سرطان تیروئید به تکثیر کنترلنشده سلولهای تیروئیدی گفته میشود و طیفی از رفتارهای زیستی، از کمتهاجمی تا بسیار پیشرونده، را دربرمیگیرد. شایعترین انواع، پاپیلاری و فولیکولار (تمایزیافته) هستند که معمولاً پیشآگهی مطلوبی دارند؛ در مقابل، نوع آناپلاستیک نادر اما تهاجمی است. تشخیص با معاینه، سونوگرافی الگومحور و نمونهبرداری سوزنی هدایت میشود و مرحلهبندی با یافتههای پاتولوژی و تصویربرداری کامل میگردد. درمان بر پایهٔ جراحی، ید رادیواکتیو انتخابی، سرکوب هدفمند TSH و در موارد پیشرفته درمانهای هدفمند یا پرتودرمانی خارجی است. هدف، کنترل تومور، پیشگیری از عود و حفظ کیفیت زندگی با حداقل عارضه است.
تومور کارسینوما رایجترین شکل سرطان است که در بافت پوششی اندامهای مختلف بدن و پوست ایجاد میشود. این سرطان انواع مختلفی داشته که ممکن است تهاجمی یا غیرتهاجمی باشند. برخی از انواع آن به دلیل داشتن علائم مشخص یا کند بودن پیشرفت قابل درمان هستند.
سرطان تیروئید پاپیلاری (PTC) شایعترین نوع سرطان تیروئید است و از سلولهای فولیکولی غده تیروئید منشا میگیرد. این بیماری با ویژگیهای هستهای متمایز مانند هستههای بزرگ و شیاردار مشخص میشود و معمولا در افراد جوان و میانسال رخ میدهد. PTC معمولا رشد آهستهای دارد و اگر زود تشخیص داده شود پیشآگهی خوب با نرخ بقای طولانیمدت نشان میدهد. عوامل خطر شامل قرارگیری در معرض تشعشعات و سابقه ژنتیکی هستند و درمان اصلی جراحی و ید رادیواکتیو (ید رادیواکتیو (RAI) برای همه بیماران PTC لازم نیست، بهصورت انتخابی بر پایه ریسک بیماری) اما واریانتهای تهاجمی مانند سلول بلند ممکن است نیاز به رویکردهای پیشرفتهتری داشتهباشند.
کارسینوئید، نوعی تومور عصبی غددی با رشد آهسته است که از سلولهای سیستم عصبی غددی منشأ میگیرد و معمولا در روده کوچک، به خصوص ایلئوم (بخشی از روده کوچک)، آپاندیس یا رکتوم یافت میشود. این تومورها، شایعترین بدخیمی آپاندیس هستند و ممکن است در ریهها یا معده هم ظاهر شوند. بیشتر کارسینوئیدها بدون علامت هستند و بهصورت تصادفی کشف میشوند اما حدود ۱۰ درصد آنها با ترشح بیشازحد هورمونهایی مانند سروتونین، علائمی مانند گرگرفتگی، اسهال، خسخس سینه، گرفتگی شکم یا ادم محیطی ایجاد میکنند که بهعنوان نشانگان کارسینوئید شناخته میشود. جراحی، درمان اصلی این بیماری است و برای موارد متاستاتیک، روشهایی مانند درمان با رادیونوکلئیدهای متصل به پپتید (PRRT) مانند لوتتیوم-۱۷۷-دوتاتات مناسب هستند.
کمکاری تیروئید در کودکان اختلالی است که طی آن غده تیروئید قادر به تولید کافی هورمونهای تیروئیدی نیست و این کمبود، رشد جسمی، تکامل مغزی و متابولیسم را تحتتأثیر قرار میدهد. این بیماری میتواند مادرزادی یا اکتسابی باشد و علائمی مانند خستگی، افزایش وزن، کندی رشد و یبوست ایجاد کند. تشخیص زودهنگام از طریق غربالگری و آزمایش خون نقش حیاتی در پیشگیری از عوارض رشدی دارد. درمان معمولاً با تجویز داروی لووتیروکسین انجام میشود و در بیشتر موارد با تنظیم دقیق دوز، عملکرد طبیعی بدن کودک بازمیگردد.
کم کاری تیروئید نوعی بیماری غده درونریز است که با کاهش تولید هورمونهای تیروئیدی مشخص میشود و میتواند علائمی مانند خستگی، افزایش وزن و افسردگی را ایجاد کند. درمان این بیماری معمولا شامل مصرف داروی لووتیروکسین و تغییر سبک زندگی است. اگر تیروئید کم کار درمان نشود ممکن است بیماری قلبی و اختلالات ذهنی را ایجاد کند.
ندول تیروئید توده یا برآمدگی کوچکی در غده تیروئید است که میتواند جامد یا پر از مایع باشد. بیشتر ندولها خوشخیم هستند و علائمی ایجاد نمیکنند، اما برخی ممکن است باعث پرکاری تیروئید یا در موارد نادر سرطانی شوند. تشخیص آن با معاینه، سونوگرافی و بیوپسی انجام میشود و بسته به نوع و اندازه ندول، درمان شامل پیگیری منظم، دارو، ید رادیواکتیو یا جراحی است. برای بررسی دقیقتر و انتخاب بهترین روش درمان، مشاوره با متخصص غدد ضروری است.
تیروئید چشمی یک بیماری خودایمنی است که در آن بافتها و عضلات پشت چشم دچار التهاب میشوند و علائمی مانند بیرونزدگی چشم، دوبینی، تورم پلک و خشکی ایجاد میکنند. این بیماری بیشتر با پرکاری تیروئید و بیماری گریوز دیده میشود و شدت آن میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. درمان قطعی ندارد، اما با دارو، تغییر سبک زندگی و در موارد پیشرفته جراحی میتوان علائم را کنترل کرد. تشخیص و درمان بهموقع توسط پزشک برای جلوگیری از آسیب جدی بینایی ضروری است.
غده هیپوفیز بخشی از سیستم غدد درونریز است که بسیاری از فعالیتهای حیاتی بدن و فعالیت دیگر غدههای درونریز را کنترل و تنظیم میکند.
غدد برون ریز و درون ریز بخشی از سیستم غدد و متابولیسم بدن هستند که در کنار هم بسیاری از عملکردهای بدن را تنظیم میکنند، اما تفاوت آنها چیست؟
تیروئید پرکار (هایپرتیروئیدیسم) وضعیتی است که غده تیروئید بیشازحد هورمونهای T3 و T4 تولید میکند و متابولیسم بدن را تسریع میبخشد. علائم مهم شامل کاهش وزن ناخواسته، تپش قلب، اضطراب، تعریق زیاد و عدم تحمل گرما هستند که معمولا در زنان با اختلالات قاعدگی و در مردان با مشکلات جنسی همراه است. علل اصلی بیماری تیروئید پرکار معمولا بیماری گریوز، التهاب تیروئید، گرههای سمی و مصرف زیاد ید است که با آزمایش خون (TSH پایین) و معاینه تشخیص داده میشود. برای درمان نیز پزشک متخصص غدد ممکن است مصرف داروهای ضدتیروئید، ید رادیواکتیو یا جراحی را توصیه کند.
غده تیروئید با ترشح هورمونهای T3 و T4 متابولیسم، انرژی، ضربان قلب و سلامت بدن را تنظیم میکند. اختلال در این غده میتواند باعث خستگی، تغییر وزن، ریزش مو و مشکلات باروری شود. علائمی مثل تورم گردن، مشکل بلع یا تغییر صدا نشانه اختلال تیروئید هستند و نیاز به بررسی پزشک متخصص دارند.
نمیدونم پیش کدوم دکتر برم