عمل سنگ کلیه چگونه انجام می شود؟

عمل سنگ کلیه برای از بین بردن سنگ‌های ریز و درشتی انجام می‌شود که به کمک روش‌های طبیعی قابل دفع نیستند. بسته به اندازه سنگ کلیه ممکن است حتی متوجه نشوید که سنگ کلیه دارید اما زمانی که درد شدت یابد و شما را در انجام‌ روتین عادی زندگی ناتوان کند لازم است خیلی زود برای دفع آن فکری کنید. حتی برخی از سنگ‌های کوچک هستند که باعث ایجاد درد شدید در هنگام عبور از دستگاه ادراری و خارج شدن از بدن می‌شوند. در چنین شرایطی هم ممکن است پزشک عمل جراحی سنگ کلیه را تجویز کند تا بیمار درد کمتری را تحمل کند. برای تشخیص اینکه آیا برای دفع سنگ کلیه خود نیاز به عمل جراحی دارید یا نه لازم است با یک متخصص نفرولوژی یا اورولوژی مشورت کنید. اگر نیاز به مشاوره گرفتن از یک پزشک در زمینه درمان سنگ کلیه دارید می‌توانید نوبت مشاوره حضوری یا آنلاین خود را در زمانی کوتاه از طریق وبسایت دکترتو دریافت کنید.

عمل سنگ کلیه چیست؟

یکی از روش‌های درمان سنگ کلیه عمل جراحی است. اگر سنگ کلیه بیش از حد بزرگ باشد و نتوان به روش‌های طبیعی به دفع آن‌ کمک کرد بنابر تشخیص پزشک تصمیم برای  جراحی گرفته می‌شود.

عمل جراحی باعث می‌شود که به راحتی، در زمانی کوتاه و بدون احساس دردی که برای مدت طولانی ادامه داشته باشد سنگ‌ها از بین بروند.

انواع عمل سنگ کلیه

نوع عمل سنگ کلیه به اندازه سنگ کلیه و محل سنگ بستگی دارد. پزشک تشخیص می‌دهد که چه روش جراحی برای هر بیمار مناسب‌تر است. در ادامه انواع عمل سنگ کلیه را نام برده و توضیح داده‌ایم:

نوع عمل سنگ کلیه	روش کار	مزایا	معایب	مناسب برای
سنگ شکنی برون اندامی (ESWL)	استفاده از امواج شوک برای خرد کردن سنگ	غیرتهاجمی، سرپایی، دوره نقاهت کوتاه	امکان عود سنگ، درد، کبودی	سنگ‌های کوچک تا متوسط در کلیه
سنگ شکنی با لیزر (PCNL)	ورود ابزار لیزری از طریق پوست به کلیه برای خرد کردن سنگ	موثر برای سنگ‌های بزرگ و پیچیده، برداشتن کامل سنگ	تهاجمی‌تر، نیاز به بیهوشی عمومی، دوره نقاهت طولانی‌تر	سنگ‌های بزرگ، سنگ‌های عفونی، سنگ‌های مقاوم به ESWL
روش آندوسکوپی (URS)	وارد کردن یک آندوسکوپ کوچک از طریق مجرای ادرار برای خرد کردن سنگ	کمتر تهاجمی نسبت به PCNL، دوره نقاهت کوتاه‌تر	مناسب برای سنگ‌های حالب و سنگ‌های کوچک کلیه	سنگ‌های حالب، سنگ‌های کوچک کلیه
جراحی باز	برش جراحی برای دسترسی به سنگ و برداشتن آن	برای سنگ‌های بسیار بزرگ و پیچیده	تهاجمی‌ترین روش، دوره نقاهت طولانی، خطر عوارض بیشتر	موارد خاص و نادر

۱. اورتروسکوپی

اورتروسکوپی عملی برای درمان سنگ های کلیه و حالب (لوله‌هایی که ادرار را از کلیه‌ها به مثانه می‌برند.) است. از اورتروسکوپی همچنین می‌توان برای کمک به تشخیص مشکلات کلیه و حالب مانند انسداد یا تومور هم کمک گرفت.

۲. عمل سنگ کلیه با لیزر (عمل لیزری سنگ کلیه)

لیتوتریپسی با لیزر روشی است که پزشکان برای شکستن و برداشتن سنگ های کلیه، مثانه، حالب یا مجرای ادرار از آن استفاده می‌کنند. این روش درمانی معمولاً با قرار دادن لیزر از طریق یک اسکوپ در دستگاه ادراری انجام می‌شود. پس از انجام این لیزر ممکن است شاهد خون در ادرار و ناراحتی ناشی از استنت باشید که اتفاقی طبیعی و معمول است. لیتوتریپسی لیزری معمولاً مؤثرتر از سنگ شکنی با موج شوک است.

۳. عمل سنگ کلیه با لوله

از طریق برش یک لوله به سمت کلیه و تحت هدایت اشعه ایکس وارد می‌شود. سپس یک چشمی کوچک از لوله عبور داده می‌شود تا سنگ را تجسم کند، آن را شکسته و از بدن خارج کند. در صورت لزوم می‌توان از لیزر یا دستگاه دیگری به نام لیتوتریپتر برای شکستن سنگ قبل از برداشتن آن هم استفاده کرد. این روش در مقایسه با جراحی سنگ باز منجر به کاهش قابل توجه درد پس از عمل، بستری کوتاه‌تر در بیمارستان و بازگشت زودتر به کار و فعالیت‌های روزانه می‌شود.

۴. عمل سنگ کلیه tul

روش لیتوتومی ترانس پیشابراه، سنگ های حالب را از بین می‌برد. در این روش پزشک از یک اسکوپ نازک برای جستجوی سنگ‌ها و برداشتن آن‌ها استفاده می‌کند. در این روش نیازی به ایجاد برش پوستی نیست. پزشک از مجاری ادرار و سپس حالب عبور می‌کند تا به کلیه‌ها برسد.

۵. سنگ‌ شکنی برون اندامی یا ESWL

سنگ شکنی برون بدنی با موج ضربه‌ای روشی برای شکستن سنگ‌های داخل دستگاه ادراری، مجاری صفراوی یا مجرای پانکراس به کمک یک سری امواج ضربه‌ای است که توسط دستگاهی به نام لیتوتریپتر ایجاد می‌شود.

امواج ضربه‌ای وارد بدن شده و با استفاده از اشعه ایکس هدف قرار می‌گیرند. هدف از این روش شکستن سنگ ها به قطعات کوچک‌تر است که می‌توانند از مجاری عبور کنند و راحت‌تر خارج شوند.

۶. نفرولیتوتومی از راه پوست یا عمل سنگ کلیه PCNL

PCNL تکنیکی برای برداشتن سنگ‌های خاص در کلیه یا حالب فوقانی (لوله‌ای که ادرار را از کلیه به مثانه تخلیه می‌کند.) است. به طور معمول، مدت زمان این جراحی سه تا چهار ساعت است. جراحی با ایجاد یک برش کوچک ۱ سانتی متری در ناحیه پهلوی بیمار انجام می‌شود. یک لوله از طریق برش ایجاد شده به کلیه تحت هدایت اشعه ایکس وارد می‌شود.

سپس یک دوربین کوچک از لوله عبور داده می‌شود تا سنگ را ردیابی کند و آن را بکشند و از بدن خارج کند. در صورت لزوم می‌توان از لیزر یا دستگاه دیگری به نام لیتوتریپتر برای شکستن سنگ قبل از برداشتن آن استفاده کرد. این روش در مقایسه با جراحی سنگ باز منجر به کاهش قابل توجه درد پس از عمل، بستری کوتاه‌تر در بیمارستان و بازگشت زودتر به کار و فعالیت‌های روزانه است. این تکنیک همچنین نسبت به روش‌های دیگر مانند سنگ شکنی با موج ضربه‌ای خارج از بدن (ESWL) که اغلب به چندین تلاش نیاز دارد، میزان موفقیت بیشتری برای از بین بردن تمام سنگ‌ها در یک ناحیه دارد.

۷. لاپاراسکوپی

نفرکتومی لاپاراسکوپی شامل برداشتن کل کلیه از طریق برش‌های پهلو، سمت بدن بین دنده‌ها و لگن است. نفرکتومی معمولاً به یکی از دو دلیل زیر انجام می‌شود:

• به دلیل سرطان کلیه
• به دلیل ناکارآمدی کلیه

متن انگلیسی:
Extracorporeal shockwave lithotripsy (ESWL) uses high-frequency ultrasound delivered from outside the body to smash the stones into a passable dust-like material
ترجمه متن:
سنگ شکنی برون بدنی با امواج شوک (ESWL) از امواج فراصوت با فرکانس بالا هستند که از خارج بدن ارسال می‌شوند، سنگ‌ها را به یک ماده قابل عبور شبیه گردوغبار خرد می‌کنند.

gwhospital

قراره عمل سنگ کلیه انجام بدی ولی نمی‌دونی چطوریه؟

همین حالا از متخصص سوال کن.

دکتر نفرولوژی آنلایندکتر فوق تخصص نفرولوژی

فواید عمل سنگ کلیه

اگر تصمیم به انجام عمل سنگ کلیه دارید بد نیست که از فواید آن هم آگاه باشید. فواید عمل سنگ کلیه عبارتند از:

• آمار بالای موفقیت در از بین بردن سنگ‌های کوچک تا متوسط
• روشی سرپایی
• کمترین احساس درد یا ناراحتی بعد از عمل
• روشی آسان و سریع

عمل سنگ کلیه برای چه افرادی ضروری است؟

اگر در هر یک از شرایط گفته شده زیر قرار دارید، عمل سنگ کلیه به شما توصیه می‌شود:

• سنگ بسیار بزرگی دارید که به خودی خود دفع نمی‌شود.
• درد زیادی را تحمل می‌کنید.
• سنگ کلیه شما مانع از خروج ادرار از کلیه می‌شود.
• شما به دلیل وجود سنگ در کلیه‌ خود عفونت‌های مجاری ادراری (UTIs) زیادی را تجربه کرده و می‌کنید.

سنگ کلیه چند میلی باید عمل شود؟

هر چه سنگ بزرگ‌تر باشد، احتمال دفع آن بدون جراحی پایین‌تر است. جراحی معمولاً برای سنگ‌هایی با اندازه ۰.۵ سانتی متر و بزرگ‌تر و همچنین برای بیمارانی سایر روش‌های درمانی برایشان موثر نبوده توصیه می‌شود.

چه افرادی نیاز به جراحی سنگ کلیه ندارند؟

اغلب اوقات پزشکان متخصص جراحی سنگ کلیه را در موارد زیر توصیه نمی‌کنند:

• سنگ‌های کوچک به ویژه آن‌هایی که قطری کمتر از ۵ میلی متر دارند شانس بیشتری برای عبور خود به خودی از دستگاه ادراری دارند. در چنین مواردی، اورولوژیست‌ها و نفرولوژیست‌ها سعی می کنند از درمان سنگ کلیه (بدون روش‌های تهاجمی و جراحی) برای هدایت سنگ استفاده کنند.
• محل سنگ کلیه عامل دیگری در تصمیم‌گیری برای نوع روش درمانی است. سنگ‌هایی که در قسمت پایین حالب یا نزدیک به مثانه قرار دارند، شانس بیشتری برای دفع بدون جراحی دارند. برعکس، سنگ‌هایی که در قسمت فوقانی حالب یا داخل کلیه قرار دارند، نیاز به عمل جراحی برای خارج شدن دارند.
• سنگ های کلیه دارای ترکیبات متفاوتی هستند که رایج‌ترین انواع آن سنگ کلیه کلسیم اگزالات، استروویت، اسید اوریک و سنگ‌های سیستین است. نوع هر سنگ بر تصمیمات درمانی تأثیر می‌گذارد، زیرا سنگ‌های خاص به تغییرات رژیم غذایی و داروها پاسخ می‌دهند. به عنوان مثال، سنگ‌های اسید اوریک را می‌توان از طریق داروها و هیدراتاسیون حل کرد و نیازی به جراحی نیست

• وضعیت سلامت کلی بیمار یکی دیگر از عوامل مهم تعیین کننده در تصمیم گیری در مورد اینکه آیا جراحی گزینه مناسبی است یا خیر خواهد بود. برای افرادی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند که در طول جراحی خطر بالایی دارند، جراح کلیه درمان‌های جایگزین را انتخاب می‌کند. علاوه بر این، سن نیز بر فرآیند تصمیم‌گیری تأثیر می‌گذارد و بیماران مسن به طور بالقوه با افزایش خطرات و عوارض جراحی مواجه هستند.
• ابتلا به سنگ کلیه در دوران بارداری یک چالش دیگر است و به همین خاطر ایمنی جراحی در دوران بارداری یک نگرانی مهم است. در صورت ابتلای مادر باردار به سنگ کلیه پزشکان متخصص به سراغ گزینه‌های بدون جراحی مانند افزایش هیدراتاسیون و تسکین درد می‌روند. جراحی برای مواردی در نظر گرفته می‌شود که سایر درمان‌ها بی‌اثر باشند یا عوارض عمل سلامت مادر و نوزاد را تهدید نکند.
• برای بیمارانی که سابقه سنگ کلیه دارند، تصمیم برای جراحی تحت تاثیر عوامل متعددی است. متخصصان کلیه اقداماتی مانند تغییرات رژیم غذایی و داروها را قبل از انتخاب جراحی به عنوان یک روش درمانی در نظر می‌گیرند.
• سنگ کلیه منجر به عوارضی مانند عفونت ادراری و انسداد می‌شود. در مواردی که سنگ باعث انسداد مداوم یا عفونت‌های مکرر شود، جراحی گزینه ارجح برای کاهش علائم و جلوگیری از عوارض بیشتر است.
• بیماران مبتلا به اختلالات خونریزی کنترل نشده در معرض خطر بیشتری برای عوارض حین جراحی هستند. جراحان برای این بیماران روش‌های درمانی جایگزین را به جای جراحی در نظر می‌گیرند.
• بدن برخی افراد به بیهوشی پاسخ خوبی نداده و عمل جراحی را به یک فرآیند پرخطر تبدیل می‌کند. در چنین مواردی، جراحان گزینه‌های درمانی دیگری را بررسی می‌کنند که شامل بیهوشی عمومی نشود.

نحوه عمل سنگ کلیه

نحوه جراحی بستگی به روش جراحی انتخابی توسط پزشک با توجه به شرایط هر بیمار متفاوت است. در ادامه نحوه انجام هر روش را توضیح داده‌ایم:

۱. عمل باز سنگ کلیه شاخ گوزنی

اصولا برای درمان سنگ کلیه شاخ گوزنی از جراحی باز و یا ترکیب PCNL کمک گرفته می‌شود.

۲. عمل سنگ کلیه در حالب

اورتروسکوپی روشی برای از بین بردن سنگ کلیه و شامل عبور یک دستگاه کوچک به نام یورتروسکوپ از مجرای ادرار و مثانه و بالا رفتن حالب تا نقطه‌ای است که سنگ در آن قرار دارد. یورتروسکوپی معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و این عمل معمولاً بین یک تا سه ساعت طول می‌کشد.

مدت زمان عمل سنگ کلیه (عمل سنگ کلیه چقدر طول میکشد؟)

در بیشتر موارد جراحی ۲۰ تا ۴۵ دقیقه طول می‌‌کشد و پس از آن معمولاً باید بیمار یک یا دو روز بعد در بیمارستان بماند.

عمل لیزر سنگ کلیه چقدر طول می کشد؟

لیتوتریپسی با لیزر روشی موثر برای شکستن سنگ‌ها است که اغلب اوقات به دلیل سرپایی بودن تنها چند ساعت طول می‌کشد. البته درتس است که طول عمل جراحی معمولاً کمتر از ۱ ساعت در نظر گرفته می‌شود اما این زمان بستگی به اندازه و تعداد سنگ کلیه هم دارد.

آمادگی قبل از عمل سنگ کلیه

پیش از عمل سنگ کلیه موارد زیر را در نظر داشته باشید:

• در مورد هر گونه دارو، ویتامین و حتی داروهای گیاهی که مصرف می‌کنید با پزشک خود صحبت کنید زیرا ممکن است لازم باشد قبل از جراحی مصرف برخی از آن‌ها را قطع کنید.
• مایعات به خصوص آب زیاد بنوشید.
• نمک کمتری مصرف کنید.
• فقط ۲ یا ۳ وعده در روز از غذاهای حاوی کلسیم زیاد مانند شیر، پنیر، ماست و صدف مصرف کنید.
• لیمو یا پرتقال بخورید یا لیموناد تازه بنوشید.
• میزان پروتئین مصرفی خود را محدود کنید.
• رژیم غذایی کم چرب داشته باشید.
• ممکن است از شما خواسته شود که مصرف آسپرین، ایبوپروفن (Advil، Motrin)، ناپروکسن (Aleve، Naprosyn)، لوپیدوگرل (Plavix)، وارفارین (Coumadin) و سایر داروهای رقیق‌کننده خون را متوقف کنید. از پزشک خود درباره سایر داروهایی که باید در روز عمل مصرف کنید هم صحبت نمایید. 
• سیگار نکشید تا بهبودی شما سریع‌تر اتفاق افتد.
• معمولاً از شما خواسته می‌شود که بعد از نیمه شب شب قبل از جراحی چیزی ننوشید یا نخورید. (به اصطلاح ناشتا باشید.)
• داروهایی که پزشک توصیه کرده را با مقدار کمی آب مصرف نمایید. به شما گفته است را با یک جرعه کوچک آب مصرف کنید.

برای عمل سنگ کلیه نگرانی و نمی‌دونی چطور باید آماده بشی؟ از متخصص بپرس.

دکتر سنگ شکنی کلیه

مراقبت های بعد از عمل سنگ کلیه

توصیه می‌شود که بعد از عمل جراحی سنگ کلیه دستورالعمل‌های زیر را رعایت کنید. البته که به هر فرد توصیه‌هایی از سمت پزشک و پرستاران یادآور می‌شود. با این حال توصیه می‌شود موارد زیر را به خاطر داشته باشید و رعایت نمایید:

• فعالیت بدنی را به خصوص در هفته‌های اول بهبودی محدود کنید.
• در روز هنگام جراحی به آرامی کمی راه بروید.
• تمرینات تنفسی خود را انجام دهید.
• برای جلوگیری از لخته شدن خون جوراب‌های مخصوص بپوشید.
• داروهای خود را طبق تجویز پزشک و به موقع مصرف کنید.
• به مدت ۴ هفته از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.
• رانندگی با ماشین ممنوع است و سواری طولانی با ماشین برای ۲ هفته باید محدود شود.
• مقدار زیادی مایعات بنوشید تا ادرار شما بیشتر شود.

دوران نقاهت بعد از عمل سنگ کلیه

بهبودی پس از جراحی سنگ کلیه بسته به نوع عمل و شرایط هر بیمار متفاوت است. احتمالاً می‌توان فعالیت‌های عادی را در موارد زیر از سر گرفت:

• دو تا سه روز پس از انجام روش سنگ شکنی با موج شوک خارجی یا یورتروسکوپی و لیتوتریپسی با لیزر
• یک تا دو هفته پس از انجام نفرولیتوتومی از راه پوست

با این حال در صورت نصب استنت موقت پس از جراحی، ممکن است برخی از فعالیت‌های روزمره به دلیل درد و برهی ناراحتی‌های خاص محدود شود.

بعد از عمل سنگ کلیه چه بخوریم؟

بعد از عمل سنگ کلیه:

• غذاهای غنی از کلسیم بخورید.
• مصرف نمک خود را محدود کنید.
• روی مصرف پروتئین تمرکز کنید.
• رژیم غذایی پر فیبر را دنبال کنید.
• یک رژیم غذایی متعادل شامل انواع میوه‌ها و سبزیجات تازه، گوشت بدون چربی، محصولات لبنی کم چرب، غلات کامل و آب فراوان است.
• میوه‌های حاوی مقدار زیادی ویتامین C مانند پرتقال، لیمو، گواوا، پاپایا، کیوی و… برای بیماران پس از عمل سنگ کلیه بسیار مفید است.

بهترین نوشیدنی بعد از عمل سنگ کلیه چیست؟

در طول روز مایعات فراوان (آب، آب میوه، شیر) بنوشید. نوشیدن آب کافی برای بدن بسیار مهم است. برای بیمارانی که به تازگی سنگ کلیه را دفع کرده‎اند، آب به افزایش خروجی ادرار برای از بین بردن بقایای سنگ در طول فرآیند سنگ شکنی کمک می‌کند.

عوارض بعد از عمل سنگ کلیه

رایج‌ترین عوارض بعد از عمل سنگ کلیه عبارتند از:

• هماچوری
• تب
• عفونت
• خونریزی
• حالت تهوع
• تنگی حالب
• احساس سوزش هنگام ادرار کردن
• درد شکم
• ناتوانی در دفع ادرار
• ناراحتی استنت

درد بعد از عمل لیزر سنگ کلیه

ممکن است پس از جراحی لیزر همچنان درد داشته باشید. اگر بین کلیه و حالب استنت قرار داشته شده باشد بیشتر درد ناشی از استنت خواهد بود. زیرا می‌تواند روی کلیه یا مثانه ساییده شود.

متن انگلیسی:
Stones that are larger than 7 mm rarely pass without a surgical procedure
ترجمه متن:
سنگ‌هایی که بزرگ‌تر از ۷ میلی متر هستند به ندرت بدون عمل جراحی از بین می‌روند.

saintjohnscancer

خون در ادرار بعد از عمل سنگ کلیه

وجود مقدار کمی خون در ادرار برای چند روز تا چند هفته پس از این روش طبیعی است. عبور قطعات سنگ، التهاب حالب و استنت‌های حالب علل اولیه این خونریزی هستند.

تا زمانی که استنت حالب خارج نشود، خون را در ادرار مشاهده خواهید کرد. این امر پس از این روش قابل انتظار و طبیعی است. اگر ادرار قرمز شد، فعالیت‌های خود را محدود کنید و مایعات زیادی بنوشید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اگر چه که عمل سنگ کلیه به همه افراد پیشنهاد نمی‌شود، اما به بسیاری از افراد و به خصوص افرادی که سنگ بزرگ دارند این روش درمانی توصیه می‌شود. همانطور که گفته شد روش‌های زیادی به عنوان عمل جراحی رفع سنگ کلیه وجود دارد که بنابر تشخیص پزشک انتخاب و انجام می‌شوند.

شما می‌توانید برای پیدا کردن بهترین روش درمانی برای خود از یک پزشک متخصص نفرولوژی یا جراح کلیه و مجاری ادراری مشاوره بگیرید. نوبت ویزیت بهترین پزشکان را هم می‌توانید از طریق وبسایت دکترتو دریافت کنید. دکترتو به شما امکان دریافت نوبت مشاوره هم به صورت حضوری و هم به صورت متنی یا تلفنی با دکتر نفرولوژی آنلاین و متخصص اورولوژی آنلاین را می‌دهد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!