علائم سنگ کلیه را چگونه تشخیص دهیم؟

علائم سنگ کلیه برای از بین بردن سنگ کلیه که یک جسم سخت تشکیل شده از مواد شیمیایی موجود در ادرار است باید بررسی شود. چهار نوع سنگ کلیه وجود دارد که عبارتند از سنگ‌های تشکیل شده از اگزالات کلسیم، اسید اوریک، استروویت و سیستین. روش‌های درمانی متفاوتی برای از بین بردن سنگ کلیه وجود دارد که براساس اندازه سنگ و شرایط هر بیمار انتخاب و انجام می‌شود. پس از تشکیل، سنگ ممکن است در کلیه باقی بماند یا از مجرای ادراری به داخل حالب حرکت کند. گاهی اوقات، سنگ‌های ریز بدون ایجاد درد زیاد از بدن توسط ادرار خارج می‌شوند. اما سنگ‌هایی که حرکت نمی‌کنند ممکن است باعث عوارضی شوند که مهم‌ترین و اصلی‌ترین آن درد است. در این مقاله از دکترتو به بررسی علائم سنگ کلیه پرداخته‌ایم. شما می‌توانید پس از آشنایی با علائم سنگ کلیه و احتمال ابتلا به این بیماری، از طریق وبسایت دکترتو نوبت ویزیت حضوری یا آنلاین خود را از بهترین پزشکان متخصص نفرولوژی یا اورولوژی در این زمینه دریافت کنید.

علائم سنگ کلیه چیست؟

سنگ کلیه چیست؟ اگر احساس درد شدید در نواحی پهلو، پشت و زیر دنده‌ها دارید، اگر درد به قسمت تحتانی شکم و کشاله ران می‌رسد یا به شکل یک موج می‌آید و شدت آن در نوسان است ممکن است سنگ کلیه داشته باشید. اگر موقع ادرار احساس درد یا سوزش دارید یا اگر رنگ ادرار شما صورتی، قرمز یا قهوه‌ای شده و بوی بد و تندی دارد هم احتمال ابتلا به سنگ کلیه در شما وجود دارد. 

علاوه بر این‌ها احساس نیاز مداوم به ادرار کردن، دفع ادرار بیشتر از حد معمول یا ادرار کردن در مقادیر کم، حالت تهوع و استفراغ و همینطور تب و لرز هم جز دیگر علایم سنگ کلیه هستند.

انواع علائم سنگ کلیه

سنگ کلیه معمولاً تا زمانی که در داخل کلیه حرکت نکند یا به یکی از حالب‌ها نرود (حالب‌ها لوله‌هایی هستند که کلیه‌ها و مثانه را به هم متصل می‌کنند.) علائمی ایجاد نمی‌کند. 

اگر سنگ کلیه در حالب‌ها گیر کند، ممکن است جریان ادرار را مسدود کند و باعث تورم کلیه و اسپاسم حالب شود که بسیار دردناک خواهد بود. در آن مرحله، ممکن است علائم گفته شده در ادامه را به عنوان نشانه های سنگ کلیه تجربه کنید:

عامل	توضیحات
اندازه سنگ	سنگ های بزرگ‌تر معمولا علائم شدیدتری ایجاد می‌کنند.
محل قرارگیری سنگ	محل قرارگیری سنگ در کلیه یا مجاری ادراری بر نوع و شدت علائم تاثیرگذار است.
سرعت حرکت سنگ	اگر سنگ به سرعت حرکت کند، درد شدیدتری ایجاد می‌شود.
انسداد مجاری ادراری	اگر سنگ باعث انسداد کامل مجاری ادراری شود، علائم شدیدتر خواهد بود.

متن انگلیسی:
Around 80% of kidney stones can pass on their own. The amount of time it takes for you to pass a kidney stone depends on its size and location. A stone that’s smaller than 4 mm (millimeters) may pass within one to two weeks. A larger stone could take about two to three weeks to completely pass
ترجمه متن:
حدود ۸۰ درصد از سنگ‌های کلیه می‌توانند خود به خود دفع شوند. مدت زمان دفع سنگ کلیه به اندازه و محل آن بستگی دارد. سنگی که کوچک‌تر از ۴ میلی‌متر باشد ممکن است در عرض یک تا دو هفته دفع شود. یک سنگ بزر‌گ‌تر ممکن است حدود دو تا سه هفته طول بکشد تا به طور کامل از بین برود.

my.clevelandclinic

۱. علایم اولیه سنگ کلیه

نشانه های اولیه انواع سنگ های کلیه عبارتند از:

• تهوع و استفراغ
• هماچوری (خون ادراری)
• ادرار کدر
• سوزش ادرار
• تکرر ادرار
• تب
• دفع غیر طبیعی
• کمردرد
• لرز
• درد شدید در زیر شکم
• عفونت مجاری ادراری

۲. درد یا سوزش هنگام ادرار

هنگامی که سنگ به محل اتصال بین حالب و مثانه برسد، هنگام ادرار کردن احساس درد یا سوزش خواهید کرد. پزشک شما ممکن است این وضعیت را دیزوری بنامد. درد می‌تواند تیز باشد و با احساس سوزش همراه شود. اگر از داشتن سنگ کلیه مطمئن نباشید ممکن است آن را با علائم عفونت ادراری اشتباه بگیرید. گاهی اوقات ممکن است همراه با سنگ عفونت هم داشته باشید.

۳. تهوع و استفراغ

درد کلیه اغلب با حالت تهوع یا استفراغ همراه است، به خصوص اگر درد به دلیل سنگ کلیه باشد.

۴. تب و لرز

از جمله علائمی که می‌توانید با مشاهده آن به داشتن سنگ کلیه شک کنید مربوط به ادرار نیست، تب و لرز است.

فکر میکنی بخاطر سنگ کلیه تب کردی؟

همین حالا از متخصص نوبت بگیر.

دکتر نفرولوژی آنلایندکتر متخصص نفرولوژی

۵. خون در ادرار

اکثر افراد مبتلا به سنگ کلیه، در ادرار خود خون مشاهده می‌کنند. اصطلاح پزشکی برای این وضعیت “هماچوری” است. در این شرایط ممکن است ادرار صورتی یا قرمز به نظر برسد. در برخی افراد هم ممکن است خون تا زمانی که نمونه ادرار زیر میکروسکوپ بررسی نشود قابل مشاهده و تشخیص نباشد.

۶. ادرار بد بو

اگر سنگ کلیه منجر به عفونت در دستگاه ادراری شما شود، ممکن است ادرار کدر به نظر برسد یا بوی تندتر از حد معمول داشته باشد. تیرگی یا بوی غیر طبیعی می‌تواند به دلیل وجود باکتری یا عفونت در دستگاه ادراری باشد. در برخی موارد، این بو می‌تواند به دلیل غلظت زیاد ادرار هم باشد.

۷. علائم حرکت سنگ کلیه (علائم تکان خوردن سنگ کلیه)

اگر سنگ دارید، ممکن است درد شدیدی را تجربه کنید که به طور متناوب به دلیل اسپاسم کلیه در هنگام تلاش برای از بین بردن سنگ از بدن ایجاد می‌شود. این درد ممکن است شبیه به کشیدگی عضلات پشت باشد. انتظار داشته باشید حدود ۱ تا ۴ بار در ساعت اسپاسم را تجربه کنید تا زمانی که سنگ وارد حالب شما شود. به طور کلی حرکت سنگ ممکن است با علائم زیر همراه باشد:

• دردی مبهم یا درد معده که از بین نمی‌رود.
• درد شدید در دو طرف کمر 
• تب و لرز
• مشاهده خون در ادرار (هماچوری)
• بوی بد یا کدر بودن ادرار
• حالت تهوع یا استفراغ

۸. علائم سنگ کلیه و عفونت کلیه

سنگ کلیه های بسیار کوچک بعید است که علائم زیادی ایجاد کنند. حتی ممکن است وجود آن‌ها تشخیص داده نشود و هنگام ادرار کردن بدون هیچ دردی خارج شوند. اما سنگ کلیه‌های بزرگ‌تر می‌توانند علائمی ایجاد کنند. درد در پهلوها یا کشاله ران، احساس درد بیضه در مردان، تب، درد شدیدی که می‌آید و می‌رود، احساس بیماری یا استفراغ، مشاهده خون در ادرار، عفونت ادراری و همچنین انسداد حالب و عفونت کلیه همگی از جمله نشانه سنگ کلیه و عفونت هستند.

علائم سنگ کلیه در آزمایش ادرار

در صورتی که سنگ کلیه دارید یا برای سنگ کلیه تحت درمان هستید، ممکن است لازم باشد آزمایش ادرار انجام دهید. شما باید آزمایش را حداقل دو بار تکرار کنید تا پزشک بتواند نتایج را با هم مقایسه کند.

آزمایشات ادرار می‌تواند نشان دهد که آیا ادرار حاوی سطوح بالایی از مواد معدنی که سنگ کلیه را تشکیل می‌دهند هست یا نه. همچنین این آزمایش میزان کریستال‌ها، گلبول‌های قرمز، سفید و باکتری‌ها را هم نشان می‌دهد.

علائم دفع سنگ کلیه

هنگامی که سنگ‌‌ها به داخل حالب حرکت می‌کنند علائم و نشانه‌هایی ایجاد می‌شود. علائم و نشانه‌های دفع سنگ کلیه شامل درد شدید، تهوع، استفراغ، تب، لرز و خون در ادرار است.

فکر می‌کنی سنگ کلیه‌ت دفع نشده و نیاز به عمل داری؟ همین حالا مشاوره بگیر.

دکتر سنگ کلیه

۱. علائم افتادن سنگ کلیه در مثانه

هنگامی که سنگ‌ها به مثانه می‌رسند، درد بیشتر از بین می‌رود. با این حال احساس فشار شدید و میل شدید به ادرار کردن مکرر، حدوداً هر ۵ دقیقه یکبار، زمانی که بدنتان سعی در دفع سنگ دارد خواهید داشت.

گاهی اوقات، سنگ ممکن است در ورودی مجرای ادرار گیر کند و جریان ادرار را مسدود کند. در چنین مواردی، باید حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه منتظر بمانید تا سنگ به مثانه برگردد و سپس برای ادرار مجدد سعی کنید.

۲. درد در پشت، شکم و پهلو

احساس درد در نواحی پشت، شکم و پهلوها رایج‌ترین علامت سنگ کلیه است که در اکثر افراد مشاهده می‌شود.

علائم سنگ کلیه در زنان (نشانه های سنگ کلیه در زنان)

هنگامی که سنگ تشکیل می‌شود سنگ‌ها می‌توانند جریان ادرار از کلیه‌ها را مسدود کنند. علامت اصلی درد شدیدی است که به طور ناگهانی شروع و متوقف می‌شود. این درد ممکن است در ناحیه شکم یا پهلو احساس شود. همچنین درد در خانم‌ها ممکن است در نواحی کشاله ران (درد کشاله ران) و لابیا (درد واژن) هم حرکت کند.

۱. علائم سنگ کلیه راست در زنان

علائم سنگ کلیه سمت راست در زنان عبارتند از:

• سوزش هنگام ادرار
• نیاز مکرر به دفع ادرار
• مشکل در خروج ادرار
• دفع ادرار به مقدار کم
• وجود خون صورتی، قرمز یا قهوه‌ای در ادرار (هماچوری)
• مشاهده سنگ‌های کوچک در ادرار
• ادرار بدبو
• تهوع و استفراغ
• تب و لرز

۲. علائم سنگ کلیه چپ در زنان

اگر سنگ شما در یکی از حالب‌ها (لوله‌هایی که ادرار را از هر کلیه به مثانه می‌برند) قرار داشته باشد، احتمالاً در پشت خود احساس درد خواهید داشت. اگر سنگ در حالب چپ باشد، درد شما در سمت چپ کمر بیشتر خواهد بود.

۳. علائم سنگ کلیه در بارداری

سنگ کلیه اغلب در سه ماهه دوم یا سوم بارداری رخ می‌دهد. شایع‌ترین علامت سنگ کلیه در بارداری درد در قسمت بالای شکم یا پشت و پهلوها است که اغلب به کشاله ران یا پایین شکم کشیده می‌شود. علائم شایع سنگ کلیه در حاملگی عبارتند از تهوع، استفراغ و تکرر ادرار. وجود خون در ادرار هم یکی دیگر از علائم رایج سنگ کلیه در دوران بارداری است. از دیگر علائم آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد پهلو یا کشاله ران
• درد بیضه در مردان
• افزایش دمای بالا
• شدت یافتن تعریق بدن 
• درد گذرا
• استفراغ
• خون در ادرار 
• عفونت ادرار

علائم سنگ کلیه در مردان (نشانه های سنگ کلیه در مردان)

نشانه های سنگ کلیه سمت راست با سنگ کلیه سمت چپ تفاوت خاصی با هم ندارد. با این حال ما رایج‌ترین نشانه‌های هر یک از کلیه‌های دو طرف بدن را در این قسمت توضیح داده‌ایم. 

۱. علائم سنگ کلیه سمت چپ در مردان

به صورت کلی رایج‌ترین نشانه های سنگ کلیه سمت چپ در  مردان عبارتند از:

• تهوع و استفراغ
• سوزش در هنگام ادرار
• لرز
• ادرار کدر یا بدبو
• ادرار مکرر
• قطع و و وصل شدن احساس دردی شدید
• درد پهلو
• مشکل در ادرار کردن
• درد کشاله ران
• تب
• عفونت مجاری ادراری
• تعریق زیاد
• درد در بیضه‌ها

۲. علائم سنگ کلیه سمت راست در مردان

نشانه های سنگ کلیه سمت راست در مردان هم عبارتند از:

• درد شدید در دو طرف کمر 
• درد مبهم یا درد معده که از بین نمی‌رود.
• وجود خون در ادرار
• حالت تهوع یا استفراغ
• تب و لرز
• بدبو یا کدر بودن ادرار
• احساس درد در بیضه‌ها

علائم سنگ کلیه در کودکان

یک کودک یا نوجوان مبتلا به سنگ کلیه ممکن است درد شدیدی در پشت، پهلو، پایین شکم یا کشاله ران احساس کند. یا ممکن است در ادرار خود خون مشاهده کند. در مقابل هم سنگ کلیه کوچک که به راحتی از مجرای ادراری عبور می‌کند، ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد.

متن انگلیسی:
Stones can remain in the kidneys for years without ever causing symptoms. However, stones typically do cause symptoms when they pass from the kidneys through the urinary tract. Pain is the most common symptom when passing a kidney stone
ترجمه متن:
سنگ‌ها می‌توانند سال‌ها بدون ایجاد علائم در کلیه‌ها باقی بمانند. با این حال معمولاً سنگ‌ها وقتی از کلیه‌ها و از طریق مجاری ادراری عبور می‌کنند، علائمی ایجاد می‌کنند. درد شایع‌ترین علامت هنگام دفع سنگ کلیه است.

uptodate

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

علائم سنگ کلیه را شناختید و احتمالا اگر در حال حاضر فردی با این شرایط را ببینید به خوبی و با بررسی علائم آن متوجه خواهید شد که فرد سنگ کلیه دارد یا نه. می‌توان گفت تشخیص ابتلا به سنگ کلیه براساس علائم آن کار سختی نیست. اما کمک کردن به بیمار مبتلا و شروع به موقع درمان موضوعی با اهمیت است که باید جدی گرفته شود.

برای شروع دوره درمان سنگ کلیه لازم است زیر نظر یک دکتر فوق تخصص نفرولوژی یا دکتر اورولوژیست باشید. بهترین پزشکان را می‌توانید در وبسایت دکترتو پیدا کنید. دکترتو برای شما امکان دریافت نوبت حضوری یا مشاوره آنلاین دکتر اورولوژی و دکتر نفرولوژی آنلاین را به شکلی ساده فراهم کرده است.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!