فهرست مطالب
سندروم شای دراگر نوعی بیماری عصبی است که به آتروفی چندسیستمی (MSA) معروف است. این سندروم باعث ایجاد علائم مختلفی در بیماران می‌شود. از جمله این علائم می‌توان به پارکینسونیسم اشاره کرد که شامل لرزش، سفتی عضلات، کندی حرکتی و ناپایداری در حالت ایستاده است. علت دقیق این بیماری هنوز ناشناخته است و درمان قطعی برای آن وجود ندارد، اما داروها و مدیریت علائم می‌توانند کیفیت زندگی بیماران را بهبود ببخشند. این بیماری معمولا طی ده سال کشنده است، اما بسته به شدت بیماری، طول عمر بیماری می‌تواند کوتاه‌تر یا طولانی‌تر شود. در ادامه این مطلب از دکترتو با ما باشید تا با سندروم شای دراگر، علت و علائم بیماری، روش‌های درمان و پیشگیری از این بیماری بیشتر آشنا شوید. اما اگر علائم مشکلات عصبی دارید بهتر است در این باره با متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق خدمات نوبت‌دهی و آنلاین دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید.
سندروم شای دراگر چیست؟
بیماری MSA از بیماری های مغز و اعصاب بوده و اختلال نادر عصبی-ارتوستاتیک است که با افت ناگهانی فشار خون و سکسکه همراه است. این سندروم به دلیل اختلال در تنظیم فشار خون و آسیب به بخش حیاتی مغز ایجاد می‌شود. بیماران مبتلا به این سندروم معمولا دچار افت ناگهانی و شدید فشار خون هنگام ایستادن یا تغییر وضعیت بدن (ارتوستاتیک هیپوتانسیون) می‌شوند. همچنین سکسکه مکرر و مداوم، مشکل در بلع (دیسفاژی)، نقص در هماهنگی حرکات (آتاکسی)، سرگیجه هنگام بلند شدن و از دست دادن موقت هوشیاری (سنکوپ) از دیگر ویژگی‌های این بیماری هستند.
این بیماری به نارسایی خودکار مرکزی منجر می‌شود که باعث افت فشار خون در هنگام ایستادن (افت ارتواستاتیک)، مشکلات در تنظیم دفع ادرار و حرکات روده می‌گردد. بیماران مبتلا به این سندروم ممکن است دچار اختلالات شناختی و رفتاری نیز شوند، مانند مشکلات در تمرکز، اختلال در حافظه و تغییرات خلقی. درمان این سندروم شامل مصرف داروهای محرک سیستم عصبی سمپاتیک، مدیریت تغییرات وضعیت بدن و در موارد شدید، استفاده از تجهیزات کمکی حرکتی است. پیش‌آگهی بیماری بسته به علت و شدت عوارض متفاوت است.
علائم سندروم شای دراگر
این بیماری با علائم متنوعی مشخص می‌شود که ناشی از آسیب به مراکز کنترل سیستم عصبی خودکار در مغز و نخاع است. از جمله مهم‌ترین علائم این سندروم عبارتند از:
- پارکینسونیسم: این علائم شامل لرزش، سفتی عضلات، کندی حرکتی و ناپایداری در حالت ایستاده می‌شوند و شباهت زیادی به بیماری پارکینسون دارند.
- نارسایی خودکار مرکزی: بیماران مبتلا به این سندروم دچار افت فشار خون ارتواستاتیک (هنگام ایستادن) می‌شوند. همچنین مشکلاتی در تنظیم دفع ادرار و حرکات روده پیدا می‌کنند.
- اختلالات شناختی و رفتاری: مشکلاتی در تمرکز، اختلال در حافظه و تغییرات خلقی در این بیماران مشاهده می‌شود.
این علائم به تدریج و پیشرونده ظاهر می‌شوند و روند درمان و مدیریت این بیماری را دشوار می‌سازند. درمان قطعی برای این سندروم وجود ندارد، اما داروها و مدیریت علائم می‌توانند تا حدی کیفیت زندگی بیماران را بهبود ببخشند.
متن انگلیسی:
my.clevelandclinic
In about one-third of MSA cases, people experience disruptions in their ability to think and concentrate, and with controlling their own emotions. That often leads to mental health issues such as: Anxiety. Depression. Emotional instability, leading to crying or laughing that doesn’t fit the situation. Panic attacks. Thoughts of self-harm or suicide
ترجمه متن:
در حدود یک سوم مبتلایان به سندروم شای-دراگر، دچار اختلال در توانایی تفکر و تمرکز و همچنین کنترل هیجانات خود می‌شوند. نتیجه این علائم به مشکلات سلامت روان از قبیل اضطراب، افسردگی، ناپایداری هیجانی که منجر به گریه یا خنده نامتناسب با موقعیت، حملات پانیک و افکار آسیب به خود یا خودکشی منجر می‌گردد.
علت سندروم شای دراگر
علت اصلی این بیماری مرتبط با اختلالات، تنظیم فعالیت سیستم عصبی خودکار (اتونوم) است. این سیستم عصبی مسئول کنترل و تنظیم فرآیندهای حیاتی بدن از جمله فشار خون، ضربان قلب و دمای بدن به‌شمار می‌آید. در بیماران مبتلا به سندروم شای-دراگر، معمولا بخش‌هایی از مغز آسیب می‌بینند که در تنظیم عملکردهای اتونوم نقش دارند. از دیگر علل سندروم شای دراگر عبارتند از:
- ضایعات مغزی: مانند آسیب‌های ناشی از سکته مغزی، تروما، تومورها یا عفونت‌های مغزی
- بیماری‌های نورودژنراتیو: مانند بیماری پارکینسون و آتروفی چندگانه سیستم
- اختلالات اتوایمیون: که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به بخش‌های مغزی مربوط به کنترل اتونوم حمله می‌کند.
- عوامل متابولیک: مانند کمبود ویتامین B12 یا اختلالات هورمونی
بنابراین، در واقع آسیب به مناطق مغزی مسئول تنظیم فعالیت‌های سیستم عصبی خودکار، زمینه بروز علائم سندروم شای دراگر را فراهم می‌کند.
مستعد سندروم شای دراگر هستی و نگرانی؟
از متخصص مشورت بگیر.
راه های تشخیص سندروم شای دراگر
برای تشخیص این بیماری، پزشکان معمولا از چند روش تشخیصی استفاده می‌کنند که عبارتند از:
- ارزیابی علائم بالینی و علائمی همچون افت فشار خون ارتوستاتیک، سکسکه مداوم، اختلال بلع و سرگیجه و بررسی سابقه بیمار
- انجام آزمایش‌های فیزیکی مانند اندازه‌گیری فشار خون در وضعیت خوابیده و ایستاده
- آزمایش تیلت (Tilt table test) جهت بررسی عملکرد سیستم عصبی خودکار
- تغییرات فشار خون و ضربان قلب
- ام آر آی یا سی تی اسکن مغز به منظور بررسی آسیب‌های احتمالی در نواحی مغزی مرتبط با تنظیم اتونومیک
- آزمایش‌های عملکرد سیستم عصبی برای ارزیابی فعالیت اعصاب محیطی و مرکزی
راه های درمان سندروم شای دراگر
این بیماری درمان قطعی ندارد و صرفا روش‌های درمانی موجود برای کنترل علائم و مدیریت آنها تجویز می‌شوند. راه‌های درمانی مختلفی برای این بیماری وجود دارند که عبارتند از:
- مدیریت و کنترل علائم:
- درمان علائم: درمان افت فشار خون ارتواستاتیک با مصرف مایعات و افزایش رژیم نمکی
- درمان سکسکه مداوم با داروهای ضد سکسکه
- درمان اختلالات بلع با تغییر رژیم غذایی و دارو درمانی
- درمان های دارویی: استفاده از داروهایی که عملکرد سیستم عصبی خودکار را تنظیم می‌کنند مانند آنتی‌کولینرژیک‌ها یا آگونیست‌های آدرنرژیک
- درمان‌های غیردارویی مانند تمرینات ورزشی منظم برای تقویت سیستم عصبی خودکار، روش‌های کمک‌های زیستی (biofeedback) برای آموزش کنترل فرآیندهای بدن
- درمان علت زمینه‌ای: در صورتی که سندروم شای دراگر ناشی از بیماری زمینه‌ای باشد، درمان آن بیماری نیز ضروری است
- جراحی: در موارد خاص، اعمال جراحی برای برطرف کردن ضایعات مغزی یا اختلالات عصبی مرتبط با سندروم شای-دراگر
درواقع، رویکرد درمانی براساس علت زمینه‌ای، علائم موجود و پاسخ بیمار به درمانها تعیین می‌شود. اغلب ترکیبی از این روش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۱. درمان دارویی سندروم شای دراگر
درمان دارویی این بیماری عبارتند از:
| نوع درمان | مثال |
|---|---|
| داروهای آنتی‌کولینرژیک | مانند پروپانتلین، اکسیبوتینین یا اوکسیتروپیوم که اثرات کولینرژیک را کاهش می‌دهند و باعث بهبود علائم می‌شوند. |
| آگونیست‌های آدرنرژیک | مانند فنیل‌افرین یا اپی‌نفرین که باعث افزایش فشار خون ارتواستاتیک می‌شوند. |
| داروهای ضدافسردگی | مانند ایمی‌پرامین یا نورتریپتیلین که روی سیستم عصبی خودکار تاثیر می‌گذارند. |
| داروهای ضدتشنج | مانند کاربامازپین که در برخی موارد خاص موثر هستند. |
| درمان با گاباپنتین | بهبود درد |
در درمان دارویی، معمولا ترکیبی از این داروها به‌صورت فردی برای هر بیمار تجویز می‌شود و تا رسیدن به بهترین نتیجه، تنظیمات دوز دارویی تغییر می‌کنند. همچنین مکمل‌های دارویی مانند فنیل‌افرین نیز در بعضی موارد تجویز می‌شوند.
۲. درمان خانگی سندروم شای دراگر
برخی از روش‌های درمان خانگی این بیماری عبارتند از:
- آب‌درمانی
- مصرف مایعات و نمک کافی برای جبران افت فشار خون
- ورزش و حرکت مانند پیاده‌روی، شنا یا دوچرخه‌سواری
- استفاده از جوراب‌های فشاری به‌منظور افزایش بازگشت وریدی
- افزایش مصرف کافئین جهت افزایش فشار خون
- استراحت کافی و مدیریت استرس
- فیزیوتراپی و تمرینات تنفسی
به‌خاطر داشته باشید که روش‌های درمان خانگی می‌توانند باعث بهبود علائم شوند، اما نمی‌توانند راهکار درمانی کافی باشند. حتما باید با تجویز و مشورت پزشک متخصص سراغ روش‌های مختلف درمان خانگی یا سنتی در کنار درمان علمی و پزشکی بروید.
دنبال بهترین درمان سندروم شای دراگر هستی؟ از متخصص مشاوره بگیر.
۳. درمان سندروم شای دراگر در طب سنتی
در طب سنتی ایران، برای درمان این بیماری روش‌های متنوعی وجود دارد. استفاده از گیاهان دارویی مانند زنجبیل، دارچین، پونه کوهی و شیرین‌بیان یکی از این روش‌ها است. این گیاهان به‌دلیل خصوصیات گرم و تحریک‌کننده سیستم عصبی خودکار، اثرات مثبتی بر فشار خون ارتواستاتیک دارند. همچنین، طب سوزنی به‌منظور تحریک نقاط خاصی از بدن و بهبود گردش خون و تنظیم فشار خون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ماساژ درمانی نیز می‌تواند با افزایش جریان خون به بهبود علائم کمک کند. استفاده از مکمل‌های گیاهی مانند عرق نعناع، عرق پونه کوهی یا عصاره زنجبیل نیز در این زمینه مفید است. در نهایت، تغییر شیوه زندگی شامل استراحت کافی، مدیریت استرس، ورزش و تغذیه مناسب نیز در بهبود وضعیت بیماران مؤثر است. به طور کلی، درمان‌های طب سنتی می‌توانند در کنار درمان‌های طب رایج، به بهبود علائم سندروم شای دراگر کمک کنند، اما قبل از هر اقدامی، مشورت با پزشک متخصص ضروری است.
عوارض سندروم شای دراگر
سندروم شای دراگر می‌تواند منجر به عوارض مختلفی شود که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از:
- افت فشار خون ارتواستاتیک، سرگیجه، تاری دید، تعریق و خستگی
- تغییرات قلبی-عروقی، آریتمی‌های قلبی، افزایش ضربان قلب و اختلال در تنظیم فشار خون
- اختلال در عملکرد کلیه‌ها
- اختلال در عملکرد گوارشی مانند یبوست، اسهال، درد شکم و تهوع
- خستگی مزمن و کاهش کارایی
- افت کیفیت زندگی
این عوارض می‌توانند شدید و حتی تهدیدکننده زندگی باشند، بنابراین تشخیص و درمان به موقع این سندروم اهمیت بسیار زیادی دارد.
متن انگلیسی:
healthline
About half of the people with this condition become wheelchair-bound due to a progressive lack of motor skills within 5 to 6 years of diagnosis. Some of the symptoms reported with MSA include: fatigue. weakness. blurred vision
ترجمه متن:
حدود نیمی از مبتلایان به سندروم شای دراگر به‌خاطر ضعف تدریجی مهارت‌های حرکتی، ظرف ۵ تا ۶ سال پس از تشخیص به صندلی چرخدار متکی می‌شوند. برخی از علائم و عوارض سندروم شای دراگر شامل خستگی، ضعف و تاری دید هستند.
راه های پیشگیری از سندروم شای دراگر
از آنجایی که علت اصلی این بیماری مشخص نیست، نمی‌توان به‌طور مشخص از بیماری پیشگیری کرد. اما با رعایت دستورات و اقدامات زیر می‌توان از ابتلا به سندروم شای دراگر پیشگیری کرد:
- تغییر سبک زندگی، افزایش مصرف مایعات و مواد غذایی پر آب مانند سبزیجات و میوه‌ها
- اجتناب از مصرف الکل و سیگار
- انجام تمرینات ورزشی منظم (با مشورت پزشک)
- اجتناب از سریع ایستادن از وضعیت دراز کشیده
- استفاده از جوراب‌های کمپرسی برای جلوگیری از افت فشار خون ارتواستاتیک
- مصرف داروهای ضدفشار خون یا داروهای مرتبط با سیستم عصبی خودکار (با تجویز پزشک)
- تغییر وضعیت از خوابیده به نشسته یا ایستاده به آرامی و با مکث
- پایش مرتب فشار خون و علائم دیگر
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
سندروم شای دراگر (MSA) بیماری شدید، جدی و در نهایت کشنده است. متاسفانه هیچ راه درمانی برای این اختلال وجود ندارد. با این حال، بسیاری از علائم آن قابل درمان هستند و می‌توان تا حدی اثرات و نشانه‌ها را کاهش داد. با درمان، بسیاری از افراد می‌توانند کیفیت زندگی خود را برای سال‌ها حفظ کنند و زمان گران‌بهایی را با عزیزان خود سپری کنند و از زندگی خود نهایت استفاده را ببرند. هرچند روش‌های درمان خانگی و سنتی برای مدیریت علائم سندروم شای دراگر وجود دارند، اما هیچ کدام جایگزین روش‌های علمی، پزشکی و مراجعه به موقع به پزشک متخصص مغزواعصاب نمی‌شوند. می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت دکترتو و ویزیت توسط متخصص مغز و اعصاب آنلاین درباره علائم و روش‌های درمان سندروم شای دراگر مشورت کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!