فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید
گل مژه یکی از شایعترین عفونتهای موضعی پلک است که در اثر انسداد غدد چربی و رشد باکتری در نزدیکی مژهها بهوجود میآید. این عارضه با ایجاد برآمدگی دردناک و قرمز در لبه پلک مشخص میشود و ممکن است موجب ناراحتی هنگام پلکزدن شود. اگرچه ظاهر آن ممکن است نگرانکننده باشد، اما معمولاً خوشخیم است و بهصورت خودبهخود طی چند روز بهبود مییابد. عوامل متعددی مانند تماس دست آلوده با چشم، استفاده از لوازم آرایشی آلوده و ضعف ایمنی میتوانند خطر بروز آن را افزایش دهند. شناخت دقیق علت، علائم و روشهای درمان و پیشگیری از این عارضه میتواند به حفظ سلامت چشمها کمک کند. در این مطلب از دکترتو، با همه چیز درباره گلمژه آشنا میشوید.
گل مژه چیست؟
گل مژه یک برجستگی کوچک و دردناک در لبه پلک است که معمولاً در نزدیکی ریشه مژهها ظاهر میشود. این عارضه یکی از مشکلات شایع چشمی محسوب میشود و در اغلب موارد در پلک بالا یا پایین ایجاد میگردد. گل مژه ظاهری شبیه جوش یا دمل دارد و در مراحل اولیه ممکن است باعث حساسیت یا تورم خفیف در ناحیه پلک شود. در برخی افراد، بهصورت تکی و در برخی دیگر بهصورت مکرر بروز میکند. با وجود ظاهر نگرانکننده، معمولاً عارضهای خوشخیم و خودمحدودشونده است که به مرور زمان برطرف میشود.
متن انگلیسی:
به نقل از my.clevelandclinic
A stye is a painful red bump on the edge of your eyelid. Similar to an acne pimple, a stye forms when a tiny oil gland near your eyelashes becomes blocked and gets infected. Styes are very common, and in many cases, you can manage them at home. But some cases may require treatment by an eye care provider.
ترجمه فارسی:
گل مژه یک برجستگی قرمز و دردناک است که در لبه پلک شما ظاهر میشود. مشابه جوشهای آکنه، گل مژه زمانی تشکیل میشود که یک غده چربی کوچک در نزدیکی مژهها مسدود شده و عفونت میکند. گل مژه بسیار شایع است و در بسیاری از موارد میتوان آن را در خانه مدیریت کرد. با این حال، در برخی موارد ممکن است نیاز به درمان توسط متخصص چشم وجود داشته باشد.
گل مژه واگیر دارد؟
گل مژه بهطور مستقیم واگیر ندارد، اما عامل اصلی آن، یعنی باکتری استافیلوکوک اورئوس، میتواند از طریق تماس دست آلوده یا وسایل شخصی منتقل شود. در واقع، خود بیماری مسری نیست، اما بیاحتیاطی در بهداشت فردی ممکن است باعث انتقال باکتری به چشم دیگر یا افراد نزدیک شود. برای پیشگیری، بهتر است از تماس با چشم، استفاده مشترک از حوله یا لوازم آرایشی چشم خودداری کرده و دستها را مرتب بشویید.
انواع گل مژه
گل مژه بر اساس محل ایجاد و نوع غده درگیر، به دو نوع اصلی تقسیم میشود که از نظر ظاهر و شدت علائم کمی با هم تفاوت دارند. شناخت این دو نوع به تشخیص و انتخاب روش درمان مناسب کمک میکند. انواع گل مژه عبارتاند از:
- گل مژه خارجی: شایعترین نوع گل مژه است و در لبه بیرونی پلک، نزدیک ریشه مژهها ایجاد میشود. این نوع معمولاً ناشی از عفونت فولیکول مژه یا غدد چربی کنار آن است و بهصورت برآمدگی قرمز و دردناک دیده میشود.
- گل مژه داخلی: در اثر عفونت غدد چربی داخل پلک (غدد میبومین) ایجاد میشود و معمولاً از بیرون کمتر دیده میشود، اما درد و تورم بیشتری دارد. این نوع ممکن است به کیست چربی یا شالازیون تبدیل شود.
| نوع گلمژه | محل ایجاد | ویژگیها |
|---|---|---|
| گلمژه خارجی | در لبه بیرونی پلک و نزدیک ریشه مژه | قرمزی، تورم، درد و وجود نقطه چرکی قابل مشاهده |
| گلمژه داخلی | در داخل پلک و غدد چربی (میبومین) | دردناکتر، تورم عمیقتر، معمولاً بدون نقطه سفید واضح |
| شالازیون (گلمژه مزمن) | در غدد چربی پلک، معمولاً در قسمت میانی | بدون درد یا درد کم، تورم سفت و مزمن که ممکن است هفتهها باقی بماند |
گل مژه داخل چشم
گل مژه داخل چشم یا گل مژه داخلی زمانی ایجاد میشود که عفونت در یکی از غدد چربی داخلی پلک (غدد میبومین) رخ دهد. این نوع گل مژه معمولاً نسبت به نوع سطحی دردناکتر است و ممکن است باعث تورم، قرمزی و حساسیت بیشتر پلک شود. از بیرون ممکن است ضایعه مشخص نباشد، اما در سمت داخلی پلک یک برآمدگی دردناک احساس میشود. در بیشتر موارد، گل مژه داخلی بهصورت خودبهخود ظرف چند روز تا یک هفته بهبود مییابد. استفاده از کمپرس گرم چند بار در روز به تخلیه طبیعی چرک و کاهش التهاب کمک میکند. در صورت تداوم درد یا تورم، باید به پزشک مراجعه شود تا از عفونتهای عمیقتر جلوگیری گردد.
گل مژه پلک پایین
گل مژه پلک پایین نوعی التهاب موضعی است که در امتداد لبه پایینی پلک و معمولاً در نزدیکی ریشه مژهها ایجاد میشود. این ضایعه بهصورت برجستگی کوچک، قرمز و دردناک ظاهر میشود و ممکن است با احساس جسم خارجی یا سوزش در چشم همراه باشد. گل مژه پلک پایین معمولاً به دلیل انسداد و عفونت غدد چربی در این ناحیه ایجاد میشود و در بیشتر موارد خودبهخود ظرف چند روز بهبود مییابد. رعایت بهداشت چشم، پرهیز از دست زدن به پلک و استفاده از کمپرس گرم، روند بهبود را سریعتر میکند.
گل مژه پلک بالا
گل مژه پلک بالا یکی از انواع شایع گل مژه است که در اثر عفونت فولیکول مژه یا غدد چربی پلک فوقانی ایجاد میشود. این عارضه بهصورت برجستگی قرمز، دردناک و ملتهب در لبه پلک بالا ظاهر میشود و ممکن است همراه با تورم، خارش یا احساس جسم خارجی در چشم باشد. در بیشتر موارد، گل مژه پلک بالا خفیف است و با استفاده از کمپرس گرم چند بار در روز و رعایت بهداشت چشم، ظرف چند روز بهبود مییابد. با این حال، اگر تورم بزرگتر شود یا درد افزایش یابد، لازم است پزشک برای بررسی احتمال عفونت شدیدتر یا تبدیل به شالازیون آن را معاینه کند.
گل مژه زیر چشم
این نوع گل مژه بهندرت رخ میدهد و ممکن است در زیر ناحیه پایینی پلک احساس شود. عفونت در این ناحیه میتواند باعث ورم موضعی و احساس فشار شود.

گل مژه در کودکان
گلمژه در کودکان یک برآمدگی قرمزرنگ و دردناک است که در لبه پلک ظاهر میشود و معمولاً ناشی از عفونت باکتریایی غدد چربی یا فولیکولهای مژه است. این عارضه میتواند با علائمی مانند تورم، قرمزی، درد و آبریزش چشم همراه باشد. برای درمان، استفاده از کمپرس گرم و رعایت بهداشت پلک توصیه میشود. در صورت تداوم یا تشدید علائم، مراجعه به پزشک ضروری است.
علائم گل مژه چیست؟
گل مژه معمولاً با بروز علائم ظاهری مشخصی در لبه پلک همراه است که بهراحتی قابل تشخیصاند. در ابتدا ممکن است فرد احساس حساسیت یا درد خفیف در پلک داشته باشد و سپس برجستگی کوچکی در محل ظاهر شود. این علائم معمولاً طی چند روز شدت مییابند و در برخی موارد با ترشح یا التهاب اطراف چشم همراه هستند. علائم رایج گل مژه شامل موارد زیر است:
- تورم و قرمزی موضعی در لبه پلک
- احساس درد یا سوزش در ناحیه پلک
- وجود برآمدگی کوچک شبیه جوش یا دمل
- ترشح چرکی یا پوستهریزی در محل ضایعه
- احساس سنگینی یا فشار در پلک
- حساسیت به لمس و گاهی اشکریزش چشم
چرا گل مژه میزنیم؟
علت گل مژه معمولاً عفونت باکتریایی غدد چربی یا فولیکول مژه است که بیشتر توسط باکتری استافیلوکوک اورئوس ایجاد میشود. این عفونت باعث التهاب، قرمزی، درد و تورم موضعی در لبه پلک میشود. عواملی مانند لمس چشم با دست آلوده، استفاده از لوازم آرایشی قدیمی یا آلوده، کمبود خواب، ضعف سیستم ایمنی و بیماریهای پوستی مثل بلفاریت میتوانند احتمال بروز گل مژه را افزایش دهند. رعایت بهداشت چشم و شستوشوی منظم پلکها بهترین راه پیشگیری از گل مژه است.
چگونه از گل مژه پیشگیری کنیم؟
ابتلا به گل مژه خطر ابتلای مجدد را افزایش می دهد. گل مژه می تواند در داخل چشم هم بزند. تعداد زیاد باکتری در محل می تواند باعث ایجاد مورد دیگر، درگیری دیگر چشم یا حتی ایجاد گل مژه در فرد دیگر شود. با این وجود رعایت هر کدام از نکات زیر برای پیشگیری از ابتلا به آن می تواند کمک کننده باشد:
- قبل از دست زدن به چشم خود، دست ها را با آب و صابون بشویید.
- پلک هایتان را با صابون ملایم و شامپو بشویید.
- آرایش چشم را هر شب قبل از خواب پاک کنید.
- هرگز از حوله کسی استفاده نکنید (مخصوصا افراد دارای گل مژه).
عوارض گل مژه چیست؟
گل مژه معمولاً خفیف و بیخطر است، اما در برخی موارد میتواند باعث ناراحتی و مشکلات چشمی موقت شود. در صورت درمان نشدن یا فشار دادن گل مژه، التهاب ممکن است گسترش یافته و عوارض بیشتری ایجاد کند. عوارض احتمالی گل مژه عبارتاند از:
- گسترش عفونت به بافتهای اطراف چشم و ایجاد ورم یا قرمزی شدید پلک
- تبدیل گل مژه به کیست یا شالازیون در اثر انسداد مزمن غده چربی
- درد و تورم مداوم در ناحیه پلک یا گوشه چشم
- تاری دید موقت در صورت بزرگ شدن ضایعه
- بازگشت مکرر گل مژه در صورت رعایت نکردن بهداشت چشم
تشخیص گل مژه چگونه است؟
تشخیص گل مژه معمولاً بر اساس معاینه بالینی توسط پزشک یا متخصص چشم انجام میشود. پزشک با مشاهده ظاهر پلک، محل تورم و بررسی علائم مانند قرمزی، درد، ترشح یا وجود برآمدگی در لبه پلک میتواند بهراحتی گل مژه را از سایر عفونتهای چشمی مانند شالازیون یا بلفاریت تشخیص دهد. در بیشتر موارد، نیازی به آزمایش یا بررسی تخصصی نیست، مگر اینکه گل مژه مکرر یا مقاوم به درمان باشد. در این حالت، پزشک ممکن است نمونهای از ترشحات را برای بررسی نوع باکتری یا رد سایر بیماریهای چشمی درخواست کند.
برای گل مژه چی خوبه؟
گل مژه معمولا خود به خود بهبود می یابد، اما تمیز کردن آن باعث تخلیه زود تر آن شده و سریع تر بهبود می یابد. در بیشتر موارد، گل مژه با مراقبتهای ساده خانگی مانند استفاده از کمپرس گرم بهبود مییابد. این روش به باز شدن غدد مسدود شده و کاهش تورم کمک میکند. در صورت عفونت شدید یا ماندگاری علائم، پزشک ممکن است از درمانهای دارویی مانند پمادها یا قطرههای آنتیبیوتیک برای کنترل عفونت و درمان گل مژه استفاده کند. در برخی موارد نادر که گل مژه بسیار بزرگ شده یا به درمانهای اولیه پاسخ نمیدهد، تخلیه آن توسط پزشک ضروری است. رعایت بهداشت چشم و جلوگیری از فشار دادن گل مژه نیز در روند بهبود بسیار مؤثر است.

نتیجه گیری
گلمژه یک التهاب موضعی در لبه پلک است که بیشتر بهدلیل انسداد غدد چربی و ورود باکتری ایجاد میشود. این عارضه معمولاً با درد، قرمزی و تورم همراه است و در اکثر موارد بدون نیاز به درمان خاص، خودبهخود بهبود مییابد. رعایت بهداشت چشم، شستوشوی منظم پلکها و پرهیز از تماس مستقیم دست با چشم، مهمترین راههای پیشگیری از بروز یا عود مجدد آن هستند. در موارد نادر که گلمژه بزرگ، دردناک یا ماندگار است، ارزیابی پزشک ضروری خواهد بود تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود. شناخت این عارضه به درک بهتر رفتار چشم در برابر عفونت و تقویت مراقبتهای فردی کمک میکند.
دکترتو مراقب سلامت شماست!
سلام یک ماهه ک بالای پلک راستم زیر پوست مثل جوش بزرگدر اومده و الان چند روزی هست با پلک زدن درد میگیرد. نشونه چیست
سلام
هم گل مژه و هم بلفاریت یا التهاب پلک باید بررسی شود
در صورت عفونت ویروسی نیاز به درمان ضدویروس هم دارید
زیرنظر پزشک باشید
متخصص چشم
سلان من امروز دیدم داخل چشمم روی پلک بالا یه نقطه سفیده قرمز اینا نیست بعد چشام رو میبندم درد میگیره ایا این گل مژه هست و با این روش ها از بین میره
سلام
هم احتمال گل مژه و هم جوش چرکی وجود دارد
از روش های نوشته شده در مقاله می توانید استفاده کنید
سلام من ۱۳ سالم هست دو روز هست بالای پلک چشمم باد کرد و داخل پلکم مثل جوش بزرگ شده
درمانش چیه چطور میتونم زود تر خوبش کنم
ضرری به چشم نمیرساند
سلام
در صورت وجود گل مژه احتمال علت ویروسی دارد
فقط از اشک مصنوعی استفاده ککنید
و در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید
متخصص چشم
سلام خسته نباشید…ببخشید من حدود سه الی چهار ساعده که سوزش زیاد و یکمی درد رو روی پلک هردو چشمم میبینم کارم جوریه که زیاد از وسایل الکترونیکی استفاده میکنم و عینک میزنم ولی یکبار این حالتو نگرفتم یکم پلکم احساس میکنم باد کرده
سلام
علایم مشخص بلفاریت دارید
خیلی جدی بگیرید
با اشک مصنوعی شستشو دهید
و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید
متخصص چشم
سلام،وقتتون بخیر، برای شستشوی گل مژه شامپوی آیسول مناسب هست؟ و ایا قطره ی کتوتیفن در بهبود گل مژه تاثیری داره؟
سلام
بله
شامپو چشم آیسول (eyesol) شوینده پلک و مژه بدون ایجاد حساسیت و التهاب و قرمزی حاوی روغن درخت چای و دارای خاصیت آنتی باکتریال شامپو آیسول مناسب برای شست و شوی چشم قبل و بعد از عمل جراحی، گل مژه، استفاده از لنز پاک کننده آرایش چشم و صورت و آلودگی های محیطی و گرد و غبار استفاده می شود
قطره ی کتوتیفن بیشتر برای حساسیت هاست و کاربردی در گل مژه ندارد
سلام دخترمن ۱۰سالشه یه گل مژه ریزپلک بالایی چشمش دراومدالان چن ماهه هنوزخوب نشده دردهم نداره به چشم پزشک هم مراجعه کردم قطره باپماد دادولی تاثیری نکرد چکترکنیم برطرف بشه
دوست عزیز
گلمژهای که مدت طولانی بهبود نیابد، ممکن است به شالازیون تبدیل شده باشد، که یک کیست کوچک و بدون درد روی پلک است. این حالت معمولاً از مسدود شدن غدد چربی پلک به وجود میآید و ممکن است نیاز به درمان بیشتری مانند کمپرس گرم یا مداخلات جزئی پزشکی داشته باشد.
بهتر است روزانه ۳-۴ بار کمپرس گرم روی پلک بگذارید تا شاید به تخلیه چربی کمک کند. اگر این روش هم تأثیری نداشت، توصیه میکنم دوباره به چشم پزشک مراجعه کنید تا درمان دیگری را بررسی کند.
متخصص چشم
سلام من دیروز داشتم راه میرفتم یه دفعه برگشتم طناب که وصل بود رف تو چشمم از دیروز تا الان چشمام درد میکنه ، اشک میاره و قرمز شده و یکمم باد کرده ، زیر پلکم بودن درد میکنه و چشمم هم همینطور و انگار یکی داره سوزن میکنه توش ، واقعا نمیدونم این گل مژه اس یا یه چیز دیگه
سلام
تا دو روز با اشک مصنوعی شستشو دهید
ولی در صورت قرمز شدید
برای بررسی ملتحمه و زخم قرنیه بهتر است به پزشک مراجعه کنید
متخصص چشم
سلام دکترجان خسته نباشی من نزدیک دوهفته هست چشمام زیاد قرمز کرده و احساس میکنم چیزی توی چشمم هست رفتم چشم پزشک با دستگاه توی چشمم نگاه کرد و گفتن روی سفیدی چشمم یعنی داخل چشمم جوش زده و قطره و پمباد بهم داد ولی هنوز خوب نشده این شوجها روی سطح چشمم چیه باید چیکار کنم
سلام
در صورت گل مژه کمی زمان می برد
صبور باشید و دارو ها را ادامه دهید
سلام دختر هفت ساله من مدت زمان طولانی هست که گل مژه میزنه چندین گل مژه بعضی ها تخلیه میشه اما کامل از بین نمیره چکار باید بکنم؟!
سلام
معمولا گل مژه تخلیه نمی شود
احتمالا دچار تبخال یا ابسه است
که می تواند ریشه ویروسی داشته باشد
بهتر است زیر نظر پزشک باشید
متخصص اطفال
سلام من ۱۵و چشم سمت راستم یه مقدار کوچیک شده و داخل چشمم سفیدی چشمم قرمز شده و کمی چشمم میسوزه احتمال داره گل مژه در بیارم..؟ میشه یه درمان خیلییی سریع بگید آخه من قراره برم عروسی…ممنون♡
سلام
گل مژه بعید است
از نظر التهاب چشم و حساسیتبعلت آرایش باید بررسی شوید
از داروخانه از ضدالتهاب چشمی بدون نسخه استفاده کنید
اشک مصنوعی هم استفاده کنید