوامل احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند. اگر هر یک از این عوامل دررابطه‌با شما صدق می‌کند، باید برای کنترل آن اقدامات لازم را انجام دهید. عوامل خطر شامل موارد زیر می‌شوند:

عوامل خطر بیماری سیروز کبدتوضیحات
اعتیاد به الکلمصرف زیاد الکل در مدت‌زمان طولانی احتمال ابتلا به سیروز را افزایش می‌دهد.
اضافه‌وزنچاقی خطر برخی از بیماری‌ها مانند کبد چرب غیرالکلی و استئاتوهپاتیت غیرالکلی را افزایش می‌دهد. این بیماری‌ها در صورت عدم درمان باعث ابتلا به سیروز می‌شوند.
ابتلا به هپاتیت ویروسییکی از علل اصلی ابتلا به سیروز بیماری هپاتیت است. باید از این بیماری پیشگیری کرده و در صورت ابتلا برای مدیریت آن به پزشک مراجعه کرد.
چه مواردی خطر ابتلا به بیماری کبد را افزایش می‌دهند؟

بهترین روش پیشگیری از سیروز کبدی چیست؟

با برخی اقدامات می‌توان از ابتلا به سیروز یا پیشرفت این بیماری جلوگیری کرد. مهم‌ترین مسئله در مورد این بیماری تغییر سبک زندگی است. اقدامات زیر در این زمینه می‌تواند موثر باشد:

  • از مصرف الکل خودداری کنید. برای ترک الکل می‌توان از روانشناس کمک گرفت.
  • رژیم غذایی سالمی را انتخاب کنید. در رژیم غذایی شما باید مصرف میوه و سبزیجات افزایش پیدا کند. غلات کامل و پروتئین‌های بدون چربی نیز مفید است. مصرف غذاهای چرب و سرخ‌شده باید تا حد ممکن کم شود.
  • وزن خود را در محدوده سالم نگه دارید. چربی اضافی در بدن می‌تواند به کبد آسیب وارد کند.
  • خطر ابتلا به هپاتیت را کاهش دهید. رابطه جنسی محافظت نشده و استفاده از سوزن مشترک احتمال ابتلا به هپاتیت را افزایش می‌دهد.

بهترین رژیم غذایی برای سیروز کبدی چیست؟

افرادی که دچار سیروز کبدی هستند، باید به‌ازای هر ۰٫۵ کیلوگرم از وزن خود ۱۶ تا ۱۸ کالری و ۰٫۴۵ تا ۰٫۶۸ گرم پروتئین دریافت کنند. یعنی شخصی که ۶۸ کیلوگرم وزن دارد، باید ۲۴۰۰ تا ۲۷۰۰ کالری و ۶۸ تا ۱۰۲ گرم پروتئین در روز مصرف کند.

این بیماران باید مصرف پروتئین را در غذاهای خود افزایش دهند. زیرا پروتئین گیاهی و حیوانی به جبران تحلیل عضلات کمک می‌کند. پردازش برخی غذاها برای کبد دشوار بوده و باید مصرف آنها محدود شود. چربی‌های ناسالم در غذاهای سرخ شده و تنقلات فرآوری شده جز این دسته از مواد غذایی هستند. چربی‌های مفید مانند آجیل و ماهی را می‌توانید در حد اعتدال مصرف کنید.

گوشت و تخم‌مرغ خام یا نیم‌پز ممکن است باعث ایجاد عفونت در بدن شوند. بیماری سیروز سیستم ایمنی را دچار مشکل کرده و این غذاها می‌توانند آسیب جدی به بدن وارد کنند. برخی ویتامین‌ها و مواد مغذی نیز در بدن بسیار کاهش پیدا می‌کنند. پزشک ممکن است برای جبران این کمبود، مکمل‌های مختلف را تجویز کند.

اگر علت ابتلا به این بیماری، کبد چرب غیرالکلی است، با درمان خانگی کبد چرب و رعایت رژیم مناسب بیماری کبد چرب می‌توان جلوی پیشرفت این بیماری را گرفت.

بهترین رژیم غذایی برای سیروز کبدی چیست؟
پردازش برخی غذاها برای کبد دشوار بوده و باید مصرف آنها محدود شود.

۱. غذاهای مفید برای سیروز

رژیم غذایی باید کامل و سالم باشد و همه مواد مغذی را شامل شود. مواد غذایی زیر برای این بیماری مفید هستند:

  • میوه‌هایی مانند سیب، گلابی، هلو، آلو و توت
  • سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی و نخودفرنگی
  • غذاهای پروتئینی مانند تخم‌مرغ، غذاهای لبنی، مرغ و ماهی
  • حبوبات
  • انواع آجیل
  • دانه چیا، دانه شاهدانه و دانه کتان
  • غلات کامل
  • چربی‌های مفید برای قلب مانند روغن زیتون و روغن آووکادو
  • آب، قهوه و چای
  • فلفل سیاه، زیره و آویشن و زردچوبه و سیروز کبدی

۲. غذاهای مضر برای سیروز کبدی

برخی از غذاهای حاوی چربی ناسالم، سدیم بالا و الکل برای این بیماران بسیار مضر است. مواد غذایی زیر باید در وعده‌های غذایی محدود شوند:

  • غذاهای فرآوری شده مانند فست‌فود و غذاهای کنسرو شده
  • چربی‌های ناسالم
  • تنقلات شور
  • گوشت فرآوری شده مانند سوسیس و بیکن
  • چاشنی‌هایی با سدیم بالا مانند سس اسپاگتی و سس سویا
  • غذاهای نیم‌پز
  • الکل

اگرچه سیروز کبدی برگشت‌پذیر نیست، اصلاح رژیم غذایی می‌تواند به جلوگیری از عوارض کمک کند. به‌عنوان‌مثال، محدودکردن مصرف غذاهای شور تعادل سدیم را بهبود بخشیده و از احتباس مایعات و بیماری آسیت جلوگیری می‌کند.

علاوه بر این، تعدیل مصرف چربی‌های ناسالم می‌تواند از استئاتوره یا چربی اضافی در مدفوع محافظت کند. این شرایط می‌تواند نشانه‌ای از سوء جذب در روده باشد. تمرکز بر دریافت کالری کافی و مصرف غذاهای متنوع بسیار مهم است. این اقدام به جلوگیری از سوءتغذیه که یکی از عوارض شایع سیروز است، کمک می‌کند.

۳. میوه های مفید برای سیروز کبدی کدامند؟

بهترین میوه‌ها برای این بیماری عبارتند از:

  • گریپ فروت
  • انگور
  • لیمو
  • زیتون
  • سیب
  • آووکادو
  • چغندر
میوه های مفید برای سیروز کبدی کدامند؟
محدودکردن مصرف غذاهای شور تعادل سدیم را بهبود بخشیده و از احتباس مایعات و بیماری آسیت جلوگیری می‌کند.

خرما و سیروز کبدی

خرما به سم‌زدایی طبیعی بدن کمک می‌کند. زمانی که کبد دچار آسیب می‌شود، سم‌زدایی دچار اختلال می‌شود. مصرف منظم عصاره خرما می‌تواند به درمان فیبروز کبدی کمک کند. در نتیجه احتمال ابتلا به سیروز کبدی کمتر می‌شود.

۴. سیروز کبدی از نظر طب سنتی (درمان گیاهی سیروز کبدی)

در طب سنتی برای درمان این بیماری روش‌هایی توصیه شده است. برخی از گیاهان دارویی و دم‌نوش‌ها می‌توانند به سلامت کبد کمک کنند. به همین دلیل در بسیاری از مشکلات کبدی مانند کبد چرب یا سیروز این دسته از داروها توصیه می‌شوند:

  • گیاه خار مریم: آنتی‌اکسیدان قوی است و آسیب کبدی را معکوس می‌کند.
  • دانه پاپایا: باعث سم‌زدایی کبد می‌شود. باید آب دانه پاپایا را با آبلیمو مخلوط کرده و بنوشید.
  • چای سبز: خاصیت آنتی‌اکسیدانی داشته و در برابر بیماری‌های کبدی از بدن محافظت می‌کند.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

سیروز کبدی بیماری جدی و خطرناکی است که به دلیل جایگزینی بافت اسکار به‌جای بافت سالم در کبد به وجود می‌آید. در مراحل اولیه علائمی ندارد. اما با پیشرفت بیماری نشانه‌هایی مانند حالت تهوع، زردی، خارش پوست، ورم پا، سوءتغذیه، خستگی و خواب‌آلودگی ظاهر می‌شوند. بیماری‌های مختلفی مانند کبد چرب غیرالکلی، کبد چرب الکلی، هپاتیت یا تجمع مس در کبد می‌توانند باعث بروز این بیماری شوند.

سیروز درمانی نداشته و می‌توان با درمان علت ایجاد آن، از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. این بیماری می‌تواند عوارض جدی مانند فشارخون پورتال، عفونت، سوءتغذیه و حتی سرطان کبد را در پی داشته باشد.

برای پیداکردن فوق تخصص کبد یا دکتر متخصص داخلی جهت درمان سیروز می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدم کنید. در دکترتو لیستی از بهترین متخصصان کبد در شهرهای مختلف وجود دارد. به‌راحتی باتوجه‌به آدرس مطب یا نوبت خالی برای تعیین وقت از پزشک اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین دکتر گوارش و مشاوره آنلاین دکتر متخصص داخلی نیز وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

این بیماری به معنای جایگزینی بافت اسکار به‌جای بافت سالم در کبد است. با پیشرفت بیماری بافت اسکار کل کبد را دربرگرفته و باعث اختلال در عملکرد کبد می‌شود.

علل مختلفی باعث بروز این بیماری می‌شوند. انواع بیماری‌های کبد مانند کبد چرب الکلی، کبد چرب غیرالکلی، فیبروز سیستیک، انباشته شدن مس در کبد، تجمع آهن در بدن و مصرف زیاد الکل باعث ایجاد بافت اسکار در کبد می‌شوند. در مراحل پیشرفته بیماری، بافت اسکار بسیار بیشتر از بافت سالم کبد است.

سیروز سرطان نبوده و زخم کبد محسوب می‌شود. اما به دلیل ایجاد بافت اسکار و اختلال در عملکرد کبد احتمال سرطان را بسیار بالا می‌برد. اصلی‌ترین عامل ابتلا به سرطان کبد، این بیماری است.

پزشکان روش خاصی ندارند که بتواند سیروز را درمان کند و آسیب کبدی را معکوس کند. با این حال، درمان علل سیروز ممکن است آسیب کبدی را کندتر کند.

کمای کبدی که به عنوان آنسفالوپاتی کبدی نیز شناخته می‌شود، یک عارضه جدی بیماری کبدی است که در آن سموم به دلیل اختلال در عملکرد کبد در مغز تجمع می‌یابند. طول مدت کمای کبدی می‌تواند از چند روز تا چند هفته متغیر باشد.

اتفاق خطرناکی است و حتما به بررسی پزشکی نیاز دارد.

با پیشرفت بیماری و افزایش مقدار بافت اسکار در کبد، کبد کوچک می‌شود. بافت اسکار روی بسیاری از رگ‌های خونی در کبد فشار می‌آورد. این امر جریان خون به سلول‌های کبدی را قطع کرده و بافت‌ها می‌میرند. از دست‌دادن سلول‌های کبدی مانع از توانایی کبد در انجام عملکرد طبیعی خود می‌شود.

در مراحل پیشرفته این بیماری عوارض مختلفی ایجاد می‌کند. فشارخون پورتال، واریس مری و معده، خونریزی، عفونت و تجمع سموم در مغز ممکن است باعث مرگ شوند. همچنین در این بیماران احتمال ابتلا به سرطان کبد زیاد بوده و ممکن است نیاز به پیوند کبد باشد.

افرادی که دچار بیماری سیروز می‌شوند، ممکن است در مراحل پیشرفته حالت تهوع و استفراغ را تجربه کنند. این علامت در بسیاری از بیماری‌های کبد دیده می‌شود.

سیروز به دلیل اختلال در عملکرد کبد باعث احتباس مایعات در بدن به‌ویژه در ناحیه پا، مچ پا و شکم می‌شود. ورم پا در مراحل پیشرفته بیماری ظاهر شده و پزشک برای کنترل آن از شما می‌خواهد مصرف نمک را به حداقل برسانید.

بیماری‌های کبدی و اختلال در عملکرد این اندام ممکن است باعث خارش پوست شود. در مراحل پیشرفته سیروز کبدی نیز خارش و قرمزی پوست در برخی افراد دیده می‌شود.

در برخی از بیماران ممکن است ریزش مو هم مشاهده شود. این بیماری در مراحل پیشرفته روی هورمون‌ها نیز تاثیر گذاشته و علائم مختلفی از جمله ریزش مو ایجاد می‌کند.

هپاتیت نوعی بیماری ویروسی است که به کبد آسیب می‌زند. این بیماری در طولانی‌مدت ممکن است به مرحله سیروز برسد. به همین دلیل باید با داروهایی عوارض هپاتیت کنترل شود.

کبد چرب الکلی و کبد چرب غیرالکلی هر دو می‌توانند باعث بروز این بیماری شوند. سیروز الکلی یا سیروز لنک در نتیجه مصرف زیاد الکل به وجود می‌آید. اما کبد چرب غیرالکلی معمولا به علت چاقی و مصرف غذاهای ناسالم باعث آسیب به کبد می‌شود.

چربی اضافی در بدن می‌تواند به کبد آسیب بزند. اگر علت ابتلا به این بیماری کبد چرب غیرالکلی باشد، می‌توان با کاهش وزن، ورزش و رژیم غذایی سالم آسیب به کبد را کنترل کرد. البته سیروز درمان نشده و فقط جلوی پیشرفت بیماری گرفته می‌شود.

سبک زندگی سالم و رعایت رژیم غذایی باید همیشه رعایت شود. مصرف زیاد الکل باعث پیشرفت سیروز الکلی یا سیروز لنک می‌شود. از طرفی غذاهای فرآوری شده مانند فست‌فود و میان وعده‌های بسته‌بندی‌شده و چربی‌های ناسالم وضعیت کبد را بدتر می‌کنند. به همین دلیل باید زندگی سالم را در پیش گرفت.

این بیماران باید مصرف پروتئین بدون چربی را افزایش دهند. چربی‌های ناسالم و نمک باید تا حد زیادی محدود شوند. همچنین میوه‌ها و سبزیجات تازه و غلات کامل باید در وعده‌های غذایی قرار بگیرند.

طبق تحقیقات انجام شده در ایالات متحده آمریکا از هر صدهزار نفر مبتلا به این بیماری ۱۳٫۷ نفر مرگ‌ومیر ثبت شده است. از این تعداد ۶٫۷ نفر مربوط به سیروز الکلی یا سیروز لنک هستند.

انواع مختلف میوه مانند سیب، گلابی، هلو، آلو و توت برای این بیماران مفید است. به‌طورکلی باید سعی کرد، مصرف میوه در وعده‌های غذایی افزایش پیدا کند.

درمانی برای این بیماری وجود ندارد. با تشخیص علت آن می‌توان برای درمان بیماری زمینه‌ای و جلوگیری از پیشرفت سیروز اقداماتی انجام داد. به‌عنوان‌مثال اگر علت آن بیماری هپاتیت است، داروهایی برای کنترل ویروس وجود دارد. اگر علت کبد چرب غیرالکلی است، با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی سالم می‌توان وزن را کاهش داده و از آسیب بیشتر به کبد جلوگیری کرد. سیروز الکلی نیز با ترک مصرف الکل کنترل می‌شود.

رژیم‌های گیاه‌خواری مانند خام گیاه خواری به علت افزایش مصرف میوه‌ها و سبزیجات و استفاده از وعده‌های غذایی پرکربوهیدرات و پروتئین کم چرب برای کبد مناسب است. به طوری که در مقابل هر ۱۴ نفری که رژیم غیرگیاهخواری دارند، یک شخص گیاهخوار مبتلا به کبد چرب، فیبروز کبدی یا سیروز می‌شود.

در مراحل اولیه این بیماری هیچ علامتی ندارد. اما در مراحل پیشرفته ممکن است شخص دچار گرفتگی عضلات و بیماری‌های استخوان شود. در نتیجه در این قسمت‌های بدن درد احساس می‌کند.

بیماری سیروز کبدی ارثی نیست. اما علت ابتلا به آن می‌تواند ارثی باشد. به‌عنوان‌مثال اگر یکی از اعضای خانواده به علت ابتلا به کبد چرب غیرالکلی به سیروز مبتلا شده باشد، احتمال ابتلا به این بیماری در سایر اعضای خانواده ۱۲ برابر بیشتر از شخصی است که مشکل کبدی ارثی در خانواده ندارد.

نشانه های کبد چرب در یک فرد که می‌تواند منجر به سیروز شود. اما این دو بیماری با هم تفاوت دارند. کبد چرب گرید ۱، کبد چرب گرید ۲، گرید ۳ و گرید ۴ مراحل پیشرفت این بیماری هستند که در نهایت می‌توانند به مرحله سیروز برسند.

کبد چرب الکلی یکی از دلایل اصلی ابتلا به این بیماری است و منجر به سیروز الکلی یا سیروز لنک می‌شود. این دو بیماری با هم تفاوت دارند. در سیروز بافت کبد دچار زخم شده، اما در کبد چرب هنوز بافت این اندام سالم است.

فیبروز کبدی اولین مرحله از آسیب به کبد و اسکار کبد است. اگر بافت اسکار در کبد افزایش پیدا کند و عملکرد این اندام را مختل کند، به مرحله سیروز کبدی رسیده است.

طول عمر این بیماران به پیشرفت سیروز بستگی دارد. در افرادی که در مراحل اولیه این بیماری هستند، امید به زندگی بین ۱۵ تا ۲۰ سال است. اما در مراحل پیشرفته امید به زندگی کمتر شده و به ۶ تا ۱۰ سال می‌رسد.

در مراحل پیشرفته بیماری، بافت اسکار تمامی بخش‌های کبد را در برمی‌گیرد. در این شرایط عملکرد کبد کامل مختل شده و برای زنده ماندن باید عمل پیوند کبد انجام شود.

امتیاز شما به مقاله:
(4.1از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
عاشق نوشتن، یادگیری و تجربه‌های جدید ... با هر بار نوشتن بیشتر یاد می‌گیرم. خوشحالم در دکترتو فرصت تولید محتوا در دنیای پزشکی و ارتقاء سلامت جامعه را دارم.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره سیروز کبدی

  1. ناشناس گفت:

    با سلام و احترام
    در مورد درمان سیروز کبدی خواهش میکنم بفرمایید که از چه داروهایی استفاده میشود؟ و چرا اگر درمانی هست کار به پیوند کبد ختم میشه و چرا شرایط این بیمارها همیشه بدتر میشه و تا بحال شنیده نشده هیچ سیروز کبدی بهبود پیدا کرده.

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      سیروز بیماری سختی است
      اما میتواند کنترلش کرد
      بستگی به شرایط هر فرد و میزان نارسایی کلد ، نوع درمان و انتخاب دارو متفاوت است

  2. Nazi گفت:

    سلام. خسته نباشید. همسر بنده ۱.۵ ساله عمل پیوند کبد کردن الان دوباره آنزیم هاشون بالا رفته درمان میشه؟ علتش چیه؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بله درمان دارویی بعد از پیوند کبد بسیار حساس است
      معمولا افزایش انزیم قابل انتظار است
      مدام باید تحت نظارت متخصص باشید

  3. ناشناس گفت:

    سلام من خانومم مشکل کبد دارد درد شدید خواب آلوده استفراغ دارا ه خون ریزی معده داشته پیش دکتر هم که اروز می یم درا و میه ولی هنوز برا مان کا ی وکردن

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      باید درمان و تشخیص اساسی صورت گیرد
      در صورت سیروز کبدی باید هرچه زودتر درمان را شروع کرد

      البته منوجه سوالتان نشدم!

  4. ط. ک. گفت:

    خیلی عالی بود من هم بیماری سیروز دارم تمام بدنم و استخوانهایم درد میکند به سختی راه میروم ایا بدن دردم بخاطرکبدم است یا رماتیسم هم گرفته ام ممنونم از همکاری شما

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      با ارزوی سلامتی شما

  5. Sara گفت:

    سلام خوب هستید
    ببخشيد پدر من رفتیم ازمایش داد گفتن طحالش ۳ سانت بزرگتر شده و کبدش چربه هیچ علائمی هم نداره
    گفتن سیروز کبدی هست
    چیکار کنیم ینی تیلی خطرناکه😭

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      سیروز کبدی نیاز به پیگیری و درمان دارد. کبد عضوی از بدن است که سرعت پیشرفت بیماری در آن زیاد است. تحت نظر متخصص گوارش و کبد باشند.

  6. مجید زارعان گفت:

    حجامت درمان سیروز

    1. ابدی گفت:

      سلام وقت بخیر . واقعا حجامت سیروز کبد رو درمان میکنه ؟

      1. همیارِ دکترِتو گفت:

        سلام دوست عزیز
        بعلت جدی و خطرناک بودن این بیماری بطور منظم تحت نظارت متخصص باشید
        بعید می رسد روش های سنتی روی سیروز کبدی تاثیر داشته باشد

  7. طاها گفت:

    سلام خسته نباشید من ۲۲سالمه و تقریبا هفت ماه از پودر جیسینگ برای چاقی استفاده کردم ،و بعد از‌پودر جیسینگ بمدت ۷ماه هم از قرص چاقی استفاده کردم و الان که آزمایش دادم زردی من بالا رفته ،زردی رو چطور باید درمان کرد و اینکه مشکل من چیست والان باید چیکار کنم ؟آیا کبد و کلیه ام آسیب جدی دیدین و اینکه خوب میشم یا نه

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      آسیب به کبد موجب بالا رفتن آنزیم های کبدی و افزایش بیلی روبین خون می شود. بهتره برای بررسی به متخصص کبد مراجعه و آزمایشات کبدی انجام شود. از این لینک میتونید نوبت بگیرید.
      فوق تخصص کبد

  8. Matin گفت:

    سلام وقتتان بخیر
    سن ۲۰ سال
    مقدار AST :25
    مقدار ALT :30
    مقدار ALP:276
    وضعیت من چگونه است؟؟

  9. مهرسا گفت:

    سلام خواهرم با علائم درد قفسه سینه و کمردرد و‌تهوع در بیمارستان بستری شده بعد سونو‌گرافی کردن گفتن سیروز کبد داره البته چند وقت قبل هم فشارخون بالا و سردرد داشته ، به نظرتون بیماریش درمان داره

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      متاسفانه بیماری سیروز درمانی ندارد. باتوجه‌به مقدار پیشرفت بیماری می‌توان با کنترل و درمان علت آن از افزایش بافت اسکار در کبد جلوگیری کرد. برخی درمان‌ها نیز علائم و عوارض سیروز را کنترل می‌کنند.

  10. لطفی گفت:

    سلام شب خوش
    ما یه بیمار سیروز کبدی داریم هپاتیت نوع c
    کبد رو از دست داده و یک کلیه هم از دست داده و دچار قند خون دیابت شده و تزریق انسولین داشته و نیاز به اکسیژن پیدا کرده
    سن ایشون ۶۵ هست آقا هستن و مصرف سیگار و متادون و الکل داشتن به مدت تقریبا ۳۰ سال
    به تخلیه آب شکم هم نیاز پیدا کردن و این عمل یک بار شکل گرفته
    امکان زنده موندن ایشون هست یا خیر؟چه مدت ممکنه زنده بمونه؟

    1. همیار دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      عمر دست خداست و نمی توان زمان مشخصی را اعلام کرد. مشکلات پزشکی ایشان زیاد است و به اندام های حیاتی آسیب رسیده است.

    2. ناشناس گفت:

      سلام پدر منم همین علاعم پدر شما گرفته ۲۰روزه متوجه شدیم سیروز داره کلیه از دست داره و انسولین.هممون داریم کنارش گریه میکنیم روحیش خیلی خرابه ترس داره همش گریه میکنه.نمیدونم چه خاکی تو سرمون کنیم

      1. همیارِ دکترِتو گفت:

        سلام
        حفظ روحیه بیمار واحب است
        در دیابت این مشکلات پیش میآید
        حتمن از کبد شروع کنید
        در اولویت است و درمان و کنترل بیماری را ادامه دهید