فهرست مطالب
بی خوابی عصبی یکی از اختلالات جدی خواب است که در مدت طولانی از گذشته تاکنون بهعنوان یک علامت شایع اختلالات اضطرابی شناخته میشود. افرادی که دچار نگرانی هستند اغلب در رختخواب درباره نگرانیهای خود نشخوار میکنند و این اضطراب در شب مانع از به خواب رفتن آنها میشود. در واقع، حالت بیش از حد برانگیختگی ذهنی، که اغلب با نگرانی مشخص میشود، بهعنوان یک عامل کلیدی در بروز بیخوابی شناسایی شده است. به طور خلاصه میتوان اینگونه گفت که افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی در هنگام مواجهه با استرس، مشکلات خواب بسیار بیشتری دارند. به شکلی که مشکلات خواب در افراد مبتلا به انواع مختلف اضطراب از جمله اختلال اضطراب فراگیر، OCD و PTSD به وفور مشاهده شده است. اگر به دنبال راهی برای مقابله با بی خوابی عصبی و حتی درک صحیحی از این مشکل هستید این مقاله از دکترتو را تا انتها بخوانید. همچنین اگر مشکوک به ابتلا به بیخوابی عصبی هستید، با یادگیری روش دریافت نوبت ویزیت از متخصصین روانپزشک یا روانشناس، از طریق وبسایت دکترتو نوبت ویزیت خود را در سریعترین زمان ممکن دریافت کنید.
بی خوابی عصبی چیست؟
بی خوابی عصبی نوعی از اختلالات جدی بی خوابی است که در نتیجه اختلالات روانی و اضطرابی ایجاد میشود. اغلب اوقات بیخوابی باید زیر نظر یک فرد متخصص بررسی شود و برای درمان آن راه حلی ارائه شود. چرا که اگر در زمان مناسب درمان نشود ابعاد مختلف زندگی فرد را تحت تاثیر قرار میدهد.
علائم بی خوابی عصبی
هنگامی که به دلیل اضطراب نمیتوانید بخوابید، ممکن است علائم رفتاری، فیزیکی یا احساس مختلفی را تجربه کنید. این موارد ممکن است شامل تغییرات زیر باشند:
- ناتوانی در تمرکز
- حساسیت
- عصبی بودن
- بیقراری
- احساس خطر یا عذاب قریبالوقوع
- مشکلات گوارشی
- تند شدن ضربان قلب
- افزایش سرعت سریع
- افزایش تعریق بدن
- انقباض عضلات
- لرز
برخی از افراد نیز دچار حملات پانیک شبانه میشوند. حمله پانیک یک اتفاق ناگهانی و شدید ناشی از ترس است. حملات پانیک شبانه همانطور که از اسمشان پیداست تنها در شب اتفاق میافتند و اغلب فرد را از خواب بیدار میکنند.
علت بی خوابی عصبی
علل شایع بیخوابی عبارتند از استرس، برنامه خواب نامنظم، عادات خواب نامناسب، اختلالات سلامت روان، ابتلا به برخی بیماریها و دردهای جسمی، مصرف برخی داروها، مشکلات عصبی و سایر موارد این چنینی. برای بسیاری از افراد، ترکیبی از این عوامل میتواند عامل شروع و تشدید بیخوابی باشد. در ادامه هر یک از اصلیترین علل بیخوابی را نام برده و توضیح دادهایم.
۱. اختلالات روانی و بی خوابی عصبی
حدود نیمی از افراد مبتلا به بی خوابی دارای یک اختلال روانی هستند. شایعترین موارد مرتبط با بیخوابی عبارتند از افسردگی، اضطراب، اختلال دوقطبی، اختلال استرس پس از سانحه و اختلالات مرتبط با مصرف مواد مخدر.
۲. مصرف داروها و مخدرها و بی خوابی عصبی
مشکلات مرتبط به بی خوابی در افراد معتاد به مصرف الکل شایع است. وابستگی به الکل (AD) نهتنها با بیخوابی مرتبط است، بلکه با سایر اختلالات متعدد مرتبط با خواب نیز همراه است.
۳. عوامل محیطی و بی خوابی عصبی
تحقیقات نشان داده است که شرایط اجتماعی و محیطی، خانواده، شلوغی، اختلافات ارتباطی و سایر عوامل این چنینی میتوانند در الگوهای خواب موثر باشند. علاوهبراین موارد، ویژگیهای فیزیکی مانند نور، سر و صدا، ترافیک، آلودگی و راهرفتن نیز میتواند بر خواب تأثیر بگذارد منجر به اختلالات خواب در بزرگسالان و کودکان شود.
۴. استرس و بی خوابی عصبی
استرس و اضطراب اغلب منجر به بیخوابی و مشکلات خواب میشوند. علائم بی خوابی ممکن است پس از پایان وضعیت استرسزا و فروکش کردن استرس شروع به از بین رفتن کنند. با این حال، برخی افراد در یک الگوی چرخهای از دست دادن خواب و اضطراب در طول روز قرار میگیرند که به استرس دامن میزند. از آنجایی که استرس و مشکلات خواب رابطه متقابلی با هم دارند، درک و پرداختن به یکی از این مسائل اغلب اوقات به بهبود دیگری منجر میشود.
۵. عارضه های پزشکی و بی خوابی عصبی
بسیاری از بیماریهای عصبی که بر مغز و سیستم عصبی تأثیر میگذارند، بر توانایی بدن برای حفظ الگوهای خواب سالم نیز تأثیر دارند. علل عصبی بیخوابی شامل شرایط مزمن مانند بیماری پارکینسون خفیف و صرع و همچنین سکته مغزی و آسیب مغزی تروماتیک است.
۶. سبک زندگی و بی خوابی عصبی
برخی عادات زندگی خطر بیخوابی را افزایش میدهند. مثلا چرتهای طولانی نزدیک به خواب، نوشیدن بیش از حد کافئین یا الکل، استنشاق نیکوتین ناشی از سیگار و داشتن برنامه خواب نامنظم میتوانند منجر به بی خوابی عصبی در افراد مختلف شوند. استرس و نگرانی در مورد خواب یا زندگی روزمره نیز میتواند خطر بیخوابی را افزایش دهد.
علت بی خوابی عصبی زنان
بی خوابی عصبی در زنان به دلایل مختلفی اتفاق میافتد. در صورت شناخت این علل میتوان در زمان درست با آن مقابله کرد. برخی از رایجترین نشانههای بی خوابی عصبی در زنان عبارتند از:
- افسردگی
- اختلال روانی
- سندرم پای بی قرار
- اختلالات خواب
- مصرف برخی داروها
- مصرف کافئین و الکل
- آپنه خواب
- یائسگی
- تیروئید پرکار
- رفلاکس اسیدی معده
- سن
- خوردن یک وعده غذایی سنگین قبل از خواب
- فیبرومیالژیا
- سبک زندگی
علت بی خوابی عصبی مردان
مردان هم به دلایل مختلفی دچار بی خوابی عصبی میشوند. این نوع بی خوابی با کنترل علت ریشهای آن قابل کنترل و درمان خواهد بود. برخی از شایعترین دلایل بی خوابی عصبی در مردان عبارتند از:
- اختلال روانی
- اختلالات خواب
- استرس
- مصرف برخی داروها
- عادات خواب
- بیماری پارکینسون
- سن
- بیماری آلزایمر
- درد مزمن
- چرت روزانه
- نوشیدن بیش از حد الکل
- بازگشت اسید به مری
- بیماری قلبی
- سبک زندگی
- شرایط فیزیکی
- محیط خواب
راه های تشخیص بی خوابی عصبی
در برخی موارد، پزشک بدون آزمایشات تکمیلی و بیشتر، بیخوابی را تشخیص نمیدهد. در چنین مواردی، ممکن است بیمار را به انجام یکی از روشهای زیر ارجاع دهد:
روش تشخیص | شرح |
---|---|
مطالعه خواب | پزشک ممکن است یک مطالعه خواب شبانه را تجویز کند که به آن تست پلیسومنوگرام نیز گفته میشود. |
اکتیگرافی | تستهای اکتیگرافی تا حدودی شبیه به مطالعات خواب شبانه هستند، اما در بیشتر موارد آزمایشها در خانه انجام میشوند. برای این آزمایش، یک سنسور روی مچ دست یا مچ پا قرار میگیرد که الگوهای خواب و بیداری را کنترل میکند. |
آزمایشات خون | برای بررسی بیشتر مجموعهای از شرایط پزشکی که باعث ایجاد یا تشدید مشکلات خواب میشوند. |
درمان بی خوابی عصبی
روشهای درمانی زیادی برای بهبود مشکل بی خوابی عصبی وجود دارد. ممکن است با توجه به شرایط هر بیمار، پزشک یک یا چند مورد از این روشها را در نظر بگیرد و به بیمار پیشنهاد دهد. در ادامه برخی از رایجترین روشهای درمان بی خوابی عصبی را توضیح دادهایم.
۱. دارو برای بی خوابی عصبی
برخی از رایجترین داروهایی که توسط متخصصان برای کنترل و درمان بی خوابی عصبی تجویز میشود عبارتند از کلونازپام، بعضی از آنتیهیستامینها مثل دیفنهیدرامین، قرص خواب آلپرازوم و داروهای خوابآوری چون تمازپام.
۲. مدیتیشن برای بی خوابی عصبی
مدیتیشن ممکن است به داشتن خوابی بهتر و آرامتر کمک کند. به عنوان یک تکنیک آرامشبخش، ذهن و بدن را آرام کرده و در عین حال آرامش درونی را افزایش میدهد. در واقع زمانی که مدیتیشن قبل از خواب انجام شود، با ایجاد آرامش به کاهش بیخوابی و مشکلات خواب کمک خواهد کرد. تکنیکهای مختلفی از مدیتیشن وجود دارند که میتوانند به خواب کمک کنند. تمرین مدیتیشن ممکن است شامل توجه آرام به یک عبارت تکرار شده، یک تصویر بصری، یک صدا یا حسی مانند تنفس باشد که میتواند به تمرکز ذهن و آرامش بدن کمک کند. هنگام استفاده از آهنگهای صوتی مدیتیشن خواب در تلفن هوشمند خود، مطمئن شوید که صفحه را کم نور یا خاموش کردهاید.
۳. مراجعه به روانشناس برای بی خوابی عصبی
روانشناس کمک میکند تا به بررسی و تشخیص علل بی خوابی و بد خوابی برسید. همچنین، ممکن است تکنیکهای آرامسازی را به شما آموزش دهد تا ذهن خود را آرام کنید و پیش از خواب به آرامش برسید.
۴. رعایت بهداشت خواب برای بی خوابی عصبی
بهداشت خواب هم به محیط خواب و هم به رفتار شما اشاره دارد.به طور کلی بهداشت نامناسب خواب میتواند بر کمیت و کیفیت خواب تأثیر منفی بگذارد. بهداشت خوب خواب شامل تنظیم یک برنامه خواب منظم، پیروی از یک روال قبل از خواب، ایجاد عادات سالم و بهینهسازی اتاق خواب برای خواب است. با این حال، بهداشت خواب به تنهایی مشکلات خواب را درمان نمیکند؛ بنابراین باید هر شخص در مورد نگرانیهای خود با پزشک صحبت و مشورت کند.
۵. ورزش برای بی خوابی عصبی
تحقیقات نشان میدهند که ورزش بیخوابی را کاهش میدهد. به نظر میرسد اثرات ورزش هوازی بر خواب مشابه اثرات قرصهای خوابآور باشد. یوگا، تایچی و مدیتیشن برخی از تکنیکهای مفید برای کاهش استرس هستند.
عوارض بی خوابی عصبی
از آنجایی که برای داشتن بهترین وضعیت به خواب نیاز دارید، اختلالاتی مانند بیخوابی معمولاً علائمی را ایجاد میکنند که در هنگام بیداری روی شما تأثیر میگذارد. این علائم عبارتند از:
- احساس خستگی، ناخوشی یا خوابآلودگی
- پاسخهای تاخیری، مانند واکنش بسیار آهسته هنگام رانندگی
- مشکل در بهخاطر سپردن موضوعات مختلف
- کند شدن فرآیندهای فکری، سردرگمی یا مشکل در تمرکز
- اختلالات خلقی بهویژه اضطراب و افسردگی
- اختلال در کار، فعالیتهای اجتماعی، سرگرمیها یا سایر فعالیتهای روزمره
کمخوابی همچنین میتواند خطر بروز برخی مشکلات جسمی و روحی را افزایش دهد. این موارد عبارتند از:
- افسردگی
- اضطراب
- فشار خون بالا (هایپرتنشن)
- حمله قلبی
- سکته
- آپنه انسدادی خواب
- دیابت نوع ۲
- چاقی
- شرایط مرتبط با روانپریشی
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
شواهد قوی نشان میدهند که محرومیت از خواب باعث تحریک یا تشدید اختلالات اضطرابی میشود. محققان دریافتهاند که افرادی که مستعد اضطراب هستند، دچار مشکلات مرتبط با خواب نظیر بی خوابی خفیف تا شدید میشوند. این رابطه دوطرفه به این معنی است که اضطراب و بی خوابی بر هم رابطه مستقیم دارند. بهطوریکه نگرانی سبب کمخوابی شده و متقابلا هم مشکلات خواب باعث افزایش اضطراب میگردند. حتی مشخص شده که افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب (OSA) (اختلالی که موجب وقفههای مکرر در تنفس و قطع خواب میشود.) دارای نرخ بالاتری از مشکلات سلامت روانی از جمله افسردگی، اضطراب و اختلال هراس هستند.
همین موضوعات است که بر اهمیت درمان به موقع بی خوابی عصبی تاکید دارند. هر شخصی که شاهد علائمی از مشکلات عصبی و در کنار آن بی خوابی است باید در سریعترین زمان ممکن برای حل مشکل خود اقداماتی انجام دهد. به همین خاطر نوبت گرفتن از یک پزشک متخصص روانپزشک یا دکتر روانشناس در زمینه درمان بی خوابی را به شما توصیه میکنیم. وبسایت دکترتو پلتفرمی جامع برای دریافت نوبت ویزیت حضوری و آنلاین از بهترین متخصصان در سراسر ایران است. شما میتوانید به کمک این سایت مشکل خود را به سادهترین شکل ممکن درمان کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!