اختلال پرخوابی (هایپرسومنیا) چیست و چه علل و درمانی دارد؟

آنچه در این مقاله می‌خوانید

پرخوابی یا هایپرسومنیا به معنای ناتوانی در بیدار و هوشیار ماندن در طول روز با وجود داشتن خواب زیاد شبانه است. هیپرسومنیا زندگی کاری، زندگی اجتماعی و زندگی خانوادگی فرد را به چالش می‌کشد. این بیماری معمولا با دارودرمانی و شرکت در گروه‌های آموزشی و حمایتی کنترل می‌شود.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 5 دقیقه
اختلال پرخوابی (هایپرسومنیا) چیست و چه علل و درمانی دارد؟

هیپرسومنیا یا پرخوابی یک نوع اختلال خواب است که با خواب‌آلودگی بیش‌ازحد در طول روز حتی با وجود خواب کافی در شب مشخص می‌شود. برای افراد مبتلا به اختلال هیپرسومنیا معمولا بیدار شدن دشوار است و ممکن است نیاز به چند بار چرت‌زدن در طول روز داشته‌باشند. این وضعیت می‌تواند به شدت روی عملکرد روزانه و کیفیت زندگی تأثیر بگذارد. اگر شما هم این علائم را دارید، اولین راه این است که علت آن را پیدا کنید. به همین منظور، می‌توانید از بهترین متخصصان روانپزشکی یا اعصاب و روان در سایت دکترتو نوبت بگیرید یا با آنها مشاوره آنلاین و تلفنی برقرار کنید.

اختلال پرخوابی (هایپرسومنیا) چیست؟

‌پرخوابی، که اشاره به خواب‌آلودگی بیش‌ازحد دارد، نوعی اختلال خواب است که در آن فرد در طول روز به سختی بیدار می‌ماند. افرادی که پرخوابی دارند می‌توانند در هر زمان به خواب بروند و ممکن است مشکلات دیگر مرتبط با خواب، از جمله کمبود انرژی و مشکلات تمرکز را تجربه کنند. بر اساس گزارش بنیاد ملی خواب، تا ۴۰ درصد از مردم گاهی اوقات علائم خواب بیش‌ازحد دارند.

هیپرسومنیا می‌تواند به اشکال مختلفی مانند هیپرسومنیای اولیه (فقط همراه با خستگی مفرط)، هیپرسومنیا ثانویه (همراه با ایجاد مشکل در سبک زندگی روزانه و بیماری آپنه خواب، پارکینسون، خستگی مفرط و نارسایی کلیه)، هیپرسومنیا ایدیوپاتیک، نارکولپسی و سندرم کلاین‐لوین ظاهر شود.

مشاوره روانشناسی

با برترین روانشناسان ایران از دیدگاه کاربران

مشاوره حضوری و آنلاین۵۰۰+ خدمت

علائم اختلال پرخوابی

علائم مرتبط با هیپرسومنیا یا پرخوابی معمولا شامل خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز (حتی در زمان کار یا رانندگی)، مشکل در بیدار شدن، چرت‌زدن مداوم و کاتاپلکسی (از دست دادن ناگهانی کنترل عضلانی به دلیل تجربه احساسات شدید مثل خندیدن) هستند. همچنین بیماری هایپرسومنیا می‌تواند با تحریک‌پذیری، اختلال شناختی و اختلالات خلق و خو همراه شود که به شدت روی سلامت کلی بدن و عملکرد فردی تأثیر می‌گذارد.

علت پرخوابیعلائم پرخوابی
اختلالات خواب نارکولپسی (خواب آلودگی در روز)خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز
آپنه خواب (قطع تنفس در طول خواب)مشکل در بیدار شدن
خواب کافی نداشتن در طول شب (محرومیت از خواب)چرت‌زدن مداوم
اضافه وزنکاتاپلکسی
جدول بیماری هایپرسومنیا

علت پرخوابی (خواب زیاد نشانه چیست؟)

مهمترین علت خواب زیاد از نظر روانشناسی ابتلا به بیماری‌ها خلقی مانند افسردگی است. اگر فرد بیماری روحی یا تروما نداشته باشد، ممکن است به دلیل کمبود خواب یا استرس نیاز به پرخوابی را احساس کند.

برای بیماری هایپرسومنیا چندین علت بالقوه وجود دارد، از جمله:

  • اختلالات خواب مانند بیماری نارکولپسی (خواب آلودگی در روز)
  • آپنه خواب (قطع تنفس در طول خواب)
  • خواب کافی نداشتن در طول شب (محرومیت از خواب)
  • اضافه وزن
  • مصرف مواد مخدر یا الکل
  • آسیب به سر یا بیماری عصبی، از قبیل مولتیپل اسکلروز یا بیماری پارکینسون
  • داروهای تجویزی مانند آرام‌بخش یا آنتی‌هیستامین
  • ژنتیک و سابقه خانوادگی پر خوابی

متن انگلیسی:
Hypersomnia is more common in females than males. It’s thought to affect about 5% of the population. It’s usually diagnosed in adolescence or young adulthood (mean age is 17 to 24 years).
ترجمه فارسی:
هیپرسومنیا (پرخوابی) در زنان بیشتر از مردان شایع است. تصور می‌شود این اختلال حدود ۵ درصد از جمعیت را تحت تاثیر قرار می‌دهد. هیپرسومنیا معمولا در نوجوانی یا جوانی (بین سنین ۱۷ تا ۲۴ سال) تشخیص داده می‌شود.

به نقل از سایت my.clevelandclinic

علت خواب زیاد در زنان

خواب زیاد در زنان به دلیل تغییرات هورمونی (در دوران قاعدگی یا یائسگی)، کم کاری تیروئید یا افسردگی، آپنه خواب که در زنان سایع‌تر است و مصرف داروهایی مانند داروی ضدافسردگی و مسکن خواب‌آور ایجاد می‌شود.

علت خواب زیاد در زنان چیست؟
معمولا علت خواب زیاد در زنان تغییرات هورمونی است.

دلیل پر خوابی در بارداری

علت خوابیدن زیاد برای زنان باردار معمولا افزایش سطح هورمون‌ها (به ویژه پروژسترون که باعث خواب‌آلودگی و خستگی در طول روز می‌شود)، خستگی جسمی و عاطفی، کمبود آهن و اختلالات خواب مانند آپنه خواب است که می‌تواند در دوران بارداری رخ دهد و روی سلامت مادر تأثیر بگذارد.

علت خواب زیاد در مردان

علت خواب آلودگی زیاد در مردان معمولا به دلیل سبک کاری طولانی مدت است اما عواملی مانند آپنه خواب انسدادی، اختلالات عصبی مانند بیماری پارکینسون و افسردگی، استفاده از داروهایی مانند مسکن و مصرف الکل هم می‌توانند علت تمایل به خواب زیاد باشند.

علت خواب زیاد در کودکان

تمایل به خواب زیاد در کودکان بیشتر به دلیل پرتحرکی رخ می‌‌دهد. همچنین کودکان نیز مانند بزرگسالان می‌توانند درگیر آپنه خواب یا مشکل در خوابیدن و سندرم کلاین‐لوین شوند. سندرم کلاین‐لوین یک اختلال نادر است که می‌تواند منجر به خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز شود.

علت پرخوابی و خستگی

معمولا احساس خستگی مداوم همراه با پرخوابی به دلیل فعالیت شدید یا کمبود آهن یا ویتامین بدن اتفاق می‌افتد. افسردگی، دیابت، بیماری قلبی، سندرم خستگی مزمن، بیماری آنفولانزا، کم‌کاری تیروئید، بیماری سلیاک، سوءتغذیه و انواع سرطان هم می‌توانند در ایجاد آن دخیل باشند.

خواب زیاد نشانه کمبود کدام ویتامین است؟

کمبود ویتامین و مواد معدنی از جمله ویتامین B2 ،B3 ،B5 ،B6 ،B9 ،B12 ،C ،D، آهن و منیزیم از شایع‌ترین علت خوابیدن زیاد (اختلال هایپرسومنیا) و خستگی غیر قابل توضیح هستند. کمبود ویتامین d بیش از ۵۰ درصد از جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار داده که حدود ۱۲.۵ درصد از آنها با کم خونی فقر آهن دست و پنجه نرم می‌کنند.

آیا شما هم علائم بیماری هایپرسومنیا را دارید؟

برای تشخیص دقیق همین الان نوبت بگیرید.

تشخیص اختلال هایپرسومنیا یا پرخوابی

اگر به طور مداوم در طول روز احساس خواب‌آلودگی و خواب بیش از اندازه می‌کنید، با پزشک خود صحبت کنید. در تشخیص پرخوابی پزشک از عادات خواب شما سوال می‌کند، چه مقدار در شب می‌خوابید، آیا در طول شب بیدار می‌شوید و در طول روز احساس خستگی و خواب‌آلودگی می‌کنید یا خیر. پزشک همچنین می‌خواهد بداند که آیا شما دچار مشکلات عاطفی هستید یا داروهایی را مصرف می‌کنید که ممکن است در خواب شما اختلال ایجاد کنند.

پزشک متخصص ممکن است نیاز به انجام برخی از تست‌ها از جمله آزمایش خون، اسکن کامپیوتری (CT) و یک آزمایش خواب به نام پلی سومنوگرافی را لازم بداند. در برخی موارد، الکتروانسفالوگرافی (EEG) که فعالیت الکتریکی مغز را اندازه گیری می‌کند هم باید انجام شود.

درمان اختلال پرخوابی یا خواب زیاد

اگر پرخوابی یا خواب بیش از اندازه در شما تشخیص داده شود، پزشک می‌تواند داروهای مختلفی برای درمان آن از جمله محرک‌ها، داروهای ضد افسردگی و چندین داروی جدید مانند مُدافینیل (Provigil) و سدیم اکسیبات (Xyrem) تجویز کند.

اگر با آپنه ناشی از خواب تشخیص داده شود، پزشک شما ممکن است یک درمان شناخته‌شده به عنوان فشار مداوم مثبت راه هوایی یا CPAP را تجویز کند. با CPAP، در حالی که در خواب هستید، ماسک روی بینی خود می‌گذارید. دستگاهی که جریان پیوسته هوا را به مجرای بینی هدایت می‌کند، به ماسک وصل می‌شود. فشار هوا از طریق مجرای بینی باعث می‌شود مسیرهای هوایی باز شوند.

به علاوه اگر دارویی مصرف کنید که موجب خواب‌آلودگی شما می‌شود، با پزشک خود در مورد تغییر آن به دارویی که خواب آوری کمتری دارد مشورت کنید. شما همچنین می‌توانید قبل از خواب به رختخواب بروید تا خواب بیشتری را در شب داشته باشید و از مصرف الکل و کافئین پرهیز کنید.

قرص درمان پرخوابی

مودافینیل برای درمان خواب‌آلودگی بیش از حد ناشی از نارکولپسی (شرایطی که باعث خواب‌آلودگی زیاد در طول روز می‌شود) یا اختلال خواب هایپرسومنیا می‌تواند موثر باشد. این دارو سیستم عصبی مرکزی را تحریک می‌کند که می‌تواند به بیدار نگه داشتن شما در طول روز کمک کند.

درمان اختلال پرخوابی چیست؟
پرخوابی را می‌توان با دارو درمانی کنترل کرد.

درمان پرخوابی با داروهای گیاهی

برای کاهش تمایل به خواب زیاد در بیماری پرخوابی، طب سنتی مصرف داروهای گیاهی که به افزایش هوشیاری کمک می‌کنند را توصیه می‌کند. این داروها شامل جنسینگ، نعناع، ماکا، زنجبیل یا کندر هستند. می‌توانید آنها را به صورت دمنوش هم مصرف کنید اما حتما در مورد مقدار مصرف داروهای گیاهی با متخصص طب سنتی مشورت کنید.

چگونه از اختلال هایپرسومنیا پیشگیری کنیم؟

اگرچه هنوز روش دقیقی برای پیشگیری از بیماری هایپرسومنیا (خواب بیش از اندازه) وجود ندارد، اما رعایت برخی موارد کمک‌کننده است. سعی کنید هر شب در یک زمان مشخص به رختخواب بروید. از نوشیدن الکل و کافئین تا حد امکان در زمان خواب شبانه خودداری کنید. داروهایی که باعث خواب‌آلودگی می‌شوند را مصرف نکنید و تا حد امکان شغل‌های با شیفت طولانی در شب را قبول نکنید.

برای مدیریت پرخوابی، همین الان از دکتر متخصص مشاوره بگیر.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

بیماری هایپرسومنیا یا پرخوابی یک بیماری پیچیده است که معمولا با خواب زیاد در طول روز، خستگی مزمن و بی‌حالی حتی با وجود خواب کافی در شب خودش را نشانه می‌دهد. انواع بیماری خلقی یا عصبی می‌توانند دلیل ایجاد پرخوابی باشند. علائم هایپرسومنیا را می‌توان با دارو درمانی کنترل کرد اما همچنان روش دقیقی برای درمان قطعی و پیشگیری از آن وجود ندارد.

در صورتیکه علائم پر خوابی و بی حالی در طول روز را دارید، برای بررسی دقیق علت آن به متخصص روانپزشک یا دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید. در سایت دکترتو امکان دریافت نوبت ویزیت حضوری و استفاده از سیستم مشاوره آنلاین روانپزشک و دکتر مغز و اعصاب آنلاین نیز برای شما فراهم شده است.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

خواب بیش از حد با بسیاری از مشکلات سلامتی مثل دیابت نوع ۲، بیماری قلبی و چاقی همراه است.

هیپرسومنیا ایدیوپاتیک یک اختلال خواب غیرمعمولی است که باعث می‌شود شما در طول روز حتی پس از تجربه خواب کافی در شب، بسیار خواب‌آلود باشید. هنوز علت این اختلال ناشناخته است.

افرادی که درگیر مشکلات روحی (مثل اضطراب و استرس طولانی مدت)، از دست دادن یک عزیز، بیماری‌هایی مانند پارکینسون یا دیابت هستند یا دارو مصرف می‌کنند ممکن است دچار پرخوابی شوند.

معمولا افرادی که بیشتر از ۱۰ ساعت می‌خوابند را پرخواب می‌گویند.

بله، تمایل به خواب زیاد در سالمندان ممکن است با خطر آسیب و تصادف، بیماری قلبی یا کلیوی همراه باشد.

خواب آلودگی زیاد معمولا به دلیل کمبود ویتامین B2 ،B3 ،B5 ،B6 ،B9 ،B12 ،C ،D، آهن و منیزیم اتفاق می‌افتد.

بله، اختلالات روحی در ایجاد هایپرسومنیا نقش دارند.

اگر در طول روز چندین بار چرت می‌زنید و بیدار شدن از خواب برای شما دشوار است ممکن است به هایپرسومنیا مبتلا شده باشید.

‌هایپرسومنیا یا پرخوابی، که اشاره به خواب‌آلودگی بیش‌ازحد دارد، وضعیتی است که در آن فرد در طول روز به سختی بیدار می‌ماند. افرادی که پرخوابی دارند می‌توانند در هر زمان به خواب بروند و ممکن است مشکلات دیگر مرتبط با خواب، از جمله کمبود انرژی و مشکلات تمرکز را تجربه کنند.

پزشک می‌تواند داروهای مختلفی برای درمان آن از جمله محرک‌ها، داروهای ضد افسردگی و چندین داروی جدید مانند مُدافینیل (Provigil) و سدیم اکسیبات (Xyrem) تجویز کند.

پر خوابی و بی حالی یا خواب آلودگی روزانه معمولا به دلیل آپنه خواب، افسردگی، هیپرسومنیا ایدیوپاتیک، نارکولپسی و کمبود خواب شبانه رخ می‌دهد.

می‌تواند به دلیل سبک زندگی، اختلالات خواب و عوارض دارویی بیماری‌های پزشکی و روانی باشد.

امتیاز شما به مقاله:
(3.3از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره پرخوابی

  1. مریم گفت:

    سلام وقت بخیر
    من شب ها از ساعت ۶ عصر خوابم میاد ولی خودم رو سرگرم میکنم تا ۱۰ شب دیگه میخوابم و خواب کامل دارم فقط چند باری بیدار میشم برای سرویس رفتن و تا ساعت ۱۲ ظهر خواب هستم مجبورا بلند میشم ناهار درست کنم تا پسرم بیاد از مدرسه و بعد اون بازم خسته و بی حالم و خیلی خوابم میاد به زور بیدار میمونم ولی ساعت ۳ دوباره میخوابم تا ۵ قرص فلوکستین میخورم قرص آهن میخورم امگا ۳ هم میخورم و قرص فیتو هم میخورم ولی عصر ها به زور نسکافه بتونم دو ساعتی نخوابم ولی حس خواب آلودگی تنبلی اذیتم میکنه البته یکماه این چنین شده ام
    راهکاری هست

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام، وقت شما هم بخیر. وضعیت خواب شما ممکن است ناشی از مشکلات مختلفی باشد، از جمله اختلالات خواب، استرس، یا اثرات جانبی داروها. فلوکستین و داروهایی مانند امگا ۳ و آهن ممکن است به تنظیم خواب کمک کنند، اما در عین حال برخی از داروها نیز ممکن است باعث خواب‌آلودگی یا احساس خستگی در طول روز شوند. برای بهبود وضعیت خواب، سعی کنید یک روتین منظم خواب را رعایت کنید، به طوری که ساعت خواب و بیداری شما ثابت باشد. همچنین، کاهش مصرف کافئین (مانند نسکافه) در بعد از ظهر و شب می‌تواند به بهبود کیفیت خواب شما کمک کند. ورزش منظم، کاهش استرس، و داشتن یک محیط خواب راحت و تاریک نیز می‌تواند مؤثر باشد. در صورت ادامه مشکل، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا دلیل اصلی خواب‌آلودگی و خستگی بررسی شود.

      متخصص روانپزشک

  2. مریم گفت:

    سلام وقت بخیر ، من به شدت زیاد پرخواب هستم و این مسئله به درس و کنکورم هم لطمه وارد کرده ، و حتی آزمایش هم دادم و کم خونی یا مشکلات هورمونی نداشتم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      پرخوابی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، حتی اگر مشکلات هورمونی یا کم‌خونی نداشته باشید. ممکن است به دلیل استرس، اضطراب، افسردگی یا الگوهای خواب نادرست باشد. پیشنهاد می‌کنم:

      روتین خواب منظم داشته باشید (ساعت مشخص برای خواب و بیداری).
      فعالیت بدنی (ورزش منظم) کمک می‌کند انرژی‌تان افزایش یابد.
      کاهش استرس و مدیریت زمان برای درس خواندن و استراحت.
      اگر مشکل ادامه یافت، بهتر است با یک پزشک یا روانشناس مشورت کنید تا علت دقیق‌تر بررسی شود.

      روانشناس خوب

  3. سمیه نوری گفت:

    سلام من موقعی مه استرس خیلی زیادی داشته باشم خوابم‌میبره دلیل ش چیه نمتونم‌بیدار بمونم این جور موقع ها

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      قابل انتظار است
      و معمولا بخاطر افزایش ضربان قلب است
      در صورت ادامه علایم
      بهتر است به پزشک مراجعه کنید

      متخصص روانپزشک

  4. ناشناس گفت:

    وقت بخیر من خیلی خوابم سنگین هست و با سر صدا حتی بیدار نمیشم شبا ها ساعت ۵صب خوابم میبره و ظهر ها ساعت ۱ بیدار میشم بارها روند رو تغییر دادم ولی یک روز که ادامه نمیدم تکرار میشه

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      اختلال پر خوابی ندارید
      فقط باید ساعت خواب و بیداری تان تنظیم شود

  5. بهار گفت:

    سلام من ساعت ١١ شب میخابم تا ١١ ظهر
    بعد از ظهرم (بعضی از روز ها) میخابم که ممکن تز ٣ تا ۵ باشه
    ولی با وجود اینا شبببببب خیلی خوابم میاد
    فعالیت زیادی ندارم اصن.

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      دقیقا بعلت نداشتن فعالیت این اتفاق می افتد
      بخش مهمی از پرخوابی بعلت مسایل روانی است
      و برخی بعلت مشکلات هورمونی و داخلی
      باید با دقت بررسی شود

      متخصص روانپزشک

  6. Masomeh گفت:

    سلام وقتتون بخیر من نمیدونم چرا همش خوابم میاد و همیشه احساس خستگی میکنم اصن سرکترم نمیرم ک بگم بخاطر کارمه فقط تو خونه ولی مدام خابم در طول شبانه روز شاید ۴ساعت بیدارم و همیشه بدنم خسته اس
    ی دکتر خوب بهم معرفی میکنید

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      این علایم می تواند ریشه در اضطراب و بی انگیزگی داشته باشد
      بهتر است زیر نظر متخصص باشید
      از لینک زیر نوبت بگیرید:
      متخصص روانپزشک

  7. اصغر گفت:

    سلام خسته نباشیدمن بخواب زیادی مشکل دارم چطوری بگم اگه شب بخوابم تادوروز خوابم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      علایم نارکوپسی دارید
      واین می تواند به مرور اختلالات دیگر ایجاد کند
      حتمن به پزشک مراجعه کنید

      متخصص روانپزشک

  8. آتبین گفت:

    آقای دکتر بدنم خیلی ضعیف شده ،کاهش اشتها دارم ،قبلن بیماری التهاب دستگاه گوارش داشتم که قرص مزالازین با دوز پنصد روزانه یک عدد مصرف می کنم ،ساعت خوابم بهم خورده و همیشه کمبود خواب دارم ،علت چیست؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      در مرحله اول از نظر کم خونی ، فقر اهن و مشکلات تیروییدی نیاز به ازمایش دارید
      سپس در صورت نرمال بودن نیاز به معاینات اعصاب و روان دارید

      متخصص روانپزشک

  9. الا گفت:

    سلام خانواده من از نظر ژنتیکی پر خواب هستن و من حدادا ۱۲ ساعت در روز می خوابم لطفا راهکاری بدین

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      می توانید از نوشیدنی های کافئین دار استفاده کنید
      ورزش منظم و تغذیه را اصلاح کنید
      در صورت عدم بهبود باید از نظر مغز و اعصاب معاینه شوید:
      متخصص مغزواعصاب

  10. سیمین گفت:

    سلام و وقت بخیر.من ۱۲سالی میشه ک گرفتگی عضله دارم اوایل کمتر بود ب مرور بیشتر شد،و علاوه بر این خوابم هم بیشتر شد ب طوری ک ۸شب میخوابم ۸بیدار میشم ظهر میخوابم عصر ۴ساعتی میخوابم و وقتی هم بیدار میشم اصلا انگار ن انگار ک خوابیدم،با سوزش چشم و سر درد اشک چشم و خمیازه های بیش از اندازه،دوباره دکتر مغزواعصاب رفتم رشت برام آزمایش خون نوشتن ک رفتم تهران بیمارستان پارس انجام دادم.ولی نتیجه رو هنوز نگرفتم.توان بیداری رو ندارم از کار روزانه ام افتادم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بله کاملا حق دارید
      جواب ازمایش خون بسیار مهم است
      مخصوصا در اختلالات تیرویید، کمخونی و فقراهن شدید این علایم ممکن است پیش بیاید
      و براساس ازمایش درمان را زیر نظر پزشک کامل کنید