فهرست مطالب
- ام آر آی استخوان ها و مفاصل (ام آر آرتروگرافی) چیست؟
- علت انجام ام آر آی استخوان ها و مفاصل
- مزایای ام آر آی استخوان ها و مفاصل
- نحوه انجام ام آر آی استخوان ها و مفاصل
- آمادگی قبل از ام آر آی استخوان ها و مفاصل
- مراقبت پس از ام آر آی استخوان ها و مفاصل
- عوارض و خطرات ام آر آی استخوان ها و مفاصل
- نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
ام آر آی استخوان ها و مفاصل یکی از گزینهها برای معاینه بیماریهای مربوط به استخوانها و مفاصل است. دستگاه MRI یک دستگاه لولهای شکل بزرگ است که میدان مغناطیسی قوی را در اطراف فرد مورد آزمایش ایجاد میکند. برخی شبیه تونلهای باریک هستند، درحالیکه برخی دیگر بازتر هستند. این میدان مغناطیسی، همراه با یک موج رادیویی تصاویری از نقاط مختلف بدن بیمار ایجاد کرده که به پزشک برای تشخیص دقیقتر و ارائه بهترین درمان کمک میکند.
قبل از انجام ام آر ای استخوان و مفاصل، حتما با متخصص سونوگرافی و رادیولوژی یا متخصص ارتوپدی مشورت کنید. شما میتوانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در پنل دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با پزشکان وجود دارد. در این مقاله با هر آنچه که باید در مورد ام آر آی استخوان ها و مفاصل بدانید بیشتر آشنا میشویم.
ام آر آی استخوان ها و مفاصل (ام آر آرتروگرافی) چیست؟
ام آر آی چیست و چگونه انجام میشود؟ در درمانهای ارتوپدی از اسکنهای ام ار ای استخوان ها و مفاصل یا ام آر آرتروگرافی برای بررسی استخوانها، مفاصل و بافتهای نرم؛ مانند غضروفها، ماهیچهها و تاندونها استفاده میشود تا با ارائه یک تصویر دقیق از این بخشها، پزشک بتواند آنها را از نظر هر گونه آسیب یا وجود ناهنجاریهای ساختاری و برخی شرایط خاص دیگر بررسی کند. این اسکن یک تصویر کاملاً دقیق با جزئیات کامل را ارائه میدهد و ممکن است از استخوانها و مفاصل سرتاسر بدن گرفته شود.
علت انجام ام آر آی استخوان ها و مفاصل
به دلایل مختلفی ممکن است ما به انجام ام آر آی ارتوپدی یا ام آر آرتروگرافی نیاز داشته باشیم. در درجه اول زمانی که پزشک میخواهد هر گونه آسیب به استخوانها یا مفاصل و بافتهای اطراف آن را بررسی کرده و تشخیص دهد، ممکن است یک ام آر آی استخوان و مفاصل را درخواست کند. در کنار این آسیبها شرایط خاصتری نیز وجود دارد که ممکن است برای بررسی آن به انجام MRI ارتوپدی نیاز باشد.
برای مثال برای تشخیص تومورهای مغز استخوان یا هر گونه ناهنجاری مادرزادی، تشخیص پوکی استخوان یا استئونکروز، فتق یا دژنراسیون دیسکهای نخاعی و در نهایت هر گونه بیماری التهابی در استخوانها و مفاصل کاربرد دارد. علاوه بر این، این روش تشخیصی میتواند برای ارزیابی نتایج اقدامات ارتوپدی از جمله هر گونه جراحی نیز انجام شود. زوال مفاصل ناشی از آرتریت را نیز میتوان با استفاده از ام آر آی استخوان و مفاصل کنترل کرد. سایر دلایل نیاز به انجام ام آر آی برای استخوان ها و مفاصل شامل پارگی تاندونها، ناهنجاریهای مرتبط با افزایش سن، عفونت مانند استئومیلیت و سایر موارد مشابه میشود.
۱. ام آر آی پوکی استخوان
یکی از کاربردهای مهم ام آر آرتروگرافی، کاربرد آن در تشخیص پوکی استخوان است. در این اسکن ظاهر مغز استخوان بررسی شده و مقادیر نسبی پروتئین، چربی، آب و سلولهای آن در یک توالی تعیین میشود. این روش تشخیصی هم برای تشخیص بیمارانی که در حال حاضر پوکی استخوان دارند کاربرد دارد و هم روشی است که به پزشکان برای تشخیص و پیشبینی افرادی که در معرض خطر پوکی استخوان هستند کمک میکند و میتوان آن را بهعنوان یک روش غربالگری در نظر گرفت. اگر میخواهید بدانید چند درصد پوکی استخوان خطرناک است، حتما با متخصص مشورت کنید.
۲. ام آر آی سرطان استخوان
یکی دیگر از کاربردهای ام آر آی ارتوپدی کمک به تشخیص تومورها و تودهها در بافتهای استخوانی و مفاصل و بررسی نشانه های سرطان استخوان است. اسکن ام آر آی میتواند نشان دهد که توده موردنظر ناشی از وجود یک تومور سرطانی است یا به یک عفونت و هر نوع آسیب استخوانی دیگری مربوط میشود. MRI ارتوپدی همچنین میتواند به تعیین وسعت دقیق تومور کمک کند، زیرا مغز استخوان را در داخل استخوانها و بافتهای نرم اطراف تومور، از جمله رگهای خونی و اعصاب مجاور را نشان میدهد.
۳. ام آر آی مغز استخوان
mri استخوان ها و مفاصل برای ارزیابی شرایط مغز استخوان نیز انجام میشود که مقدار نسبی پروتئین، آب، چربی و سلولهای داخل مغز استخوان را تعیین میکند. همچنین برای بررسی علائم سرطان مغز استخوان در بزرگسالان و کودکان ممکن است این آزمایش انجام شود.
۴. ام آر آی برای شکستگی استخوان
بهصورت رایج اصلیترین کاربردی که ام آر آرتروگرافی دارد، کاربرد آن در تشخیص و بررسی شکستگیهای استخوانی، دررفتگیها و پارگی تاندونها و مشکلات ارتوپدی است. هر گونه آسیبی، حتی ظریفترین ترکهای استخوانی در این تصویر سهبعدی دقیق قابلتشخیص است و پزشک میتواند بر اساس این اسکن عمق و وسعت آسیب را با دقت بیشتری تشخیص دهد و ریسکهای درمان را متوجه شود.
۵. تشخیص دردهای استخوانی با ام آر ای ارتوپدی
هر گونه درد ناشناخته و غیر قابل تشخیصی که در استخوانها، مفاصل، ماهیچهها، تاندونها و بافتهای اطراف آن وجود داشتهباشد، پزشک میتواند با درخواست یک ام آر آی استخوان و مفاصل منبع بروز درد را تشخیص داده و با یافتن علت بتواند آن را کنترل کند و از بین ببرد.
۶. تشخیص بیماری های التهابی با ام آر آی استخوان ها و مفاصل
بیماریهای التهابی استخوانها مانند استئوآرتریت (آرتروز چیست و چه علائمی دارد؟) یک شرایط بسیار رایج است و مفاصل بدن را تحت تاثیر قرار میدهد. معمولا هم مفاصل زانوها و پاها را تحت تاثیر قرار میدهد. MRI ارتوپدی میتواند برای تشخیص هر گونه التهاب در مفاصل و استخوانها یا بافتهای اطراف آن نیز کاربرد داشته باشد. برای تشخیص استئوآرتریت یکی از گزینههای اصلی، اسکن ام آر آی است. خصوصاً که این روش در مقایسه با سایر روشهای تشخیصی مانند رادیوگرافی دقیقتر است و میتواند حتی در مراحل اولیه بیماری نیز، تغییرات ایجادشده در مغز استخوان و غضروفها را تشخیص دهد.
ام آر ای ارتوپدی در کودکان
یکی از اصلیترین گزینههای تشخیصی در کودکان برای بررسی هر گونه شکستگی استخوان، صدمات مفاصل و غضروفها یا دررفتگی و پارگی تاندونها، انجام ام آر آی از استخوانها و مفاصل (ام آر آرتروگرافی) آنهاست. همچنین برای تشخیص هر گونه ناهنجاری مادرزادی در بدو تولد نیز از این روش استفاده میشود. برای تشخیص هر گونه عفونت یا تومور پنهان شده در مفاصل و تشخیص هر گونه ناهنجاری مفاصل در کودکان، پزشک از ام آر آی استخوانها و مفاصل کمک میگیرد.
چه کسانی باید ام آر آی استخوان را انجام دهند؟
کسانی که با دردهای استخوانی یا درد مفاصل درگیرند باید با انجام یک ام آر آی، وضعیت استخوانها و مفاصل آنها چک شود. خصوصاً این روش برای کسانی که کاندید مناسبی برای سایر روشهای تهاجمی نیستند یا کسانی که یک عمل جراحی در استخوانها و مفاصلشان داشتهاند، مناسب است. پزشک میتواند با ام آر آی استخوان ها و مفاصل از شرایط بیمار مطلع شود.
ام آر آی استخوان و مفاصل برای چه افرادی مناسب نیست؟
برخی از افراد نمیتوانند ام ار ای استخوان ها و مفاصل را انجام دهند که اصلیترین دلیل آن هم آهنربای قوی این دستگاه اسکن است.
- کسانی که ضربانسازهای ایمپلنت شده دارند.
- افرادی که از برخی گیرههای قدیمی آنوریسم داخل جمجمهای استفاده میکنند.
- افرادی که کاشت حلزون انجام دادهاند.
- افرادی که هر گونه دستگاه مصنوعی خاصی در بدنشان وجود دارد.
- وجود پمپهای تزریق داروی ایمپلنت شده
- محرکهای عصبی
- محرکهای رشد استخوان
- وجود برخی از وسایل پیشگیری از بارداری داخل رحمی
- زنان باردار باید با نظر پزشک ام آر آی را انجام دهند و ترجیحاً در سهماهه اول برای آنها اسکن ام آر آی انجام نمیشود.
مزایای ام آر آی استخوان ها و مفاصل
انجام ام آر آرتروگرافی مزیتهای زیادی دارد. در درجه اول این روش یک روش تشخیصی ایمن، غیرتهاجمی و بدون درد است که در سریعترین زمان ممکن تصویری دقیق از آنچه در داخل استخوانها و مفاصل بیمار میگذرد ارائه میدهد. با استفاده از این روش نیاز به روشهای تهاجمیتر از بین میرود و پزشک با دقت بسیار بالاتری میتواند هر گونه مشکل در بیماران را تشخیص دهد.
تصویر بهدستآمده از ام آر آی بهصورت دوبعدی یا سهبعدی است و دقت بسیار بالایی دارد و حتی جزئیترین آسیبها و ناهنجاریهای داخلی نیز در آن مشخص است. این روش کارکرد سادهای دارد و بدون نیاز به آمادگی خاصی، میتوان آن را انجام داد. بعد از انجام اسکن نیز به هیچگونه مراقبت پزشکی خاصی نیاز نیست. محدودیتهای آن کم است و تقریباً به جزء برخی شرایط خاص، تمام افراد با هر سنی میتوانند آن را انجام دهند.
مزایای ام آر آرتروگرافی | معایب ام آر آرتروگرافی |
---|---|
روش تشخیصی ایمن، غیرتهاجمی و بدون درد است. | کسانی که ضربانسازهای ایمپلنت شده دارند، نمیتوانند از آن استفاده کنند. |
دقت بالایی دارد. | ممکن است افراد واکنشهای آلرژیک نسبت به ماده حاجب را تجربه کنند. |
تصویر بهدستآمده بهصورت دوبعدی یا سهبعدی است. | استرس و اضطراب ناشی از قرارگرفتن در فضای بسته |
جزئیترین آسیبها و ناهنجاریهای داخلی نیز در آن مشخص است. |
نحوه انجام ام آر آی استخوان ها و مفاصل
ابتدا مشخص میشود که روش انجام ام آر آی استخوان ها و مفاصل از جمله روشهای با تزریق است یا بدون تزریق. درصورتیکه روش ام آر آی نیاز به تزریق ماده رنگی داشته باشد، تزریق نیم ساعت قبل از اسکن انجام میشود. بیمار باید پزشک را از وجود هر گونه اشیای فلزی باخبر کند. سپس در یک اتاق جداگانه، بیمار روی تخت ام آر آی قرار میگیرد و قسمتی از بدن که قرار است اسکن شود، وارد تونل باریک دستگاه ام آر آی میشود. در این زمان بیمار باید کاملاً ثابت و بدون حرکت بماند تا تصاویر توسط کامپیوتر گرفته و ذخیره شود.
تفسیر جواب MRI استخوان ها و مفاصل
معمولا عکسها در همان لحظه آماده شده اما تفسیر ام آر آی استخوانها و مفاصل چند روز زمان میبرد. تفسیر توسط رادیولوژیست به پزشک درخواستکننده ام آر آی ارجاع میشود تا باتوجهبه سایر علائم و نشانهها، پزشک بتواند تشخیص نهایی را بدهد.
آمادگی قبل از ام آر آی استخوان ها و مفاصل
برای آماده شدن بهمنظور انجام ام آر آی استخوانها و مفاصل پزشک ابتدا کلیه فرایند را برای بیمار توضیح میدهد و از او سوالاتی مانند سابقه هر گونه بیماری یا انجام ام آر آی را میپرسد. درصورتیکه روش ام آر آی از نوع تزریقی باشد باید بیمار یک فرم مخصوص را پر کند.
بهطورکلی هیچ محدودیت خاصی برای رژیم غذایی یا فعالیتی قبل از اسکن ام آر آی وجود ندارد. درصورتیکه افراد فوبیای قرار گرفتن در فضای بسته را داشته باشند به آنها یک قرص آرامبخش داده میشود. برای انجام ام آر آی نیز بیمار باید تمام لباسها و وسایل خود را درآورد و یک لباس مخصوص به تن کند.
مراقبت پس از ام آر آی استخوان ها و مفاصل
بهصورت کلی بعد از انجام ام آر آی استخوان و مفاصل به هیچ نوع مراقبت به خصوصی نیاز نیست. اگر افراد داروی آرامبخش دریافت کرده باشند بهتر است مدتی دراز بکشند و در انجام فعالیتها کمی محتاط باشند. در صورت دریافت ماده رنگی حاجب نیز باید از نظر بروز هر گونه واکنش آلرژیک، حالت تهوع و سرگیجه پزشک را در جریان بگذارند. ممکن است این افراد به دنبال واکنش آلرژیک به درمان دارویی نیاز داشته باشند.
عوارض و خطرات ام آر آی استخوان ها و مفاصل
هیچ خطری برای قرار گرفتن در معرض اشعه در طول اسکن ام آر آی استخوان ها و مفاصل بیماران را تهدید نمیکند. بااینحال درصورتیکه نوع ام آر آی از نوع تزریقی باشد، ممکن است افراد واکنشهای آلرژیک نسبت به ماده حاجب را تجربه کنند. فیبروز سیستمیک نفروژنیک یک عارضه بسیار نادر اما جدی استفاده از ماده حاجب MRI در افراد مبتلا به بیماری کلیوی یا نارسایی کلیه است. استرس و اضطراب ناشی از قرارگرفتن در فضای بسته نیز برخی از افراد را آزار میدهد.
هزینه ام آر آی استخوان و مفاصل
ام آر آی استخوان و مفاصل جزء روشهایی است که معمولا شامل بیمه میشود و قطعاً تعرفه قیمت با بیمه با قیمت آزاد آن متفاوت است. علاوه بر این مواردی مانند نوع ام آر آی درخواست شده توسط پزشک، هزینههای مرکز یا بیمارستانی که ام آر آی را انجام میدهد و خدمات مرتبط با آن روی هزینه ام آر آی استخوان ها و مفاصل تاثیر دارد. یکی از فاکتورهای مهم در هزینه این سرویس تشخیص پزشکی، نوع دستگاه و دقت آن است. معمولا با افزایش کیفیت و دقت دستگاه ممکن است هزینههای دریافتی از بیمار نیز افزایش یابد. علاوه بر این ام آر آی تزریقی قیمت بیشتری نسبت به ام آر آی ارتوپدی معمولی بدون تزریق دارد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
استخوان ها و مفاصل به همراه عروق خونی و بافتهای نرم اطراف آنها ساختار بسیار پیچیدهای دارند و به دلیل گستردگی آن در سراسر بدن، تشخیص مشکلات و ناهنجاریهای مرتبط با آنها قطعاً میتواند چالشبرانگیز باشد. روش تشخیصی ام آر آی استخوان ها و مفاصل یک روش ایمن و بدون درد است که میتواند بهسرعت با ارائه یک تصویر دقیق از مفصلها، استخوانها، غضروف، بافتهای نرم اطراف آنها، تاندونها، ماهیچه و عروق خونی اطراف استخوانها، به پزشک در تشخیص هر گونه آسیب و ناهنجاری کمک کند. با تشخیص سریعتر و دقیقتر قطعاً درمان ایمنتر و بهتری نیز در انتظار بیماران خواهد بود.
اگر میخواهید ام ار ای استخوان م مفاصل انجام دهید، بهتر است در مورد نکات قبل و بعد از آن با متخصص رادیولوژی و سونوگرافی یا متخصص ارتوپد مشورت کنید. شما میتوانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین دکتر رادیولوژی و سونوگرافی و همچنین مشاوره آنلاین دکتر متخصص ارتوپد وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!