فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید
گل مژه یکی از شایعترین عفونتهای موضعی پلک است که در اثر انسداد غدد چربی و رشد باکتری در نزدیکی مژهها بهوجود میآید. این عارضه با ایجاد برآمدگی دردناک و قرمز در لبه پلک مشخص میشود و ممکن است موجب ناراحتی هنگام پلکزدن شود. اگرچه ظاهر آن ممکن است نگرانکننده باشد، اما معمولاً خوشخیم است و بهصورت خودبهخود طی چند روز بهبود مییابد. عوامل متعددی مانند تماس دست آلوده با چشم، استفاده از لوازم آرایشی آلوده و ضعف ایمنی میتوانند خطر بروز آن را افزایش دهند. شناخت دقیق علت، علائم و روشهای درمان و پیشگیری از این عارضه میتواند به حفظ سلامت چشمها کمک کند. در این مطلب از دکترتو، با همه چیز درباره گلمژه آشنا میشوید.
گل مژه چیست؟
گل مژه یک برجستگی کوچک و دردناک در لبه پلک است که معمولاً در نزدیکی ریشه مژهها ظاهر میشود. این عارضه یکی از مشکلات شایع چشمی محسوب میشود و در اغلب موارد در پلک بالا یا پایین ایجاد میگردد. گل مژه ظاهری شبیه جوش یا دمل دارد و در مراحل اولیه ممکن است باعث حساسیت یا تورم خفیف در ناحیه پلک شود. در برخی افراد، بهصورت تکی و در برخی دیگر بهصورت مکرر بروز میکند. با وجود ظاهر نگرانکننده، معمولاً عارضهای خوشخیم و خودمحدودشونده است که به مرور زمان برطرف میشود.
متن انگلیسی:
به نقل از my.clevelandclinic
A stye is a painful red bump on the edge of your eyelid. Similar to an acne pimple, a stye forms when a tiny oil gland near your eyelashes becomes blocked and gets infected. Styes are very common, and in many cases, you can manage them at home. But some cases may require treatment by an eye care provider.
ترجمه فارسی:
گل مژه یک برجستگی قرمز و دردناک است که در لبه پلک شما ظاهر میشود. مشابه جوشهای آکنه، گل مژه زمانی تشکیل میشود که یک غده چربی کوچک در نزدیکی مژهها مسدود شده و عفونت میکند. گل مژه بسیار شایع است و در بسیاری از موارد میتوان آن را در خانه مدیریت کرد. با این حال، در برخی موارد ممکن است نیاز به درمان توسط متخصص چشم وجود داشته باشد.
گل مژه واگیر دارد؟
گل مژه بهطور مستقیم واگیر ندارد، اما عامل اصلی آن، یعنی باکتری استافیلوکوک اورئوس، میتواند از طریق تماس دست آلوده یا وسایل شخصی منتقل شود. در واقع، خود بیماری مسری نیست، اما بیاحتیاطی در بهداشت فردی ممکن است باعث انتقال باکتری به چشم دیگر یا افراد نزدیک شود. برای پیشگیری، بهتر است از تماس با چشم، استفاده مشترک از حوله یا لوازم آرایشی چشم خودداری کرده و دستها را مرتب بشویید.
انواع گل مژه
گل مژه بر اساس محل ایجاد و نوع غده درگیر، به دو نوع اصلی تقسیم میشود که از نظر ظاهر و شدت علائم کمی با هم تفاوت دارند. شناخت این دو نوع به تشخیص و انتخاب روش درمان مناسب کمک میکند. انواع گل مژه عبارتاند از:
- گل مژه خارجی: شایعترین نوع گل مژه است و در لبه بیرونی پلک، نزدیک ریشه مژهها ایجاد میشود. این نوع معمولاً ناشی از عفونت فولیکول مژه یا غدد چربی کنار آن است و بهصورت برآمدگی قرمز و دردناک دیده میشود.
- گل مژه داخلی: در اثر عفونت غدد چربی داخل پلک (غدد میبومین) ایجاد میشود و معمولاً از بیرون کمتر دیده میشود، اما درد و تورم بیشتری دارد. این نوع ممکن است به کیست چربی یا شالازیون تبدیل شود.
| نوع گلمژه | محل ایجاد | ویژگیها |
|---|---|---|
| گلمژه خارجی | در لبه بیرونی پلک و نزدیک ریشه مژه | قرمزی، تورم، درد و وجود نقطه چرکی قابل مشاهده |
| گلمژه داخلی | در داخل پلک و غدد چربی (میبومین) | دردناکتر، تورم عمیقتر، معمولاً بدون نقطه سفید واضح |
| شالازیون (گلمژه مزمن) | در غدد چربی پلک، معمولاً در قسمت میانی | بدون درد یا درد کم، تورم سفت و مزمن که ممکن است هفتهها باقی بماند |
گل مژه داخل چشم
گل مژه داخل چشم یا گل مژه داخلی زمانی ایجاد میشود که عفونت در یکی از غدد چربی داخلی پلک (غدد میبومین) رخ دهد. این نوع گل مژه معمولاً نسبت به نوع سطحی دردناکتر است و ممکن است باعث تورم، قرمزی و حساسیت بیشتر پلک شود. از بیرون ممکن است ضایعه مشخص نباشد، اما در سمت داخلی پلک یک برآمدگی دردناک احساس میشود. در بیشتر موارد، گل مژه داخلی بهصورت خودبهخود ظرف چند روز تا یک هفته بهبود مییابد. استفاده از کمپرس گرم چند بار در روز به تخلیه طبیعی چرک و کاهش التهاب کمک میکند. در صورت تداوم درد یا تورم، باید به پزشک مراجعه شود تا از عفونتهای عمیقتر جلوگیری گردد.
گل مژه پلک پایین
گل مژه پلک پایین نوعی التهاب موضعی است که در امتداد لبه پایینی پلک و معمولاً در نزدیکی ریشه مژهها ایجاد میشود. این ضایعه بهصورت برجستگی کوچک، قرمز و دردناک ظاهر میشود و ممکن است با احساس جسم خارجی یا سوزش در چشم همراه باشد. گل مژه پلک پایین معمولاً به دلیل انسداد و عفونت غدد چربی در این ناحیه ایجاد میشود و در بیشتر موارد خودبهخود ظرف چند روز بهبود مییابد. رعایت بهداشت چشم، پرهیز از دست زدن به پلک و استفاده از کمپرس گرم، روند بهبود را سریعتر میکند.
گل مژه پلک بالا
گل مژه پلک بالا یکی از انواع شایع گل مژه است که در اثر عفونت فولیکول مژه یا غدد چربی پلک فوقانی ایجاد میشود. این عارضه بهصورت برجستگی قرمز، دردناک و ملتهب در لبه پلک بالا ظاهر میشود و ممکن است همراه با تورم، خارش یا احساس جسم خارجی در چشم باشد. در بیشتر موارد، گل مژه پلک بالا خفیف است و با استفاده از کمپرس گرم چند بار در روز و رعایت بهداشت چشم، ظرف چند روز بهبود مییابد. با این حال، اگر تورم بزرگتر شود یا درد افزایش یابد، لازم است پزشک برای بررسی احتمال عفونت شدیدتر یا تبدیل به شالازیون آن را معاینه کند.
گل مژه زیر چشم
این نوع گل مژه بهندرت رخ میدهد و ممکن است در زیر ناحیه پایینی پلک احساس شود. عفونت در این ناحیه میتواند باعث ورم موضعی و احساس فشار شود.

گل مژه در کودکان
گلمژه در کودکان یک برآمدگی قرمزرنگ و دردناک است که در لبه پلک ظاهر میشود و معمولاً ناشی از عفونت باکتریایی غدد چربی یا فولیکولهای مژه است. این عارضه میتواند با علائمی مانند تورم، قرمزی، درد و آبریزش چشم همراه باشد. برای درمان، استفاده از کمپرس گرم و رعایت بهداشت پلک توصیه میشود. در صورت تداوم یا تشدید علائم، مراجعه به پزشک ضروری است.
علائم گل مژه چیست؟
گل مژه معمولاً با بروز علائم ظاهری مشخصی در لبه پلک همراه است که بهراحتی قابل تشخیصاند. در ابتدا ممکن است فرد احساس حساسیت یا درد خفیف در پلک داشته باشد و سپس برجستگی کوچکی در محل ظاهر شود. این علائم معمولاً طی چند روز شدت مییابند و در برخی موارد با ترشح یا التهاب اطراف چشم همراه هستند. علائم رایج گل مژه شامل موارد زیر است:
- تورم و قرمزی موضعی در لبه پلک
- احساس درد یا سوزش در ناحیه پلک
- وجود برآمدگی کوچک شبیه جوش یا دمل
- ترشح چرکی یا پوستهریزی در محل ضایعه
- احساس سنگینی یا فشار در پلک
- حساسیت به لمس و گاهی اشکریزش چشم
چرا گل مژه میزنیم؟
علت گل مژه معمولاً عفونت باکتریایی غدد چربی یا فولیکول مژه است که بیشتر توسط باکتری استافیلوکوک اورئوس ایجاد میشود. این عفونت باعث التهاب، قرمزی، درد و تورم موضعی در لبه پلک میشود. عواملی مانند لمس چشم با دست آلوده، استفاده از لوازم آرایشی قدیمی یا آلوده، کمبود خواب، ضعف سیستم ایمنی و بیماریهای پوستی مثل بلفاریت میتوانند احتمال بروز گل مژه را افزایش دهند. رعایت بهداشت چشم و شستوشوی منظم پلکها بهترین راه پیشگیری از گل مژه است.
چگونه از گل مژه پیشگیری کنیم؟
ابتلا به گل مژه خطر ابتلای مجدد را افزایش می دهد. گل مژه می تواند در داخل چشم هم بزند. تعداد زیاد باکتری در محل می تواند باعث ایجاد مورد دیگر، درگیری دیگر چشم یا حتی ایجاد گل مژه در فرد دیگر شود. با این وجود رعایت هر کدام از نکات زیر برای پیشگیری از ابتلا به آن می تواند کمک کننده باشد:
- قبل از دست زدن به چشم خود، دست ها را با آب و صابون بشویید.
- پلک هایتان را با صابون ملایم و شامپو بشویید.
- آرایش چشم را هر شب قبل از خواب پاک کنید.
- هرگز از حوله کسی استفاده نکنید (مخصوصا افراد دارای گل مژه).
عوارض گل مژه چیست؟
گل مژه معمولاً خفیف و بیخطر است، اما در برخی موارد میتواند باعث ناراحتی و مشکلات چشمی موقت شود. در صورت درمان نشدن یا فشار دادن گل مژه، التهاب ممکن است گسترش یافته و عوارض بیشتری ایجاد کند. عوارض احتمالی گل مژه عبارتاند از:
- گسترش عفونت به بافتهای اطراف چشم و ایجاد ورم یا قرمزی شدید پلک
- تبدیل گل مژه به کیست یا شالازیون در اثر انسداد مزمن غده چربی
- درد و تورم مداوم در ناحیه پلک یا گوشه چشم
- تاری دید موقت در صورت بزرگ شدن ضایعه
- بازگشت مکرر گل مژه در صورت رعایت نکردن بهداشت چشم
تشخیص گل مژه چگونه است؟
تشخیص گل مژه معمولاً بر اساس معاینه بالینی توسط پزشک یا متخصص چشم انجام میشود. پزشک با مشاهده ظاهر پلک، محل تورم و بررسی علائم مانند قرمزی، درد، ترشح یا وجود برآمدگی در لبه پلک میتواند بهراحتی گل مژه را از سایر عفونتهای چشمی مانند شالازیون یا بلفاریت تشخیص دهد. در بیشتر موارد، نیازی به آزمایش یا بررسی تخصصی نیست، مگر اینکه گل مژه مکرر یا مقاوم به درمان باشد. در این حالت، پزشک ممکن است نمونهای از ترشحات را برای بررسی نوع باکتری یا رد سایر بیماریهای چشمی درخواست کند.
برای گل مژه چی خوبه؟
گل مژه معمولا خود به خود بهبود می یابد، اما تمیز کردن آن باعث تخلیه زود تر آن شده و سریع تر بهبود می یابد. در بیشتر موارد، گل مژه با مراقبتهای ساده خانگی مانند استفاده از کمپرس گرم بهبود مییابد. این روش به باز شدن غدد مسدود شده و کاهش تورم کمک میکند. در صورت عفونت شدید یا ماندگاری علائم، پزشک ممکن است از درمانهای دارویی مانند پمادها یا قطرههای آنتیبیوتیک برای کنترل عفونت و درمان گل مژه استفاده کند. در برخی موارد نادر که گل مژه بسیار بزرگ شده یا به درمانهای اولیه پاسخ نمیدهد، تخلیه آن توسط پزشک ضروری است. رعایت بهداشت چشم و جلوگیری از فشار دادن گل مژه نیز در روند بهبود بسیار مؤثر است.

نتیجه گیری
گلمژه یک التهاب موضعی در لبه پلک است که بیشتر بهدلیل انسداد غدد چربی و ورود باکتری ایجاد میشود. این عارضه معمولاً با درد، قرمزی و تورم همراه است و در اکثر موارد بدون نیاز به درمان خاص، خودبهخود بهبود مییابد. رعایت بهداشت چشم، شستوشوی منظم پلکها و پرهیز از تماس مستقیم دست با چشم، مهمترین راههای پیشگیری از بروز یا عود مجدد آن هستند. در موارد نادر که گلمژه بزرگ، دردناک یا ماندگار است، ارزیابی پزشک ضروری خواهد بود تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود. شناخت این عارضه به درک بهتر رفتار چشم در برابر عفونت و تقویت مراقبتهای فردی کمک میکند.
دکترتو مراقب سلامت شماست!
سلام من ۱۵ سالمه و برای اولین بار صبح ک از خواب بیدار شدم و رفتم صورتمو بشورم حس کردم ی چیزی توی چشمم رفته وقتی پلکم رو برگرداندم ی دونه قرمز بود آیا مشکل جدیه باید برم دکتر؟؟؟
سلام من گل مژه زدم و چند ماه گذشته یچیزی مثهجوش تو پلکم مونده و هر چی آنتی بیوتیک و کرم و قطره استفاده کردم از بین نرفت رفتم خالیش کنم دکتر گفت کوچیکه چیکار کنم این از بین بره افتادگی پلک آورده برام
سلام،
در صورتی که گلمژه پس از چند ماه باقی مانده و با درمانهای معمول مانند آنتیبیوتیک، کرم و قطره بهبود نیافته، احتمال دارد که به شالازیون (کیست چربی مزمن) تبدیل شده باشد. در این موارد، درمان دارویی معمولاً تأثیر چندانی ندارد و ممکن است نیاز به تخلیهی جراحی توسط چشمپزشک وجود داشته باشد. اگرچه پزشک تشخیص داده که ضایعه کوچک است، اما در صورت ایجاد افتادگی پلک یا تغییرات ظاهری، میتوان با نظر متخصص چشم، درمانهای تکمیلی یا جراحی ظریف را در نظر گرفت تا ظاهر پلک اصلاح شود و ناراحتی برطرف گردد.
متخصص چشم
سلام
من یک هفته هست ک پلکم باد کرده قرمز شده و همش احساس میکنم ی جیز تیزی زیر پلکم هست موقع پلک زدم اذیت میشم پیش دکترهم رفتم گفتن ویروسیه ممکنه گل مژه باشه؟
سلام، بله، احتمال دارد که گل مژه باشد. گل مژه معمولاً به دلیل عفونت غدد چربی در کنار مژهها ایجاد میشود و علائمی مانند تورم، قرمزی، درد و حساسیت هنگام پلک زدن دارد. اگر دکتر شما گفتند که علت ویروسی است، ممکن است این یک نوع عفونت ویروسی باشد که مشابه گل مژه است. در صورت ادامه علائم یا تشدید درد، بهتر است دوباره به پزشک مراجعه کنید تا درمان دقیقتری را دریافت کنید.
متخصص چشم
تشکرازشما
خواهش میکنم
تندرست باشید جناب میرسمیعی عزیز
سلام روز خش من دیشب در معرض باد شدید قرار گرفتم همون لحظه هم چشمام سوخت امروز داخل چشمم یه دونه دراوردم گل مژس یا بخاطر الودگیه چیکار باید کرد):
سلام، اگر دیشب در معرض باد شدید قرار گرفتید و امروز در داخل چشمتان یک گل مژه پیدا کردید، ممکن است به دلیل خشکی یا تحریک از باد باشد. گل مژه معمولاً به دلیل عفونت غدد چربی در اطراف مژهها ایجاد میشود. برای درمان، میتوانید از کمپرس گرم استفاده کنید تا به کاهش التهاب کمک کند. همچنین، باید از مالیدن چشمها خودداری کنید و دستها را بهطور مرتب بشویید. اگر علائم ادامه یافت یا درد یا قرمزی شدیدتر شد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
متخصص چشم
سلام وقت بخیر من نفس هستم و ۱۱ سالمه تا الان دوبار گل مژه زدم یک بار در سمت راست و یک بار در سمت چپ چشم و الان هم گل مژه دارم با صابون بچه دوبار چشمم رو شستم اما درمان نشد و بدتر هم شد چشمم میسوزه درد میکنه و میخاره میخواستم بدونم اگر یخ بزارم بهتر میشه یا خیر ؟؟؟!
و اینکه برای من کل مژه بیش از حد بزرگ هست و از ۱۰۰ متری هم میشه دید آیا طبیعی هست؟
میشه چند تا پماد برای رفع این بیماری دیشنهاد کنید؟
سلام ، وقتت بخیر! گلمژه یک عفونت کوچک در کنار مژههاست که معمولاً با کمپرس گرم بهتر میشود، نه یخ. بهتر است یک پارچه تمیز را با آب گرم مرطوب کنی و ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی چشم بگذاری، این کار را چند بار در روز انجام بده تا چرک تخلیه شود و التهاب کمتر شود. همچنین، شستشوی پلکها با شامپوی بچه رقیقشده (نه صابون) میتواند کمک کند. از دست زدن و فشار دادن گلمژه خودداری کن. اگر درد شدیدتر شد یا خوب نشد، حتماً به پزشک مراجعه کن. بعضی از پمادهای چشمی مانند اریترومایسین یا تتراسایکلین چشمی ممکن است کمک کنند، اما باید با تجویز پزشک استفاده شوند. در مورد مژههای بلندت، بعضی افراد به طور طبیعی مژههای بلندی دارند که کاملاً طبیعی است!
سلام وقت بخیر من نفس هستم و ۱۱ سالمه تا الان دوبار گل مژه زدم یک بار در سمت راست و یک بار در سمت چپ چشم و الان هم گل مژه دارم با صابون بچه دوبار چشمم رو شستم اما درمان نشد و بدتر هم شد چشمم میسوزه درد میکنه و میخاره میخواستم بدونم اگر یخ بزارم بهتر میشه یا خیر ؟؟؟!
سلام خسته تباشید
۳ روز پیش وقتی از خاب بیدار شدم بالای چشم چپم درد میکرد در حالی که چند ماه بود همونجا ی دونه ریز زده بود ک هنوزم هست.رفتم داروخانه گف گل مژس ک روز بعذش تورم پیدا کرد داروخانه ی قطره داد ک مصرف کردم و با شامپو بچه صورتمو مرتب شستم الان باد خیلی کم شده فقط ی قسمت کوچیچ باد دارع ولی مدام چشمم میخاره دلیلش رو خاستم بدونم ؟؟؟خیلیم چرک از گوشه چشمم خارج شده تا الان ..
سلام، احتمالاً دچار عفونت یا التهاب در ناحیه چشم شدهاید که به دلیل وجود جوش یا کیست در آن منطقه ایجاد شده است. وجود ترشحات چرکی و خارش ممکن است نشانهای از عفونت در غدد چربی یا فولیکولهای مو باشد. استفاده از قطرههای تجویز شده میتواند کمککننده باشد، اما اگر علائم ادامه پیدا کرد یا بدتر شد، بهتر است دوباره به پزشک مراجعه کنید تا درمان دقیقتری انجام شود.
متخصص چشم
سلام من دیشب موقع پلک زدن دیدم پلک چشم چپم درد میگیره ولی توجهی نکردم صبح که از خواب بیدار شدم دیدم باد کرده و درد بیشتر شده و موقع پلک زدن خیلی درد میگیره و باد داره و اشک میاد از چشمم ولی تار نمیبینم.
ایا گل مژه ژدم؟
باید برم پیش پزشک؟
عالی بود