فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
سینوزیت یکی از شایع‌ترین اختلالات التهابی دستگاه تنفس فوقانی است که در اثر انسداد مسیرهای تخلیه و تجمع ترشحات در حفره‌های سینوسی رخ می‌دهد. این سینوس‌ها نقش مهمی در مرطوب کردن هوای استنشاقی و کاهش وزن جمجمه دارند، اما در صورت التهاب، می‌توانند موجب درد، فشار و اختلال در بویایی شوند. عوامل مختلفی مانند عفونت‌های ویروسی، آلرژی، آلودگی و تغییرات فشاری در بروز این وضعیت نقش دارند. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، از پیشرفت بیماری و بروز عوارض چشمی یا مغزی جلوگیری می‌کند. درک علت‌ها، علائم و روش‌های درمان، به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک می‌کند. در این مطلب از دکترتو، با سینوزیت آشنا می‌شوید.
سینوزیت چیست؟
سینوزیت به التهاب یا تورم مخاط پوشاننده حفره‌های سینوسی اطراف بینی گفته میشود. این سینوس‌ها فضاهای پر از هوا در استخوان‌های صورت و جمجمه هستند که وظیفه مرطوب کردن و تصفیه هوای تنفسی، سبک‌تر کردن وزن سر و بهبود طنین صدا را بر عهده دارند. زمانی‌که مجاری سینوس‌ها به‌دلیل عواملی مانند عفونت ویروسی، آلرژی، تحریک ناشی از آلودگی یا تغییرات فشاری مسدود می‌شوند، ترشحات درون آن‌ها تجمع پیدا کرده و زمینه التهاب فراهم میشود. سینوزیت می‌تواند حاد (کوتاه‌مدت) یا مزمن (طولانی‌مدت) باشد و شدت آن بسته به علت زمینه‌ای و مدت التهاب متفاوت است.
در این ویدئو دکتر حمید حسنی نائینی دکتر فوق تخصص گوش و حلق و بینی و سینوزیت در مورد بیماری عفونت سینوس‌ها با شما صحبت می‌کنند.
علائم سینوزیت کدامند؟
سینوزیت زمانی رخ می‌دهد که پوشش داخلی سینوس‌ها متورم یا ملتهب شود و مسیر تخلیه ترشحات بسته گردد. این وضعیت باعث تجمع مخاط، افزایش فشار در ناحیه صورت و ایجاد علائم تنفسی و عمومی میشود. شدت علائم می‌تواند از یک سرماخوردگی ساده تا التهاب طولانی‌مدت متغیر باشد و در صورت تداوم نیاز به بررسی پزشکی دارد. علائم شایع سینوزیت عبارت‌اند از:
- گرفتگی یا انسداد بینی
- ترشحات غلیظ زرد یا سبز از بینی یا پشت حلق
- احساس فشار یا درد در اطراف چشم، پیشانی و گونه‌ها
- کاهش یا از بین رفتن حس بویایی و چشایی
- سردرد و احساس سنگینی سر
- بوی بد دهان یا طعم ناخوشایند
- تب خفیف و خستگی
- سرفه مداوم، به‌ویژه هنگام شب
علائم سینوزیت پیشانی
درد مداوم در قسمت پیشانی، سنگینی سر و فشار پشت چشم‌ها از نشانه‌های مشخص سینوزیت پیشانی هستند. این نوع التهاب معمولاً زمانی رخ می‌دهد که مسیر تخلیه سینوس‌های بالای چشم مسدود شود و ترشحات در آن ناحیه جمع شوند. در نتیجه، درد هنگام خم شدن، صبح‌ها پس از بیدار شدن یا در هوای سرد بیشتر احساس میشود. علائم سینوزیت پیشانی عبارت‌اند از:
- درد یا احساس فشار در پیشانی و اطراف چشم‌ها
- سردرد شدید در بخش جلوی سر
- گرفتگی یا آبریزش بینی
- ترشحات غلیظ زرد یا سبز رنگ
- کاهش یا از بین رفتن حس بویایی
- تورم اطراف چشم یا پلک‌ها
- تب خفیف و احساس خستگی عمومی
- افزایش درد در صبح یا هنگام خم شدن
علائم سینوزیت چشمی
سینوزیت چشمی زمانی رخ می‌دهد که التهاب یا عفونت سینوس‌های اطراف چشم، به بافت‌های چشمی گسترش پیدا کند. این وضعیت معمولاً در اثر سینوزیت پیشانی یا سینوزیت استخوان غربالی (اتموئید) ایجاد میشود و می‌تواند باعث درد، تورم و اختلال در بینایی شود. در چنین حالتی، تأخیر در درمان ممکن است به عوارض جدی‌تری منجر شود و نیاز به ارزیابی فوری پزشک دارد. علائم شایع سینوزیت چشمی شامل موارد زیر است:
- درد یا فشار در اطراف چشم‌ها و پل بینی
- تورم یا قرمزی پلک‌ها
- احساس درد هنگام حرکت دادن چشم‌ها
- دوبینی یا کاهش دید
- بیرون‌زدگی خفیف چشم (پروپتوز)
- تب و احساس خستگی عمومی
- ترشحات چرکی از بینی یا گوشه چشم
- حساسیت به نور و اشک‌ریزش مداوم
متن انگلیسی: «About 70% of sinus infections go away within two weeks without antibiotics.»
به نقل از سایت mayoclinichealthsystem
ترجمه فارسی: «حدود ۷۰ درصد از عفونت‌های سینوسی در عرض دو هفته بدون آنتی‌بیوتیک از بین می‌روند.»
در سینوزیت کجای سردرد میگیرد؟
در سینوزیت، نوع و محل سردرد بستگی به سینوسی دارد که دچار التهاب شده است. چون هر گروه از سینوس‌ها در ناحیه خاصی از صورت و جمجمه قرار دارند، درد هم در همان نواحی احساس میشود. سردرد معمولاً به صورت درد یا فشار سنگین است، نه ضربان‌دار، و با خم شدن یا تغییر وضعیت سر شدت میگیرد. محل سردرد در انواع سینوزیت به‌طور معمول به این شکل است:
- سینوزیت پیشانی: درد در ناحیه پیشانی، بالای چشم‌ها و معمولاً در صبح‌ها شدیدتر است.
- سینوزیت فکی (ماگزیلاری): درد در گونه‌ها، فک بالا، دندان‌های بالایی یا اطراف بینی احساس میشود.
- سینوزیت استخوان غربالی (اتموئید): درد بین چشم‌ها، پل بینی و گاهی پشت چشم‌ها دیده میشود.
- سینوزیت اسفنویید: درد در عمق سر، پشت چشم یا گاهی در ناحیه پس‌سری (پشت سر) بروز می‌کند.
سردرد، گرفتگی بینی و فشار اطراف چشم داری؟
برای بررسی دقیق، نوبت پزشک گوش و حلق و بینی بگیر.
علت ایجاد سینوزیت چیست؟
سینوزیت معمولاً زمانی ایجاد میشود که مجرای تخلیه سینوس‌ها مسدود شود و ترشحات درون آن‌ها جمع گردد؛ در نتیجه محیطی مناسب برای رشد میکروب‌ها و التهاب ایجاد میشود. عوامل مختلفی می‌توانند این انسداد را به‌وجود آورند یا تشدید کنند. مهم‌ترین علل ایجاد سینوزیت عبارت‌اند از:
- عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی دستگاه تنفسی (به‌ویژه پس از سرماخوردگی)
- آلرژی‌های فصلی یا دائمی که باعث تورم مخاط بینی می‌شوند
- پولیپ یا توده‌های غیرسرطانی در بینی
- انحراف تیغه بینی و ناهنجاری‌های ساختاری سینوس‌ها
- تماس طولانی‌مدت با دود سیگار، آلودگی یا مواد شیمیایی تحریک‌کننده
- تغییرات ناگهانی دما یا فشار هوا (مانند پرواز یا غواصی)
- ضعف سیستم ایمنی یا بیماری‌های زمینه‌ای مانند آسم و فیبروز کیستیک
چه کسانی بیشتر در معرض سینوزیت هستند؟
احتمال ابتلا به سینوزیت در افرادی که دچار التهاب مکرر مجاری تنفسی یا مشکلات ساختاری بینی هستند، بیشتر است. ضعف سیستم ایمنی و تماس با عوامل محرک نیز نقش مهمی در افزایش خطر ابتلا دارند. افراد در معرض خطر بیشتر سینوزیت عبارت‌اند از:
- مبتلایان به آلرژی‌های تنفسی یا فصلی
- افرادی با انحراف تیغه بینی یا پولیپ بینی
- کسانی که مکرراً دچار سرماخوردگی یا عفونت‌های ویروسی می‌شوند
- بیماران مبتلا به آسم یا فیبروز کیستیک
- افرادی که در معرض دود سیگار، آلودگی یا مواد شیمیایی هستند
- افراد دارای ضعف سیستم ایمنی یا مبتلا به دیابت
- کودکان در مهدکودک‌ها و بزرگسالانی که در محیط‌های شلوغ کار می‌کنند
برای تشخیص و درمان سینوزیت همین حالا نوبت دکترتو بگیر.
سينوزيت چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص سینوزیت معمولاً بر اساس علائم بالینی و معاینه فیزیکی توسط پزشک انجام میشود، اما در موارد مزمن یا پیچیده ممکن است به بررسی‌های تکمیلی نیاز باشد. پزشک با پرسیدن سابقه علائم (مانند گرفتگی بینی، ترشحات چرکی، درد صورت و کاهش بویایی) و معاینه داخل بینی با ابزار مخصوص، احتمال سینوزیت را ارزیابی می‌کند. روش‌های تشخیص سینوزیت عبارت‌اند از:
- در برخی موارد خاص، نمونه‌برداری از ترشحات سینوسی برای تشخیص نوع عفونت
- معاینه فیزیکی و بررسی ترشحات یا تورم داخل بینی
- آندوسکوپی بینی برای مشاهده دقیق‌تر سینوس‌ها و میزان التهاب
- سی‌تی‌اسکن (CT Scan) جهت بررسی انسداد یا وجود پولیپ در سینوس‌ها
- تست آلرژی برای شناسایی عوامل تحریک‌کننده در موارد مزمن
درمان سینوزیت چگونه است؟
در سال‌های اخیر درمان سینوزیت پیشرفت زیادی داشته و از روش‌های محدود گذشته فراتر رفته است. امروزه هدف اصلی، کاهش التهاب، باز کردن مسیر سینوس‌ها و پیشگیری از عود مکرر بیماری است. درمان‌ها شامل داروهای بیولوژیک مانند دوپیلوماب و اومالیزوماب برای سینوزیت مزمن و پولیپ بینی، اسپری‌های کورتونی پیشرفته و شست‌وشوی منظم بینی، و در موارد مقاوم، جراحی اندوسکوپیک کم‌تهاجمی (FESS) هستند. همچنین کنترل آلرژی، مرطوب نگه داشتن هوا، نوشیدن مایعات کافی و پرهیز از دود سیگار نقش مهمی در کاهش علائم و جلوگیری از بازگشت بیماری دارند.
متن انگلیسی: «To ease sinus discomfort, aim to drink plenty of fluids and use a humidifier to keep the air moist.»
به نقل از سایت healthline
ترجمه فارسی: «برای کاهش ناراحتی سینوسی، سعی کنید مقدار زیادی مایعات بنوشید و از یک مرطوب‌کننده برای مرطوب نگه داشتن هوا استفاده کنید.»
عوارض سینوزیت چیست؟
در بیشتر موارد سینوزیت خفیف است و با درمان دارویی یا مراقبت‌های خانگی برطرف میشود، اما اگر به‌موقع درمان نشود، ممکن است باعث گسترش عفونت و بروز مشکلات جدی‌تر شود. از مهم‌ترین عوارض سینوزیت می‌توان به عفونت چشمی (تورم پلک و کاهش دید)، مننژیت (عفونت پرده‌های مغزی)، آبسه مغزی، استئومیلیت (عفونت استخوان پیشانی یا گونه) و سپسیس (عفونت خونی) اشاره کرد. همچنین التهاب طولانی‌مدت می‌تواند موجب گرفتگی مداوم بینی، خستگی، کاهش یا از بین رفتن حس بویایی، سردردهای مزمن و اختلال در خواب شود. در کودکان، سینوزیت درمان‌نشده ممکن است بر رشد صورت و تنفس طبیعی تأثیر منفی بگذارد. درمان به‌موقع و پیگیری منظم با پزشک برای پیشگیری از این عوارض ضروری است.
انواع سینوزیت کدامند؟
سینوزیت بر اساس مدت زمان، علت ایجاد و محل درگیری سینوس‌ها به چند نوع مختلف تقسیم میشود. این بیماری می‌تواند حاد، مزمن یا عودکننده باشد و شدت آن از گرفتگی خفیف بینی تا التهاب شدید با درد صورت متفاوت است. شناخت نوع سینوزیت به پزشک کمک می‌کند تا درمان مناسب‌تری مانند دارو، اسپری یا جراحی را انتخاب کند. انواع سینوزیت عبارت‌اند از:
- سینوزیت حاد: التهاب کوتاه‌مدت سینوس‌ها که معمولاً کمتر از ۴ هفته طول می‌کشد و اغلب در اثر سرماخوردگی یا عفونت ویروسی ایجاد میشود.
- سینوزیت تحت‌حاد: نوعی التهاب طولانی‌تر که بین ۴ تا ۱۲ هفته ادامه دارد و معمولاً در مرحله بین سینوزیت حاد و مزمن دیده میشود.
- سینوزیت مزمن: التهاب مداوم و طولانی‌مدت (بیش از ۱۲ هفته) که ممکن است به‌دلیل آلرژی، پولیپ بینی یا مشکلات ساختاری ایجاد شود.
- سینوزیت عودکننده: حالتی است که بیمار در طول سال چند بار دچار حملات مکرر سینوزیت حاد میشود.
- سینوزیت باکتریایی، ویروسی یا قارچی: تقسیم‌بندی بر اساس نوع عامل عفونت که شدت و درمان هرکدام متفاوت است.
| نوع سینوزیت | تعریف یا علت اصلی | ویژگی‌ها و درمان اولیه |
|---|---|---|
| سینوزیت حاد ویروسی | معمولاً کمتر از ۴ هفته و پس از سرماخوردگی ایجاد میشود | شایع‌ترین نوع؛ معمولاً خودبه‌خود و با درمان‌های حمایتی مثل اسپری بینی و شست‌وشوی سالین بهبود می‌یابد. |
| سینوزیت حاد باکتریایی | زمانی که علائم شدید یا بیش از ۱۰ روز طول بکشند | نیاز به ارزیابی پزشک دارد؛ در برخی موارد آنتی‌بیوتیک تجویز میشود. |
| سینوزیت تحت‌حاد | بین ۴ تا ۱۲ هفته ادامه دارد | درمان بسته به شدت علائم از مراقبت خانگی تا داروهای تجویزی متغیر است. |
| سینوزیت مزمن | بیش از ۱۲ هفته طول می‌کشد و ممکن است با پولیپ بینی همراه باشد | معمولاً نیاز به اسپری کورتونی، شست‌وشوی مداوم و در موارد مقاوم، جراحی اندوسکوپیک دارد. |
| سینوزیت قارچی غیرتهاجمی (مثل AFRS یا fungal ball) | در افراد با سیستم ایمنی سالم رخ می‌دهد | ناشی از واکنش آلرژیک به قارچ‌های محیطی؛ ممکن است درمان دارویی یا جراحی لازم شود. |
| سینوزیت قارچی تهاجمی | بیشتر در افراد با ضعف ایمنی دیده میشود | حالت خطرناک و اورژانسی؛ نیاز به درمان ضدقارچ سیستمیک و جراحی فوری دارد. |
چگونه از سینوزیت پیشگیری کنیم؟
پیشگیری از سینوزیت با حفظ سلامت راه‌های تنفسی و جلوگیری از التهاب مداوم بینی امکان‌پذیر است. رعایت چند عادت ساده می‌تواند احتمال ابتلا یا عود بیماری را تا حد زیادی کاهش دهد. راه‌های پیشگیری از سینوزیت عبارت‌اند از:
- استراحت کافی و کاهش استرس برای کمک به عملکرد بهتر سیستم تنفسی
- شست‌وشوی منظم بینی با محلول نمکی برای پاک‌سازی ترشحات و آلاینده‌ها
- پرهیز از قرار گرفتن در معرض دود سیگار، گردوغبار و آلودگی هوا
- مرطوب نگه داشتن هوای محیط با دستگاه رطوبت‌ساز به‌ویژه در فصل‌های خشک
- درمان به‌موقع آلرژی‌ها و سرماخوردگی‌ها برای جلوگیری از التهاب مزمن سینوس
- نوشیدن آب کافی و حفظ تغذیه سالم برای تقویت سیستم ایمنی
۴.۷ (۱۲۰۰ نظر)۴.۸ (۹۱۶ نظر)۴.۹ (۸۳۳ نظر)۴.۶ (۸۷۱ نظر)۴.۸ (۸۲۱ نظر)۴.۸ (۶۶۰ نظر)نتیجه گیری
سینوزیت وضعیتی التهابی است که در نتیجه انسداد مجاری سینوسی و تجمع ترشحات درون آن‌ها به‌وجود می‌آید. این بیماری می‌تواند به‌صورت حاد، مزمن یا عودکننده ظاهر شود و علائمی مانند گرفتگی بینی، فشار در صورت و سردرد ایجاد کند. تشخیص بر اساس علائم و در صورت نیاز، تصویربرداری یا آندوسکوپی انجام میشود. درمان نیز بسته به نوع و شدت بیماری، شامل داروهای ضدالتهاب، اسپری‌های بینی، شست‌وشوی منظم و در موارد مقاوم، جراحی کم‌تهاجمی است. کنترل آلرژی، پرهیز از آلودگی و تقویت ایمنی بدن از عوامل مؤثر در پیشگیری محسوب می‌شوند.
دکتر تو مراقب سلامتی شماست!
دوماه مریزم خوب نمی شم
سلام. اگر علائم سینوزیت شما بیش از دو ماه ادامه دارد و به درمان‌های معمول پاسخ نداده است، ممکن است سینوزیت مزمن باشد یا علت دیگری داشته باشد. بهتر است به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید تا معاینه دقیق انجام شود و در صورت نیاز آزمایش یا سی‌تی‌اسکن سینوس‌ها گرفته شود. درمان ممکن است شامل داروهای مخصوص، شستشوی بینی و در برخی موارد جراحی باشد.
متخصص گوش و حلق و بینی
سلام خسته نباشید . من ترشحات بینی زرد و خلط سفید پشت حلق دارم. چشمام و اطراف پیشانیم درد میکنه . دارو سفکسیم مصرف میکنم آیا خوبه؟
سلام
ترشحات زرد بینی، خلط پشت حلق و درد نواحی اطراف چشم و پیشانی می‌تواند نشانه سینوزیت یا عفونت باکتریایی باشد. سفکسیم ممکن است برای برخی عفونت‌ها مؤثر باشد، اما اگر علائم شما شدید باشد یا بعد از چند روز بهبود نیابد، بهتر است دوباره به پزشک مراجعه کنید تا نوع عفونت و نیاز به داروی دیگر یا درمان تکمیلی بررسی شود. همچنین استراحت کافی، نوشیدن مایعات و شستشوی بینی با محلول سالین می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.
متخصص گوش و حلق و بینی
سلام چند روزی هست که در نقاطی همچون بالای ابرو ها،پیشانی،و چشم درد دارم همچنین بوی بد دهان دارم که علت اونو میدونم لوزم عفونت کرده و میخوام برم عمل
ولی آبریزش ندارم و فقط درد در نقاطی که گفته شد دارم اینم بگم موتور رو بدون کلاه سوار میشم و از گوشی زیاد استفاده می کنم تورو خدا کمک کنید آیا سینوزیت دارم یا مشکل از چی هست
سلام، با توجه به درد در نواحی پیشانی، بالای ابروها و اطراف چشم‌ها همراه با بوی بد دهان، احتمال ابتلا به سینوزیت مزمن وجود دارد، حتی اگر آبریزش بینی نداشته باشید. این دردها اغلب ناشی از التهاب یا عفونت سینوس‌ها هستند که ممکن است به‌واسطه‌ی عفونت لوزه‌ها تشدید شده باشند. استفاده‌ی زیاد از گوشی و سوار شدن موتور بدون کلاه نیز می‌تواند باعث تحریک سینوس‌ها یا عضلات سر و گردن شود و درد را افزایش دهد. توصیه میشود برای تشخیص دقیق، معاینه توسط پزشک متخصص گوش و حلق و بینی (ENT) انجام دهید و در صورت لزوم تصویربرداری مانند سی‌تی‌اسکن سینوس درخواست شود. پیگیری درمان لوزه‌ها نیز بسیار مهم است.
متخصص گوش و حلق و بینی