فهرست مطالب
- کیست آندومتریوز یا کیست شکلاتی چه کیستی است؟
- علائم کیست شکلاتی یا کیست آندومتریوز
- علت کیست آندرومتریوز چیست؟
- انواع کیست آندومتریوز یا کیست شکلاتی
- عوارض کیست شکلاتی یا کیست آندومتریوز
- تشخیص کیست شکلاتی یا کیست آندومتریوز
- درمان کیست تخمدان آندومتریوز
- پیشگیری از کیست آندومتریوز
- نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
کیست آندومتریوز یکی از مشکلات شایع در سلامت زنان است که به علت رشد غیرطبیعی بافت رحم (آندومتر) در خارج از رحم ایجاد می‌شود. این کیست‌ها که اغلب در تخمدان‌ها ظاهر می‌شوند، می‌توانند باعث دردهای شدید لگنی، اختلالات قاعدگی و حتی کاهش باروری شوند. آگاهی از این بیماری و علائم آن برای تشخیص به‌موقع و درمان مناسب بسیار اهمیت دارد. در این مقاله از دکترتو به بررسی جزئیات مربوط به کیست آندومتریوز و راه‌های مدیریت آن خواهیم پرداخت. پس کیست آندومتریوز یا کیست شکلاتی چیست؟ اگر شما نیز نگران وضعیت کیست‌های رحمی خود هستید بهتر است در این باره با متخصص زنان مشورت کنید. شما می‌توانید از سامانه دکترتو نسبت به دریافت نوبت حضوری و یا مشاوره آنلاین با پزشکان اقدام کنید.
کیست آندومتریوز یا کیست شکلاتی چه کیستی است؟
کیست آندومتریوز، که به کیست شکلاتی نیز معروف است، یک نوع کیست تخمدان بوده که به دلیل تجمع بافت آندومتر (بافت داخلی رحم) در خارج از رحم ایجاد می‌شود. این بافت که به طور طبیعی در دوران قاعدگی خونریزی می‌کند، در محل کیست نیز خونریزی دارد، اما خون نمی‌تواند تخلیه شود و به مرور زمان به یک ماده قهوه‌ای رنگ شبیه شکلات تبدیل می‌شود. این کیست‌ها می‌توانند باعث دردهای شدید لگنی، قاعدگی‌های نامنظم و مشکلات باروری شوند و اغلب نیاز به بررسی و درمان تخصصی دارند.
کیست آندومتریوز سرطان است؟
کیست آندومتریوز یا کیست شکلاتی به‌طور مستقیم سرطان نیست، اما نوعی از ضایعات خوش‌خیم محسوب می‌شود که در واقع از رشد غیرطبیعی بافت آندومتر در خارج از رحم به وجود آمده است. هرچند این کیست‌ها اغلب خوش‌خیم هستند، اما در برخی موارد نادر ممکن است به سرطان تخمدان تبدیل شوند یا با افزایش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان تخمدان مرتبط باشند. به همین دلیل، نظارت پزشکی منظم و درمان به موقع اهمیت دارد.
علائم کیست شکلاتی یا کیست آندومتریوز
کیست آندومتریوز یا کیست شکلاتی یکی از عوارض شایع بیماری آندومتریوز است که با علائمی همراه است. به یاد داشته باشید که شدت و نوع علائم ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و در برخی افراد ممکن است حتی بدون علامت باشد.
- درد مداوم یا دوره‌ای در ناحیه لگن، به‌ویژه در دوران قاعدگی
- درد شدید قبل یا حین قاعدگی که ممکن است با گذشت زمان بدتر شود.
- درد هنگام رابطه جنسی یا پس از مقاربت
- اختلال در بارداری یا نازایی در برخی از افراد مبتلا
- درد هنگام دفع ادرار یا مدفوع به ویژه در دوران قاعدگی
- خونریزی غیرطبیعی سنگین یا لکه‌بینی بین دوره‌های قاعدگی
- نفخ یا احساس سنگینی در شکم
- خستگی مفرط که ممکن است به دلیل درد مداوم یا مشکلات دیگر ایجاد شود.
آیا کیست آندومتریوز باعث درد می شود؟
کیست آندومتریوز یا کیست شکلاتی می‌تواند باعث درد شود. این درد معمولا در ناحیه لگن، پایین کمر یا هنگام قاعدگی تشدید می‌شود. همچنین، ممکن است هنگام رابطه جنسی یا حرکات روده‌ای نیز احساس ناراحتی کنید. شدت درد به اندازه و محل کیست بستگی دارد.
علائم کیست آندومتریوز نگرانت کرده؟
برای بررسی زود نوبت بگیر.
علت کیست آندرومتریوز چیست؟
علت دقیق کیست آندومتریوز (کیست شکلاتی) به طور کامل مشخص نیست، اما چندین عامل ممکن است در ایجاد آن نقش داشته باشند. این عوامل ممکن است به صورت ترکیبی باعث تشکیل کیست آندومتریوز شوند:
- عقب‌گرد قاعدگی (Retrograde Menstruation) باعث می‌شود خون قاعدگی به جای خروج از بدن، به لوله‌های رحمی و حفره لگن بازمی‌گردد و سلول‌های آندومتر در خارج از رحم رشد می‌کنند.
- عوامل هورمونی و افزایش سطح هورمون استروژن
- ژنتیک و سابقه خانوادگی آندومتریوز
- ضعف در عملکرد سیستم ایمنی که گاها مانع از تخریب بافت‌های آندومتر خارج از رحم می‌شود.
- عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا سموم
متن انگلیسی:
healthline
Instead of leaving the body, this tissue becomes trapped within the cavity of the cyst. Here it can produce inflammation and disrupt the ovaries.
ترجمه متن:
این بافت مربوط به کیست آندومتریوز به جای آنکه از بدن خارج شود، در داخل حفره کیست محبوس می‌شود. در این محل می‌تواند التهاب ایجاد کرده و باعث اختلال در تخمدان‌ها شود.
انواع کیست آندومتریوز یا کیست شکلاتی
کیست شکلاتی (کیست آندومتریوما) به طور خاص یک نوع کیست مرتبط با آندومتریوز است که معمولا در تخمدان‌ها ایجاد می‌شود. از نظر بالینی و ویژگی‌ها، می‌توان کیست شکلاتی را به چند دسته تقسیم کرد. این دسته‌بندی‌ها به پزشکان کمک می‌کند تا شدت بیماری و نوع درمان موردنیاز را مشخص کنند.
۱. بر اساس اندازه کیست:
- کوچک (کمتر از ۲ سانتی‌متر): معمولا بدون علائم خاص و اغلب در مراحل اولیه آندومتریوز دیده می‌شود.
- بزرگ (بیش از ۲ سانتی‌متر): ممکن است باعث درد لگن، اختلال در چرخه قاعدگی یا ناباروری شود.
۲. بر اساس شدت آندومتریوز:
- کیست های مرتبط با آندومتریوز خفیف: معمولا کوچک‌تر و کمتر علائم‌دار هستند.
- کیست های مرتبط با آندومتریوز پیشرفته: اغلب بزرگتر و همراه با چسبندگی‌های لگنی شدید و علائم بیشتری مانند درد مزمن یا ناباروری هستند.
۳. بر اساس محل قرارگیری:
- یک‌طرفه: در یکی از تخمدان‌ها تشکیل می‌شود.
- دوطرفه: در هر دو تخمدان وجود دارد که معمولا در موارد شدیدتر آندومتریوز دیده می‌شود.
۴. بر اساس محتوای کیست:
- کیست با مایع ضخیم قهوه‌ای (کیست شکلاتی): حاوی خون قدیمی ناشی از بافت آندومتریوز.
- کیست همراه با عفونت یا التهاب: ممکن است در موارد نادر به دلیل عفونت دچار تغییر شود.
۵. بر اساس تاثیر بر تخمدان‌ها:
- کیست منفرد: فقط یک کیست در یک تخمدان وجود دارد.
- چندکیستی: وجود چندین کیست در یک تخمدان یا هر دو تخمدان.
کیست اندومتریوز در تخمدان
کیست آندومتریوز یا کیست شکلاتی در تخمدان زمانی ایجاد می‌شود که بافت آندومتر به تخمدان‌ها گسترش یابد و تحت تاثیر چرخه قاعدگی خونریزی کند.
عوارض کیست شکلاتی یا کیست آندومتریوز
کیست شکلاتی یا کیست آندومتریوزی، که معمولاً در تخمدان‌ها تشکیل می‌شود، می‌تواند عوارض مختلفی ایجاد کند. این کیست‌ها به دلیل تجمع خون قدیمی داخل کیست به رنگ قهوه‌ای یا شکلاتی درمی‌آیند. عوارض شامل درد شدید لگنی، مشکلات در باروری، پارگی کیست که می‌تواند باعث درد ناگهانی و خونریزی داخلی شود، و همچنین خطر ابتلا به عفونت یا تومورهای تخمدانی است. در موارد شدید، کیست‌ها می‌توانند به بافت‌های اطراف آسیب رسانده و عملکرد تخمدان‌ها را تحت تأثیر قرار دهند. کیست آندومتریوز یا کیست شکلاتی می‌تواند عوارض مختلفی به همراه داشته باشد، از جمله:
- درد مزمن لگن که می‌تواند با قاعدگی، رابطه جنسی یا حرکات خاص بدن تشدید شود.
- ناباروری به دلیل آسیب به تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ
- قاعدگی‌های غیرطبیعی با خونریزی‌های سنگین یا نامنظم
- مشکلات گوارشی مانند نفخ، یبوست یا اسهال
- تخریب بافت‌های مجاور مانند روده، مثانه و یا دیواره لگن با پیشرفت بیماری
در صورت عدم درمان، کیست های آندومتریوز می‌توانند عوارض جدی‌تری را به همراه داشته باشند، بنابراین مشاوره با پزشک متخصص برای مدیریت مناسب آن ضروری است.
تشخیص کیست شکلاتی یا کیست آندومتریوز
تشخیص کیست آندومتریوز یا کیست شکلاتی از طریق ترکیبی از علائم بالینی، معاینه فیزیکی و آزمایش‌های تصویربرداری انجام می‌شود. روش‌های رایج تشخیص عبارتند از:
- بررسی علائم: شامل درد لگن، قاعدگی شدید، ناباروری، و درد هنگام رابطه جنسی
- معاینه لگنی: تشخیص توده نرم و حساس در تخمدان
- سونوگرافی ترانس‌واژینال: مشاهده کیست با مایع غلیظ و یکنواخت
- MRI: برای بررسی دقیق‌تر موارد پیچیده
- آزمایش خون (CA-125): افزایش این مارکر در برخی بیماران
- لاپاراسکوپی: مشاهده مستقیم لگن و تأیید وجود کیست
- بیوپسی: نمونه‌برداری برای تأیید نهایی
درمان کیست تخمدان آندومتریوز
درمان کیست تخمدان آندومتریوز (کیست شکلاتی) بسته به شدت بیماری و علائم بیمار متفاوت است. گزینه‌های درمانی شامل:
| نوع درمان | توضیح |
|---|---|
| دارو درمانی | داروهای مسکن، قرص‌های ضد بارداری هورمونی، پروژسترون، و آگونیست‌های GnRH برای کاهش درد و مهار رشد بافت آندومتریوز. |
| جراحی | در موارد شدید، کیست‌ها با لاپاراسکوپی برداشته می‌شوند و در برخی موارد هیسترکتومی برای کاهش علائم استفاده می‌شود. |
| درمان‌های تکمیلی | فیزیوتراپی، تغییرات رژیم غذایی ضد التهابی، طب سوزنی. |
| درمان‌های باروری | در صورت تمایل به بارداری، روش‌های باروری مثل IVF ممکن است توصیه شود. |
۱. درمان کیست آندومتریوز بدون جراحی
این روش درمانی شامل روش‌های دارویی مانند قرص‌های ضد بارداری، آگونیست‌های GnRH و پروژستین‌ها برای کاهش رشد بافت و درد است. همچنین، مصرف مسکن‌ها، تغییرات رژیم غذایی ضد التهابی و ورزش منظم می‌تواند کمک‌کننده باشد. درمان‌های تکمیلی مانند طب سوزنی نیز برای برخی از بیماران مفید هستند.
۲. جراحی کیست آندومتریوز
جراحی زمانی توصیه می‌شود که درمان‌های دارویی موثر نباشند یا کیست‌ها باعث درد شدید یا مشکلات باروری شوند. در جراحی، پزشک با استفاده از روش‌های مختلف مانند لاپاراسکوپی، بافت های آندومتریوز را از تخمدان‌ها و سایر اعضای داخلی برداشته یا درمان می‌کند. هدف اصلی از جراحی بهبود علائم و افزایش شانس بارداری است. این جراحی معمولا به عنوان یک گزینه درمانی کم تهاجم انجام می‌شود.
کیست آندومتریوزت رو باید جراحی کنی و نگرانی؟ از دکتر مشاره بگیر.
برگشت کیست اندومتریوز بعد از عمل
حتی پس از جراحی، کیست‌ها ممکن است دوباره رشد کنند، زیرا آندومتریوز یک بیماری مزمن است و می‌تواند دوباره فعال شود. میزان برگشت بستگی به عواملی مانند شدت بیماری، نوع جراحی انجام شده، درمان‌های بعد از عمل و مراقبت‌های لازم دارد. در برخی موارد، درمان‌های دارویی مانند هورمون‌درمانی برای کاهش احتمال برگشت کیست‌ها تجویز می‌شود.
۳. دفع کیست آندومترویوز
کیست آندومتریوز یا کیست شکلاتی معمولا به‌صورت خودبه‌خود دفع نمی‌شود. این نوع کیست‌ها، برخلاف کیست‌های ساده، از بافت‌های مرتبط با آندومتریوم تشکیل شده‌اند و برای درمان آن‌ها اغلب به مداخلات پزشکی نیاز است.
۴. کوچک شدن کیست آندومتریوز
کیست آندومتریوز یا کیست شکلاتی به ندرت به صورت طبیعی کوچک می‌شود. با این حال، مصرف داروهای هورمونی می‌تواند در کنترل رشد و کاهش اندازه کیست موثر باشد. این داروها سطح هورمون‌هایی که رشد بافت آندومتریوم را تحریک می‌کنند، کاهش می‌دهند. همچنین، رعایت رژیم غذایی سالم، کاهش استرس و پیروی از سبک زندگی متعادل ممکن است به مدیریت علائم کمک کند.
۵. درمان کیست آندومتریوز در خانه
اگرچه درمان قطعی کیست آندومتریوز نیاز به مداخلات پزشکی دارد، اما برخی اقدامات خانگی می‌توانند به کاهش علائم و مدیریت درد کمک کنند:
- رژیم غذایی سالم: مصرف مواد غذایی ضدالتهابی مانند سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل و ماهی‌های چرب می‌تواند التهاب را کاهش دهد.
- ورزش منظم: انجام ورزش‌هایی مانند یوگا یا پیاده‌روی به کاهش استرس و بهبود جریان خون کمک می‌کند.
- کمپرس گرم: استفاده از کمپرس گرم یا کیسه آب گرم بر روی ناحیه شکم می‌تواند درد و گرفتگی عضلات را تسکین دهد.
- کاهش استرس: مدیتیشن و تمرینات آرام‌سازی به بهبود وضعیت عمومی بدن کمک می‌کنند.
- مصرف مکمل‌ها: برخی از مکمل‌ها مانند ویتامین D و امگا ۳ می‌توانند در کاهش علائم موثر باشند.
۶. درمان گیاهی کیست آندومتریوز
درمان گیاهی کیست آندومتریوز می‌تواند به کاهش علائم کمک کند، اما جایگزین درمان‌های پزشکی نیست. برخی گیاهان مفید شامل زنجبیل (ضد التهاب)، زردچوبه (کاهش التهاب)، چای نعناع (آرامبخش)، فلفل کاین (کاهش درد)، چای سبز (آنتی‌اکسیدان) و خاکشیر (بهبود وضعیت تخمدان‌ها) هستند. استفاده از این گیاهان باید تحت نظر پزشک باشد تا تداخل با داروهای دیگر ایجاد نشود.
۷. رژیم غذایی آندومتریوز
رژیم غذایی مناسب برای آندومتریوز شامل مصرف غذاهای ضد التهابی مانند ماهی‌های چرب، سبزیجات و میوه‌های غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها، و غذاهای غنی از فیبر است. کاهش مصرف محصولات حیوانی، چربی‌های ناسالم و غذاهای فرآوری‌شده نیز می‌تواند به کاهش علائم کمک کند. برای بهبود وضعیت، مصرف چربی‌های سالم مانند روغن زیتون و آووکادو مفید است.
آیا با وجود کیست اندومتریوز امکان بارداری هست؟
با وجود کیست آندومتریوز امکان بارداری وجود دارد، اما این وضعیت می‌تواند بر باروری تاثیر بگذارد. آندومتریوز می‌تواند باعث مشکلاتی مانند مسدود شدن لوله‌های فالوپ، اختلال در عملکرد تخمدان‌ها و کاهش کیفیت تخمک‌ها شود که ممکن است بارداری را دشوارتر کند. با این حال، بسیاری از زنان با آندومتریوز قادر به باردار شدن هستند، و درمان‌های مختلفی مانند داروها، جراحی یا IVF (لقاح آزمایشگاهی) می‌توانند به بهبود شانس بارداری کمک کنند.
متن انگلیسی:
drlenkliman
Chocolate cysts do not normally cause issues during pregnancy and may actually reduce in size because of the effect of placental hormones.
ترجمه متن:
کیست های شکلاتی معمولا در دوران بارداری مشکلی ایجاد نمی‌کنند و حتی ممکن است به دلیل تاثیر هورمون‌های جفت، اندازه آن‌ها کاهش یابد.
زایمان طبیعی با کیست اندومتریوز
زایمان طبیعی با کیست آندومتریوز ممکن است، اما به شدت بیماری و شرایط فرد بستگی دارد. در برخی موارد، چسبندگی‌های ناشی از آندومتریوز می‌تواند زایمان را دشوار کند و نیاز به سزارین یا مداخلات پزشکی باشد. پزشک بهترین روش زایمان را با توجه به شرایط مادر و جنین تعیین می‌کند.
پیشگیری از کیست آندومتریوز
پیشگیری از کیست آندومتریوز کاملا ممکن نیست، اما برخی روش‌ها می‌توانند به کاهش خطر ابتلا کمک کنند. این روش‌ها شامل کنترل و مدیریت علائم، استفاده از درمان‌های هورمونی برای تنظیم قاعدگی، کاهش استرس، حفظ وزن سالم و ورزش منظم هستند. در صورت وجود علائم مشکوک، مراجعه به پزشک و مشاوره برای درمان پیشگیرانه می‌تواند مفید باشد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
کیست آندومتریوز یا کیست شکلاتی چیست؟ کیست آندومتریوز یا کیست شکلاتی یک مشکل شایع در زنان است که می‌تواند درد و مشکلاتی در باروری ایجاد کند. در حالی که برخی از روش‌های درمانی خانگی و تغییرات در سبک زندگی می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند، درمان قطعی این بیماری نیازمند مشاوره و درمان پزشکی است. در صورت مشاهده علائمی مانند درد شدید یا مشکلات باروری، مراجعه به پزشک متخصص زنان برای تشخیص صحیح و دریافت درمان مناسب ضروری است. در برخی موارد، درمان‌های جراحی یا دارویی می‌توانند به کنترل و کاهش عوارض بیماری کمک کنند. خوشبختانه شما می‌توانید با مشاهده هرگونه علائم غیرطبیعی از خدمات مشاوره آنلاین دکترتو بدین منظور کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!