اختلال پرخوابی (هایپرسومنیا) چیست و چه علل و درمانی دارد؟

آنچه در این مقاله می‌خوانید

پرخوابی یا هایپرسومنیا به معنای ناتوانی در بیدار و هوشیار ماندن در طول روز با وجود داشتن خواب زیاد شبانه است. هیپرسومنیا زندگی کاری، زندگی اجتماعی و زندگی خانوادگی فرد را به چالش می‌کشد. این بیماری معمولا با دارودرمانی و شرکت در گروه‌های آموزشی و حمایتی کنترل می‌شود.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 5 دقیقه
اختلال پرخوابی (هایپرسومنیا) چیست و چه علل و درمانی دارد؟

هیپرسومنیا یا پرخوابی یک نوع اختلال خواب است که با خواب‌آلودگی بیش‌ازحد در طول روز حتی با وجود خواب کافی در شب مشخص می‌شود. برای افراد مبتلا به اختلال هیپرسومنیا معمولا بیدار شدن دشوار است و ممکن است نیاز به چند بار چرت‌زدن در طول روز داشته‌باشند. این وضعیت می‌تواند به شدت روی عملکرد روزانه و کیفیت زندگی تأثیر بگذارد. اگر شما هم این علائم را دارید، اولین راه این است که علت آن را پیدا کنید. به همین منظور، می‌توانید از بهترین متخصصان روانپزشکی یا اعصاب و روان در سایت دکترتو نوبت بگیرید یا با آنها مشاوره آنلاین و تلفنی برقرار کنید.

اختلال پرخوابی (هایپرسومنیا) چیست؟

‌پرخوابی، که اشاره به خواب‌آلودگی بیش‌ازحد دارد، نوعی اختلال خواب است که در آن فرد در طول روز به سختی بیدار می‌ماند. افرادی که پرخوابی دارند می‌توانند در هر زمان به خواب بروند و ممکن است مشکلات دیگر مرتبط با خواب، از جمله کمبود انرژی و مشکلات تمرکز را تجربه کنند. بر اساس گزارش بنیاد ملی خواب، تا ۴۰ درصد از مردم گاهی اوقات علائم خواب بیش‌ازحد دارند.

هیپرسومنیا می‌تواند به اشکال مختلفی مانند هیپرسومنیای اولیه (فقط همراه با خستگی مفرط)، هیپرسومنیا ثانویه (همراه با ایجاد مشکل در سبک زندگی روزانه و بیماری آپنه خواب، پارکینسون، خستگی مفرط و نارسایی کلیه)، هیپرسومنیا ایدیوپاتیک، نارکولپسی و سندرم کلاین‐لوین ظاهر شود.

مشاوره روانشناسی

با برترین روانشناسان ایران از دیدگاه کاربران

مشاوره حضوری و آنلاین۵۰۰+ خدمت

علائم اختلال پرخوابی

علائم مرتبط با هیپرسومنیا یا پرخوابی معمولا شامل خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز (حتی در زمان کار یا رانندگی)، مشکل در بیدار شدن، چرت‌زدن مداوم و کاتاپلکسی (از دست دادن ناگهانی کنترل عضلانی به دلیل تجربه احساسات شدید مثل خندیدن) هستند. همچنین بیماری هایپرسومنیا می‌تواند با تحریک‌پذیری، اختلال شناختی و اختلالات خلق و خو همراه شود که به شدت روی سلامت کلی بدن و عملکرد فردی تأثیر می‌گذارد.

علت پرخوابیعلائم پرخوابی
اختلالات خواب نارکولپسی (خواب آلودگی در روز)خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز
آپنه خواب (قطع تنفس در طول خواب)مشکل در بیدار شدن
خواب کافی نداشتن در طول شب (محرومیت از خواب)چرت‌زدن مداوم
اضافه وزنکاتاپلکسی
جدول بیماری هایپرسومنیا

علت پرخوابی (خواب زیاد نشانه چیست؟)

مهمترین علت خواب زیاد از نظر روانشناسی ابتلا به بیماری‌ها خلقی مانند افسردگی است. اگر فرد بیماری روحی یا تروما نداشته باشد، ممکن است به دلیل کمبود خواب یا استرس نیاز به پرخوابی را احساس کند.

برای بیماری هایپرسومنیا چندین علت بالقوه وجود دارد، از جمله:

  • اختلالات خواب مانند بیماری نارکولپسی (خواب آلودگی در روز)
  • آپنه خواب (قطع تنفس در طول خواب)
  • خواب کافی نداشتن در طول شب (محرومیت از خواب)
  • اضافه وزن
  • مصرف مواد مخدر یا الکل
  • آسیب به سر یا بیماری عصبی، از قبیل مولتیپل اسکلروز یا بیماری پارکینسون
  • داروهای تجویزی مانند آرام‌بخش یا آنتی‌هیستامین
  • ژنتیک و سابقه خانوادگی پر خوابی

متن انگلیسی:
Hypersomnia is more common in females than males. It’s thought to affect about 5% of the population. It’s usually diagnosed in adolescence or young adulthood (mean age is 17 to 24 years).
ترجمه فارسی:
هیپرسومنیا (پرخوابی) در زنان بیشتر از مردان شایع است. تصور می‌شود این اختلال حدود ۵ درصد از جمعیت را تحت تاثیر قرار می‌دهد. هیپرسومنیا معمولا در نوجوانی یا جوانی (بین سنین ۱۷ تا ۲۴ سال) تشخیص داده می‌شود.

به نقل از سایت my.clevelandclinic

علت خواب زیاد در زنان

خواب زیاد در زنان به دلیل تغییرات هورمونی (در دوران قاعدگی یا یائسگی)، کم کاری تیروئید یا افسردگی، آپنه خواب که در زنان سایع‌تر است و مصرف داروهایی مانند داروی ضدافسردگی و مسکن خواب‌آور ایجاد می‌شود.

علت خواب زیاد در زنان چیست؟
معمولا علت خواب زیاد در زنان تغییرات هورمونی است.

دلیل پر خوابی در بارداری

علت خوابیدن زیاد برای زنان باردار معمولا افزایش سطح هورمون‌ها (به ویژه پروژسترون که باعث خواب‌آلودگی و خستگی در طول روز می‌شود)، خستگی جسمی و عاطفی، کمبود آهن و اختلالات خواب مانند آپنه خواب است که می‌تواند در دوران بارداری رخ دهد و روی سلامت مادر تأثیر بگذارد.

علت خواب زیاد در مردان

علت خواب آلودگی زیاد در مردان معمولا به دلیل سبک کاری طولانی مدت است اما عواملی مانند آپنه خواب انسدادی، اختلالات عصبی مانند بیماری پارکینسون و افسردگی، استفاده از داروهایی مانند مسکن و مصرف الکل هم می‌توانند علت تمایل به خواب زیاد باشند.

علت خواب زیاد در کودکان

تمایل به خواب زیاد در کودکان بیشتر به دلیل پرتحرکی رخ می‌‌دهد. همچنین کودکان نیز مانند بزرگسالان می‌توانند درگیر آپنه خواب یا مشکل در خوابیدن و سندرم کلاین‐لوین شوند. سندرم کلاین‐لوین یک اختلال نادر است که می‌تواند منجر به خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز شود.

علت پرخوابی و خستگی

معمولا احساس خستگی مداوم همراه با پرخوابی به دلیل فعالیت شدید یا کمبود آهن یا ویتامین بدن اتفاق می‌افتد. افسردگی، دیابت، بیماری قلبی، سندرم خستگی مزمن، بیماری آنفولانزا، کم‌کاری تیروئید، بیماری سلیاک، سوءتغذیه و انواع سرطان هم می‌توانند در ایجاد آن دخیل باشند.

خواب زیاد نشانه کمبود کدام ویتامین است؟

کمبود ویتامین و مواد معدنی از جمله ویتامین B2 ،B3 ،B5 ،B6 ،B9 ،B12 ،C ،D، آهن و منیزیم از شایع‌ترین علت خوابیدن زیاد (اختلال هایپرسومنیا) و خستگی غیر قابل توضیح هستند. کمبود ویتامین d بیش از ۵۰ درصد از جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار داده که حدود ۱۲.۵ درصد از آنها با کم خونی فقر آهن دست و پنجه نرم می‌کنند.

آیا شما هم علائم بیماری هایپرسومنیا را دارید؟

برای تشخیص دقیق همین الان نوبت بگیرید.

تشخیص اختلال هایپرسومنیا یا پرخوابی

اگر به طور مداوم در طول روز احساس خواب‌آلودگی و خواب بیش از اندازه می‌کنید، با پزشک خود صحبت کنید. در تشخیص پرخوابی پزشک از عادات خواب شما سوال می‌کند، چه مقدار در شب می‌خوابید، آیا در طول شب بیدار می‌شوید و در طول روز احساس خستگی و خواب‌آلودگی می‌کنید یا خیر. پزشک همچنین می‌خواهد بداند که آیا شما دچار مشکلات عاطفی هستید یا داروهایی را مصرف می‌کنید که ممکن است در خواب شما اختلال ایجاد کنند.

پزشک متخصص ممکن است نیاز به انجام برخی از تست‌ها از جمله آزمایش خون، اسکن کامپیوتری (CT) و یک آزمایش خواب به نام پلی سومنوگرافی را لازم بداند. در برخی موارد، الکتروانسفالوگرافی (EEG) که فعالیت الکتریکی مغز را اندازه گیری می‌کند هم باید انجام شود.

درمان اختلال پرخوابی یا خواب زیاد

اگر پرخوابی یا خواب بیش از اندازه در شما تشخیص داده شود، پزشک می‌تواند داروهای مختلفی برای درمان آن از جمله محرک‌ها، داروهای ضد افسردگی و چندین داروی جدید مانند مُدافینیل (Provigil) و سدیم اکسیبات (Xyrem) تجویز کند.

اگر با آپنه ناشی از خواب تشخیص داده شود، پزشک شما ممکن است یک درمان شناخته‌شده به عنوان فشار مداوم مثبت راه هوایی یا CPAP را تجویز کند. با CPAP، در حالی که در خواب هستید، ماسک روی بینی خود می‌گذارید. دستگاهی که جریان پیوسته هوا را به مجرای بینی هدایت می‌کند، به ماسک وصل می‌شود. فشار هوا از طریق مجرای بینی باعث می‌شود مسیرهای هوایی باز شوند.

به علاوه اگر دارویی مصرف کنید که موجب خواب‌آلودگی شما می‌شود، با پزشک خود در مورد تغییر آن به دارویی که خواب آوری کمتری دارد مشورت کنید. شما همچنین می‌توانید قبل از خواب به رختخواب بروید تا خواب بیشتری را در شب داشته باشید و از مصرف الکل و کافئین پرهیز کنید.

قرص درمان پرخوابی

مودافینیل برای درمان خواب‌آلودگی بیش از حد ناشی از نارکولپسی (شرایطی که باعث خواب‌آلودگی زیاد در طول روز می‌شود) یا اختلال خواب هایپرسومنیا می‌تواند موثر باشد. این دارو سیستم عصبی مرکزی را تحریک می‌کند که می‌تواند به بیدار نگه داشتن شما در طول روز کمک کند.

درمان اختلال پرخوابی چیست؟
پرخوابی را می‌توان با دارو درمانی کنترل کرد.

درمان پرخوابی با داروهای گیاهی

برای کاهش تمایل به خواب زیاد در بیماری پرخوابی، طب سنتی مصرف داروهای گیاهی که به افزایش هوشیاری کمک می‌کنند را توصیه می‌کند. این داروها شامل جنسینگ، نعناع، ماکا، زنجبیل یا کندر هستند. می‌توانید آنها را به صورت دمنوش هم مصرف کنید اما حتما در مورد مقدار مصرف داروهای گیاهی با متخصص طب سنتی مشورت کنید.

چگونه از اختلال هایپرسومنیا پیشگیری کنیم؟

اگرچه هنوز روش دقیقی برای پیشگیری از بیماری هایپرسومنیا (خواب بیش از اندازه) وجود ندارد، اما رعایت برخی موارد کمک‌کننده است. سعی کنید هر شب در یک زمان مشخص به رختخواب بروید. از نوشیدن الکل و کافئین تا حد امکان در زمان خواب شبانه خودداری کنید. داروهایی که باعث خواب‌آلودگی می‌شوند را مصرف نکنید و تا حد امکان شغل‌های با شیفت طولانی در شب را قبول نکنید.

برای مدیریت پرخوابی، همین الان از دکتر متخصص مشاوره بگیر.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

بیماری هایپرسومنیا یا پرخوابی یک بیماری پیچیده است که معمولا با خواب زیاد در طول روز، خستگی مزمن و بی‌حالی حتی با وجود خواب کافی در شب خودش را نشانه می‌دهد. انواع بیماری خلقی یا عصبی می‌توانند دلیل ایجاد پرخوابی باشند. علائم هایپرسومنیا را می‌توان با دارو درمانی کنترل کرد اما همچنان روش دقیقی برای درمان قطعی و پیشگیری از آن وجود ندارد.

در صورتیکه علائم پر خوابی و بی حالی در طول روز را دارید، برای بررسی دقیق علت آن به متخصص روانپزشک یا دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید. در سایت دکترتو امکان دریافت نوبت ویزیت حضوری و استفاده از سیستم مشاوره آنلاین روانپزشک و دکتر مغز و اعصاب آنلاین نیز برای شما فراهم شده است.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

خواب بیش از حد با بسیاری از مشکلات سلامتی مثل دیابت نوع ۲، بیماری قلبی و چاقی همراه است.

هیپرسومنیا ایدیوپاتیک یک اختلال خواب غیرمعمولی است که باعث می‌شود شما در طول روز حتی پس از تجربه خواب کافی در شب، بسیار خواب‌آلود باشید. هنوز علت این اختلال ناشناخته است.

افرادی که درگیر مشکلات روحی (مثل اضطراب و استرس طولانی مدت)، از دست دادن یک عزیز، بیماری‌هایی مانند پارکینسون یا دیابت هستند یا دارو مصرف می‌کنند ممکن است دچار پرخوابی شوند.

معمولا افرادی که بیشتر از ۱۰ ساعت می‌خوابند را پرخواب می‌گویند.

بله، تمایل به خواب زیاد در سالمندان ممکن است با خطر آسیب و تصادف، بیماری قلبی یا کلیوی همراه باشد.

خواب آلودگی زیاد معمولا به دلیل کمبود ویتامین B2 ،B3 ،B5 ،B6 ،B9 ،B12 ،C ،D، آهن و منیزیم اتفاق می‌افتد.

بله، اختلالات روحی در ایجاد هایپرسومنیا نقش دارند.

اگر در طول روز چندین بار چرت می‌زنید و بیدار شدن از خواب برای شما دشوار است ممکن است به هایپرسومنیا مبتلا شده باشید.

‌هایپرسومنیا یا پرخوابی، که اشاره به خواب‌آلودگی بیش‌ازحد دارد، وضعیتی است که در آن فرد در طول روز به سختی بیدار می‌ماند. افرادی که پرخوابی دارند می‌توانند در هر زمان به خواب بروند و ممکن است مشکلات دیگر مرتبط با خواب، از جمله کمبود انرژی و مشکلات تمرکز را تجربه کنند.

پزشک می‌تواند داروهای مختلفی برای درمان آن از جمله محرک‌ها، داروهای ضد افسردگی و چندین داروی جدید مانند مُدافینیل (Provigil) و سدیم اکسیبات (Xyrem) تجویز کند.

پر خوابی و بی حالی یا خواب آلودگی روزانه معمولا به دلیل آپنه خواب، افسردگی، هیپرسومنیا ایدیوپاتیک، نارکولپسی و کمبود خواب شبانه رخ می‌دهد.

می‌تواند به دلیل سبک زندگی، اختلالات خواب و عوارض دارویی بیماری‌های پزشکی و روانی باشد.

امتیاز شما به مقاله:
(3.3از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره پرخوابی

  1. ناشناس گفت:

    سلام
    یه مدت طولانی مبتلا به اعتیاد تریاک شدم
    برای ترک از قرص B2 استفاده کردم
    حالا نمیتونم قرص B2 رو ترک کنم
    سیگار هم مصرف میکنم
    خواب بسیار طولانی و کاذبی دارم
    بیشتر اوقات خواب آلود و کسل و بی انرژی هستم
    حالم داره از خودم بهم میخوره
    لطفا یه دارویی چیزی بگید مصرف کنم برگردم حالت اولی که داشتم . مراجعه به پزشک ننویسید که نمیرم . روم نمیشه . همینجا بگید چه دارویی باید استفاده کنم چه گیاهی چه شیمیایی…

    دوستانه میگم
    به هرکسی که رسیدید دیدید معتاده یا هرچی
    سمت قرص نرید
    من B2 رو مصرف میکنم
    متادون از این بدتره که من مصرفش نکردم ولی دارم میبینم
    نکنید
    توروخدا نکنید
    خودتون رو بدبخت نکنید
    اعتیاد روانی داره
    بی قراری وااااااای بی قراری (میلیون در صد)
    تنگی نفس
    تپش قلب
    بدن درد
    کسل شدن فوق العاده شدید که درعین حال خوابت هم نمیگیره
    ببین یه حسی بهت میده که خداشاهده بخداقسم دوس داری بشینی زار زار گریه کنی روت نمیشه چون دلیل نداری گریه کنی
    خماری قرص کشنده اس نرو سمتش
    من رفتم
    ببخشید بی ادبی میکنم
    گوه خوردم رفتم
    الان توش موندم

    آقا خانوم برادر خواهر عزیز اگه خودتی که نرو
    ولی میدونم خودت نمیری با این حرفای من
    هرکسی رو دیدی نذار بره
    توروخدا
    بخدا همه حرفایی که زدم عین واقعیت بود بزرگ نکردم تازه بخوای حساب کنی کمتر هم گفتم

    دورازجون همتون تا تجربه نشه درد واقعی درک نمیشه
    امیدوارم هیچوقت درک نشه

    یاعلی

  2. شیلا گفت:

    سلام من یک مدتی است که خوابم زیاد شده کسل هم هستم همش خوابم میاد سرگیجه هم دارم میتونه علتش کم خونی باشه

    1. همیار دکترتو گفت:

      سلام و درود همراه عزیز
      احتمال دارد بدلیل کمبود آهن در خون باشد.
      توصیه می‌شود جهت درمان به پزشک متخصص خون مراجعه کنید.
      بهترین متخصص خون

  3. ناشناس گفت:

    سلام دکتر من قرص های اعصاب مصرف میکنم دچار پرخوابی شدیدی هستم که وقتی میخوابم خیلی سخت بیدار میشم و یه مدت داروی گیاهی منضج سودا استفاده کردم جواب گرفتم ولی دیگه جواب نمیده علتش چی می‌تونه باشه

  4. ویدا گفت:

    درود
    من از دروان بچگی و از زمانی که یادم میاد همیشه در طول روز تا غروب کسل و خواب آلو بودم وفقط نزدیک غروب حالم بهترمیشه. این حالتوهمیشه دارم چه خوب شب بخابم چه نخابم زمان بیدارشدن از خواب صبح واقعا حالم بد میشه وگاهی تهوع هم میگیرم. خوابم هم خیلی عمیق و سنگین هست. برعکس اعضای خانوادم که همشون سحرخیزهستن و صبح زود براحتی بیدارمیشن فقط من توخانواده اینجوری نیستم. مشکل کم خونی خفیف هم دارم که قرص فیفول مصرف میکنم ولی بیفایده هست. دکترهم رفتم برام قرص پروپنالول تجویز کردن که اونم فایده نداشت. لطفا راهنماییم کنین.
    متشکرم ازشما

  5. محمد گفت:

    سلام خسته نباشید من کم کاری تیروئید دارم وخیلی زیاد میخوابم صبح ها به سختی از خواب بیدار میشم و در کل روز بی حال و خستم چ کنم

  6. سارا گفت:

    سلام خسته نباشید دکتر
    ببخشید من یک کنکوریم و روزی ۱۰ ساعت می خوابم و این اصلا برای ساعت مطالعه ام خوب نیست
    و هر موقع هم که بیدار میشم کسل و خستم دوست دارم بیشتر بخوابم
    قرص کو آنزیم کیوتن هم می خورم فقط یکم تاثیر داره
    ممنونم میشم راهنمایی کنید

    1. ناشناس گفت:

      منم

  7. علیرضا گفت:

    سلام من هرچی میخوابم اصلافرقی نمیکنه مگراین ازشدت گرسنگی ازخواب بیداربشم خیلی دوست دارم به وقت بخوابم به وقت بیداربشم خیلی سعی کردم خیلی تحت فشاربزارم خودم دوروزبیشترنمیشه روزسوم دیگه نمیتونم هرچی بخوابم بازم کم نمیارم سابقه هیچ بیماری ندارم فقط احساس بی حالی وخستگی شایدهم کم خون باشم خورام بدنیست تحرک هم زیاددارم ورزشکارم هستم خیلی دوست دارم این عادت درست کنم امانتونستم ازشماسپاس گذارم اگه کمکم کنی واسه کم خوابیدن هرکاری لازم باشه انجام میدم

  8. Moon گفت:

    سلام دکتر
    من در طول روز کل کسل و خستم و در هر ساعت از شبانه روز سرمو بذارم رو پشتی بیهوش میشم و به سختی بیدار میشم
    شاید در طول روز ۱۴ ساعتشو خواب باشم
    اون تایم هایی هم ک بیدارم کسلم و نمیتونم کار مفیدی انجام بدم .. آزمایش تیروئید هم دادم.. کم خونی دارم.. که بعلت مشکل گوارش نمیتونم قرص آهن استفاده کنم
    پیشنهادتون چیه؟

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      اگر به تشخیص متخصص داخلی کم خونی شما باعث این کاهش انرژی باشد به شما داروی مناسب که سازگار با سیستم گوارش باشد و کم خونی را جبران کند داده می شود.
      بهترین متخصص داخلی

    2. ناشناس گفت:

      قرص اهن با عوارض کم هست بخورید حتما

  9. فلوریا گفت:

    سلام من خیلی میخوابم در طول روز و حتی خسته نیستم و حتی نمیخوام بخوابم یهو میخوابم انگار بیهوش میشم مثلا هنگام پیام دادن یا کتاب خوندن اصلا خودمم متوجه نمیشم و خیلی زود به خواب میرم شاید کمتر از دو دقیقه علتش چی میتونه باشه؟

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      پرخوابی عللی مانند مشکلات خواب ( نارکولپسی، آپنه خواب)، اضافه وزن، خواب ناکافی در شب، افسردگی، مصرف برخی داروها و بیماری های دستگاه عصبی می تواند این مشکل را ایجاد کند. بهتره د راین خصوص با متخصصین ریه که در زمینه اختلالات خواب تبحر دارند نیز مشورت کنید.
      متخصص ریه

  10. Said گفت:

    سلام
    من از زمانی ک بخوابم تا زمانی که بیدار بشم هیچ چیزی متوجه نمیشم مثل سر و صدا خیلی زیاد
    حتی کسی با لگد هم منو بزنه بیدار نمیشم باید چکار کنم

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      خواب دو بخش دارد که بخش خواب عمیق در شما ایجاد شده و بنظر می رسد مشکلی متوجه شما باشد.