اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟

آنچه در این مقاله می‌خوانید

اختلال شخصیت پارانوئید ، اختلالی همراه با بد گمانی و سوء ظن و بی اعتمادی است. این اختلال زندگی اطرافیان و خود فرد بیمار را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

پارانوئید

اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) جزء گروهی از بیماری های اختلالات شخصیتی به نام “خوشه آ” است که شامل شیوه های عجیب و غریب و غیر عادی از تفکر می باشد. افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید از پارانویا یا بد گمانی، بی اعتمادی ناگهانی و سوء ظن به دیگران، حتی زمانی که هیچ دلیلی برای مشکوک شدن وجود دارد، رنج می برند. این اختلال معمولا در اوایل بزرگسالی شروع می شود و به نظر می رسد در مردان نسبت به زنان بیش تر رایج است.

تشخیص اختلال شخصیت پارانوئید

اگر چه آزمایشی برای تشخیص اختلالات شخصیتی وجود ندارد، در صورت بروز علائم فیزیکی و جسمانی، پس از بررسی سابقه ی پزشکی و روان پزشکی و معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است از تست های تشخیصی مختلف برای تشخیص بیماری های جسمی که می توانند علت علائم باشند، استفاده کند. اگر پزشک دلیلی برای علایم فیزیکی و جسمانی پیدا نکند، ممکن است فرد را به روان پزشک یا روان شناس یا متخصص مراقبت های بهداشتی که به طور خاص برای تشخیص و درمان بیماری های روانی آموزش دیده اند، ارجاع دهد. روان پزشکان و روان شناسان از ابزارهای مصاحبه و ارزیابی طراحی شده برای تشخیص اختلال شخصیت در افراد استفاده می کنند.

مشاوره روانشناسی

با برترین روانشناسان ایران از دیدگاه کاربران

مشاوره حضوری و آنلاین۵۰۰+ خدمت

علائم اختلال شخصیت پارانوئید

افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید همیشه در حالت تدافعی هستند و معتقدند که دیگران به طور مداوم سعی در تحقیر آن ها، آسیب رساندن یا تهدید آن ها دارند. این باورها که به طور کلی بی اساس هستند و عادات سرزنش و بی اعتمادی نسبت به دیگران، ممکن است در توانایی فرد در تشکیل روابط نزدیک، تداخل ایجاد کند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید دارای علائم زیر هستند:

  • شک به تعهد، وفاداری و یا قابل اعتماد بودن دیگران. آن ها باور دارند دیگران قصد سوء استفاده و یا فریب دادنشان را دارند.
  • تمایلی به اعتماد به دیگران و یا فاش کردن اطلاعات شخصی خود را ندارند، به دلیل ترس از این که چنین اطلاعاتی علیه آن ها استفاده خواهد شد.
  • بی گذشت و بی رحم هستند و کینه به دل می گیرند.
  • فوق العاده حساس و غیرقابل انتقاد هستند.
  • از صحبت ها و اظهارات بی گناه و بدون قصد یا نگاه های ناگهانی دیگران، معانی پنهان برداشت می کنند.
  • احساس می کنند دیگران قصد حمله به شخصیت آن ها را دارند درحالی که این موضوع برای دیگران آشکار نیست.
  • به طور کلی این افراد با خشم واکنش خود را بروز می دهند و به سرعت اقدام به تلافی می کنند.
  • سوء ظن های مکرر و بدون دلیل، همسر یا دوستان خود را بی اعتبار و بی وفا می دانند.
  • معمولا در روابط خود با دیگران سرد و دوری جو هستند و حسادت می ورزند و کنترل کننده هستند.
  • باور دارند که در مشکلات یا درگیری ها هیچ نقشی ندارند و معتقدند همیشه حق با آن ها است.
  • در آرامش بخشی و ریلکس کردن مشکل دارند.
  • مختصم، متکبر و استدلالی هستند.

همه از دست شکاک‌ بودنت شاکی هستند؟

هر کسی که شکاکه، پارانویید هست؟ برای تشخیص اختلال پارانوئید به روانشناس مراجعه کن.

عوارض اختلال شخصیت پارانوئید

تفکر و رفتارهای مرتبط با اختلال شخصیت پارانوئید می تواند در توانایی های فرد در حفظ روابط و عملکرد اجتماعی و شرایط کاری وی، اختلال ایجاد کند. در بسیاری از موارد، افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید درگیر جنگ های قانونی و شکایت از افراد یا شرکت هایی هستند که تصور می کنند بر علیه آن ها هستند.

دلایل اختلال شخصیت پارانوئید

علت دقیق اختلال شخصیت پارانوئید شناخته شده نیست، اما به احتمال زیاد علت آن شامل ترکیبی از عوامل زیستی (ژنتیکی) و روانی است. این واقعیت که اختلال شخصیت پارانوئید در افرادی که بستگان نزدیک مبتلا به اسکیزوفرنی دارند، شایع تر است نشان می دهد که ارتباط ژنتیکی بین این دو اختلال وجود دارد. تجارب دوران اولیه ی کودکی از جمله ضربه های فیزیکی یا عاطفی، نیز در ایجاد اختلال شخصیت پارانوئید نقش دارند.

درمان اختلال شخصیت پارانوئید

اگرچه ممکن است پیشگیری از اختلال شخصیت پارانوئید میسر نباشد، اما گاهی اوقات درمان فرد مستعد ابتلا به این بیماری، می تواند در مقابله با علائم و مشکلات این بیماری به وی کمک کند. افرادی که مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید هستند اغلب به دنبال درمان خود نیستند زیرا خودشان را به عنوان مشکل نمی بینند.

برای درمان اختلالات شخصیت پارانوئید، روان درمانی، درمان انتخابی برای اختلالات شخصیت پارانوئید است. درمان اختلالات شخصیت پارانوئید بر افزایش مهارت های کلی مقابله ای، بهبود تعامل اجتماعی، بهبود ارتباطات و افزایش عزت نفس تمرکز می کنند. از آن جا که اعتماد یک عامل مهم در روان درمانی است و افراد مبتلا به اختلالات شخصیت پارانوئید نسبت به دیگران بی اعتماد هستند، لذا درمان افراد مبتلا به اختلالات شخصیت پارانوئید، چالش برانگیز خواهد بود. در نتیجه بسیاری از افراد مبتلا به اختلالات شخصیت پارانوئید برنامه ی درمان خود را دنبال نمی کنند.

داروها عموما در درمان اختلالات شخصیت پارانوئید نقشی ندارند. با این حال اگر علائم فرد شدید باشد یا اگر از مشکل روان شناختی دیگری مانند اضطراب یا افسردگی نیز رنج می برد، داروهایی مانند داروهای ضد اضطراب، داروهای ضد افسردگی یا ضد سایکوز ممکن است توسط روانپزشک تجویز شوند.

آیا در خانواده فرد بسیار شکاکی دارید؟ برای تشخیص و درمان به روانشناس مراجعه کنید.

پیش آگهی اختلال شخصیت پارانوئید

چشم انداز و پیش آگهی افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید متفاوت است. اختلال شخصیت پارانوئید یک اختلال مزمن است به این معنی که در طول زندگی فرد با وی همراه است. اگر چه برخی از افراد با وجود اختلال شخصیت پارانوئید می توانند عملکرد نسبتا خوبی داشته باشند و ازدواج کنند و شاغل باشند، اما برخی دیگر به طور کامل توسط این اختلال عملکردشان کاهش می یابد. از آنجا که افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید به درمان مقاومت نشان می دهند، پیش آگهی اغلب ضعیف است.

تنظیم و ترجمه: نرجس خبازی

امتیاز شما به مقاله:
(3.9از5)
دسته بندی:
منبع:
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره اختلال شخصیت پارانوئید

  1. ناشناس گفت:

    سلام خسته نباشین . دختر هستم
    من تو بچگی پدر و مادرم از نظر عاطفی باهم مشکل داشتن و من با وجود سن کم فحش های رکیک می‌شنیدم و کتک کاری میدیدم و گاهی خودمم آسیب جسمی میدیدم .
    حدودا توی ۶ سالگی نزدیک بود مورد تجاوز قرار بگیرم از طرف یه مردی که فکر کنم اوروفیلی و پدوفیلی داشت . ولی احساس میکردم بهش علاقه داشتم ( احساس میکردم اون میتونست محبتی رو که پدرم ازم دریغ کرد بهم بده ) اما قبل از اینکه دیر بشه نجات پیدا کردم . ولی به اندازه ای آسیب دیدم که تو سن کم به مسائل جنسی کنجکاو شم و زود خودارضاییم شروع شد . نمیدونستم چی هست ولی انجام می‌دادم .
    بعد از اون که به مدرسه رفتم یه بیماری تو مدرسمون اومد و من از ترس بیماری وسواس گرفتم و خیلی خودم رو تمیز میکردم و چند تا تیک عصبی هم گرفته بودم .
    تا ۱۶ سالگی خیلی استرس و اضطراب های شدید میگرفتم . در حد لرزش دست و تنگی نفس . میدونستم اختلال استرس پس از سانحه هست . ولی ناخداگاه تا ۱۸ سالگی استرسم کمتر شد . دلیلشم این بود که سعی کردم روش زندگیمو عوض کنم . کتاب میخوندم ورزش میکردم . برای خودم برنامه ریزی میکردم . از طرفی به کتابای خودشناسی روانشناسی علاقه داشتم و میدونستم برای مبارزه با اختلال استرس پس از سانحه باید یاد بگیرم با سانحه روبرو شم نه اینکه ازش فرار کنم . مدیتیشن هم میکردم . میدونستم یکم وسواس فکری هم دارم . یه چیزی رو بیش از حد چک میکردم . مثلا گاز یا شیر آب . یا برنامه ریزی هام رو . دوست داشتم تو خونه هر چیز دقیقا سر جای خودش باشه . برای اینکه بتونم با وسواسم مقابله کنم میزاشتم فضای اطرافم به هم ریخته بمونه و با خودم میگفتم اگه برنامه ریزیم بد باشه اتفاق خاصی نمیفته لازم نیس هی چک کنم
    حالا یه مدته درگیر کنکورم و یه علائم جدید دارم . دلم میخواد هیجانات جدید رو تجربه کنم حتی اگه اشتباه باشه . موقع خودارضایی به چیزایی فکر میکنم که درست نیست . مثلا یه بار با تجسم همجنسگرایی تلاش میکردم ارضا شم در صورتی که اصلا علاقه ای به این کار ندارم و تا اون لحظه اصلا بهش فکر نکرده بودم . انگار فقط دنبال یه واقعه ی هیجان انگیز بودم . و چند دفعه هم تمایلات اوروفیلی اضافه شد .. و یا حتی خشونت تو رابطه ‌.
    قبلا اینشکلی نبودم ‌. و یه چیزی رو باید اول متنم می‌نوشتم یادم رفت . من از بچگی یکم منزوی و پرخاشگر بودم و زیاد بد اخلاقی میکردم . ممکنه اختلال شخصیت ضد اجتمایی داشته باشم؟ اطرافیانم میگن سرد و بی حسم . از طرفی خودم اصلا احساساتمو نشون نمیدم .

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      ممنونم که با جزییات هیستوری را بیان کردید
      هم می اواند جز تریت اسکیزویید باشید و هم اضطراب ضد اجتماعی و هم هردو را داشته باشید
      با یک سری تست های تخصصی این علایم بهتر تشخیص داده می شود
      بهتر است ابتدا با مشاورانمان تلفنی صحبت کنید
      یا اگر تماس گرفتن برایتان سخت است انلاین مشورت کنید
      https://doctoreto.com/doctors/telehealth/speciality/psychologist

      1. ناشناس گفت:

        ممنونم از راهنماییتون
        خیلی سردرگم بودم . من میدونم باید کمتر تو انزوا باشم . با وجود اینکه دنیای درون خودمو بیشتر دوست دارم ولی به این نتیجه رسیدم که اشتباهه و دارم آسیب میبینم
        آیا اسکیزویید تو ۱۹ سالگی درمان میشه ؟
        اینکه من روش زندگیمو عوض کنم بیشتر بین مردم باشم میتونه منو درمان کنه یا اینکه باید دارو مصرف کنم ؟

        1. همیارِ دکترِتو گفت:

          سلام
          اسکیزویید لزومن نیاز به درمان ندارد
          ویژگی شماست
          قرار نیست مثل همه رفتار کنید
          ولی به تدریج به بیرون خود تمرکز کنید بهتر است

      2. ناشناس گفت:

        ممنونم از کمکتون 🌷

        1. همیارِ دکترِتو گفت:

          تندرست باشید

  2. بهار گفت:

    سلام من در حال آشنایی با فردی هستم ک به شدت خسیس هست وبه شدت وسواس نظافت داره همش در حال دستمال کشیدن خونه و ماشین هست و یک بار یه تکه یخ توی ماشن افتاد از دستم ،کلی ناراحتی کردو همه چیز در منزل باید سرجای خودش باشه میگه همه بی وفا هستن یه بارم بخاطر یه پیامک کاری ک به همکارم داده بودم شروع به زدن خودش روی رگ گردنش کرد و به من تهمت بی وفایی زر ایا این فرد علائم پارانویید رادارد؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بله
      علایم وسواس فکری و پارانویا دارند

  3. فاطمه گفت:

    سلام دوست پسر من همه جا همراهم میومد حتی یه خرید ساده، اوایل فکر می کردم از روی علاقست اما دیدم حتی به یه مکالمه ساده من با یه آقا حساسیت نشون میده و منو محکوم به لاس زدن و… می کرد اگه ازش می خواستم بهم فضا بده و جایی تنها برم باز به یه بهونه دنبالم میومد و تعقیبم می کرد دو سه بار تصمیم به جدایی گرفتم تهدیدم می کرد که بلایی سرم میاره و بعد دوباره تعقیبم می کرد حتی بعد جدایی…
    گوشیم رو هک کرده بود و حتی نسبت به همه آدما شک داشت و می گفت بقیه همه چیو خراب می کنن،یه بار هم تجربه خشونت و دست بزن داشتن ایشون پارانویا بودن؟!

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بله
      هم علایم وسواس فکری و هم پارونویا دارند
      احتمال اسیب زدن به شما هم وجود دارد

  4. فاطمه گفت:

    سلام من با کسی تو رابطه بودم که همه جا همراهم میومد حتی یه خرید ساده، اوایل فکر می کردم از روی علاقست اما دیدم حتی به یه مکالمه ساده من با یه آقا حساسیت نشون میده و منو محکوم به لاس زدن و… می کرد اگه ازش می خواستم بهم فضا بده و جایی تنها برم باز به یه بهونه دنبالم میومد و تعقیبم می کرد دو سه بار تصمیم به جدایی گرفتم تهدیدم می کرد که بلایی سرم میاره و بعد دوباره تعقیبم می کرد حتی بعد جدایی…
    گوشیم رو هک کرده بود و حتی نسبت به همه آدما شک داشت و می گفت بقیه همه چیو خراب می کنن،یه بار هم تجربه خشونت و دست بزن داشتن ایشون پارانویا بودن؟!

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بله
      هم علایم وسواس فکری و هم پارونویا دارند
      احتمال اسیب زدن به شما هم وجود دارد

  5. مینا گفت:

    من کسی که دوستم داره اگر دیر برم خونه یا بعضی وقت ها که سرکار هست برم جایی

    بهش بگم گوشیم شارژ نداره جا میگذارم نگران نباش یا حتی نمی گذاره با استپ یا خط بشینم
    میگه که با آژانس برو من دوست ندارم
    یا حتی با دوستام نمی گذاره برم بیرون
    میگه من به تو اعتماد دارم وجامعه خراب شده
    آیا اینا بیماری هست ؟

    وقتی ساعت ۱۲ میرسم خونه ناراحت میشه و وقتی توضیح میدم
    میگه بیخیال ولش گذشته می‌خوام بدونم آیا بیماری پارانویید داره ؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      این علایم پارانویید نیست

  6. ناشناس گفت:

    سلام من فردی که دوستم داره

    گیر بهم نمی‌ده یا اینکه از جمع دوری کنه

    اما اگر دیر برم خونه یا اینکه مثلاً بهش بگم گوشیم شارژ ندارن میگذارم خونه می رم بیرون و ساعت ۱۲ برسم خونه ناراحت میشه
    و در رفع یک دقیقه میگه بیخیال
    آیا بیماری پارا نویید داره ؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      خیر

  7. زیبا گفت:

    سلام.
    همسرم اختلال پارانویید دارن و بسیار به من و فرزندم آسیب روحی و جسمی وارد کردن.من به روانشناس مراجعه کردم ولی ایشون حاضر نیستند در جلسات شرکت کنند و گفتند بخاطر اینکه مشاوره رفتی پس به من خیانت کردی و قصد جدایی دارند.ایشون اصلا نتوانستند مرا در زندگی باور کنند.

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بله حق باشماست
      انتخاب رفتار درست با چنین افرادی بسیار پیچیده است
      بهتر است خودتان در حال مشاوره باشید
      و از شخص سومی برای قانع کردنشان برای رفتن به پزشک کمک بخواهید

  8. ناشناس گفت:

    سلام ببخشید این مقاله چند صفحه است

  9. هانی گفت:

    سلام.
    من شخصی هستم که اصلا دیگران رو باور ندارم.احساس میکنم دارن بهم دروغ میگن.کلا به همه چی شک دارم.چیزیو به راحتی باور نمیکنم.
    چیکار باید بکنم؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      در حالت شدید ممکن است پارانویا باشد
      ولی به معنی پارانویا نیستید
      بهتر است بطور تخصصی و با جزییات با مشاوران ما صحبت کنید

      https://doctoreto.com/doctors/telehealth/speciality/psychologist

    2. الی گفت:

      کسی که دوستش دارم منزوی هست به هیچ کسی اعتماد ندارد و از جمع و اجتماع دوری می‌کند زیاد انتقاد میکنه و همیشه شک داره که من چیزی رو ازش پنهون میکنم و مخفی کاری دارم یکبارهم مکالمات منو ضبط کرده و میگه میخواستم مدرک ازت داشته باشم. یکبار متوجه شدم گل مصرف می‌کند سیگارهم زیاد مصرف می‌کند ‌درخانواده اش خیانت دیده. ایشون به این بیماری دچار هست یا بعلت مصرف گل شکاک شده؟راه حل لطفا؟

      1. همیارِ دکترِتو گفت:

        سلام
        هردو مورد ممکن است
        اما نحوه برخورد شما با این فرد مهم است
        بهتر است با مشاوران ما بصورت تلفنی مشورت کنید
        https://doctoreto.com/doctors/telehealth/speciality/psychologist

  10. ساحل گفت:

    لطفاً این موضوع رو هم توضیح دهید که اطرافیان چه برخوردی با این بیماران داشته باشند

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      اطرافیان فرد هم می‌توانند با حمایت و یادگیری کنترل علائم بیماری، تا حد زیادی در مدیریت شرایط موثر باشند. خانواده‌ها قادرند از طریق هماهنگی با درمان‌گر، یادگیری نحوه ارتباط درست و حمایت از یکدیگر در زندگی، این مشکل را کنترل و مدیریت کنند. متخصصان توصیه می‌کنند برای رفتار با فرد پارانوئید موارد زیر را رعایت کنید:
      مشارکت در روند درمان
      اعتمادسازی نسبت به پزشک
      مراقبت‌های جسمی
      ایجاد آرامش و عدم تحریک بیمار

      1. نیما گفت:

        سلام من زندگیم مثله جهنم شده از دست کسی چیزی نمی‌خورم فقط از دست زنم یامادرم چیزی درست کرده باشن میخورم احساس میکنم نکنه تو غذام سم یا مواد مخدر ریختن اگر با کسی رودرواسی کنم از دستش چیزی بخورم بیچاره میشم تا شب و

        1. همیارِ دکترِتو گفت:

          سلام
          بله واقعا شرایط سختی است
          در بیشتر موارد وسواس فکری و پارونویا با دارو قابل کنترل است
          زیر نظر روانپزشک باشید

          https://doctoreto.com/doctors/speciality/psychiatrist