فهرست مطالب
هنگامی که به اختلالات یادگیری فکر میکنیم، به یاد کودکانی میافتیم که در یادگیری خواندن و نوشتن مشکل دارند. اما اختلالات یادگیری انواع مختلفی دارند و تنها به حوزه خواندن و نوشتن محدود نمیشوند. نوع دیگری از اختلالات یادگیری وجود دارد که به آن اختلال یادگیری غیرکلامی یا به اختصار اختلال nvld گفته میشود. این نوع از اختلال بر سایر انواع مهارتهای یادگیری غیر کلامی مانند توانایی توجه به الگوها و یادگیری مفاهیم تاثیر میگذارد. در نتیجه با یادگیری خواندن یا نوشتن متفاوت است. در واقع این مفاهیم شامل الگوهای بصری، الگوهای اجتماعی و مفاهیمی در زبان و ریاضیات میشود. در این مقاله از دکترتو با بررسی کامل اختلال یادگیری غیر کلامی، به بررسی علائم و تکنیکهای مدیریت این اختلال میپردازیم. اما اگر نگران یادگیری فرزندتان هستید بهتر است با یک روانشناس یا روانپزشک در این باره مشورت کنید. شما میتوانید از خدمات نوبتدهی و آنلاین دکترتو بدین منظور کمک بگیرید.
اختلال یادگیری غیرکلامی چیست؟
NVLD یک اختلال عصبی رشدی است که بر توانایی فرد برای یادگیری از اطلاعات غیرکلامی تأثیر میگذارد. هوش هم کلامی و هم غیرکلامی است. با این حال، بسیاری از جنبههای غیرکلامی که توانایی کودک را برای یادگیری، درک و برقراری ارتباط محدود میکند، غافل میشوند، زیرا آنها چندان واضح نیستند. برخلاف یادگیری تکهای یا به خاطر سپردن از طریق تکرار، یادگیری غیرکلامی توانایی پردازش و درک اطلاعاتی غیر از اشکال کلامی و نوشتاری است.
یادگیری غیرکلامی شامل درک ایدهها، الگوها، مفاهیم و روابط و بهکارگیری آنها در موقعیتهای جدید است. پزشکان اغلب اختلال یادگیری غیرکلامی (NVLD) را تشخیص نمیدهند، زیرا کودکان مبتلا به اختلال nvld دارای واژگان قوی، خواندن و مهارتهای زبانی هستند. کودکان مبتلا به این عارضه اغلب دارای مهارتهای کلامی پیشرفته، تشخیص خواندن و تواناییهای زبانی خوب هستند، اما در استدلال فضایی، مهارتهای حرکتی و مهارتهای اجتماعی اختلال دارند. آنها همچنین با توابع اجرایی و محاسبات ریاضی مشکل دارند.
اختلال یادگیری غیرکلامی یا nvld نسبتاً نادر است و ۱.۷ درصد از تمام ناتوانیهای یادگیری را شامل میشود. عدم تشخیص آن تا سنین بالا به راحتی امکان پذیر است و ۸۵ درصد از مبتلایان به این عارضه در دبیرستان زمانی که یادگیری تحصیلی پیچیدهتر میشود، تشخیص داده خواهند شد.
علائم اختلال یادگیری غیرکلامی
مشخص کردن علائم و نشانههای اختلال یادگیری غیرکلامی دشوار است، زیرا بسیاری از کاستیها به طور بالقوه تحت این اصطلاح قرار میگیرند و اکثر کودکان همه آنها را نشان نمیدهند. بهعبارتدیگر، ممکن است علائم اختلال nvld در یک کودک بسیار متفاوت از کودک دیگر به نظر برسد.
به طور معمول، کودکان با این اختلال با وجود واژگان زیاد، زبان خوب، حافظه و مهارتهای کلامی قوی، در درک مطلب و مشکلات ریاضی پیشرفتهتری که نیاز به تجسم فضایی یا تشخیص الگو دارند، مشکل دارد. آنها ممکن است حس جهتگیری ضعیفی داشته باشند و برای مدیریت پول تلاش کنند. نقص در مهارتهای حرکتی ظریف و درشت میتواند منجر به مشکلاتی در دست خط، استفاده از قیچی و سایر ابزارها، دوچرخهسواری یا شرکت در ورزش شود. کودکان دیگر ممکن است آنها را دست و پا چلفتی ببینند. آنها هم از نظر اجتماعی و هم از نظر رفتاری یک سری مشکلات دارند. برای مثال از قرار گرفتن در موقعیتهای جدید میترسند. مهمترین علائم این نوع از اختلال های یادگیری شامل موارد زیر میشود:
- آگاهی فضایی، مانند برخورد با اشیا
- مهارتهای حرکتی و هماهنگی، مانند پرتاب توپ و دویدن
- مهارتهای حرکتی ظریف، از جمله دست خط
- برنامهریزی
- سازماندهی
- حل مسئله
- چندوظیفهای بودن
- توجه و تمرکز
- یادآوری اطلاعات بصری
- برداشتن نشانههای اجتماعی
- تفسیر الگوهای اجتماعی و انجام رفتارهای مناسب در طول تعاملات اجتماعی
- درک و سازگاری با موقعیتهای جدید و بدیع
- درک طنز، طعنه و اصطلاحات
- مهارتهای ریاضی پیشرفته مانند کسری و مشکلات کلمه
- تشخیص و درک نمودارها، نقشهها
- مشکل در مقالهنویسی
ویژگی | توضیحات |
---|---|
دشواری در درک و تفسیر اطلاعات غیرکلامی | مشکل در درک زبان بدن، حالات چهره، لحن صدا و سایر نشانههای غیرکلامی |
ضعف در مهارتهای فضایی | مشکل در درک مفاهیم فضایی، جهتیابی و نقشه خوانی |
مشکل در هماهنگی حرکتی | مشکلات در انجام فعالیتهای حرکتی ظریف و درشت |
دشواری در تعاملات اجتماعی | مشکل در برقراری ارتباط موثر با دیگران، تشخیص نشانههای اجتماعی و تنظیم رفتار اجتماعی |
مشکل در حل مسئله و تفکر انتزاعی | دشواری در درک روابط علت و معلولی، الگوها و مفاهیم انتزاعی |
نقاط قوت | اغلب در زمینههایی مانند حافظه کلامی، مهارتهای زبانی و تواناییهای تحلیلی قوی هستند. |
چالشها | مشکلات در یادگیری ریاضی، علوم، ورزش و هنر، دشواری در خواندن نقشه و نمودار، مشکلات در سازماندهی و برنامهریزی |
۱. مشکلات هماهنگی حرکتی
برخی از کودکان با اختلال یادگیری غیرکلامی در هماهنگیهای حرکتی خود مشکل دارند. برای مثال آنها نمیتوانند مهارتهای حرکتی مانند پرتاب کردن توپ یا دویدن را به درستی انجام دهند. همچنین به دلیل وجود ضعف در هماهنگی حرکتی، ممکن است در ظریف نوشتن یا داشتن یک دست خط خوب مشکل داشته باشند.
۲. مشکلات درک فضایی
اکثر کودکانی که با اختلال یادگیری غیر کلامی درگیرند برای درک بصری و فضایی مشکل دارند. آنها برای آگاهی فضایی مانند برخورد با اشیا یا تشخیص الگوهای بصری مشکل دارند. درک نمودارها و نقشهها معمولا برای این کودکان مشکل است.
۳. مشکلات ریاضی
بخش دیگری از علائمی که ممکن است در افراد مبتلا به اختلال nvld مشاهده شود، مشکل در درک ریاضیات است. کودکان مبتلا به ناتوانیهای یادگیری غیرکلامی در یادگیری تکهای خوب هستند و بنابراین ممکن است در مراحل اولیه در ریاضیات خوب عمل کنند. با این حال، آنها ممکن است برای یادگیری ریاضیات در ادامه به مشکل بربخورند، زیرا ریاضیات چالشبرانگیزتر شده و شامل شناخت الگوها یا بهکارگیری مفاهیم پیشرفته میشود.
۴. مشکلات اجتماعی
بخشی از مشکلات این اختلال شامل یک سری مشکلات اجتماعی میشود. از نظر اجتماعی، برخی از کودکان مبتلا به NVLD در تشخیص نشانههای غیرکلامی زبان بدن و حالات چهره مشکل دارند. مهارتهای اجتماعی که دیگران از طریق مشاهده میآموزند ممکن است برای این گروه دشوار باشد، اگرچه آموزش کلامی ممکن است کمک کند. برخی از این مبارزات اجتماعی محصول جانبی کمبودهای آنهاست: از آنجایی که ممکن است برای اطلاعات اجتماعی به کلمات گفتاری تکیه کنند، ممکن است بیوقفه سؤال بپرسند یا حرف دیگران را قطع کنند و معلمان و همسالان را ناامید کنند. آنها همچنین میتوانند بسیار تحتاللفظی باشند و بنابراین ممکن است طعنه، طنز یا سایر ظرایف کلامی را تشخیص ندهند.
۵. حافظه دیداری فضایی ضعیف
کودک مبتلا به ناتوانی یادگیری غیرکلامی ممکن است در پردازش تصاویر بصری مشکل داشته باشد. بهعنوانمثال، اگر از آنها خواسته شود شکلی مانند مربع یا مثلث را کپی کنند، ممکن است چیزی کاملاً متفاوت و نامتناسب بکشند. این به این دلیل است که آنها ممکن است نتوانند شکل، عناصر تشکیلدهنده شکل و روابط بین عناصر را به درستی درک کنند.
همچنین ممکن است کودک در ارزیابی جنبههای بصری – فضایی محیط اطراف خود مشکل داشته باشد و درک آنچه را که میبیند و دقیقاً در کجا قرار دارد برای او دشوار میشود. در نتیجه، ممکن است دست و پا چلفتی یا از نظر فیزیکی بیدستوپا باشند.
علت اختلال یادگیری غیرکلامی
علت دقیق NVLD ناشناخته است، اما کارشناسان پیشنهاد میکنند که بیماری یا آسیب اولیه که بر نیمکره راست تأثیر میگذارد ممکن است منجر به NVLD شود. در واقع، ناتوانی یادگیری غیرکلامی به عنوان یک بیماری رشدی عصبی طبقه بندی میشود و اعتقاد بر این است که ناشی از اختلال در نیمکره راست مغز است. ناهنجاری در ماده سفید مغز میتواند انتقال سیگنالهای عصبی در این ناحیه را مختل کند و در نتیجه علائم اختلال nvld بروز میکند؛ بنابراین ناتوانی یادگیری غیرکلامی با دشواری در انجام وظایف سمت راست مغز و سهولت نسبی در انجام وظایف سمت چپ مشخص میشود. نیمکره راست نقش مهمی در پردازش فضایی و تفسیر اطلاعات بصری دارد. همچنین به طور همزمان اطلاعات را از انواع منابع حسی جمعآوری و ادغام میکند. علاوه بر این، برخی از شرایط میتواند افراد را بیشتر در معرض ابتلا به این نوع اختلال قرار دهد:
- نوشیدن الکل یا سیگار کشیدن مادر
- بیماری در دوران بارداری
- زایمان طولانیمدت
- گرهخوردن بند ناف دور گردن
- تولد زودرس
- وزن کم هنگام تولد
- عفونتهای جدی
تشخیص اختلال یادگیری غیرکلامی
NVLD را نمیتوان به صورت رسمی و تخصصی از طریق یک متد مشخص تشخیص داد. این بخشی از راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم DSM V-TR نیست که متخصصان بهداشت روان از آن برای تشخیص بیماریهایی مانند اختلالات یادگیری و اختلال adhd استفاده میکنند. با این حال مراکز آموزشی و روانشناسان میتوانند علائم اختلال یادگیری غیر کلامی را تشخیص دهند و برای مدیریت آن بهترین متدها را انتخاب کنند. یک متخصص مانند یک روانشناس عصبی میتواند با انجام یک بررسی کامل از تاریخچه پزشکی و رشد کامل و ارزیابی مهارتهای کودک، به شناسایی NVLD کمک کند. آنها همچنین ممکن است تستهای آکادمیک و شناختی را برای کمک به تشخیص NVLD از سایر اختلالات مرتبط انجام دهند.
درمان اختلال یادگیری غیرکلامی
در حال حاضر هیچ درمان به خصوص و استانداردی برای اختلال یادگیری غیر کلامی وجود ندارد، چرا که هنوز طبقهبندی درستی برای این اختلال انجام نشده است. در نتیجه نه میتوان از درمانهای پزشکی و نه به صورت قطعی از درمانهای روانشناختی برای رفع این اختلال کمک گرفت. با این حال اکثر درمانگران ترکیبی از روشها و راهکارهایی که مبتنی بر تجربیات آنهاست را برای رفع ناتوانی یادگیری غیرکلامی به کار میگیرند.
۱. آموزش های تخصصی
آموزشهای تخصصی که میتواند به درمان ناتوانی یادگیری غیرکلامی کمک کند شامل یک سری آموزشهای ویژه مانند، آموزش مهارتهای اجتماعی برای پاسخ دادن بهتر در موقعیتهای اجتماعی، آموزش عملکرد اجرایی برای توسعه فعالیتهایی مانند توانایی حل مسئله و سازماندهی و مواردی از این دست میشود. ممکن است آموزشهای تخصصی در زمینه ریاضیات یا شناخت الگوها نیز بتواند به بهبود مشکلات افراد مبتلا به اختلال NVLD کمک کند.
۲. مشاوره روان شناختی
به عنوان یک درمان مکمل و نه درمان اصلی، مشاوره یا درمان شناختی هم میتواند به افراد مبتلا به این اختلال کمک کند. درمانهای شناختی میتواند برای مقابله با اضطراب، بهبود حس عزتنفس و افزایش اعتمادبهنفس این افراد موثر باشد. درمان شناختی رفتاری، برای بهبود اعتمادبهنفس و مهارتهای اجتماعی آنها بهترین گزینه است.
۳. درمان دارویی
با این که داروی مشخصی برای اختلال یادگیری غیر کلامی وجود ندارد، اما داروهای اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD) ممکن است به میزان کمی هم بتوانند روی اختلال NVLD تاثیر بگذارند.
۴. کار درمانی
فعالیتهای حرکتی و بدنی میتوانند بخشی از درمان اختلال یادگیری غیرکلامی باشند. کاردرمانی میتواند به کودکان کمک زیادی کند. کاردرمانی میتواند با هدف بهبود مهارتهای حرکتی ظریف و رسیدگی به مسائل حسی موثر باشد. کاردرمانی همچنین میتواند برای کمک به سازگاری بهتر در مدرسه و خانه مورد استفاده قرار بگیرد. علاوه بر این معمولا به این افراد توصیه میشود از ورزشهایی مانند شنا، دو و میدانی و هنرهای رزمی هم کمک بگیرند.
انواع اختلال یادگیری غیرکلامی
اختلالات یادگیری غیرکلامی را میتوان در چند زیرگروه مشاهده کرد. گاهی آنها در زمینه حرکتی یا عدم هماهنگی با مشکلات شدید تعادلی خود را نشان میدهند. در حالت بعدی ممکن است مهارتهای حرکتی فرد خوب باشد؛ اما اختلال و ناتوانی در مهارتهای دیداری، فضایی و سازمانی مشاهده شود. دستهبندیهای بعدی شامل اختلال یادگیری غیرکلامی ادراکی، اختلال یادگیری غیرکلامی اجتماعی، اختلال یادگیری غیرکلامی نوشتاری رسا و ناتوانی یادگیری غیرکلامی توجه و تمرکز میشود.
عوارض اختلال یادگیری غیرکلامی
افرادی که با این اختلال درگیرند معمولا چالشها و مشکلات زیادی را تجربه میکنند. مهمترین آن هم مشکلات ارتباطی و اجتماعی است. افسردگی، اضطراب، عدم حس اعتمادبهنفس و عدم تمایل برای حضور در موقعیتهای مختلف از اصلیترین عوارض این اختلال است. علاوه بر این معمولا افراد با اختلال NVLD چالشها و مشکلات زیر را هم تجربه میکنند:
- اطلاعات مختلف را به یاد میآورند؛ اما دلیل اهمیت آنها را نمیدانند.
- آنها با درک مطلب درگیرند.
- از نظر فیزیکی ناهنجار و ناهماهنگاند.
- دست خط بسیار نامرتب و بدی دارند.
- به شدت در زمینه ریاضیات به مشکل بر میخورند.
- در تشخیص و پردازش نشانههای غیرکلامی مشکل دارند.
راه های پیشگیری از اختلال یادگیری غیرکلامی
با این که در بیشتر موارد نمیتوان از بروز این اختلالات جلوگیری کرد، اما شاید انجام یک سریکارها بتواند ریسک بروز آن را کاهش دهد یا این که از شدت آن بکاهد. یکی از مهمترین موارد، سلامت مادر در دوران بارداری و پرهیز از کشیدن سیگار یا مصرف الکل است. داشتن یک محیط زندگی و آموزشی آرام و مناسب برای کودک، دریافت دورههای مشاوره به موقع در صورت وجود هر نوع مشکل مرتبط با سلامت روان، همراهی همیشگی والدین با کودکان و فراهمکردن فرصتهای مناسب برای رشد فیزیکی و هوشی کودک همگی میتواند تا حدود زیادی از بروز این اختلال جلوگیری کند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
اختلال یادگیری غیرکلامی که به عنوان ناتوانی یادگیری غیرکلامی نیز شناخته میشود، یک بیماری عصبی است که معمولاً در دوران کودکی ظاهر میشود اما میتواند تا بزرگسالی نیز ادامه یابد. بزرگترین چالش در خصوص این اختلال این است که هنوز آن را به صورت رسمی تشخیص نمیدهند و به رسمیت نمیشناسند. به همین دلیل هم گاهی اوقات تشخیص آن چالشبرانگیز میشود و حتی در صورت تشخیص ممکن است یافتن یک رویکرد درمانی مناسب سخت باشد.
با این حال معمولا ترکیبی از درمانهای رفتاری شناختی و کاردرمانی در کنار آموزشهای تخصصی متخصص روانشناسی یا دکتر اعصاب و روان با توجه به مشکلاتی که کودک دارد، احتمالا میتواند تا حدود زیادی علائم را مدیریت کند. اما در این میان خدمات غیرحضوری دکترتو مانند مشاوره روانشناسی آنلاین و ویزیت آنلاین روانپزشک میتوانند زمان حضور در مطب را کاهش داده و پاسخ سریعتری را به شما ارائه دهند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!