جلوگیری از تشنج در کودکان برای خانواده‌ها موضوع مهمی است زیرا وقوع ناگهانی تشنج می‌تواند به اضطراب، مراجعه‌های تکراری و اختلال در کیفیت زندگی بینجامد. این وضعیت در اثر تخلیه غیرطبیعی فعالیت‌های الکتریکی در مغز رخ می‌دهد و معمولا با علائمی همچون لرزش و حرکات غیرارادی دست و پا، کف‌کردن دهان یا گاز گرفتن زبان همراه است. از آنجایی که کودکان به میزان زیادی آسیب پذیر هستند، تشنج در آن‌ها می‌تواند باعث دلهره و نگرانی والدین شود. به همین دلیل شناخت راه‌های جلوگیری از تشنج در کودکان برای آرامش خاطر والدین و حفظ سلامت فرزندان اهمیت ویژه‌ای دارد. اگر شما هم می‌خواهید با این راهکارها آشنا شوید، تا پایان این مقاله از دکترتو همراه ما باشید.
جلوگیری از تشنج در کودکان چگونه است؟
جلوگیری از تشنج در کودکان نیازمند شناخت دقیق عوامل مؤثر و کنترل محرک‌ها است. رعایت نکات بهداشتی، مدیریت عفونت‌ها و درمان به موقع بیماری‌ها می‌تواند نقش مهمی در کاهش خطر تشنج داشته‌باشد. همچنین کنترل تب و استفاده منظم از داروهای تجویزی، از جمله راهکارهای موثر پیشگیری است. با این اقدامات می‌توان کیفیت زندگی کودکان مبتلا به تشنج را بهبود بخشید. خوشبختانه بسیاری از موارد تشنج در کودکان با رعایت نکات ساده قابل پیشگیری هستند. برخی از اقدامات مهمی که برای جلوگیری از تشنج در کودکان می‌توانید انجام دهید عبارت‌اند از:
- اصلاح سبک زندگی و داشتن خواب منظم
- تغذیه مناسب و هیدراته ماندن
- مدیریت استرس و اضطراب
- مراقبت از کودک در زمان بیماری یا تب بالا
- تمرینات جسمی و فعالیت بدنی مناسب
| روش‌های جلوگیری از تشنج در کودک | توضیح |
|---|---|
| کنترل تب | بررسی دما، مصرف داروی مناسب، پوشاندن لباس سبک، مصرف مایعات کافی |
| خواب منظم و کافی | زمان خواب ثابت، پرهیز از کم‌خوابی |
| مصرف منظم داروهای تجویزی | قطع ناگهانی دارو ممنوع؛ پیگیری پزشکی و مصرف دوز دقیق |
| مدیریت محرک‌ها | پرهیز از استرس، فعالیت سنگین هنگام بروز علائم |
| پیشگیری از عفونت‌ها | واکسیناسیون کامل، شست‌وشوی دست، درمان زودهنگام بیماری‌ها |
۱. کنترل تب
برخی از کودکان در بازه سنی ۶ ماه تا ۵ سال ممکن است در معرض تشنج ناشی از تب قرار داشته‌باشند. این نوع تشنج معمولا در ۳۸ درجه سانتیگراد یا بالاتر تحریک می‌شود و معمولا زمانی رخ می‌دهد که تب کودک ناشی از بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا یا عفونت باشد. اگر چه هر کودکی که تب بالا دارد، الزاما دچار این نوع تشنج نمی‌شود اما کودکانی که یک بار آن را تجربه کرده‌اند، در آینده بیشتر در معرض حملات مشابه قرار دارند. برای کنترل تب و تشنج در کودکان می‌توانید این اقدامات را انجام دهید:
- طبق دوز مناسب سن و وزن کودک، از داروهایی مانند استامینوفن برای او استفاده کنید.
- برای کودک لباس‌های نازک بپوشانید و از پوشاندن لباس‌های ضخیم یا استفاده از پتوهای سنگین بپرهیزید.
- به طور مکرر مایعات کافی نظیر آب، آب‌میوه و سوپ رقیق به کودک بدهید تا از کم آبی بدن او جلوگیری شود.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت mayoclinic
Most febrile seizures occur in children between 6 months and 5 years of age, with the greatest risk between 12 and 18 months of age.
ترجمه فارسی:
بیشتر تشنج‌های ناشی از تب در کودکان بین ۶ ماه تا ۵ سال رخ می‌دهد و بیشترین خطر بین ۱۲ تا ۱۸ ماهگی است.
۲. مدیریت استرس و اضطراب
ممکن است فکر کنید که استرس و اضطراب تنها مختص بزرگسالان است اما کودکان نیز به خاطر روحیه حساسی که دارند، به راحتی تحت تاثیر این شرایط قرار می‌گیرند. استرس می‌تواند عاملی برای تحریک تشنج در کودکانی باشد که زمینه ابتلا به تشنج یا صرع دارند. به همین دلیل کنترل استرس می‌تواند به کاهش احتمال وقوع تشنج در او کمک کند. در این شرایط برای کمک به فرزندتان می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- برای خواب، غذا، بازی و استراحت کودک یک روال روزانه منظم تعیین کنید.
- محیط زندگی کودک را آرام و پرمحبت نگه دارید.
- کودک را از مدرسه یا محیط‌های آموزشی نترسانید و از ایجاد نگرانی و ترس بی‌مورد در ذهن او بپرهیزید.
- کودک را به انجام فعالیت‌های شاد و آرامش‌بخش مانند رقص، نقاشی یا بازی‌های خلاقانه تشویق کنید.
نگران علائم تشنج در فرزندت هستی؟
همین حالا نوبت حضوری بگیر و با پزشک مشورت کن.
۳. رژیم غذایی مناسب
نادیده گرفتن وعده‌های غذایی می‌تواند باعث افت قند خون شود که در برخی از کودکان محرک تشنج است. خوردن وعده‌های غذایی در زمان مشخص و استفاده از میان وعده‌های سالم در بین آن‌ها می‌تواند به پیشگیری از تشنج کمک کند. رژیم غذایی مناسب معمولا شامل این موارد است:
- لبنیات
- گوشت و پروتئین‌‌ها: مرغ، تخم‌مرغ، ماهی، گوشت قرمز
- سبزیجات
- مغزیجات و دانه‌ها: گردو، بادام، تخمه‌ها
- چربی‌های سالم: روغن زیتون، زیتون و روغن نارگیل
۴. خواب کافی
خستگی و کم خوابی از عوامل محرک تشنج محسوب می‌شوند و داشتن برنامه خواب منظم در هر سنی اهمیت زیادی دارد. برای پیشگیری از تشنج در کودکان، توصیه می‌شود آن‌ها هر روز در ساعت مشخصی به خواب بروند و بیدار شوند. همچنین بهتر است از بیدار ماندن تا دیروقت یا تغییر مداوم در برنامه خواب کودک جلوگیری شود.
۵. مدیریت محرک ها و عوامل خطر
مدیریت محرک‌ها و عوامل خطر نقش بسیار مهمی در پیشگیری از تشنج های مغزی در کودکان دارد. شناسایی و کنترل این عوامل می‌تواند به کاهش دفعات و شدت تشنج‌ها کمک کند. محرک‌هایی مانند کم‌خوابی، استرس، تب بالا و مصرف داروهای خاص ممکن است احتمال بروز تشنج را افزایش دهند. با آموزش والدین و مراقبان درباره این موارد، می‌توان گام‌های مؤثری در حفظ سلامت کودک برداشت.
برای جلوگیری از تشنج در کودکان، بهتر است کودک را از محرک‌ها و عوامل خطر زیر دور نگه دارید:
- زمین خوردن و آسیب‌های مغزی
- تب و بیماری‌های عفونی
- مصرف برخی داروهای تشدیدکننده تشنج یا قطع ناگهانی داروهای ضدتشنج بدون مشورت پزشک
۶. مراقبت در برابر عفونت ها و بیماری های مغزی
مراقبت مناسب در برابر عفونت‌ها و بیماری‌های مغزی یکی از عوامل کلیدی در کاهش خطر بروز تشنج در کودکان است. بسیاری از عفونت‌ها مانند مننژیت و آنسفالیت می‌توانند به سیستم عصبی آسیب زده و احتمال تشنج را افزایش دهند. پیشگیری و درمان به موقع این بیماری‌ها نقش مهمی در حفظ سلامت مغز دارد.
همچنین رعایت بهداشت و مراقبت‌های پزشکی منظم می‌تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند. برای مراقبت از کودک در برابر عفونت‌ها و بیماری‌های مغزی می‌توانید این راهکارها را امتحان کنید:
- واکسیناسیون کامل و به موقع کودک
- نوشیدنی آب سالم و تصفیه شده
- شستشوی مرتب دست‌های کودک و رعایت بهداشت فردی
- غربالگری و درمان زودهنگام بیماری‌ها و عفونت‌ها
- استفاده از وسایل ایمنی و محافظتی هنگام فعالیت‌هایی مانند دوچرخه‌سواری
۷. دارو برای جلوگیری از تشنج در کودکان
داروهای تشنج یا ضدصرع (AED) داروهایی هستند که برای کمک به پیشگیری از تشنج تجویز می‌شوند. این داروها اغلب برای کودکانی که سابقه صرع دارند فقط در آسیب‌های شدید، کوتاه‌مدت و برای تشنج زودرس استفاده می‌شوند. اگر چه داروهای AED، صرع را درمان نمی‌کنند اما تا حد زیادی می‌توانند از حملات تشنج بعدی جلوگیری کنند. نکته مهم این است که مصرف این داروها برای کودکان حتما باید تحت نظر پزشک باشد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت epilepsyscotland
The most common side effects of AEDs are lethargy, drowsiness, tiredness, dizziness, headaches, or weight gain/loss.
ترجمه فارسی:
شایع‌ترین عوارض جانبی داروهای ضدتشنج (AED) شامل بی‌حالی، خواب‌آلودگی، خستگی، سرگیجه، سردرد و افزایش یا کاهش وزن هستند.
دکتر متخصص برای درمان تشنج اینجاست، فقط یک کلیک تا نوبت.
نکات مهم در پیشگیری از تشنج در کودکان
اگر کودکی با سابقه تشنج دارید، بهتر است چندین اقدام اساسی انجام دهید تا اطمینان حاصل کنید که فرزندتان در موقعیت‌های مختلف ایمن است. برخی از این اقدامات برای پیشگیری از تشنج در کودکان شامل این موارد هستند:
- کمک‌های اولیه هنگام تشنج را به اعضای خانواده، دوستان و کسانی که با کودک در ارتباط هستند آموزش دهید.
- داروها را به طور منظم و در زمان مشخص به کودک بدهید.
- روی گوشه‌های تیز وسایلی مانند میز و کمد ضربه‌گیر نصب کنید.
- ترجیحا از میزهای شیشه‌ای در خانه‌تان استفاده نکنید.
- برای کودک از تخت‌خوابی با ارتفاع کم استفاده کنید.
- اجازه ندهید کسی در خانه سیگار بکشد.
- اجازه ندهید کودک با کبریت بازی کند یا از آن استفاده کند.
- روی پله‌ها و پایین آن‌ها فرش یا موکت پهن کنید تا خطر سقوط کاهش یابد.
- هنگام حمام یا شنا، کودک را تنها نگذارید.
۴.۹ (۸۷۷ نظر)۴.۶ (۷۲۰ نظر)۴.۹ (۴۹۸ نظر)۴.۹ (۵۰۲ نظر)۵ (۴۵۷ نظر)۴.۷ (۴۸۴ نظر)نتیجه گیری
تشنج کودکان عارضه‌ای است که نگرانی‌های زیادی را برای والدین به همراه دارد. اما خوشبختانه با شناخت محرک‌ها و رعایت نکات پیشگیرانه می‌توان تا حد زیادی به جلوگیری از تشنج در کودکان کمک کرد. این نکات مراقبتی ریسک بروز حملات تشنج را کاهش می‌دهد و این امکان را فراهم می‌کنند که کودکان زندگی سالم، پرتحرک و شادی داشته‌باشند. با این حال اگر هر علائم غیرعادی نظیر تب بالا، هذیان یا تغییر در سطح هوشیاری را مشاهده کردید مراجعه به یک متخصص مغز و اعصاب یا کودکان ضروری است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!