فهرست مطالب
سیاتیک پای چپ یکی از مشکلات شایع است که در ناحیه کمر و پاها رخ میدهد و به علت فشار یا تحریک عصب سیاتیک ایجاد میشود. عصب سیاتیک از قسمت پایین کمر آغاز شده و از پشت پا عبور میکند و مسئولیت انتقال حس و کنترل عضلات در بخشهای مختلف پا را بر عهده دارد. هنگامی که این عصب تحت فشار قرار گیرد یا تحریک شود، فرد درد شدیدی را در ناحیه پایین کمر و بهخصوص در پشت ساق پا و انگشتان تجربه میکند. روشهای درمانی مختلفی برای کاهش درد و بهبود وضعیت این بیماری وجود دارد که بسته به شدت و نوع مشکل ممکن است شامل داروهای مسکن، فیزیوتراپی، تمرینات ورزشی یا حتی جراحی باشد. اگر احساس میکنید که نیاز به مشاوره دقیقتر یا سوالاتی درباره وضعیت خود دارید، میتوانید از سایت دکترتو نوبت ویزیت حضوری یا آنلاین دریافت کنید و از مشاوره پزشکان متخصص ارتوپدی یا مغز و اعصاب بهرهمند شوید. این پزشکان میتوانند به شما در تشخیص و درمان دقیق کمک کنند و راهکارهای مناسب برای مدیریت این بیماری را پیشنهاد دهند.
سیاتیک پای چپ چیست؟
سیاتیک پای چپ زمانی رخ میدهد که عصب سیاتیک که از کمر تا پاهای شما امتداد دارد، تحریک یا فشرده شود. معمولاً این وضعیت در عرض چند هفته تا چند ماه بهبود مییابد، اما ممکن است برای مدت بیشتری هم طول بکشد. علائم سیاتیک معمولاً در قسمت پایین و پشت یک پا احساس میشود و اغلب شامل پا و انگشتان پا است.
درد سیاتیک معمولاً بهصورت تیر کشیدن، سوزش یا بیحسی در این نواحی خود را نشان میدهد و میتواند بهطور ناگهانی یا به تدریج شروع شود. سیاتیک پای چپ میتواند ناشی از عوامل مختلفی مانند فتق دیسک کمر، تنگی کانال نخاعی، آسیبهای فیزیکی، افتادگی مهرهها، فشار ناشی از اضافه وزن یا حتی ایستادن یا نشستن طولانیمدت باشد. همچنین، برخی مشکلات همچون دیابت و آرتروز نیز میتوانند به بروز این مشکل کمک کنند. شدت درد و علائم آن ممکن است از خفیف و موقتی تا شدید و مزمن متغیر باشد.
آناتومی عصب سیاتیک در پای چپ
این عصب از قسمت پایین کمر آغاز شده و از پشت پای چپ عبور میکند. عصب سیاتیک عضلات پشت زانو و ساق پای چپ را کنترل میکند و همچنین احساس در پشت ران، قسمت خارجی و پشت ساق پا و کف پای چپ را ایجاد مینماید.
انواع سیاتیک پای چپ
به طور کلی سیاتیک پای چپ دو نوع است که صرف نظر از نوع سیاتیک، اثرات آن یکسان است. انواع سیاتیک پای چپ عبارتند از:
نوع سیاتیک | شرح |
---|---|
سیاتیک واقعی | هر شرایط یا آسیبی که مستقیماً بر عصب سیاتیک تأثیر میگذارد. |
شرایط مشابه سیاتیک | این موارد شرایطی هستند که علائمی مشابه سیاتیک دارند، اما به دلایل دیگر به عصب سیاتیک یا اعصابی که به آن متصل هستند، ارتباط دارند. |
پزشکان معمولاً هر دو نوع را به سادگی “سیاتیک” مینامند. تفاوت بین این دو معمولاً فقط زمانی اهمیت دارد که پزشک بخواهد روش درمان بیماری را تعیین کند.
علائم سیاتیک پای چپ
علائم سیاتیک معمولاً در قسمت پایین و پشت پای چپ احساس میشود و غالباً پا و انگشتان پا را درگیر میکند. ممکن است شما در صورت ابتلا به سیاتیک پای چپ علائم زیر را تجربه کنید:
- درد شدید و سوزش در پشت ساق پا
- احساس سوزن سوزن شدن (مانند فرو رفتن سوزن)
- بیحسی
- ضعف
این علائم ممکن است بهطور ناگهانی ظاهر شوند یا به تدریج بروز کنند. درد معمولاً هنگام حرکت، عطسه یا سرفه بدتر میشود. ممکن است کمر درد هم داشته باشید که معمولاً شدت آن کمتر از درد پا است.
علت سیاتیک پای چپ
سیاتیک میتواند ناشی از تحریک اعصابی باشد که از ستون فقرات به سمت پایین پاها حرکت میکنند. این وضعیت معمولاً بهدلیل التهاب اطراف اعصاب و در برخی موارد بهدلیل فشار بر آنها، بهویژه از تغییرات دیسکها، ایجاد میشود. اکثر علائم سیاتیک با گذشت زمان بهبود مییابد، زیرا اعصاب معمولاً با التهاب و تغییرات بهوجود آمده سازگار شده و بهبود مییابند. ما در ادامه درباره علل مختلف سیاتیک پای چپ بیشتر صحبت کردهایم.
۱. تنگی کانال ستون فقرات کمر
نخاع شما مجموعهای از اعصاب است که از طریق تونلی که توسط مهرهها شکل گرفته است، عبور میکند. این تونل کانال نخاعی نام دارد. تنگی کانال نخاع زمانی رخ میدهد که این کانال باریک شده و فشار زیادی به نخاع یا اعصاب آن وارد میشود. این تنگی معمولاً در ناحیه پایین کمر شایع است. این قسمت از ستون فقرات، ناحیه کمر نامیده میشود. پنج مهره کمری ستون فقرات بالایی شما را به لگن متصل میکند. تنگی ستون فقرات کمری میتواند باعث درد سیاتیک یا گرفتگی در یک یا هر دو پا شود. همچنین، تغییرات دیسک و جابجایی مهرهها هم میتواند به عصب سیاتیک فشار وارد کند و موجب بروز علائم سیاتیک گردد.
۲. سن
با بالا رفتن سن، ساییدگی ستون فقرات میتواند به گیرکردن اعصاب، فتق دیسک و بسیاری مشکلات دیگر منجر شود که باعث بروز سیاتیک خواهند شد. بیماریهای مرتبط با سن مانند آرتروز نیز میتوانند نقش داشته باشند. تغییرات مرتبط با افزایش سن در ستون فقرات، نظیر خارهای استخوانی و فتق دیسک، میتوانند باعث بروز سیاتیک شوند. اگر بالای ۵۰ سال سن دارید، احتمال ابتلا به سیاتیک بهدلیل تحلیل رفتن اعصاب، ماهیچهها و استخوانها بیشتر است. التهاب عصبی نیز با افزایش سن میتواند سیاتیک را تشدید کند.
متن انگلیسی:
my.clevelandclinic
Five different nerve roots make up your sciatic nerve:
Two nerve roots start in your lower back (lumbar spine).
Three nerve roots start at the bottom of your spine (sacrum).
These sciatic nerve roots join just outside the base of your spine to form the sciatic nerve. All the roots on the left side combine to form your left sciatic nerve while the same is true of the right side roots which combine to form the right sciatic nerve.
ترجمه متن:
پنج ریشه عصبی مختلف عصب سیاتیک شما را تشکیل میدهند:
دو ریشه عصبی از قسمت تحتانی کمر شما شروع میشود (کمر).
سه ریشه عصبی از پایین ستون فقرات شما (ساکروم) شروع میشود.
این ریشههای عصب سیاتیک درست خارج از پایه ستون فقرات شما به هم میپیوندند و عصب سیاتیک را تشکیل میدهند. تمام ریشههای سمت چپ با هم ترکیب میشوند و عصب سیاتیک چپ شما را تشکیل میدهند. در حالی که همین امر در مورد ریشههای سمت راست که ترکیب شده و عصب سیاتیک راست را تشکیل میدهند صادق است.
۳. ضربه
در برخی موارد، تروما میتواند مستقیماً باعث بروز سیاتیک شود. بهعنوان مثال، تصادف با وسایل نقلیه موتوری، سقوط یا ورزشهایی مانند فوتبال ممکن است موجب آسیب به عصب سیاتیک شوند. ضربه میتواند باعث آسیب به خود عصب یا فشار بر آن شود. آسیب به عصب سیاتیک بهدلیل ضربه (مانند فشار، کشش یا بریدگی) میتواند علائمی چون بیحسی، ضعف عضلانی و درد را بههمراه داشته باشد.
۴. اسپوندیلولیستزیس (سر خوردن مهره)
اسپوندیلولیستزیس به حالتی گفته میشود که یکی از مهرههای ستون فقرات به جلو میلغزد. این وضعیت ممکن است دردناک باشد، اما خبر خوب اینکه درمانهایی برای آن وجود دارد. سر خوردن مهره ممکن است در هر قسمتی از ستون فقرات رخ دهد، اما در قسمت پایین کمر شایعتر است. بسیاری از افراد مبتلا به این عارضه هیچ علامتی ندارند. در ۵ تا ۲۰ درصد از موارد در تصویربرداری ستون فقرات کمری، این وضعیت مشاهده میشود. در برخی افراد، این مشکل میتواند باعث کمردرد شود. اگر جابجایی مهرهها موجب فشرده شدن ریشه عصبی شود، ممکن است درد در یک یا هر دو پا (سیاتیک) ایجاد شود.
۵. چاقی و افزایش وزن
اضافه وزن نیز یکی از شایعترین علل درد سیاتیک است. وزن اضافی میتواند فشار زیادی بر ستون فقرات وارد و درد سیاتیک را تشدید کند. اگر اضافه وزن دارید، این فشار میتواند باعث شروع یا تشدید سیاتیک شود. همچنین، اگر وزن شما بالاتر از حد نرمال باشد، دوره دوره درمان سیاتیک هم زمان بیشتری خواهد برد.
۶. ابتلا به یک بیماری خاص مانند دیابت
تومورها یا تودههایی که در قسمت پایین ستون فقرات یا روی عصب سیاتیک ایجاد میشوند، ممکن است علائم سیاتیک را بههمراه داشته باشند. این تومورها میتوانند سرطانی یا خوشخیم باشند و باید فوراً تحت نظر پزشک بررسی شوند. برخی بیماریها مانند دیابت یا بیماری لایم نیز میتوانند باعث بروز علائم سیاتیک شوند. گاهی اوقات علت سیاتیک شما مشخص نیست. دیابت میتواند موجب نوروپاتی دیابتی شود که به آسیب عصبی در دستها، پاها و ساق پا منجر میشود. این آسیب عصبی ممکن است علائمی مشابه سیاتیک ایجاد کند.
۷. دیسک برآمده کمر یا دیسک فتق شده
فتق دیسک کمر یکی از شایعترین علل سیاتیک است. اگر چه که ممکن است فاق دیسک هیچ علائمی ایجاد نکند، اما معمولاً درد، احساس سوزن سوزن شدن و ضعف را به همراه دارد. از سوی دیگر، سیاتیک با علائمی چون درد در حرکت همراه است. آسیب به دیسک میتواند اعصاب مجاور را تحریک کرده و باعث درد، بیحسی یا ضعف در بازو یا پا شود. بسیاری از افرادی که دیسک لغزنده دارند، هرگز علائمی را تجربه نمیکنند.
۸. نشستن بیش از حد
نشستن بیش از حد میتواند باعث تحریک یا تشدید درد سیاتیک شود. این وضعیت فشار زیادی بر عضلات سرینی، کمر و عصب سیاتیک وارد میکند. حرکت کردن میتواند به عصب سیاتیک استراحت دهد و فرصت کشش و جریان خون به ناحیه را فراهم کند. اگر مدت طولانی پشت میز مینشینید، میتوانید از میز ایستاده استفاده کنید، هر ساعت کمی راه بروید یا زمان ناهار را به قدم زدن اختصاص دهید. همچنین میتوانید در محل کار با انجام کششهای ساده، به خونرسانی به ناحیه دردناک هم کمک کنید.
۹. تاثیر برخی مشاغل
برخی افراد بیشتر از دیگران مستعد ابتلا به این بیماری هستند. چرا که شغل ممکن است به نوعی بزرگترین عامل خطر باشد. این خطرات شامل مشاغلی هستند که در آنها مجبور هستید بارها و بارها وسایل سنگینی را بلند و جابهجا، برای طولانیمدت رانندگی کنید یا افرادی را جاذبهها و وزن بدن آنها را تحمل کنید یا حتی اگر شغلی دارید که باید تمام روز را بنشینید یا دائما خم شوید، شما در معرض خطر ابتلا به سیاتیک هستید.
۱۰. تومورهای ستون فقرات
تومورهای نخاعی، رشد غیرطبیعی سلولها در داخل یا اطراف نخاع یا ستون فقرات هستند. اکثر این تومورها ناشی از متاستاز سرطانها هستند و میتوانند منجر به سیاتیک شوند.
متن انگلیسی:
spine-health
The sciatic nerve is the largest nerve in your body and is the major nerve to your leg.
ترجمه متن:
عصب سیاتیک بزرگترین عصب بدن و عصب اصلی پای شما است.
۱۱. سندرم پیریفورمیس
سندرم پیریفورمیس باعث درد یا بیحسی در ناحیه باسن، لگن یا بالای ساق میشود. این حالت زمانی رخ میدهد که عضله پیریفورمیس به عصب سیاتیک فشار میآورد. این وضعیت ممکن است در اثر آسیب، تورم، اسپاسم عضلانی یا بافت اسکار در عضله پیریفورمیس ایجاد شود. اکثر این علائم طی چند روز یا چند هفته با استراحت و درمانهای ساده بهبود مییابند.
تشخیص سیاتیک پای چپ
سیاتیک عمدتاً با شرح حال گرفتن و معاینه فیزیکی تشخیص داده میشود. در اکثر موارد بیماران به درد انتشار یافته در ساق پا اشاره میکنند. ممکن است از آنها خواسته شود تا به توزیع درد و چگونگی گسترش آن به زیر زانو دقت داشته باشند. بیماران ممکن است علائم حسی نیز گزارش کنند. معاینه فیزیکی عمدتاً به آزمایشات عصبی بستگی دارد. یکی از مهمترین آزمایشها، تست بلند کردن پای مستقیم است. بیماران مبتلا به سیاتیک ممکن است کمردرد نیز داشته باشند که معمولاً شدت این درد کمتر از درد ساق پا است.
درمان سیاتیک پای چپ
درمان عصب سیاتیک پای چپ معمولاً شامل تلاش برای کاهش درد و افزایش تحرک است. بسیاری از درمانها اقداماتی هستند که میتوانید خودتان انجام دهید. موارد خفیفتر سیاتیک معمولاً با خوددرمانی بهبود مییابند. با این حال، اگر درد متوسط تا شدید همراه با بیحسی و سوزنسوزن شدن یا ضعف عضلانی دارید، باید به دنبال مراقبتهای پزشکی حرفهای باشید. خوددرمانی میتواند شامل موارد زیر باشد:
- استفاده از یخ برای کاهش درد و تورم در چند روز اول پس از شروع درد سیاتیک
- بعد از روزهای اول، استفاده از گرما با قرار دادن پد حرارتی
- مصرف داروهای بدون نسخه مانند داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) برای کاهش درد، تورم و التهاب
- انجام فعالیتهای کششی و تقویتی
درمانهای تخصصی نیز میتواند شامل موارد زیر باشد:
- مصرف داروهای تجویز شده توسط متخصص برای کاهش علائم
- فیزیوتراپی برای کاهش فشار بر عصب
- تزریق نخاعی (که میتواند تا سه ماه تسکین دهد.)
- درمانهای جایگزین مانند یوگا
مداخلات جراحی زمانی که سیاتیک شدیدتر است هم در اکثر بیماران بهترین گزینه باشد. معمولاً، پزشکان عمل جراحی را توصیه نمیکنند مگر اینکه علائمی وجود داشته باشد که نشاندهنده آسیب عصبی باشد یا خطر آسیب عصبی قریبالوقوع باشد. همچنین اگر درد شدید دارید که شما را از کار یا انجام فعالیتهای روزمرهتان باز میدارد یا اگر علائم شما پس از شش تا هشت هفته درمان محافظهکارانه بهبود نیافتند، ممکن است جراحی پیشنهاد شود. گزینههای جراحی برای تسکین سیاتیک عبارتند از:
- دیسککتومی: در این عمل جراحی، قطعات یا بخشهای کوچکی از فتق دیسک که بر عصب فشار میآورد، برداشته میشود.
- لامینکتومی: هر مهره دارای قسمت عقبی به نام لامینا است که درست زیر پوست در کنار مهره قرار دارد. لامینکتومی شامل برداشتن بخشی از لامینا است که به اعصاب نخاعی فشار میآورد.
ورزش سیاتیک پای چپ
درد سیاتیک از ناحیه کمر شروع شده و به سمت پایین پاها منتشر میشود. برخی از حرکات ورزشی میتوانند به تسکین چنین دردی کمک کنند. برخی از این حرکات شامل کشش باسن نشسته و کشش همسترینگ ایستاده است. با این حال اثربخشترین تمرینات ورزشی که میتوانید برای سیاتیک پای چپ انجام دهید عبارتند از:
- کشش باسن نشسته
- کشش ستون فقرات نشسته
- کشش اولیه نشسته
- کشش زانو به شانه مقابل
- ژست کبوتر جلو
- کشش همسترینگ ایستاده
- کشش پیریفورمیس ایستاده
- کشش همسترینگ قیچی
عوارض سیاتیک پای چپ
سیاتیک یک وضعیت دردناک است که به دلیل فشردگی یا تحریک عصب سیاتیک ایجاد میشود. زمانی که این مشکل در پای چپ رخ میدهد، میتواند با درد شدید در ناحیه پایین کمر، باسن، و ساق پا همراه باشد. عوارض این بیماری شامل کاهش توان حرکتی، احساس سوزش، بیحسی و ضعف در پا، و در موارد شدید، احتمال آسیب دائمی به اعصاب میباشد. در صورتی که درمان مناسب صورت نگیرد، این علائم ممکن است بر کیفیت زندگی تاثیر منفی بگذارد. عوارض احتمالی سیاتیک درماننشده شامل موارد زیر است:
- درد مزمن
- ضعف مزمن عضلانی مانند افتادگی پا
- مشکل در راه رفتن
- پارستزی (احساس سوزش یا گزگز) در پای آسیبدیده
- از دست دادن عضله در پای آسیبدیده
- از دست دادن عملکرد روده و مثانه
- آسیب عصبی دائمی
- درد شدید
اگرچه نادر است، اما سندرم دم اسب (فشرده شدن مجموعهای از ریشههای عصبی به نام دم اسب) هم میتواند به طور ناگهانی یا تدریجی رخ دهد و نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد. اگر درمان به موقع دریافت نشود، میتواند منجر به موارد زیر شود:
- مشکل در راه رفتن
- فلج پایین تنه
- درد و ضعف ناگهانی در هر دو پا
- بیحسی در کشاله ران، باسن، اندام تناسلی یا داخلی ران
- اختلال در عملکرد جنسی
پیشگیری از سیاتیک پای چپ
همیشه نمیتوان از سیاتیک جلوگیری کرد و این وضعیت ممکن است مجدداً بروز کند. با این حال میتوانید برای جلوگیری از سیاتیک پای چپ موارد زیر را در نظر داشته باشید و رعایت کنید:
- به طور منظم ورزش کنید: برای حفظ قدرت کمر، عضلات مرکزی خود را تمرین دهید. عضلات شکم و کمر برای حفظ وضعیت و تراز مناسب بدن ضروری هستند. یک متخصص میتواند فعالیتهای مناسب با توجه به شرایط هر بیمار را توصیه کند.
- هنگام نشستن وضعیت بدنی خود را رعایت کنید: نوعی صندلی را انتخاب کنید که دارای پشتی مناسب، تکیهگاه دست و پایه چرخان باشد. برای حمایت بهتر از کمر، میتوانید یک بالش یا حوله چرخخورده را در قسمت پایین پشت قرار دهید تا منحنی طبیعی آن حفظ شود. دقت داشته باشید که زانوها و باسن باید در یک سطح قرار گیرند.
- دائما در یک حالت بدنی نباشید و به بدن استراحت دهید: زمانی که برای مدت طولانی ایستادهاید، هر از گاهی یک پا را روی چهارپایه یا جعبه کوچک استراحت دهید. هنگام بلند کردن اشیاء سنگین، اجازه دهید پاهایتان نقش اصلی را ایفا کنند. بار را نزدیک بدن خود نگه دارید و از بلند کردن همزمان بار و پیچش بدن خودداری کنید. در صورت نیاز، از فردی کمک بگیرید تا در بلند کردن اشیاء سنگین یا نامناسب به شما کمک کند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
درمان سیاتیک پای چپ به شدت و نوع علائم بیماری بستگی دارد. در موارد خفیف، استفاده از درمانهای خانگی مانند استراحت، استفاده از کمپرس یخ یا گرما، مصرف داروهای ضدالتهابی و انجام ورزشهای کششی میتواند به کاهش درد کمک کند. اما در مواردی که علائم شدیدتر است یا درمانهای ابتدایی بهبود نمییابد، نیاز به مشاوره و درمان پزشکی تخصصی وجود دارد. پزشکان ممکن است فیزیوتراپی، داروهای تجویزی، و حتی در موارد نادر، جراحی را توصیه کنند. برای دریافت مشاوره دقیق از پزشک متخصص ارتوپدی یا دکتر مغز و اعصاب میتوانید نوبت ویزیت حضوری یا آنلاین خود را از سایت دکترتو بگیرید و از مشاوره پزشکان متخصص بهرهمند شوید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!